Uitspraken

In het vervolg zullen partijen, belanghebbenden en andere (rechts)personen (ook) als volgt worden aangeduid:

- verzoekster met [A] ;

- [B] (ook) met [B] en [C] (ook) met [C] ; gezamenlijk zullen deze partijen worden aangeduid met [A] c.s.;

- [KMF] met KMF;

- [A] en KMF gezamenlijk met [E] ;

- verweersters ieder afzonderlijk met Holding, Investments en Enraf, en gezamenlijk met Enraf c.s.;

- belanghebbende sub 1 met Balide, haar bestuurder [F] met [F] ;

- belanghebbende sub 2 met Pascom; haar bestuurder [G] met [G] ;

- belanghebbende sub 3 met Vanes.

Het verzoek is behandeld ter openbare terechtzitting van de Ondernemingskamer van 9 februari 2017. Bij die gelegenheid hebben mrs. Mensink en Hamm de respectieve standpunten van partijen toegelicht aan de hand van – aan de Ondernemingskamer en de wederpartijen overgelegde – aantekeningen en onder overlegging van op voorhand aan de Ondernemingskamer en de wederpartij gezonden nadere producties.

Mr. Hamm heeft, onder verwijzing naar een op 2 februari 2017 ter griffie van de Ondernemingskamer ingekomen bericht, namens zijn cliënt het verzoek gewijzigd in die zin dat het verzoek thans als volgt luidt. De Ondernemingskamer wordt verzocht een onderzoek te bevelen naar het beleid en de gang van zaken bij Holding, Investments en Enraf over de periode vanaf 1 januari 2015 tot en met 2 februari 2017. Voorts wordt verzocht bij wijze van onmiddellijke voorzieningen voor de duur van het geding:

- het op 24 januari genomen besluit tot ontslag van Vanes als bestuurder van Holding te schorsen en Pascom en Balide te bevelen om medewerking te verlenen aan de benoeming van een door [A] voor te dragen bestuurder A, althans, subsidiair, een door de Ondernemingskamer aan te wijzen onafhankelijk bestuurder zonder wie Holding niet kan worden vertegenwoordigd;

- een onafhankelijk commissaris te benoemen bij Holding met nader in het gewijzigd verzoek omschreven bevoegdheden;

- Pascom en Balide te schorsen als bestuurders van Holding, dan wel, subsidiair hen te schorsen onder gelijktijdige benoeming van een onafhankelijk bestuurder;

- te bepalen dat het stemrecht, verbonden aan de aandelen van Pascom en Balide in Holding wordt geschorst;

- althans zodanige onmiddellijke voorzieningen te treffen als de Ondernemingskamer geraden acht.

Een en ander met (hoofdelijke) veroordeling van Holding, Investments en/of Enraf in de procedure.

Partijen en hun advocaten hebben vragen van de Ondernemingskamer beantwoord en inlichtingen verstrekt.

De samenwerking tussen [A] , [G] en [F] berust op een samenwerkingsverklaring van 12 juni 2001. Voorts is er een (niet-ondertekende) concept-overeenkomst, welke door [A] c.s. wordt aangeduid als ‘de aandeelhoudersovereenkomst’ en waarin als contractpartijen worden genoemd: [A] (vertegenwoordigd door [H] ), een door [A] op te richten - met NCI aangeduide - vennootschap, [G] (daarbij handelend voor zich in privé en namens Pascom i.o.) en [F] (daarbij handelend voor zich in privé en namens Balide i.o.). In die concept-overeenkomst staat onder meer dat [A] op 20 juli 2001 namens NCI de aandelen in Enraf en Enraf-Nonius S.A. (Frankrijk) heeft gekocht uit de boedel van de gefailleerde vennootschap Henley Healthcare B.V., dat [A] , [G] en [F] met Delft Instruments zijn overeengekomen dat de vordering van NLG 10.300.000 van Delft Instruments op Henley Healthcare B.V. ter zake van de levering van de aandelen in Enraf en Enraf-Nonius S.A. aan NCI wordt gecedeerd en dat [A] zich verbonden heeft om na oprichting van NCI en bekrachtiging van de levering van de aandelen in Enraf en Enraf-Nonius S.A., twee derde van de aandelen in NCI voor nominale waarde aan [G] en [F] te verkopen en te leveren, waarna partijen als aandeelhouders van NCI aansluitend zullen besluiten tot de oprichting van een dochtervennootschap van NCI waaraan de aandelen in Enraf en Enraf-Nonius S.A. zullen worden overgedragen.

