Uitspraken

“Artikel 1

Een veroordeling in de kosten als bedoeld in artikel 8:75 onderscheidenlijk een vergoeding van de kosten als bedoeld in artikel 7:15, tweede lid, of 7:28, tweede lid, van de Algemene wet bestuursrecht kan uitsluitend betrekking hebben op:

Artikel 2

Artikel 3

Artikel 3, lid 2, wordt hierna ook als de oude samenhangregeling aangeduid.

“ Samenhangende zaken zijn: door een of meer belanghebbenden gemaakte bezwaren of ingestelde beroepen, die door het bestuursorgaan of de bestuursrechter gelijktijdig of nagenoeg gelijktijdig zijn behandeld, waarin rechtsbijstand als bedoeld in artikel 1, onder a, is verleend door dezelfde persoon dan wel door een of meer personen die deel uitmaken van hetzelfde samenwerkingsverband en van wie de werkzaamheden in elk van de zaken nagenoeg identiek konden zijn. “

Hierna wordt deze bepaling ook wel als de nieuwe samenhangregeling aangeduid.

“Het Besluit proceskosten bestuursrecht zoals dat luidde voor 1 januari 2015 blijft van toepassing op een voor die datum bekendgemaakte beslissing op een bezwaar of administratief beroep en op een voor die datum bekendgemaakte uitspraak van een bestuursrechter. In afwijking van de eerste volzin geldt het Besluit proceskosten bestuursrecht zoals het ingevolge dit besluit is komen te luiden indien de bestuursrechter een beslissing op bezwaar of administratief beroep of een uitspraak van een bestuursrechter vernietigt en daarbij een partij veroordeelt in de kosten van bezwaar, administratief beroep of beroep bij de bestuursrechter waarop vóór 1 januari 2015 is beslist of uitspraak is gedaan.”

“De hoogte van de kostenvergoeding voor het bijwonen van de hoorzitting

6. Eiser stelt zich op het standpunt dat de kostenvergoeding voor het bijwonen van de hoorzitting op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht (hierna: Bpb) € 243 moet bedragen. Verweerder wenst deze kostenvergoeding te beperken tot € 30 op grond van de uitspraak van deze rechtbank van 11 november 2013, ECLI:NL:RBNHO:2013:10437. Verweerder wijst er op dat deze uitspraak door het hof Amsterdam is bevestigd bij uitspraak van 23 oktober 2014, ECLI:NL:GHAMS:2014:4775.

7. De meervoudige kamer van deze rechtbank heeft in haar uitspraak van 25 september 2014, ECLI:NL:RBNHO:2014:9038 de volgende staffel vastgesteld:

“Indien tijdens een op dezelfde kalenderdag gehouden hoorzitting meerdere bezwaren van dezelfde rechtsbijstandverlener worden behandeld, die niet als samenhangende zaken in de zin van artikel 3, tweede lid, van het Bpb zijn aan te merken, wordt de vergoeding voor het verschijnen van de rechtsbijstandsverlener ter hoorzitting als volgt vastgesteld:

- voor de eerste 25 gegronde bezwaren: € 243 per gegrond bezwaar;

- voor de volgende 25 gegronde bezwaren: € 121,50 per gegrond bezwaar;

- voor de daarop volgende 25 gegronde bezwaren: € 60,75 per gegrond bezwaar.

Indien er meer dan 75 bezwaren gegrond worden verklaard, dient de vergoeding naar bevind van zaken te worden vastgesteld.”

8. Nu verweerder ook desgevraagd ter zitting niet heeft kunnen aangeven hoeveel van de op de hoorzitting van 13 november 2013 behandelde bezwaren gegrond zijn verklaard, zal de rechtbank de vergoeding toewijzen naar het hoogste bedrag uit de staffel, zijnde € 243. De rechtbank ziet in de door verweerder genoemde uitspraken geen reden om van de staffel af te wijken, omdat in die uitspraken de vergoeding van € 30 voor het verschijnen ter hoorzitting is vastgesteld op grond van de specifieke in die zaak spelende omstandigheden. De rechtbank ziet ook geen aanleiding om haar uitspraak in de onderhavige zaak op te schorten totdat is beslist op het hoger beroep dat door verweerder tegen eerdergenoemde uitspraak van 25 september 2014 is ingesteld.

