Uitspraken

Het gaat in deze zaak om het volgende.

( i) [appellante] is op 1 januari 1991 in dienst getreden van (een van de rechtsvoorgangers van) de Bank. Zij heeft tot september 2008 de functie van Head of Group SDS vervuld.

( v) Bij brief van 13 juni 2008 heeft de Bank aan [appellante] onder meer het volgende geschreven:

• -

  I will transfer to this role which will be in ABN AMRO PC HQ either on September 1 (the date of my redundancy) or on October 1 (I can arrange extention of my redundancy date, in case this makes more sence for the both of us, but we need to agree asap as it needs to be signed off by MB and on time before September 1)

• -

  PWM including this role will be transferred to the Fortis PB organisaiton. This may take place as early as Q4 (as per latest RFA)

• -

  Until harmonisation of job grades occurs, this role will carry my current job grading and level (jobgrade 15, 10 function years) and compensation. The future grading of this role when transferred to Fortis is not yet known due to the job grading systems of AA and Fortis not yet having been harmonised while the role as such has not yet been formally graded. From the various discussions held I understand that this role is intended to be at least the equivalent of a level 15 role (AA job grading).

• -

  My current ABN AMRO compensation and benefits package and related agreements will continue to apply until harmonisation takes place with Fortis. As such, they will also apply when I am transferred to Fortis in Q4 2008 until harmonisation. Harmonisation of job packages etc. is likely to be finalised in 2010.

• -

  Since I have formally been made redundant, and given the uncertainties around harmonisation, Rob suggested the following: that my transfer is based on the agreement that in the unexpected event the Head of Solutions Management role after harmonisation is not graded as intended, or does not materialize as intendend (so role is 'niet passend'), I maintain the right to fall back on my current reduncancy status (re attached redundancy letter)

• -

  (…)".

( x) Op 3 oktober 2008 heeft de Nederlandse Staat het ABN AMRO-deel van Fortis overgenomen. Alle voorgenomen benoemingen met betrekking tot de nieuwe organisatie zoals deze was voorzien toen Fortis de Bank had overgenomen, zijn ingetrokken. Dit gold ook voor de benoeming van [appellante] tot 'Head of the Solutions Management Team' in de nieuwe PWM  PB Fortis organisatie.

[appellante] heeft in eerste aanleg gevorderd dat de Bank wordt veroordeeld tot betaling aan haar van een bedrag van € 212.808,= bruto ter zake van de stimuleringspremie alsmede een bedrag van € 50.100,= bruto ten titel van schadevergoeding wegens het niet nakomen van de maandelijkse hypotheekfaciliteit ad € 835,=, welk laatste onderdeel van haar vordering door haar is verminderd tot betaling van een bedrag van € 836,25 per maand voor een periode van twaalf maanden. Zij heeft daartoe gesteld, kort gezegd, dat tussen partijen is overeengekomen dat als de functie 'Head of the Solutions Management Team' in de nieuwe Fortis-organisatie niet zou worden gewaardeerd op schaal 15 dan wel in het geheel niet in de nieuwe organisatie zou voorkomen, zij alsnog een beroep zou kunnen doen op haar rechten zoals verwoord in de brieven van 13 juni 2008 en 28 juli 2008, dat zij, nu die functie in het geheel niet is ingesteld in de nieuwe Fortis-organisatie, op grond van de e-mailberichten van 19 augustus 2008 en 4 september 2008 recht heeft op de stimuleringspremie en dat zij eerst op 23 november 2009 heeft begrepen dat de haar toegezegde functie niet doorging. De Bank heeft hiertegen verweer gevoerd.

De kantonrechter heeft bij het vonnis waarvan beroep overwogen, kort samengevat, dat de arbitrageclausule in de E-cao niet in de weg staat aan zijn bevoegdheid om van het onderhavige geschil kennis te nemen, dat [appellante] vóór de ingangsdatum van haar boventalligheid – welke aanvankelijk op 1 september 2008 was gesteld maar is verlengd tot 1 oktober 2008 – geen keuze heeft gemaakt voor ofwel vertrek met stimuleringspremie ofwel plaatsing in de Mobiliteitsorganisatie, dat gelet op de inhoud van de regeling betreffende een vertrek met stimuleringspremie de werknemer daarvoor pas kan kiezen als voor hem in het geheel geen werk meer beschikbaar is, ook niet van tijdelijke aard, dat in het onderhavige geval voor [appellante] wel ander werk binnen de Bank beschikbaar is gekomen, dat de situatie dat zij daadwerkelijk boventallig was geworden zich nooit heeft voorgedaan omdat zij voordien zelf ander werk buiten de Bank heeft gevonden en dat het ogenblik van de keuze voor ofwel plaatsing in de Mobiliteitsorganisatie ofwel onmiddellijk vertrek met de stimuleringspremie voor haar nooit is gekomen. Op grond van een en ander heeft de kantonrechter de vordering van [appellante] afgewezen en [appellante] veroordeeld in de proceskosten.