De concept-overeenkomst bevat voorts onder meer de volgende bepalingen:

“1.1. Partijen komen overeen dat NCI wordt opgericht met een geplaatst aandelenkapitaal van 180 aandelen met een nominale waarde van 100 Euro. [G] en [F] hebben ieder recht op levering van 60 aandelen tegen een totale koopprijs van 6000 Euro. (…)

Geen van de bestuurders is alleen bevoegd om de vennootschap te vertegenwoordigen. Partijen komen overeen dat een bestuurder A uitsluitend gezamenlijk met een bestuurder B bevoegd zal zijn en dat een bestuurder B uitsluitend gezamenlijk met een bestuurder A bevoegd zal zijn om de vennootschap te vertegenwoordigen.

(…)

Partijen komen overeen dat de helft van de aan [G] en [F] toekomende winstuitkering met betrekking tot de jaren 2001 en daarop volgende jaren niet opeisbaar zal zijn;

a. zolang de (…) door Delft Instruments N.V. aan NCI verstrekte lening niet integraal is afgelost, en;

b. zolang de huidige schuld van Enraf-Nonius B.V. aan Delft Instruments N.V. en/of de aan haar gelieerde vennootschappen niet integraal is afgelost, en;

c. zolang de door [A] aan NCI verstrekte lening ten behoeve van de aankoop van de aandelen van Enraf Nonius B.V. niet integraal is afgelost.

(…)

Het in artikel 3.3 (…) bepaalde wordt buiten werking gesteld en de door [A] aan NCI verstrekte lening wordt ineens opeisbaar indien Enraf-Nonius B.V. de leveranciersrelatie met [KMF] B.V. geheel of voor een substantieel deel beëindigt. In dat verband verbinden [G] en [F] zich in hun hoedanigheid van toekomstig bestuurder van Enraf-Nonius B.V. ertoe dat [KMF] B.V. zal worden aangemerkt als “preferred supplier” van de producten die in het kader van de vaste leveranciersrelatie tot op heden steeds aan Enraf-Nonius B.V. zijn geleverd althans van de toekomstige vervangers daarvan mits de prijs/kwaliteitsverhouding van deze producten niet wijzigt.

(…)

Partijen komen overeen dat besluiten in de aandeelhoudersvergadering dan wel in de bestuursvergaderingen welke betrekking hebben op:

- invulling en/of functioneren van het management van Enraf-Nonius B.V.;

- leveranties door [KMF] B.V. of aanverwante vennootschappen;

- belangrijke investeringen (boven de 150.000 Euro per investering) door NCI dan wel Enraf-Nonius B.V.;

niet met een gewone of kwalitatieve meerderheid van stemmen zullen kunnen worden genomen doch slechts met volledige unanimiteit.

Een aandeelhouder die een tegenstrijdig belang heeft met de vennootschap, blijft gerechtigd om het stemrecht uit te oefenen. Behoudens unanimiteit zullen partijen de door hen benoemde Raad van Adviseurs verzoeken om de besluitvorming aangaande voormelde onderwerpen over te nemen. De Raad van Adviseurs beslist bij algemene meerderheid van stemmen.

(…)

Holding is opgericht door [A] bij akte van 20 december 2001. Artikel 10 lid 1 van de statuten van Holding houdt voor zover van belang het volgende in:

“De vennootschap wordt bestuurd door een bestuur bestaande uit één of meer bestuurders A en één of meer bestuurders B en laat zich bijstaan door een Raad van Advies, bestaande uit drie adviseurs (…).”