9. Het vorenstaande leidt tot de slotsom dat het beroep gegrond is voor zover dit is gericht tegen de hoogte van de kostenvergoeding voor het verschijnen van de hoorzitting in bezwaar.”

De heffingsambtenaar is van oordeel dat de rechtbank ten onrechte niet tot matiging van de vergoeding voor het bijwonen van de hoorzitting is overgegaan. Hij betoogt dat gelet op het geringe aantal minuten dat tijdens de hoorzitting van 13 november 2013 aan ieder bezwaarschrift is besteed, een vergoeding op basis van de forfaitaire regeling in het Besluit tot ‘disproportionaliteit’ zou leiden en ‘onrechtvaardig’ zou uitpakken. Zijns inziens is “ten tijde van het invoeren van een vergoeding voor ‘het verschijnen ter hoorzitting’ […] geen rekening gehouden met de hoeveelheid (gecombineerde) hoorzittingen die er heden ten dage plaatsvinden”. Hij bepleit een vergoeding van € 30 per gegrond bezwaar. De heffingsambtenaar acht daarbij van belang dat de proceskostenvergoeding op basis van het Besluit is bedoeld als tegemoetkoming in de kosten. Hij beroept zich voor wat betreft het bedrag van € 30 op de uitspraak van het Hof GHAMS:2014:4775.

De door de rechtbank onder “De hoogte van de kostenvergoeding voor het bijwonen van de hoorzitting”, in 7 van haar uitspraak weergegeven uitgangspunten (door partijen aangeduid als ‘staffel’, welke aanduiding het Hof zal overnemen) acht de heffingsambtenaar onjuist. Omdat van de tijdens de hoorzitting van 13 november 2013 behandelde bezwaren er 11 gegrond zijn verklaard zou de staffel - in aanmerking genomen het aantal minuten dat tijdens de hoorzitting aan deze bezwaren is besteed - leiden tot een uurvergoeding van ruim € 800. Dit zou afbreuk doen aan het karakter van de forfaitaire regeling in het Besluit. Zijns inziens is de staffel voor tweeërlei uitleg vatbaar en ook overigens praktisch onuitvoerbaar.

Belanghebbende onderschrijft de beslissing van de rechtbank met betrekking tot vergoeding voor het horen in de bezwaarfase. Hij kan zich ook in de staffel van de rechtbank vinden.

Mocht het Hof - aldus belanghebbendes gemachtigde - “niet akkoord gaan met het […] beleid van de rechtbank [Hof: zoals neergelegd in de staffel] dan zijn wij van mening dat toch een bedrag van € 243 toegekend moet worden”.

“In uitzonderlijke gevallen kan strikte toepassing van [de forfaitaire] regeling onrechtvaardig uitpakken. Daarom is bepaald dat de rechter in bijzondere omstandigheden de volgens het besluit berekende vergoeding – overigens zonder af te doen aan het karakter van een tegemoetkoming in de daadwerkelijke kosten – kan verlagen of verhogen. Het gaat hier werkelijk om uitzonderingen, bij voorbeeld een geval waarin de burger door gebrekkige informatievoorziening door de overheid op uitzonderlijk hoge kosten voor het verzamelen van het benodigde feitenmateriaal is gejaagd.”

“3.5.2. De uitspraak van het Hof dient aldus te worden begrepen dat het Hof heeft geoordeeld dat in alle 67 zaken, ongeacht of daarbinnen deelgroepen kunnen worden onderscheiden, in geval van gegrondverklaring van het beroep afgeweken dient te worden van het bepaalde in artikel 2, lid 1, van het [Besluit] op grond van bijzondere omstandigheden, met als resultaat dat in alle zaken waarin het beroep gegrond is op uniforme wijze vergoedingen voor kosten van rechtsbijstand worden toegekend. Daarbij heeft het Hof kennelijk het oog gehad op het zeer grote aantal zaken die op veel punten een sterke inhoudelijke samenhang vertoonden, waardoor de proceshandelingen voor een zeer groot deel een uniform karakter hadden, en dus niet waren afgestemd op de bijzonderheden van de desbetreffende zaak. Ook indien rekening wordt gehouden met de terughoudendheid die bij de toepassing van artikel 2, lid 3, van het [Besluit] geboden is, geeft het oordeel van het Hof, aldus opgevat, geen blijk van een onjuiste rechtsopvatting, mede gelet op de omstandigheid dat de vergoedingen op grond van het [Besluit] het karakter hebben van een tegemoetkoming in de werkelijke kosten. Dit oordeel kan, als verweven met waarderingen van feitelijke aard, voor het overige in cassatie niet op juistheid worden getoetst. Het is ook niet onvoldoende gemotiveerd.”

