Uitspraken

Tegen dit vonnis is [appellante] met drie grieven opgekomen.

Bij de bespreking van deze grieven stelt het hof voorop dat zij met de rechtbank van oordeel is dat [appellante] een rechtens te respecteren belang heeft bij de beoordeling van haar vordering. Ook heeft [appellante] een voldoende belang bij het gedeelte van haar vordering dat de handelwijze van de raad aan de orde stelt. Zij heeft weliswaar geen gezag over [de minderjarige] , maar zij neemt een aanzienlijk deel van zijn verzorging en opvoeding voor haar rekening en zij is de moeder van [de minderjarige] .

In deze zaak staan fundamentele belangen tegenover elkaar. Door het Europese Hof voor de Rechten van de Mens worden deze in zijn uitspraak van 15 december 2016 (inzake M.P. v. Finland, Application no. 36487/12) als volgt onder woorden gebracht:

the need to safeguard children from abuse by their own parents, and the need to protect parents from unwarranted interference with their right to respect for their private and family life or the risk of unjustified arrest and prosecution.

In de kern komt de handelwijze van de Staat in deze zaak erop neer dat aan de vader van [de minderjarige] bescherming is geboden op de grond dat onvoldoende aanleiding bestaat om ermee rekening te houden dat bij hem de veiligheid van [de minderjarige] onvoldoende is gewaarborgd. Onderzocht moet worden of de Staat aan beide belangen die hier tegenover elkaar staan voldoende recht heeft gedaan.

Doordat zulke fundamentele belangen tegenover elkaar staan, is het zoeken van evenwicht een precaire aangelegenheid.

[appellante] zoekt als moeder en medeverzorgster optimale bescherming van [de minderjarige] . Daarin valt zij niet gemakkelijk gerust te stellen, omdat zij weet heeft van de seksuele misstappen van de vader in het verleden, van zijn pedoseksuele geaardheid en van zijn gewelddadige gedrag jegens een vroegere partner en jegens haar.

De vader van [de minderjarige] wenst zijn seksuele misstappen achter zich te laten en wil niet geconfronteerd blijven worden met zijn gedragingen uit het verleden. Dat geldt temeer nu hij daarvoor is gestraft en hij zich heeft ingespannen om door middel van behandelingsgesprekken zorg te dragen voor een oplossing van zijn seksuele problematiek.

Van [appellante] mag worden verlangd dat zij maat houdt bij haar ongerustheid. Ingeval onvoldoende grond voor haar ongerustheid kan worden vastgesteld, dient zij acties gericht op vermeende risico’s van [de minderjarige] te staken.

De vader heeft te accepteren dat hij wordt bevraagd in verband met zijn pedoseksuele geaardheid ingeval daartoe toereikende aanleiding bestaat, hoe zwaar hem dat ook valt.

Hetgeen [appellante] naar voren heeft gebracht in de periode 2010/2011 bevat naar het oordeel van het hof toereikend houvast voor serieuze zorgen over de handelwijze van de vader. In het bijzonder is in dit verband vermeldenswaard dat [appellante] melding heeft gemaakt van gebeurtenissen uit de vroegste kinderjaren van [de minderjarige] die vragen oproepen, en dat zij zich heeft beroepen op informatie van een goede bekende die al evenzeer vragen oproept. Het hof doelt hier in het bijzonder op het relaas van [appellante] over de behoefte van de vader om [de minderjarige] naakt te fotograferen, bij welke sessies zij gaandeweg niet meer aanwezig mocht zijn, en op de beschrijving van de omgang van de vader met het zoontje van de kennis. Voor [appellante] hielden deze gebeurtenissen bevestiging in van haar angst dat de vader van [de minderjarige] opnieuw zou vervallen in pedoseksueel gedrag.

Dat valt te begrijpen na de veroordelingen uit 1990 en 1997 en kennisneming van de inhoud van zijn nadien geschreven dagboek, ook al heeft de vader van [de minderjarige] het gedrag dat [appellante] hem verwijt, niet erkend.