Het hof ziet aanleiding eerst de incidentele grief te bespreken. Indien deze grief – die ertoe strekt dat de civiele rechter zich onbevoegd moet verklaren om van het onderhavige geschil kennis te nemen – slaagt, komt het hof immers niet meer toe aan bespreking van de grieven in het principale appel.

De Bank heeft in dit verband allereerst betoogd dat tussen partijen de E-cao van toepassing is en, aldus, de in hoofdstuk VII daarvan onder 3 opgenomen arbitrageclausule. Dat de E-cao tussen partijen van toepassing is, is echter door [appellante] in hoger beroep niet (meer) betwist (zie onder meer memorie van antwoord in incidenteel appel onder 5), zodat dit als vaststaand feit kan worden aangenomen (zie hiervoor, onder 3.1 sub (iii)). Daarmee staat vast dat ook de bedoelde arbitrageclausule tussen partijen geldt.

Voor zover de Bank, ten slotte, heeft betoogd dat het onderhavige geschil onder de bedoelde arbitrageclausule valt en dus exclusief door arbiters kon en moest worden beslecht, overweegt het hof dat [appellante] heeft betwist dat aan deze clausule deze betekenis toekomt. Dit betekent dat het aankomt op de vraag hoe deze clausule, die opgenomen is in een cao, moet worden uitgelegd. Daarbij dient het volgende voorop te staan. Aan de bepalingen van een cao moet een uitleg naar objectieve maatstaven worden gegeven. Bij gebreke van een gepubliceerde schriftelijke toelichting op de desbetreffende cao zijn bij de uitleg daarvan derhalve in beginsel de bewoordingen, gelezen in het licht van de gehele tekst, van doorslaggevende betekenis. Daarbij komt het niet aan op de bedoelingen van de partijen die de cao tot stand hebben gebracht, voor zover deze niet uit de daarin opgenomen bepalingen kenbaar zijn, maar op de betekenis die naar objectieve maatstaven volgt uit de bewoordingen waarin die cao is gesteld. Bij deze uitleg kan onder meer acht worden geslagen op de elders in de cao gebruikte formuleringen en op de aannemelijkheid van de rechtsgevolgen waartoe de onderscheiden, op zichzelf mogelijke tekstinterpretaties zouden leiden. Hiervan uitgaande oordeelt het hof dat het onderhavige geschil niet onder de bedoelde arbitrageclausule valt. Volgens de tekst van deze arbitrageclausule vallen daaronder geschillen over de toepassing van de E-cao en de met een medewerker gesloten beëindigingsovereenkomst. Partijen zijn het erover eens dat het geschil niet een met [appellante] gesloten beëindigingsovereenkomst betreft. Evenmin gaat het geschil echter over de toepassing van de E-cao, waarmee blijkens de bewoordingen kennelijk is bedoeld: de wijze van toepassing ervan. De kern van het geschil betreft daarentegen – zoals [appellante] heeft gesteld en hierna nader door het hof zal worden overwogen – de inhoud en uitleg van een van de E-cao losstaande, tussen partijen afzonderlijk gemaakte afspraak zoals deze volgt uit de genoemde e-mailberichten van [appellante] van 19 augustus 2008 en van [Y] van 4 september 2008. Dit betekent dat het hof zich, net als de kantonrechter in eerste aanleg, bevoegd acht van het onderhavige geschil kennis te nemen.

Uit het voorgaande volgt dat de incidentele grief faalt. Dit betekent dat het hof toekomt aan bespreking van de grieven in het principale appel.

De grieven van [appellante] strekken ertoe de beslissing van de kantonrechter om haar vordering af te wijzen en de gronden die daartoe zijn gebezigd, geheel aan het oordeel van het hof te onderwerpen en zullen, omdat zij nauw met elkaar samenhangen, zoveel mogelijk gezamenlijk worden behandeld.