“De hoogte van de WOZ-waarde

1. Op grond van artikel 17, tweede lid, van de Wet WOZ wordt de waarde van de woning bepaald op de waarde die aan de woning dient te worden toegekend, indien de volle en onbezwaarde eigendom daarvan zou kunnen worden overgedragen en de verkrijger de zaak in de staat waarin die zich bevindt, onmiddellijk en in volle omvang in gebruik zou kunnen nemen. Daarbij heeft als waarde te gelden de waarde in het economisch verkeer. Dat is de prijs die bij aanbieding ten verkoop op de voor die onroerende zaak meest geschikte wijze na de beste voorbereiding door de meest biedende gegadigde voor de onroerende zaak zou zijn betaald. Op verweerder rust de last aannemelijk te maken dat de door hem vastgestelde waarde niet te hoog is.

2. De in het [Waarderapport] van verweerder genoemde vergelijkingsobjecten zijn kort vóór of na de waardepeildatum verkocht en wat type en ligging betreft voldoende vergelijkbaar met de woning. De verkoopprijzen van de vergelijkingsobjecten kunnen dan ook dienen ter onderbouwing van de waarde van de woning.

3. Voorts blijkt uit de door verweerder bij het [Waarderapport] overgelegde matrix dat de gecorrigeerde taxatiewaarde per m³ van de woning in lijn ligt met die van de referentieobjecten [a-straat 2] en [a-straat 3] alsmede met het referentieobject [b-straat] . Waar de woning een gecorrigeerde taxatiewaarde per m³ heeft van € 389, 965, hebben de referentieobjecten respectievelijk gecorrigeerde taxatiewaarden van € 261,46, € 380,12 en € 551,05. Uit het [Waarderapport] blijkt dat de [Woning] aanmerkelijk groter is dan die van de referentieobjecten. De [Woning] heeft een inhoud van 543 m³, terwijl voormelde referentieobjecten een inhoud van respectievelijk 465 m³, 416 m³ en 414 m³ hebben. Voorts is de onderhoudstoestand van de woning beter dan die van de referentieobjecten [a-straat 2] en [a-straat 3] , terwijl ook het voorzieningenniveau van de [Woning] beter is dan die van het referentieobject [a-straat 2] . Het referentieobject [b-straat] heeft juist een betere onderhoudstoestand en een aanzienlijk beter voorzieningenniveau dan de [Woning].

De kaveloppervlakte van de [Woning] van 198 m² is eveneens groter dan die van de referentieobjecten met respectievelijk oppervlaktematen van 165 m², 124 m² en 180 m². Blijkens de grondstaffel geldt voor de eerste 150 m² een prijs van € 1.056 per m² en voor de volgende 250 m² een prijs van € 864.

De aanmerkelijke hogere WOZ-waarde van de [Woning] in vergelijking met de transactieprijzen van de in dezelfde straat gelegen referentieobjecten op [a-straat 2] en [a-straat 3] van € 295.000 en € 300.000 valt dan ook te verklaren doordat de [Woning] groter is, een betere onderhoudstoestand heeft en op een grotere kavel staat dan die referentieobjecten, en ten opzicht van [a-straat 2] mede door het betere voorzieningenniveau. Daar staat tegenover dat de waarde van de [Woning] lager is dan de verkoopprijs van het referentieobject [b-straat] van € 432.500, maar blijkens de matrix scoort dat referentieobject in vergelijking met de [Woning] hoger op de punten onderhoud en voorzieningenniveau. Daarom kan niet worden gezegd dat de aan de [Woning] toegekende waarde in een onjuiste verhouding staat tot de verkoopprijzen van de vergelijkingsobjecten. Met het [Waarderapport] heeft verweerder aan de op hem rustende bewijslast voldaan.

