Uitspraken

Het hof stelt het volgende voorop. In haar klaagschrift van 1 april 2015 heeft de KNB een aantal klachten tegen de kandidaat-notaris geformuleerd. De eerste en belangrijkste klacht is dat de kandidaat-notaris niet of onvoldoende invulling geeft en ook logistiek onvoldoende invulling kan geven aan zijn Belehrungspflicht (klaagschrift onder 4.1). Een tweede klacht is dat de kandidaat-notaris handelt in strijd met de Beleidsregel integere beroepsuitoefening (klaagschrift onder 4.6). Blijkens het klaagschrift heeft de KNB verder vastgesteld dat uit het auditrapport van 5 februari 2015 erg veel andere tekortkomingen en gebreken naar voren zijn gekomen die meebrengen dat het kantoor [notariskantoor] op het gebied van kwaliteit en integriteit in zeer zwaar weer verkeert. De KNB heeft weliswaar opgemerkt dat deze tekortkomingen en gebreken de naar voren gebrachte klachten (in ieder geval de eerste klacht) inkleuren en/of versterken maar ervoor gekozen deze tekortkomingen en gebreken niet tot onderdeel te maken van (een) zelfstandige klacht(en) (klaagschrift onder 4.8).

Op grond van artikel 107 lid 4 Wna behandelt het hof de zaak in hoger beroep opnieuw en in volle omvang. Dit betekent dat alleen in beschouwing worden genomen de klachten die ook in de procedure in eerste aanleg aan de orde zijn geweest. Het voorgaande brengt mee dat uitsluitend de twee door de KNB in haar klaagschrift geformuleerde zelfstandige klachtonderdelen ter beoordeling aan het hof voorliggen.

Op grond van art. 43 lid 1 Wna is een notaris verplicht partijen bij een akte in de gelegenheid te stellen tijdig voor het passeren van de inhoud hiervan kennis te nemen en partijen de zakelijke inhoud van de akte mee te delen en daarop een toelichting te geven voordat hij tot passeren overgaat. Zo nodig wijst hij daarbij tevens op de gevolgen die voor (een van) partijen uit de inhoud van de akte voortvloeien. Hierbij mag van de notaris een actieve rol worden verwacht. Blijkens de wetsgeschiedenis van art. 43 lid 1 Wna (Nota naar aanleiding van het Verslag, Kamerstukken II 23706, nr. 6, p. 50) mag een notaris aannemen dat hij op juiste wijze aan zijn voorlichtingsplicht heeft voldaan indien hij ervan overtuigd is dat de verschijnende personen hebben begrepen wat de inhoud van de akte is. Het vervullen van de voorlichtingsplicht behoort volgens vaste rechtspraak tot de essentie van het notariële ambt en dient als een integraal onderdeel van het passeren van de akte te worden beschouwd. Het hof verwijst naar zijn beslissing van 23 juni 2011 (ECLI:NL:GHAMS:2011:BT2343).

Uit de stukken en de verklaringen van partijen tijdens de zitting op 10 mei 2016 kan worden opgemaakt dat in 2014 op het kantoor [notariskantoor] meer dan 10.000 akten zijn gepasseerd door de kandidaat-notaris en [kandidaat-notaris 3] samen. De kandidaat-notaris heeft erkend dat het passeren van een dergelijk aantal akten per jaar niet wenselijk is en heeft daarom enkele wijzigingen doorgevoerd in de leiding en organisatie van zijn kantoor waardoor het aantal gepasseerde akten in 2015 is teruggebracht tot 7.400. Zo heeft de kandidaat-notaris zijn tarieven verhoogd en zijn de besprekings- en passeerafspraken van 30 naar 45 minuten gebracht. Tot 1 maart 2015 heeft de kandidaat-notaris de akten samen met [kandidaat-notaris 3] gepasseerd. Na het vertrek van
[kandidaat-notaris 3] per die datum heeft de kandidaat-notaris de akten tijdelijk alleen gepasseerd. Sinds juni 2015 is [notaris A] als tweede protocolhouder aan het kantoor [notariskantoor] verbonden en zijn de akten gepasseerd door de kandidaat-notaris en [notaris A] samen. Tot aan de zitting op 10 mei 2016 hebben de kandidaat-notaris en [notaris A] 2.661 akten gepasseerd op basis waarvan het totaal aantal akten in 2016 door de kandidaat-notaris wordt geschat op 7.500.

De KNB voert aan dat het niet ter zake doet welke rekensom ook op een dermate hoog aantal akten per jaar wordt losgelaten, omdat er maar één conclusie mogelijk is en die is dat er voor de kandidaat-notaris per akte veel en veel te weinig tijd overblijft om op reële en verantwoorde wijze aan zijn voorlichtingsplicht invulling te geven. Daarnaast blijft bij een dergelijke passeerlast weinig tot geen ruimte over voor intern overleg, controlemomenten en/of kennisoverdracht binnen het kantoor.