De vraag waar het in het principale appel om gaat is of voldoende grond bestaat om de Bank te veroordelen tot betaling aan [appellante] van een bedrag van € 212.808,= bruto ter zake van een aan haar toekomende stimuleringspremie alsmede van een bedrag van € 836,25 per maand voor een periode van twaalf maanden in verband met een haar toekomende hypotheekfaciliteit.

[appellante] baseert haar vordering jegens de Bank op een volgens haar van de E-cao losstaande, tussen partijen afzonderlijk gemaakte afspraak zoals deze volgt uit de genoemde e-mailberichten van [appellante] van 19 augustus 2008 en van [Y] van 4 september 2008. Omdat die afspraak ook volgens het hof geheel losstaat van de E-cao en afzonderlijk daarvan tussen partijen is aangegaan, maar partijen over de inhoud en uitleg van die afspraak van mening verschillen, stelt het hof voorop dat het voor de vraag hoe in een schriftelijk contract de verhouding van partijen is geregeld, aankomt op de zin die partijen in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs aan de bepalingen mochten toekennen en op hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten, waarbij van belang kan zijn tot welke maatschappelijke kringen partijen behoren en welke rechtskennis van zodanige partijen kan worden verwacht. Daarbij is, zoals ook uit deze maatstaf zelf blijkt, van belang vast te stellen onder welke omstandigheden die afspraak is gemaakt. Ook daarover hebben partijen tegenstrijdige stellingen geponeerd.

Vaststaat dat de Bank bij brief aan [appellante] van 13 juni 2008 heeft bevestigd dat zij per 1 september 2008 boventallig zou worden en onder meer heeft geschreven dat [appellante] tot die datum kon kiezen tussen hetzij een vrijwillig vertrek bij de Bank met uitkering van een stimuleringspremie en voortzetting gedurende vijf jaar van op dat moment voor haar geldende gunstige hypothecaire voorwaarden, hetzij ondersteuning bij het vinden van passend ander werk binnen of buiten de Bank. Vaststaat bovendien dat de Bank bij brief aan [appellante] van 28 juli 2008 deze onder meer heeft bericht – omdat zij had aangegeven dat zij binnenkort boventallig zou worden en mogelijk gebruik wilde maken van de vertrekregeling 'stimuleringspremie' – dat berekening van die stimuleringspremie in beginsel resulteerde in een bedrag van € 212.808,59 bruto. Vaststaat, voorts, dat [appellante] na haar e-mailbericht van 19 augustus 2008 en vóór het e-mailbericht van [Y] van 4 september 2008 een keuzeformulier (blijkens de daarop gestelde datering door haar kennelijk ondertekend op 29 augustus 2008) bij de Bank heeft ingeleverd (zie memorie van antwoord tevens houdende incidenteel appel onder 21 alsmede de daarbij behorende productie 5) waarin zij van de twee hiervoor genoemde mogelijkheden expliciet voor de eerste heeft gekozen. Vaststaat, ten slotte, dat de Bank, voordat de datum van boventalligheid van [appellante] intrad, haar heeft willen behouden voor de organisatie en daarom heeft genomineerd voor de functie van 'Head of the Solutions Management Team' in de toekomstige Fortis-organisatie, terwijl aannemelijk is dat [appellante], die binnenkort boventallig zou worden, er belang bij had haar uit haar boventalligheidverklaring voortvloeiende rechten zoveel mogelijk veilig te stellen. Deze omstandigheden alsmede voormelde maatstaf in aanmerking nemend, moet de afspraak zoals deze volgt uit de genoemde e-mailberichten van [appellante] van 19 augustus 2008 en van [Y] van 4 september 2008, als volgt worden begrepen.