4. Eiser heeft met het [Taxatierapport] naar het oordeel van de rechtbank niet aannemelijk gemaakt dat de waarde van de [Woning] op de waardepeildatum € 335.000 bedraagt. Anders dan de in het [Waarderapport] genoemde vergelijkingsobjecten zijn de in het [Taxatierapport] opgevoerde vergelijkingsobjecten niet kort vóór of na de waardepeildatum verkocht. Voorts is in het [Taxatierapport] niet inzichtelijk gemaakt hoe de verkoopprijzen van de gebruikte referentieobjecten zijn herleid tot de waarde van de [Woning]. In het [Waarderapport] is dat wel gebeurd doordat de verschillende taxatieonderdelen daarin zijn uitgesplitst. Het [Taxatierapport] is derhalve ook in dat opzicht niet bruikbaar om tot een inzichtelijke waardebepaling te komen.

5. Nu verweerder met het [Waarderapport] in zijn bewijslast is geslaagd dat de waardevaststelling van de op € 412.000 niet te hoog is en de grieven van eiser geen doel treffen, is het beroep tegen de WOZ-waarde en de daarop gebaseerde aanslag ongegrond.”

“2.2. Voor de woningen die Pré Wonen te koop aanbiedt, geldt een voorrangsperiode van twee weken voor haar huurders. Indien er in deze twee weken geen belangstelling is onder de huurders, wordt de woning aan derden aangeboden. Nu in onderhavig geval het object is gekocht door de zittende huurder, is er geen sprake van een verkoopprijs die tot stand is gekomen na aanbieding ten verkoop op de voor die onroerende zaak meest geschikte wijze na de beste voorbereiding. De prijs die belanghebbende heeft betaald betreft immers 75% van de door een makelaar vastgestelde marktwaarde. Deze prijs is niet tot stand gekomen op de vrije markt, alleen de huurder heeft namelijk de mogelijkheid gehad het object te kopen. De uit de jurisprudentie voortvloeiende regel dat de gerealiseerde prijs van het object zelf het beste uitgangspunt is voor de bepaling van de WOZ-waarde gaat hier dan ook niet op. […]

“In een geval waarin een belastingplichtige een woning kort na de peildatum heeft gekocht, moet in de regel ervan worden uitgegaan dat de waarde in de zojuist bedoelde zin, dat is immers, kort samengevat, de prijs welke de meestbiedende gegadigde voor de woning zou willen betalen, overeenkomt met de door de belastingplichtige betaalde prijs, zulks tenzij de partij die zich daarop beroept feiten of omstandigheden stelt en aannemelijk maakt waaruit volgt dat de koopsom niet die waarde weergeeft.”

Het Hof verwerpt dit standpunt van de heffingsambtenaar. Uit de in de Brochure beschreven gang van zaken bij een verkoop op basis van de Kortingsregeling, waaronder het vaststellen van de Marktwaarde door een ‘onafhankelijk taxateur’ door middel van een ‘gevalideerd rapport’, volgt dat de verkoper de Woning in beginsel tegen een zakelijke prijs, dat wil zeggen tegen de waarde in het economisch verkeer, wil verkopen.

Dat dergelijke woningen - ingeval een zittende huurder de woning koopt - niet op ‘de vrije markt’ (zoals door de heffingsambtenaar bedoeld) te koop zijn geweest is op zich zelf geen feit of omstandigheid waaruit volgt dat de koopsom niet als basis voor de WOZ-waarde kan dienen.

Derhalve heeft naar het oordeel van het Hof de regel te gelden dat (ook) woningen die op basis van de Kortingsregeling zijn gekocht, in beginsel als vergelijkingsobject kunnen dienen. De heffingsambtenaar heeft onvoldoende feiten en omstandigheden gesteld om van die regel af te wijken.

Gelet op de voorwaarden die gelden voor de toepassing van de Kortingsregeling, met name de voorwaarde dat de koper de woning bij een toekomstige verkoop tegen 75% van de ‘dan geldende’ Marktwaarde aan Pré Wonen moet aanbieden, en in aanmerking genomen de gang van zaken bij een verkoop op basis van de Kortingsregeling (zie onder 2.2), is het Hof van oordeel dat als de Marktwaarde op correcte wijze is bepaald - bijvoorbeeld conform (1) de “Algemene Voorwaarden NVM voor professionele opdrachtgevers” en (2) de bijlage bij het Taxatierapport - er in beginsel van kan worden uitgegaan dat de prijs die een koper op basis van de Kortingsregeling voor een woning moet betalen 75% van de waarde in het economisch verkeer is. Dat wil zeggen dat een koper die geen gebruik kan of wil maken van de Kortingsregeling - en die dus niet onder de Marktwaarde kan kopen - in beginsel 1/3 meer voor het object moet betalen.