Artikel 10 lid 5 van de statuten houdt voor zover van belang het volgende in:

“Ingeval van belet of ontstentenis van één of meer bestuurders zijn de overblijvende bestuurders (…) tijdelijk met het gehele bestuur belast. (…)

Ingeval van ontstentenis zal de Raad van Advies ten spoedigste een algemene vergadering van aandeelhouders bijeenroepen teneinde een definitieve voorziening te treffen.”

Artikel 11 lid 3 van de statuten houdt voor zover van belang het volgende in:

“Het bestuur vergadert zo dikwijls als een bestuurder het verlangt. Zij besluit met volstrekte meerderheid van stemmen. Besluiten welke betrekking hebben op:

a. invulling en/of functioneren van het management van (…) Enraf-Nonius B.V. (…);

b. leveranties door (…) [KMF] B.V. (…);

c. belangrijke investeringen (boven de (…) € 150.000,00 per investering) door de vennootschap danwel Enraf-Nonius B.V.,

kunnen slechts worden genomen met unanimiteit van stemmen en in een vergadering waarin alle bestuurders aanwezig of vertegenwoordigd zijn. Bovendien dient aan een dergelijk besluit een positief advies van de Raad van Advies ten grondslag te liggen.”

Artikel 14 lid 1 van de statuten houdt voor zover van belang het volgende in:

“Het bestuur vertegenwoordigt de vennootschap, voor zover uit de wet niet anders voortvloeit.

Behalve aan het bestuur komt de vertegenwoordigingsbevoegdheid toe aan een bestuurder A tezamen handelend met een bestuurder B; indien slechts één bestuurder in functie is, is deze afzonderlijk bevoegd de vennootschap te vertegenwoordigen. (…)”

Artikel 15 lid 1 van de statuten houdt het volgende in:

“De leden van de Raad van Advies worden benoemd door de algemene vergadering van aandeelhouders op bindende voordracht van de bestuurders A en B. De bestuurder(s) A heeft (hebben) de bevoegdheid één lid van de Raad van Advies bindend voor te dragen. Daarnaast heeft (hebben) de bestuurder(s) B de bevoegdheid één lid van de Raad van Advies bindend voor te dragen. Het derde lid van de Raad van Advies wordt benoemd door de algemene vergadering van aandeelhouders op bindende voordracht van de overige twee leden van de Raad van Advies. ”

Artikel 20 van de statuten houdt onder meer het volgende in:

“1. In de algemene vergadering van aandeelhouders geeft ieder aandeel recht op het uitbrengen van één stem.

(…)

4. Alle besluiten worden genomen met volstrekte meerderheid van stemmen, tenzij deze statuten een grotere meerderheid verlangen.

(…)

8. Besluiten tot:

a. uitgifte van nog niet geplaatste aandelen (…);

b. benoeming van een bestuurder en vaststelling van (…) arbeidsvoorwaarden van een bestuurder;

c. uitkering van dividend;

d. wijziging van de statuten, tot fusie (…) of tot ontbinding van de vennootschap,

kunnen slechts worden genomen met een meerderheid van ten minste drie/vierde van de stemmen, uitgebracht in een algemene vergadering waarin het gehele geplaatste kapitaal is vertegenwoordigd (…).

9. Besluiten tot schorsing (…) of tot ontslag van een bestuurder (…) kunnen slechts worden genomen met een meerderheid van ten minste twee/derde van de uitgebrachte stemmen, welke meerderheid meer dan de helft van het geplaatste kapitaal vertegenwoordigt (…).

10. Besluiten tot:

- invulling en/of functioneren van het management van Enraf-Nonius B.V.;

- leveranties door [KMF] B.V. of aanverwante vennootschappen;

- belangrijke investeringen (boven de (…) € 150.000 per investering) door de vennootschap of Enraf-Nonius B.V.

kunnen slechts worden genomen met unanimiteit van stemmen in een vergadering waarin het gehele geplaatste kapitaal vertegenwoordigd is. Een tweede vergadering als bedoeld in artikel 2:230 van het Burgerlijk Wetboek kan niet worden gehouden. Bovendien dient aan een dergelijk besluit een positief advies van de Raad van Advies ten grondslag te liggen.”

