Uitspraken

3.1

Het gaat in deze zaak om het volgende.

a. [geïntimeerde], geboren op [geboortedatum], is op 1 februari 2001 bij [X] in dienst getreden als hypotheekadviseur.

b. Het salaris van [geïntimeerde] bedroeg laatstelijk € 4.138,- bruto per maand, exclusief acht procent vakantietoeslag en emolumenten.

c. [X] heeft [geïntimeerde] gedetacheerd bij de eveneens door [X] geëxploiteerde onderneming De Hypotheekshop Hoofddorp B.V., (hierna: de Hypotheekshop).

d. Bij brief van 13 januari 2012 heeft [X] UWV Werkbedrijf toestemming gevraagd de arbeidsovereenkomst met [geïntimeerde] te beëindigen. Zij heeft aan dit verzoek ten grondslag gelegd - samengevat - dat [X] zich als gevolg van jarenlange verliezen genoodzaakt ziet de activiteiten van de Hypotheekshop te staken.

e. [X] heeft [geïntimeerde] op 16 januari 2012 vrijgesteld van het verrichten van zijn werkzaamheden.

f. Op 23 februari 2012 heeft [X] aan [geïntimeerde] een e-mail gezonden die, voor zover van belang, luidt als volgt:

g. Op 8 maart 2012 heeft UWV Werkbedrijf [X] toestemming verleend de arbeidsovereenkomst met [geïntimeerde] op te zeggen. In de beslissing staat onder meer:

“ (…) Naar aanleiding van het feit dat de Hypotheekshop Hoofddorp B.V. zwaar verlieslatend is, heeft u besloten de Hypotheekshop B.V. op te heffen. Werknemer is weliswaar in dienst [X] Makelaardij B.V., echter werknemer is werkzaam voor de Hypotheekshop Hoofddorp B.V. Deze B.V. gaat zijn activiteiten stoppen waardoor het werk van werknemer komt te vervallen.”

h. [X] heeft bij e-mail 9 maart 2012 de arbeidsovereenkomst met [geïntimeerde] opgezegd tegen 1 mei 2012 en hem daarbij voorts bericht:

i. Bij brief van zijn toenmalige gemachtigde van 19 april 2012 heeft [geïntimeerde] [X] onder meer het volgende medegedeeld:

j [X] heeft [geïntimeerde] bij brief van 25 april 2012 medegedeeld dat er geen sprake was van een valse of voorgewende reden en dat haar activiteiten niet rendabel zijn, maar dat dit niet wegneemt dat het franchisecontract nog loopt en dat er jegens ca. 500 klanten zorgplicht bestaat, in het kader waarvan met een derde overeenstemming is bereikt over het beheer van de portefeuille.

k. Bij brief van 12 juni 2012 heeft [X] de franchiseovereenkomst met De Hypotheekshop Centrale Organisatie B.V. opgezegd tegen 1 januari 2013.

3.2

[geïntimeerde] heeft gevorderd voor recht te verklaren dat het hem door [X] gegeven ontslag kennelijk onredelijk is en [X] op straffe van een dwangsom te veroordelen de arbeidsovereenkomst met terugwerkende kracht tot 1 mei 2012 te herstellen, althans [X] te veroordelen tot betaling van een schadevergoeding ten bedrage van € 69.495,12, dan wel een door de kantonrechter te bepalen vergoeding. Bij het bestreden vonnis heeft de kantonrechter voor recht verklaard dat het ontslag van [geïntimeerde] door [X] kennelijk onredelijk is, [X] veroordeeld tot betaling aan [geïntimeerde] van een schadevergoeding ten bedrage van € 40.221,36 bruto en [X] verwezen in de proceskosten.

3.3

Met de grieven I en II komt [X] op tegen de overweging van de kantonrechter dat sprake is van bijzondere omstandigheden, kort gezegd erin bestaande dat [X] [geïntimeerde] de mogelijkheid heeft onthouden de Hypotheekshop over te nemen, die met zich brengen dat de nadelige gevolgen van het ontslag van [geïntimeerde] (ten dele) voor rekening van [X] moeten komen. Deze grieven lenen zich voor gezamenlijke behandeling.