De heffingsambtenaar heeft onvoldoende feiten en omstandigheden gesteld om van dat uitgangspunt af te wijken. In ieder geval heeft de heffingsambtenaar niet gesteld dat de Kortingsregeling tot een andere aftrek dan 25% van de marktwaarde had moeten leiden.

Nu belanghebbende de Woning in juli 2012 gekocht heeft tegen een prijs die – volgens het Taxatierapport – overeenkwam met 75% van de Marktwaarde op 29 februari 2012 en de Marktwaarde (zie 4.2.10) in beginsel de waarde in het economisch verkeer weergeeft, leiden voorgaande rechtsoverwegingen tot het oordeel dat de WOZ-waarde per 1 januari 2012 overeenkomt met 100/75 van de door belanghebbende betaalde prijs, zulks tenzij de heffingsambtenaar feiten of omstandigheden stelt en aannemelijk maakt waaruit volgt dat 100/75 van de koopsom in het onderhavige geval niet die waarde weergeeft.

In dit verband wijst het Hof erop dat de heffingsambtenaar niet gesteld en aannemelijk gemaakt heeft dat de Marktwaarde moet worden gecorrigeerd in verband met prijswijzigingen tussen 1 januari 2012 en de 29 februari 2012 (waardepeildatum Taxatierapport), dan wel de aankoopdatum.

De heffingsambtenaar heeft niet gesteld en het Hof is ook niet gebleken dat de Marktwaarde niet conform de “Algemene Voorwaarden NVM voor professionele opdrachtgevers” en/of de bijlage bij het Taxatierapport is bepaald. Daar komt bij dat uit de gang van zaken rondom de aankoop door belanghebbende van de Woning, ook niet volgt dat Pré Wonen belanghebbende de Woning onder 75% van de Marktwaarde heeft willen verkopen, noch kan uit het Taxatierapport worden afgeleid dat de door Pré Wonen ingeschakelde taxateur belanghebbende heeft willen bevoordelen.

Het Hof gaat er derhalve van uit dat de vaststelling van de Marktwaarde op regelmatige, dat wil zeggen op correcte wijze, heeft plaatsgevonden.

Aan voorgaande conclusie doet niet af dat de taxateur van de heffingsambtenaar in zijn Waarderapport tot een andere waarde komt. Onvoldoende is (1) dat “de [Marktwaarde] vast is gesteld op € 335.000,- en [dat] dit precies de maximum waarde is om voor de [Kortingsregeling] in aanmerking te komen”, (2) dat de heffingsambtenaar kritiek heeft op de in het [Taxatierapport] gebruikte referentieobjecten, en (3) dat de taxateur van Pré Wonen “niet inzichtelijk [heeft] gemaakt hoe de waarde is afgeleid van de verkoopprijzen van de referentieobjecten” (zie r.o. 4.2.4]. Immers al die feiten op zich zelf betekenen - gelet op het onder 4.2.6 en 4.2.7 overwogene - niet dat dat de verkoper er niet naar streefde om de Woning tegen 75% van de waarde in het economisch verkeer te verkopen. Het is in beginsel aan de verkoper om te bepalen op welke wijze hij een onroerende zaak verkoopt.

Daar komt bij dat uit niets blijkt dat de verkoper van de Woning achteraf van oordeel is dat hij voor een te lage prijs heeft verkocht. In dat verband verklaarde de heffingsambtenaar ter zitting van het Hof dat hij geen contact met Pré Wonen gezocht heeft om te vragen waarom – in zijn visie – Pré Wonen de Woning onder de marktwaarde heeft verkocht.

Slotsom

De slotsom is dat het hoger beroep ongegrond en het incidenteel hoger beroep gegrond is en dat de uitspraak van de rechtbank deels dient te worden bevestigd en deels dient te worden vernietigd.