Onbestreden is gebleven dat [appellante] deze zorgen in concreto met de raad heeft gedeeld.

Naar het oordeel van het hof lag het op de weg van de raad om de ongerustheid van [appellante] serieus te nemen en vervolgens adequaat te onderzoeken.

Dat heeft de raad naar het oordeel van het hof onvoldoende gedaan, hoewel een dergelijk onderzoek voor de raad redelijkerwijs mogelijk was geweest.

In de eerste plaats had de raad meer dan hij heeft gedaan de vader moeten bevragen over de betekenis van zijn pedoseksuele verleden. Zijn enkele mededeling dat dat gedrag achter hem ligt, is niet voldoende, hoe open gecommuniceerd ook. Het had op de weg van de raad gelegen om vragen te stellen aan de vader over de manier waarop hij zijn leven heeft ingericht teneinde herhaling van zijn pedoseksuele gedragingen te voorkomen, over hoe hij zich beschermt tegen (eventuele) pedoseksuele verlangens en welke strategie hij zich heeft eigen gemaakt om herhalingsrisico zo klein mogelijk te laten zijn.

De raad had verder niet mogen volstaan met raadpleging van de behandelaar [behandelaar a] die bij de vader is betrokken geraakt naar aanleiding van diens gewelddadige gedrag. Het had op de weg van de raad gelegen om de behandelaars [behandelaar b] en [behandelaar c] te raadplegen, de personen met wie de vader contact heeft gehad in verband met zijn pedoseksuele gedragingen. Uiteraard is hier de privacy van de vader in het geding; de vader had evenwel aan de raad toestemming behoren te geven deze behandelaars te raadplegen (of de consequenties van een weigering moeten aanvaarden).

Of de raad bovendien gehouden was gebruik te maken van het door [appellante] genoemde toetsingsinstrument, Static 99, valt in zijn algemeenheid niet te zeggen. Het hof houdt ermee rekening dat de bevindingen na bevraging van de vader en raadpleging van de behandelaars zodanig hadden kunnen uitvallen dat de raad daartoe alsnog gehouden zou zijn geweest teneinde zich een gefundeerd beeld te vormen van het herhalingsrisico. Die bevindingen hadden ook zodanig geruststellend kunnen zijn geweest dat verder onderzoek achterwege kon blijven. Dat laatste ligt overigens niet direct voor de hand, in aanmerking genomen hetgeen de deskundigen [behandelaar b] , [deskundige d] , [deskundige e] en [deskundige f] in hun schriftelijke verklaringen hebben genoteerd.

De weerstand van vader tegen vragen over zijn pedoseksuele verleden valt, als gezegd, te begrijpen, maar van hem mag worden verlangd om zijn weerstand te overwinnen gelet op het belang van [de minderjarige] , dat hier in de eerste plaats komt.

Slotsom van deze overwegingen is dat [appellante] gedeeltelijk het gelijk aan haar zijde heeft met haar verwijt aan de raad dat het in 2010/2011 uitgevoerde onderzoek jegens haar als moeder van [de minderjarige] onvoldoende zorgvuldig is geweest. Dat onderzoek had gelet op het belang van [de minderjarige] beter gekund en beter gemoeten.

Aan dit oordeel staat niet in de weg dat het hof Den Haag (kennelijk) geen aanleiding heeft gezien aan de raad een risicoanalyse op te dragen en bij beschikking van 25 april 2012 de vader alleen het gezag over [de minderjarige] heeft toegekend. In deze beschikking heeft het hof immers geen oordeel gegeven over de zorgvuldigheid van het raadsonderzoek.