Tijdens een bezoek van [B] en [C] aan de stand van Enraf op de Medica-beurs te Düsseldorf in november 2015 is in een gesprek dat zij aldaar hadden met [G] aan de orde gekomen dat Enraf was begonnen met de ontwikkeling van een nieuwe behandelbank met de bedoeling dat zij voor afzonderlijke onderdelen daarvan verschillende producenten zou (kunnen) inschakelen. [B] en [C] hebben daartegen meermalen geprotesteerd. Bij brief van 16 december 2015 aan [F] en [G] hebben [B] en [C] , onder verwijzing naar een bespreking van 3 december 2015, zich op het standpunt gesteld dat zij deze handelwijze “als strijdig met de tussen [E] en Enraf- Nonius (of haar aandeelhouders) gesloten overeenkomst beschouwen (…)”. De brief vervolgt:

“Het doel van [E] om in 2001 actief deel te nemen aan de verzelfstandiging van Enraf-Nonius – door middel van het ter beschikking stellen van de volledig benodigde koopsom – lag nu juist in de wens om het afzetkanaal van de behandelbanken binnen de grenzen van het redelijke zeker te stellen. (…) Dat betekent niet dat wij voorstander zijn van gedwongen winkelnering. Wel zijn wij van mening dat de duiding “preferred supplier” in combinatie met een exclusieve samenwerking van vijfenveertig jaar (…) een grote mate van zorgvuldigheid vereist. Deze zorgvuldigheid behelst wat ons betreft dat eerst met [E] over ontwikkelbehoeftes wordt gesproken en dat alleen wanneer [E] het pakket van eisen en wensen (te duur, niet innovatief etc.) niet kan realiseren, het Enraf-Nonius vrij staat om met derden te ontwikkelen. In het laatste geval bestaat echter het contractuele recht tot ‘last refusal’ hetgeen inhoudt dat zelfs indien (…) bij een ander wordt ontwikkeld, [E] het recht tot produceren kan afdwingen door de prijs van deze concurrent over te nemen.”

Zij hebben in de brief laten weten dat zij niet op de aan hen medegedeelde voorwaarden aan de ontwikkeling van de nieuwe behandelbank zullen deelnemen en dat zij weigeren hun bevindingen met betrekking tot het model met Enraf te delen om te voorkomen dat deze kennis uiteindelijk met gebruikmaking van andere leveranciers tegen hen kan worden uitgespeeld.

In een e-mailbericht van 28 januari 2016 hebben [F] en [G] op bovenstaand
e-mailbericht gereageerd. In dit e-mailbericht zijn zij ingegaan op de achtergrond van de management buy-out en hebben zij in dat verband geschreven dat er sprake was van een extreem kwetsbaar bedrijf, dat afhankelijk was van Delft Instruments en [E] (die gezamenlijk de controle hadden over ongeveer 90% van het totale productenpakket van Enraf) en dat grote financiële verplichtingen had jegens genoemde bedrijven. Zij hebben voorts onder meer het volgende geschreven:

“Strategisch gezien zat [E] nog [in] een veel betere positie omdat ze indirect ook de productie van Delft Instruments kon beheersen. Naast de banken van [E] (ong. 35% van het productenpakket van Enraf-Nonius) was [E] tevens toeleverancier aan DI voor onderdelen van vrijwel alle elektronica producten. [E] had hiermee feitelijk controle over 90% (35% direct + 55% indirect) van het productenpakket van Enraf-Nonius. (…) Zeker in het begin (…) waren wij erg bang dat [E] de afgesproken samenwerking (…) zou opblazen door leveringen te stoppen. (…) Door in de statuten op te nemen dat alle partijen moest[en] instemmen bij besluiten inzake “Leveranties door [KMF] ” werd de positie van Enraf-Nonius juist iets sterker ten opzichte van [E] . (…) De tekst is dus oorspronkelijk bedoeld als beschermingsmaatregel voor Enraf-Nonius. De tekst is dus zeker geen vetorecht op ontwikkeltrajecten en ook zeker niet bedoeld om een vorm van gedwongen winkelnering bij [E] af te dwingen. De status van ‘preferred supplier’ heeft altijd al betekend dat aan die partij de voorkeur zal worden gegeven bij een aanbieding van een product of onderdeel indien er sprake is van min of meer gelijke condities (prijs, kwaliteit, levertijden e.d.).

