Uitspraken

Ingevolge artikel 23, derde lid, van de Msw stelt de minister het op een bedrijf rustende fosfaatrecht per 1 januari 2018 vast in overeenstemming met de forfaitaire productie van dierlijke meststoffen in een kalenderjaar door melkvee dat op 2 juli 2015 op het bedrijf is gehouden en geregistreerd.

Ingevolge artikel 23, vijfde lid, van de Msw wordt, indien een landbouwer voor een datum die bij ministeriële regeling wordt vastgesteld, meldt en aantoont dat hij op 2 juli 2015 melkvee had uitgeschaard, het fosfaatrecht, bedoeld in het derde lid, verhoogd en wordt het fosfaatrecht van de landbouwer die dat melkvee op die datum had ingeschaard, met diens instemming verlaagd. Deze verhoging onderscheidenlijk verlaging komt overeen met de forfaitaire productie van dierlijke meststoffen van het aantal uitgeschaarde onderscheidenlijk ingeschaarde stuks melkvee.

Ingevolge artikel 23, zesde lid, van de Msw bepaalt de minister, indien een landbouwer voor 1 april 2018 meldt en aantoont dat het reguliere fosfaatrecht minimaal vijf procent lager is door bouwwerkzaamheden, diergezondheidsproblemen, ziekte, ziekte of overlijden van een persoon van het samenwerkingsverband van de landbouwer of een bloed- of aanverwant in de eerste graad, of vernieling van de melkveestallen (de 5%-drempel), het fosfaatrecht aan de hand van het melkvee waarover deze landbouwer zonder deze buitengewone omstandigheden zou hebben beschikt (de knelgevallenregeling).

Appellante exploiteert een melkveebedrijf in de vorm van een vennootschap onder firma. Op 31 augustus 2014 waren er op het bedrijf van appellante 121 melkkoeien (categorie 100), 66 stuks jongvee jonger dan 1 jaar (categorie 101) en 11 stuks jongvee ouder dan 1 jaar (categorie 102) aanwezig. Appellante wilde uitbreiden naar 152 melkkoeien en 144 stuks jongvee. Op 1 september 2014 is appellante gestart met de bouw van de nieuwe ligboxenstal. Daarna is appellante gestart met de verbouwing van de jongveestal. Het hele bouwtraject heeft tot februari 2016 geduurd.

Bij appellante is in februari 2015 een melkrobot geïnstalleerd. Na ingebruikname van het automatisch melksysteem kreeg het bedrijf van appellante te maken met dierziekte, namelijk uierontsteking onder de melkkoeien in combinatie met een hoog celgetal.

Op 2 juli 2015 waren op het bedrijf van appellante 138 melk- en kalfkoeien, 69 stuks jongvee jonger dan 1 jaar en 43 stuks jongvee ouder dan 1 jaar aanwezig.

Bij het primaire besluit heeft verweerder het fosfaatrecht van appellante vastgesteld op 6.141 kg. Voor wat betreft de dieraantallen is verweerder uitgegaan van de aantallen die op 2 juli 2015 op het bedrijf aanwezig waren. Verweerder heeft de generieke korting van 8.3% toegepast. Bij het bestreden besluit heeft verweerder het bezwaar gegrond verklaard, het primaire besluit herroepen en het fosfaatrecht vastgesteld op 6.331 kg. Verweerder is daarbij uitgegaan van een hogere melkproductie over het jaar 2015 dan in het primaire besluit.

In het dossier bevindt zich een brief van beide vennoten van appellante van 22 augustus 2018 die door verweerder op 23 augustus 2018 is ontvangen en waarin zij bezwaar maken tegen het bestreden besluit. Het College stelt vast dat verweerder heeft verzuimd dit bezwaarschrift met toepassing van artikel 6:15 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) naar het College door te zenden teneinde het als beroepschrift te laten behandelen. Verweerder heeft in plaats daarvan op 21 december 2018 het bezwaar opnieuw gedeeltelijk gegrond verklaard, het primaire besluit opnieuw herroepen en het fosfaatrecht opnieuw vastgesteld op 6.331 kg. De brief van 21 december 2018 kan echter niet als een besluit als bedoeld in artikel 1:3 van de Awb worden aangemerkt omdat daarmee geen ander rechtsgevolg in het leven wordt geroepen dan met het bestreden besluit. Het College zal de brief van verweerder van 21 december 2018 daarom aanmerken als een nadere motivering van het bestreden besluit. De brief van 30 januari 2019 waarbij appellante beroep heeft ingesteld tegen de brief van verweerder van 21 december 2018 en de aanvulling daarop van 11 maart 2019 zal het College aanmerken als een nadere motivering van het op 22 augustus 2018 bij verweerder ingediende beroepschrift.