[appellante] is op 1 oktober 2008 boventallig geworden en heeft op die datum recht verkregen op onder meer de stimuleringspremie ten bedrage van € 212.808,59 bruto, onder voorwaarde – zo leest het hof de woorden "is not graded as intended, or does not materialize as intended (so role is 'niet passend')" in het e-mailbericht van [appellante] van 19 augustus 2008, waarin het e-mailbericht van [Y] van 4 september 2008 geen materiële wijziging beoogt te brengen omdat dit blijkens de eerste woorden ervan slechts de door [appellante] weergegeven afspraken (verkort) beoogt te bevestigen – dat de functie van 'Head of the Solutions Management Team' in de toekomstige Fortis-organisatie niet op passend niveau zou worden ingeschaald (in dit geval: ten minste schaal 15 c.a. van de Bank) of niet (zoals bedoeld) tot stand zou komen. [appellante] heeft, gelet op de positie waarin zij op dat moment verkeerde, de afspraak in elk geval redelijkerwijs niet anders kunnen en hoeven begrijpen. Hieraan doet de omstandigheid dat de boventalligheiddatum aanvankelijk op 1 september 2008 was gesteld en later (in onderling overleg) is verplaatst naar 1 oktober 2008, niet af.

Vaststaat, zoals hiervoor (onder 3.1 sub (x)) reeds vermeld, dat de Nederlandse Staat op 3 oktober 2008 het ABN AMRO-deel van Fortis heeft overgenomen, dat alle voorgenomen benoemingen met betrekking tot de nieuwe organisatie zoals deze was voorzien toen Fortis de Bank had overgenomen, zijn ingetrokken en dat dit ook gold voor de benoeming van [appellante] tot 'Head of the Solutions Management Team' in de nieuwe Fortis-organisatie. Hiermee was naar het oordeel van het hof voldaan aan de voorwaarde die deel uitmaakte van de afspraak zoals deze volgt uit de genoemde e-mailberichten van [appellante] van 19 augustus 2008 en van [Y] van 4 september 2008, wat betekent dat [appellante] op dat moment haar rechten op onder meer de stimuleringspremie had kunnen geldend maken. De ingrijpende wijziging van omstandigheden bracht immers mee dat van het creëren van de beoogde functie geen sprake meer kon zijn, omdat er in het geheel geen nieuwe Fortis-organisatie kwam en alle nominaties voor nieuwe functies waren ingetrokken. In plaats daarvan ontstond een geheel nieuwe, onzekere situatie waarin, naar vaststaat, [appellante] – anders dan menig collega van haar – niet kon terugvallen op haar oude functie omdat deze definitief was opgeheven. Niettemin heeft [appellante] ervoor gekozen werkzaam te blijven binnen de Bank, in de (volgens haar eigen stellingen) kennelijke veronderstelling dat de afspraak zoals vervat in de genoemde e-mailberichten van [appellante] van 19 augustus 2008 en van [Y] van 4 september 2008 nog steeds tussen partijen gold. Zij heeft betoogd dat zij, nadat [D] op 23 november 2009 per e-mailbericht bekend had gemaakt dat [G] hoofd zou worden van de afdeling PWM en dat [B] verantwoordelijk zou worden voor PWM products en solutions, bij brief van 25 november 2009 de dienstbetrekking met de Bank tegen 1 januari 2010 heeft opgezegd en gesteld dat zij uit dat e-mailbericht bovendien de conclusie mocht trekken dat de voorwaarde waaronder zij aanspraak kon maken op onder meer de stimuleringspremie was vervuld.

• -

  Op 3 oktober 2008 wordt het Fortis deel van AA Bank door de staat overgenomen. In een "all staff call" in die week wordt medegedeeld dat alle toekomstige nominaties binnen de gecombineerde ABN AMRO/Fortis, dus ook die van mij, komen te vervallen, en dat iedereen weer terug moet naar zijn huidige, oude rol om die te blijven vervullen

• -

  Aangezien mijn oude rol is komen te vervallen per 15 September, had ik geen rol om op terug te vallen. De toenmalige CEO van BU PC, [Z], heeft in een reactie op mijn mail naar hem bevestigd dat ik snel helderheid moet krijgen (…) over een mogelijke gelijksoortige benoeming binnen ABN AMRO.

• -

  (…)

• -

  Herhaaldelijk sinds oktober, 2008, wordt door de heer [D] helderheid over de benoeming tot een passende functie binnen ABN AMRO aan mij beloofd, maar nog steeds op 26 mei 2009, kan hij en daarmee de bank mij dit niet geven (…). Ik constateer in een e-mail van 8 mei 2009 dat ik aan meerdere projecten werk, nog steeds geen uitzicht heb op een passende rol (…).

• -

  In de tussentijd, mede op basis van het advies van de heer [D], heb ik andere managers benaderd voor een vaste, passende rol in de bank (…).