De kandidaat-notaris heeft de verwijten van de KNB gemotiveerd tegengesproken en (samengevat) het volgende aangevoerd. Het overgrote deel van de door het kantoor [notariskantoor] gepasseerde akten betreft rechtshandelingen van eenvoudige en begrijpelijke aard. Het passeren van dergelijke akten kost minder tijd dan het passeren van akten van (meer) complexe aard. Het kantoor [notariskantoor] heeft volgens de kandidaat-notaris een ‘unieke professionele productielijn’ ontwikkeld waarbij de minuutakte (en andere daarvoor in aanmerking komende documenten) tijdens de passeersessie op de wand wordt geprojecteerd. Een visueel beeld dat op de verschillende onderdelen wordt toegelicht heeft een veel sterkere impact op de verschenen partijen dat het simpel aanhoren van een uiteenzetting zonder visueel beeld. De KNB is er kennelijk van overtuigd dat de kandidaat-notaris niet aan zijn voorlichtingsplicht kan hebben voldaan maar de kandidaat-notaris heeft ondanks het grote aantal door hem gepasseerde akten nog nooit enige tucht- of andersoortige klacht gekregen vanwege tekortschietende voorlichting. De KNB verwijt de kandidaat-notaris dat hij onvoldoende invulling geeft aan zijn voorlichtingsplicht maar laat na dit verwijt nader feitelijk te onderbouwen. In de periode januari 2014 tot en met november 2014 heeft de kandidaat-notaris (afgerond) 9.700 akten gepasseerd maar daarvoor hoefde hij in totaal hooguit 5.356 passeerafspraken te maken. Daarbij bestaat geen vaste regel die een minimale tijdspanne voorschrijft voor het passeren van een akte.

De kamer heeft klachtonderdeel 1 gegrond verklaard omdat (kort gezegd) de kandidaat-notaris bij het passeren van 7.000 akten of meer per jaar niet voldoende aan Belehrung kan hebben gedaan. Het hof is van oordeel dat het feit dat de kandidaat-notaris meer dan 7.000 akten per jaar passeert niet zonder meer de conclusie rechtvaardigt dat de kandidaat-notaris dan wel tekort moet schieten in zijn voorlichtingsplicht. Concrete voorbeelden dat dit het geval is geweest en dat, voor zover daarvan sprake is geweest, deze gevallen niet op zichzelf staan, ontbreken. De KNB heeft ook niet weersproken dat de gepasseerde akten hoofdzakelijk rechtshandelingen van eenvoudige aard betroffen en deels zonder afspraak konden worden gepasseerd. Uit het voorgaande volgt dat klachtonderdeel 1 ongegrond is. Dit laat onverlet dat het passeren van een dermate hoog aantal akten onwenselijk is omdat het de kandidaat-notaris wel moet ontbreken aan voldoende tijd voor het verrichten van de bijbehorende werkzaamheden die aan het voeren van een dergelijk notarispraktijk zijn verbonden. Het hof noemt onder meer het indienen van kadasterstukken, het verrichten van betalingen, intern overleg en de verplichte her- en bijscholing. Hierop heeft klachtonderdeel 1 echter geen betrekking.

De KNB verwijt de kandidaat-notaris dat hij het dienstverband tussen [notariskantoor] en
[mr. X] niet heeft beëindigd nadat de KNB op 10 juli 2013 de Beleidsregel integere beroepsuitoefening had vastgesteld. De kandidaat-notaris heeft hiertegen aangevoerd dat
[mr. X] noch hijzelf na vaststelling van de beleidsregel door de KNB een directe aanwijzing heeft ontvangen waarin hij is gewezen op de uitleg en gevolgen die de KNB nu aan deze beleidsregel geeft. Het besluit van 15 juli 2015 tot schrapping van [mr. X] als lid van de KNB kwam dan ook volslagen onverwacht.

De kamer heeft overwogen dat niet vanzelfsprekend is dat door de inwerkingtreding van de beleidsregel het reeds bestaande dienstverband tussen [notariskantoor] en [mr. X] op die enkele grond beëindigd had kunnen worden. De kamer heeft daarbij in aanmerking genomen dat de beleidsregel slechts bepaald hoe de KNB gebruik kan maken van de haar toegekende bevoegdheid. Naar het oordeel van de kamer is het nalaten van de kandidaat-notaris het dienstverband met [mr. X] te beëindigen in de gegeven omstandigheden niet tuchtrechtelijk verwijtbaar. Daarbij heeft de kamer meegewogen dat de KNB van begin af aan op de hoogte was van de situatie van [mr. X] maar pas in juli 2015 stappen tegen hem heeft ondernomen. De KNB heeft geen goede verklaring kunnen geven voor dit tijdverloop van twee jaar. Het hof verenigt zich met het oordeel van de kamer en met de gronden waarop dit oordeel berust. In hoger beroep zijn geen argumenten naar voren gekomen die tot een ander oordeel moeten leiden.

De klacht is in alle onderdelen ongegrond. De beslissing van de kamer kan daarom niet in stand blijven. Het hof zal die beslissing voor de duidelijkheid in haar geheel vernietigen.

Hetgeen partijen verder nog naar voren hebben gebracht, kan buiten beschouwing blijven omdat het niet van belang is voor de beslissing in deze zaak.

Het hiervoor overwogene leidt tot de volgende beslissing.