(…)

Ter beschikking stellen van know-how buiten de relatie [E] /Enraf

Vermoedelijk is het goed als jullie de term ‘know-how’ verder (…) omschrijven want er worden zeker geen bedrijfsgeheimen gevraagd. (…) In de mail van [C] wordt gesproken over info om “derden-leveranciers te voeden” en het “wegvloeien van goodwill ten gunste van derden”. Gelet op het soort informatie waar we hier over spreken is dit een veel te zware en eigenlijk onjuiste kwalificatie. Nogmaals: het is zeker niet de bedoeling dat we overgaan tot uitwisseling van bedrijfsgeheimen, bijzondere productietechnieken o.i.d. (…)”

Na verdere (e-mail)correspondentie en vervolggesprekken over (besluitvorming inzake) de rol van KMF bij de ontwikkeling van de nieuwe behandelbank, heeft [C] bij e-mail van 12 april 2016 aan [G] en [F] een door haar opgestelde “aanzet” gezonden voor een “document (…) wat duidelijke richtlijnen bevat over de te volgen werkwijze”. Dit document houdt onder meer het volgende in:

“(…) Na diverse besprekingen over de bij de ontwikkeling gevolgde werkwijze, die door [E] als bedreigend en in strijd met de bestaande afspraken/statuten wordt ervaren (…) komen partijen in het belang van Enraf-Nonius tot de conclusie dat alsnog op basis van een heldere beraadslaging een formeel besluit over de ontwikkeling van een behandelbank genomen dient te worden. Uitgangspunt is het volgende: een bestuursbesluit wordt met unanieme stemmen genomen of door een bestuurder A samen met een bestuurder B. Vanes (…) zal positief stemmen op een voorstelbesluit waarin de volgende basisbeginselen worden vastgelegd: (…)”

De e-mail vervolgt met de beschrijving van een taakverdeling in de diverse ontwikkelingsstadia. Deze houdt onder meer in dat het ontwikkelingsteam over de hele linie samenwerkt met [E] , onder andere waar het gaat om het inwinnen van prijsoriëntaties bij derden, en dat de ‘make or buy’ beslissing van de totale behandelbank bij [E] zal liggen, in ruil waarvoor [E] de garantie verstrekt dat de maakprijs van de behandelbank gelijk zal zijn aan de som der delen.

In een e-mail van 13 oktober 2016 heeft [C] onder meer het volgende aan [G] en [F] geschreven:

“(…) De vele gesprekken in het voorjaar – in combinatie met het gegeven dat wij als bestuurder A niet instemmen met een ontwikkeltraject zonder [E] – heeft er uiteindelijk toe geleid dat [B] / [E] voorzichtig toegang tot een aantal personen van het ontwikkelteam heeft gekregen en aldaar onze know-how heeft mogen aandragen. (…) De houding van Enraf-Nonius is, ondanks jullie toezegging dat de tussen ons bestaande afspraken over de productie van de behandelbanken worden gerespecteerd, geheel passief. (…) Tijdens ons gesprek op 10 oktober jl. heb ik jullie medegedeeld dat ik een slecht gevoel had bij het gesprek (…) Wij hebben sterk het gevoel dat Enraf veel verder is met de ontwikkeling van de bank dan zij naar [E] toe wil laten blijken. Ook om die reden heb ik nogmaals benadrukt dat er geen geldig besluit ligt dat de behandelbank bij een ander dan [E] in productie gegeven mag worden en dat ik niet zal aarzelen om in rechte op te treden indien mocht blijken dat Enraf – ondanks alle gesprekken en toezeggingen – toch die weg bewandelt.”