Concluderend

• -

  Op 13 juni 2008 ben ik overtollig verklaard; vervolgens heb ik in september 2008 een beoogde benoeming binnen de nieuwe Fortis/AA bank geaccepteerd onder de voorwaarde dat ik mij kon blijven beroepen op de employability CAO indien achteraf de beoogde functie niet passend zou blijken te zijn

• -

  Begin oktober 2008 is de beoogde functie bij overname door de staat van beide banken komen te vervallen en ben ik door mijn leidinggevende gevraagd geduld te hebben voor een gelijksoortige benoeming binnen de ABN AMRO bank.

• -

  Sinds oktober 2008 tot heden hebben de 2 leidinggevenden waarvoor ik heb gewerkt mij meerdere malen gevraagd geduld te hebben en wordt onderkend dat er binnen afzienbare tijd duidelijkheid dient te komen over een passende functie.

• -

  (…)

Voor zover [appellante] heeft willen betogen dat zij op het moment dat zij bij brief van 25 november 2009 de dienstbetrekking met de Bank tegen 1 januari 2010 opzegde, niet langer kon of behoefde te wachten op een vaste, passende functie in de nieuwe organisatie alvorens aanspraak te (kunnen) maken op onder meer de stimuleringspremie, verwerpt het hof dit betoog eveneens. Allereerst gold op dat moment in de afspraak tussen partijen zoals vervat in de genoemde e-mailberichten van [appellante] van 19 augustus 2008 en van [Y] van 4 september 2008, immers niet meer de voorwaarde dat de functie van 'Head of the Solutions Management Team' in de toekomstige Fortis-organisatie niet op passend niveau zou worden ingeschaald of niet (zoals bedoeld) tot stand zou komen, maar gold daarin de voorwaarde dat [appellante] geen vaste, passende functie in de nieuwe organisatie zou verkrijgen, zodat aan de bedoelde bekendmaking van [D] bij e-mailbericht van 23 november 2009 geen beslissende betekenis meer kon toekomen. Voorts vloeide uit de door partijen jegens elkaar op grond van artikel 6:248 lid 1 BW in acht te nemen redelijkheid en billijkheid voor [appellante] de verplichting voort een redelijke termijn in acht te nemen alvorens de conclusie te (kunnen) trekken dat een vaste, passende functie in de nieuwe organisatie voor haar niet was weggelegd, opdat de Bank in staat was een dergelijke functie voor haar te vinden. Nu zij zelf ervoor had gekozen om na de nationalisatie door de Staat in oktober 2008 voor de Bank te blijven werken en – naar zij niet althans onvoldoende heeft weersproken – op het moment dat zij ontslag nam te verwachten was dat reeds enkele maanden later (rond april 2010) duidelijkheid zou ontstaan met betrekking tot een eventuele vaste, passende functie voor haar in de nieuwe organisatie, kan, mede gelet op het feit dat voor het overgrote deel van de werknemers van de Bank op dat moment onzekerheid met betrekking tot hun toekomst bij de Bank bestond, niet worden gezegd dat zij bij opzegging van haar dienstverband de bedoelde redelijke termijn in acht heeft genomen.

Uit het voorgaande kan de conclusie worden getrokken dat [appellante], op het moment dat zij bij brief van 25 november 2009 de dienstbetrekking met de Bank tegen 1 januari 2010 opzegde, jegens de Bank (nog) geen aanspraak kon maken op betaling van een bedrag van € 212.808,= bruto ter zake van een aan haar toekomende stimuleringspremie alsmede van een bedrag van € 836,25 per maand voor een periode van twaalf maanden in verband met een haar toekomende hypotheekfaciliteit.

Het voorgaande brengt mee dat grief I tot en met VI in het principale appel falen.

Zowel [appellante] als de Bank heeft geen feiten of omstandigheden gesteld die, indien bewezen, tot een andere uitkomst dan in het voorgaande ligt besloten moeten leiden, zodat hun beider bewijsaanbod als niet ter zake dienend moet worden gepasseerd. Ook grief VII in het principale appel kan niet slagen.

De slotsom luidt als volgt. Zowel het principale als het incidentele appel faalt. Het vonnis waarvan beroep zal worden bekrachtigd. [appellante] zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de proceskosten van het principale appel. De Bank zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de proceskosten van het incidentele appel.