3.4

Het hof is van oordeel dat op [X] als goed werkgever de inspannings-plicht rustte te onderzoeken of [geïntimeerde] de Hypotheekshop kon overnemen, teneinde aldus te trachten de negatieve gevolgen voor [geïntimeerde] van een ontslag zoveel mogelijk weg te nemen. Dat partijen in gesprek zijn geweest over een overname, staat vast. Hun lezing over de toedracht loopt echter uiteen. [X] stelt dat de onder-handelingen op twee andere factoren dan de prijs zijn afgesprongen, te weten de omstandigheid dat [geïntimeerde] geen kantoor wilde blijven voeren in het bedrijfspand van [X] en de voorwaarde van [geïntimeerde] dat eerst de procedure bij het UWV moest worden gevoerd. [geïntimeerde] heeft bij memorie van antwoord tevens houdende incidenteel appel melding gemaakt van een bespreking die partijen op 14 maart 2012 zouden hebben gevoerd. Bij die gelegenheid zou [geïntimeerde] het voorstel hebben gedaan de Hypotheekshop in het kantoor van [X] open te houden waarbij hij zou hebben aangegeven hiervoor te willen “bijdragen” in de huur. De volgende dag heeft [X] [geïntimeerde] laten weten dat zij de Hypotheekshop niet aan hem wilde overdragen en eenzijdig de onderhandelingen afgebroken, aldus [geïntimeerde]. Indien deze nieuwe stellingen waarop [X] niet meer heeft kunnen reageren juist zijn, wettigen deze zonder nadere toelichting die ontbreekt naar het oordeel van het hof niet de gevolgtrekking dat [X] de onderhandelingen ontijdig heeft afgebroken. [geïntimeerde] stelt immers niet dat hij tijdens de bespreking een zodanig concreet voorstel heeft gedaan inzake de “bijdrage” in de huur of dat er toen andere omstandigheden waren ten tijde van het uiteengaan van partijen bij het eindigen van het gesprek op grond waarvan hij heeft mogen verwachten dat [X] met hem zou dooronderhandelen. Uit de stellingen van [geïntimeerde] blijkt overigens dat hij pas een maand later, bij de genoemde brief van zijn gemachtigde van 19 april 2012, er blijk van heeft gegeven dat hij nog steeds geïnteresseerd was in de overname van de Hypotheekshop. Bij deze stand van zaken kan naar het oordeel van het hof niet gezegd worden dat het door [X] aan [geïntimeerde] gegeven ontslag kennelijk onredelijk is vanwege de wijze waarop [X] zich heeft gedragen gedurende de onderhandelingen omtrent de mogelijke overname door [geïntimeerde] van de Hypotheekshop. De grieven I en II slagen op grond van het voorgaande.

3.5

Het hof ziet aanleiding thans de door [geïntimeerde] in het incidenteel appel voorgedragen grief te behandelen. Deze houdt in dat de kantonrechter ten onrechte het beroep op de primaire grond van de vorderingen van [geïntimeerde] heeft verworpen. Volgens [geïntimeerde] heeft [X] de arbeidsovereenkomst opgezegd op grond van een valse of voorgewende reden omdat de Hypotheekshop niet ten tijde van zijn ontslag is gesloten. Pas na de brief van 12 juni 2012 heeft [X] de franchise-overeenkomst met de Hypotheekshop Centrale organisatie tegen 1 januari 2013 opgezegd en heeft tot deze laatste datum heeft een derde de portefeuille beheerd onder de formule van de Hypotheekshop. De activiteiten zijn dus gecontinueerd tot 1 januari 2013, aldus [geïntimeerde].

3.6

[X] heeft in eerste aanleg reeds aangevoerd dat zij beoogde met de beëindiging van de arbeidsovereenkomst tussen haar en [geïntimeerde] tot een reductie van de kosten te komen, maar dat het volledig staken van de activiteiten van de Hypotheekshop niet direct mogelijk was. Daarvoor waren volgens [X] - zoals hiervoor ook aan de orde gekomen - twee redenen: zij had met betrekking tot de portefeuille een zorgplicht en het franchisecontract met de Centrale Organisatie liep nog door. [geïntimeerde] heeft niet tegengesproken dat bedoelde zorgplicht bestond. Het hof gaat daar dan ook van uit. Daarbij komt dat uit de omstandigheid dat [X] het franchisecontract bij brief van 12 juni 2012 heeft opgezegd niet zonder meer valt af te leiden dat [X] ten tijde van het ontslag niet het voornemen had de Hypotheekshop te sluiten. De incidentele grief faalt.

3.7

Ook het door [geïntimeerde] gedane beroep op het gevolgencriterium slaagt niet. Afgezet tegen het onmiskenbare financiële belang dat [X] had bij de beëindiging van de arbeidsovereenkomst met [geïntimeerde] moest diens belang bij het voortduren van deze overeenkomst daarvoor wijken. Mede gezien de slechte financiële positie waarin [X] zich ten tijde van het ontslag bevond, noodzaakten de leeftijd van [geïntimeerde], de duur van de arbeidsovereenkomst, de wijze waarop hij heeft gefunctioneerd, de voor hem bestaande mogelijkheden ander werk te vinden, het verlies van anciënniteit en de financiële gevolgen van het ontslag naar het oordeel van het hof niet tot het treffen van een afvloeiingsregeling.

3.8

Nu geen van de door [geïntimeerde] aan zijn vordering ten grondslag gelegde gronden aanwezig is, slagen ook de grieven III en IV die zich respectievelijk richten tegen de door de kantonrechter toegewezen schadevergoeding en de (gedeeltelijke) toewijzing van de (overige) vorderingen van [geïntimeerde] alsmede de veroordeling van [X] in de proceskosten.

3.9

Het voorgaande voert tot de slotsom dat de grieven in het principaal appel slagen en dat de grief in het incidenteel appel faalt. Het vonnis waarvan beroep zal worden vernietigd. De vorderingen van [geïntimeerde] zullen alsnog worden afgewezen en hij zal worden veroordeeld tot terugbetaling van hetgeen [X] uit hoofde van het bestreden vonnis aan hem heeft voldaan. [geïntimeerde] zal als in het ongelijk gestelde partij worden verwezen in de kosten van het geding in eerste aanleg en in het principaal appel. In het incidenteel appel bestaat geen grond voor een kostenveroordeling.