Dat betekent dat de eerste grief gedeeltelijk doel treft en de afwijzing in het bestreden vonnis in zoverre niet in stand kan blijven. Het hof zal het bestreden vonnis in zoverre vernietigen en de vordering van [appellante] gedeeltelijk toewijzen. Het gevorderde onder II is in afgeslankte vorm toewijsbaar. Het gevorderde onder III is te verstrekkend en komt niet voor toewijzing in aanmerking. Bovendien lijkt die vordering heen te gaan langs de nieuwe situatie die inmiddels tussen partijen is ontstaan, met inbegrip van het standpunt dat de raad heeft ontwikkeld in zijn rapport van 17 februari 2016. Zo nodig kan de raad, indien van hem opnieuw onderzoek wordt gevraagd, zijn onderzoek alsnog uitbreiden en voor herstel zorgen. De stellingen van de Staat uit de eerste aanleg staan aan deze gevolgtrekkingen niet in de weg.

Bij de bespreking van hetgeen [appellante] aan het openbaar ministerie verwijt, is voor het hof opnieuw uitgangspunt dat hetgeen [appellante] naar voren heeft gebracht in de periode 2010/2011 toereikend houvast bevat voor serieuze zorgen over de handelwijze van de vader van [de minderjarige] . Het hof heeft dat hierboven in rechtsoverweging 3.5 nader uitgewerkt.

Gegeven die zorgen diende [appellante] niet de mogelijkheid te worden ontnomen haar zorgen te delen met de instanties die in het bijzonder zijn belast met de bewaking van de belangen van kinderen. Het hof heeft daarbij het oog op de raad, het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (hierna: AMK) en de (kinder)ombudsman. Dat zijn niet alleen instanties die tot taak hebben het belang van kinderen te dienen. Het zijn bovendien instanties die, naar redelijkerwijs mag worden verwacht, voldoende expertise in huis hebben om zorgen als die van [appellante] te beoordelen, zodat ook het belang van de vader van [de minderjarige] toereikend is gewaarborgd.

Dat die weg voor [appellante] werd afgesloten, althans door haar nog slechts bewandeld kon worden met het risico van verdere vervolging is een beslissing waartoe het openbaar ministerie in redelijkheid niet had kunnen komen. In zoverre is de voorwaardelijke kennisgeving van niet-verdere vervolging jegens [appellante] onrechtmatig.

Voor het overige heeft te gelden dat de vrijheid van [appellante] om haar zorgen te delen haar begrenzing vindt in het belang van de vader van [de minderjarige] om met rust te worden gelaten.

Dat betekent dat de tweede grief van [appellante] eveneens gedeeltelijk doel treft en de afwijzing in het bestreden vonnis in zoverre niet in stand kan blijven. De stellingen van de Staat uit de eerste aanleg staan aan deze gevolgtrekkingen niet in de weg.

Het door [appellante] onder IV gevorderde is evenwel niet voor toewijzing vatbaar. Hetgeen zij wenst te bewerkstelligen door middel van een rechterlijk gebod, strekt te ver en past al evenmin bij de omvang van hetgeen het hof onrechtmatig heeft geoordeeld.

Tot slot wil het hof niet onvermeld laten dat zijn overwegingen niet inhouden dat is komen vast te staan dat de vader van [de minderjarige] zich schuldig heeft gemaakt aan seksueel grensoverschrijdend gedrag jegens [de minderjarige] . Al evenmin houden de overwegingen van het hof een oordeel in over het risico dat de vader zich opnieuw schuldig maakt aan pedoseksuele gedragingen.

In de kern heeft het hof geoordeeld dat de zorgen van [appellante] niet zonder grond waren en dat daarom ondanks de weerstand van de vader uitgebreider onderzoek naar het herhalingsrisico had moeten plaatshebben, alsmede dat de kanalen die specifiek ervoor bedoeld zijn om [appellante] de gelegenheid te bieden om haar zorgen te delen, voor haar niet hadden moeten worden afgesloten.

De derde grief van [appellante] behoeft na bovenstaande overwegingen geen afzonderlijke bespreking. Zij stelt geen nieuwe vragen aan de orde.

Bij gebreke van ter zake dienende stellingen kan bewijslevering achterwege blijven.