Appellante voert aan dat verweerder een onjuiste toepassing heeft gegeven aan de knelgevallenregeling. Er is sprake van twee bijzondere omstandigheden, bouwwerkzaamheden en diergezondheidsproblemen die tegelijkertijd hebben plaatsgevonden waardoor ze niet apart beoordeeld kunnen worden. De bouwwerkzaamheden leidden in 2014 tot een lagere melkproductie en daarna hebben de bouwwerkzaamheden en de diergezondheidsproblemen in 2015 voor een nog lagere melkproductie gezorgd. Deze bijzondere omstandigheden hebben geen invloed gehad op het aantal melk- en kalfkoeien en het aantal jongvee jonger dan 1 jaar, maar wel op de melkproductie. Appellante heeft onderbouwd dat de melkgift van 2013 de ‘gebruikelijke’ melkgift per koe is. Zonder de bijzondere omstandigheden zou dat de melkproductie op 2 juli 2015 zijn geweest. Verweerder had dus bij de toepassing van de knelgevallenregeling van de melkproductie over 2013 moeten uitgaan en van de dieraantallen op 2 juli 2015.

Appellante heeft 22 stuks jongvee ouder dan 1 jaar als gevolg van de verbouwing van de jongveestal, die in april 2015 is gestart, bij twee andere bedrijven ondergebracht. Dit is via een veterinaire eenheid geregeld. Dit jongvee stond op een ander UBN maar appellante was wel economisch eigenaar van deze dieren. Zij betaalde de diergezondheidskosten, evenals de inseminatiekosten en de kosten van het voer. Feitelijk is alleen de huur van de stal betaald. Appellante droeg ook het risico als er jongvee dood ging omdat het jongvee bij appellante op de balans stond. Het is altijd de bedoeling geweest dat dit jongvee naar het bedrijf van appellante terug zou komen en dit is ook gebeurd. In februari 2016 kwam het laatste jongvee weer terug op het bedrijf. Gelet op deze omstandigheden hadden deze 22 stuks jongvee ouder dan 1 jaar bij de dieraantallen op 2 juli 2015 opgeteld moeten worden.

Verweerder komt in het verweerschrift tot de conclusie dat hij het fosfaatrecht van appellante gedeeltelijke onjuist heeft vastgesteld. Onder verwijzing naar de uitspraak van het College van 17 oktober 2018 (ECLI:NL:CBB:2018:523, onder 7), overweegt verweerder dat twee op de peildatum afgevoerde dieren in categorie 101 dienen te worden meegerekend bij de vaststelling van het fosfaatrecht van appellante. Het fosfaatrecht had dus op basis van 138 melkkoeien en 114 stuks jongvee moeten worden vastgesteld op 6.348 kg (na toepassing van de generieke korting).

Verweerder stelt zich op het standpunt dat hij van de juiste dieraantallen is uitgegaan, namelijk van het totaal aantal dieren in categorie 100, 101 en 102 dat op 2 juli 2015 in het Identificatie en Registratiesysteem (I&R-systeem) stond geregistreerd op het UBN van appellante. Appellante heeft niet aannemelijk gemaakt dat de I&R-registratie onjuist is en dat de 22 dieren die op een ander UBN stonden door haar gehouden werden. Dat de dieren waren ondergebracht bij bedrijven met wie appellante een veterinaire eenheid vormde maakt dat niet anders.

Verweerder stelt zich verder op het standpunt dat hij de knelgevallenregeling op een juiste wijze heeft toegepast. De knelgevallenregeling biedt geen bijzondere voorziening voor het geval dat zich meerdere bijzondere omstandigheden tegelijk voordoen. Bij de beoordeling van de knelgevallenregeling dient een vergelijking te worden gemaakt tussen de bedrijfssituatie op het moment van intreden van de bijzondere omstandigheid en de bedrijfssituatie op de peildatum 2 juli 2015. De door appellante aangedragen bijzondere omstandigheden hebben beide een ander moment van intreden, namelijk 1 september 2014 als aanvang van de bouwwerkzaamheden en 1 februari 2015 als aanvang van de dierziekte. Verweerder is daarom uitgegaan van de dieraantallen op respectievelijk 31 augustus 2014 en 31 januari 2015 en de melkproductie van 2013. Volgens verweerder voldoet appellante in beide gevallen niet aan de 5%-drempel.

Nu verweerder zich op het standpunt heeft gesteld dat hij het fosfaatrecht in het bestreden besluit onjuist heeft vastgesteld en dat dit op 6.348 kg moet worden vastgesteld, zal het College het beroep gegrond verklaren en het bestreden besluit wegens strijd met artikel 23, derde lid, van de Msw, vernietigen. Het College zal hierna beoordelen of het zelf in de zaak kan voorzien.

Gelet op hetgeen hiervoor onder 5.1 en 6.3.2 is overwogen ziet het College aanleiding om met toepassing van artikel 8:72, derde lid, aanhef en onder b, van de Awb zelf in de zaak te voorzien. Uitgaande van de dieraantallen op 2 juli 2015, namelijk 138 dieren in categorie 1, 71 in categorie 101 en 43 in categorie 102 en de melkproductie over 2013 en met toepassing van de generieke korting van 8,3 % zal het College het primaire besluit herroepen en het fosfaatrecht van appellante vaststellen op 6.804 kg.