In de e-mail staat voorts dat het vermoeden van [B] en [C] is bevestigd in een gesprek met een inkoper, waarin deze onder meer heeft gemeld dat ten behoeve van een eerste serie het onderstel in Tsjechië en stoffeerdelen in China zullen worden besteld en dat de nieuwe bank in februari 2017 op de markt moet komen. De e-mail vervolgt:

“In het gesprek met [de inkoper] is duidelijk naar voren gekomen dat er bij het ontwikkelteam geen enkel voornemen bestaat om de tussen ons bestaande afspraken te honoreren (…). Jullie hebben het proces op zijn beloop gelaten of (…) jullie hebben actief aan de schijnopstelling jegens [E] meegewerkt. Hiermee zijn diverse statutaire bepalingen en onderlinge afspraken geschonden. Daar bovenop is deze werkwijze, mede gelet op de veertig jaar lange exclusieve samenwerking, onrechtmatig jegens [KMF] .

Jullie zullen begrijpen dat bovenstaande informatie voor ons aanleiding is om (…) te vorderen dat het nu lopende ontwikkelproces van de behandelbank met onmiddellijke ingang stop wordt gezet behoudens jullie toezegging dat hier vrijwillig aan zal worden voldaan. (…) [Wij] willen (…) jullie onvoorwaardelijke toezegging dat [E] onderdeel wordt van het ontwikkelteam en ongehinderde toegang krijgt tot alle beschikbare informatie over de nieuw te ontwikkelen bank. (…)”

[F] heeft bij e-mailbericht van 18 oktober 2016 onder meer als volgt geantwoord:

“(…) Als primair probleem van de huidige situatie zien wij het vermengen van de drie rollen die [E] heeft ten aanzien van Enraf-Nonius (EN). Deze rollen zijn:

- aandeelhouder

- bestuurder

- leverancier

Ten aanzien van de eerste twee rollen heeft [E] de plicht het belang van EN altijd voorop te stellen. Wij constateren helaas dat jullie mening omtrent deze twee rollen ondergeschikt zijn aan jullie belang als toeleverancier.

Ongeveer een jaar geleden hebben wij aangegeven dat we het bankenprogramma willen uitbreiden met een nieuwe lijn banken. Gedurende dat jaar is [E] regelmatig gevraagd om prototypes, samples en dergelijke te maken, [E] heeft echter heel bewust gekozen om dat niet te doen. Hierbij werd als reden opgegeven dat [E] geen leverancier van onderdelen wil zijn. (…) Na bijna een jaar bewust aan de zijlijn te hebben gestaan probeert [E] nu aan de noodrem te trekken. Dit is onacceptabel. (…)

Jullie tweede eis “ [E] onderdeel ontwikkelteam” is ook ongepast. (…) Binnen EN is geen enkele toeleverancier deelnemer in een ontwikkelteam. De enige uitzondering hierop ontstaat als de ontwikkeling (vrijwel) volledig wordt uitbesteed aan een toeleverancier. (…) Een typisch voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van de Manumed-lijn door [E] (…). [E] heeft de status van “preferred supplier”, wat wij vanaf het begin hebben besproken en bevestigd, maar om [E] te kunnen vergelijken zal zij eerst moeten voldoen aan de rol van “supplier”. Helaas is dat tot heden nog steeds niet gebeurd.

Wij begrijpen dat jullie geschrokken zijn dat wij nu in het stadium zijn gekomen om een tiental prototypen te willen laten maken. Logischerwijs gebeurt dit bij toeleveranciers die al (deel)prototypen of samples hebben geleverd. Wij willen [E] echter de kans geven om de zelf veroorzaakte achterstand alsnog in te lopen. Wij verzoeken dus opnieuw om een eerste [E] -prototype te leveren aan de hand van het huidig beschikbare tekeningen pakket, welke ook al reeds aan jullie ter beschikking is gesteld. Gelet op de fase waarin het project zich bevindt, verzoeken wij jullie om dit voor 5 november a.s. te doen. Tot die tijd zullen wij het bestellen van de prototypes uitstellen. De rest van het ontwikkelproject (bladen, verpakking, logistiek e.d.) loopt uiteraard gewoon door. (…)”

Bij e-mail van 18 oktober 2016 aan [F] en [G] heeft [C] onder meer het volgende meegedeeld:

“(…) In jullie mail wordt volledig voorbij gegaan aan het belangrijkste onderwerp van ons geschil. Sinds wij in november 2015 terloops op de Medica in Düsseldorf (…) over een op handen zijnde ontwikkeling van een nieuwe bank zijn geïnformeerd, hebben wij betoogd (…) dat bij het nemen van een aandeelhouders- en of bestuursbesluit om een nieuwe bank in Enraf te gaan ontwikkelen, de statuten van de bestuurder van Enraf ([Holding]) gerespecteerd dienen te worden. Deze statuten schrijven op dit specifieke onderwerp unanimiteit in de besluitvorming voor en bovendien kunnen bestuursbesluiten van [Holding] binnen Enraf alleen tot uitvoering worden gebracht door een bestuurder A en B gezamenlijk. Jullie kunnen als bestuurder B zeker op dit punt niet het heft in eigen handen nemen. Uit jullie mail blijkt dat jullie dit punt volledig negeren.

De statuten van de vennootschap zijn zo geschreven dat bepaalde aandeelhoudersbelangen zoals het leveranciersbelang van [E] binnen de gremia van de AVA en het bestuur verdedigd mogen worden en zelfs instemming van de betreffende aandeelhouder/bestuurder vergen. Wat ons betreft ligt het belang van Enraf in het verlengde van het leveranciersbelang van [E] . Wij hebben nooit de intentie gehad om [E] te bevoordelen ten nadele van Enraf.

(…)

Wij (…) zien geen andere mogelijkheid vanuit onze verantwoordelijkheid als aandeelhouder en bestuurder dan jullie in rechte te gaan betrekken. (…) Op dit moment gaat onze voorkeur uit naar het instellen van een enquêteverzoek bij de Ondernemingskamer. (…)”

[F] en [G] hebben daarop bij e-mailbericht van 4 november 2016 onder meer het volgende geantwoord:

“(…) [D]e inhoud van de brief is behoorlijk tendentieus en strookt niet bepaald met de werkelijkheid, desalniettemin lijkt het ons toch goed om weer gezamenlijk aan tafel te gaan zitten. (…) We hebben daarbij echter grote bezwaren tegen de éénzijdig vooraf gestelde voorwaarden. (…)”

In een brief van 9 november 2016 aan Enraf ter attentie van [F] en [G] heeft Vanes zich als bestuurder van Holding op het standpunt gesteld dat [F] en [G] hun procuratiebevoegdheden bij Enraf overtreden en dat zij die overtredingen dienen te staken. Daartoe heeft Vanes onder meer het volgende aangevoerd:

“(…) Sinds 2010 zijn jullie beiden ingeschreven als procuratiehouder bij Enraf. Gebleken is dat Enraf onder jullie leiding (…) de ontwikkeling in gang heeft gezet van een nieuwe fysiobehandelbank. Die nieuwe behandelbank moet naar verluidt de bestaande bank, die KMF produceert, gaan vervangen. Wij hebben daartegen (…) herhaaldelijk en uitdrukkelijk bezwaar gemaakt. Los daarvan bepalen de statuten van [Holding], dat bestuurs- en aandeelhoudersbesluiten met betrekking tot (onder meer) de leverancierspositie van KMF slechts met unanimiteit van stemmen kunnen worden genomen. Daarvoor is dus onze instemming vereist. Aangezien [Holding] enig bestuurder is van Enraf, geldt dat unanimiteits- en instemmingsvereiste ook voor haar bestuursdaden in Enraf. Een procuratiebevoegdheid kan nimmer de bestuursbevoegdheid te buiten gaan. Voorzover ons bekend is, heeft NCIH als bestuurder van Enraf nimmer besloten om Enraf de ontwikkeling en productie van een nieuwe behandelbank in gang te laten zetten. Dat betekent dat bij Enraf sprake is van schending van de procuratiebevoegdheden. Deze schending is des te kwalijker, nu jullie daarbij ‘dubbele petten’ op hebben, enerzijds als bestuurder van [Holding] en anderzijds als procuratiehouder van Enraf. (…)”