Uitspraken

De maatschap vordert in hoofdsom een schadebedrag in verband met de omgekomen varkens van € 50.667 en een nog vast te stellen bedrag aan bedrijfsschade als gevolg van het voorval. Zij legt aan haar vorderingen nakoming van de Dierenverzekering Agrarisch en de Bedrijfsschadeverzekering ten grondslag. De rechtbank heeft de vorderingen toegewezen. Zij heeft daartoe als volgt overwogen, voor zover in hoger beroep nog van belang en kort samengevat. Het beroep van Nationale-Nederlanden op artikel 4.17 van de polisvoorwaarden is naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar. Er is sprake van een verrassende primaire dekkingsclausule en het had ‒ gezien de ernstige gevolgen voor de verzekerde bij het toepasselijk worden ervan ‒ op de weg van Nationale-Nederlanden gelegen om de maatschap tijdig te informeren. Zonder nadere toelichting, die ontbreekt, valt niet in te zien dat een alarm dat voorafgaande aan en één (of anderhalve) dag na het voorval naar behoren functioneerde, ten tijde van het voorval niet aan alle eisen zou voldoen. Het moet ervoor worden gehouden dat conform artikel 3.5 sprake was van regelapparatuur die aangesloten was op een werkend alarmsysteem. De conclusie is dan ook dat zich een evenement heeft voorgedaan waarvoor de polis dekking biedt.

Tegen deze beslissing en de daaraan ten grondslag gelegde motivering komt Nationale-Nederlanden met vier grieven op.

Het hof zal eerst het beroep van de maatschap op vernietiging van de polisvoorwaarden bespreken. De maatschap voert hiertoe aan dat zij of haar tussenpersoon ABN Amro (hierna: de tussenpersoon) de polisvoorwaarden niet heeft ontvangen bij het aangaan van de Dierenverzekering Agrarisch per 1 mei 2014 dan wel bij de wijziging ervan per 13 oktober 2014.

Het hof stelt vast dat de maatschap evenwel niet (langer) betwist dat bij e-mail van

4 december 2013 van Nationale-Nederlanden aan de tussenpersoon onder meer het premievoorstel agrarische verzekeringen (hierna: het premievoorstel) en de polisvoorwaarden als pdf-bestanden gevoegd waren, zodat daarvan wordt uitgegaan. De in eerste aanleg (als productie 12) door de maatschap geproduceerde e-mail van ABN Amro van 19 februari 2019 waarin zij de advocaat van de maatschap heeft bericht dat haar ICT-desk voornoemde mail van 4 december 2013 niet heeft kunnen vinden en dat de betrokken tussenpersoon al langere tijd niet meer werkzaam is bij haar, leidt niet tot een ander oordeel. De inhoud van deze e-mail is immers goed verenigbaar met de mogelijkheid dat de tussenpersoon ten tijde van de totstandkoming in mei 2014 en (mogelijke) wijziging in oktober 2014 van de Dierenverzekering Agrarisch toch de beschikking heeft gehad over de polisvoorwaarden.

De ontvangst van de polisvoorwaarden door de tussenpersoon in december 2013 is bovendien in lijn met de eerdere en verdere gang van zaken. In het premievoorstel zijn bij vleesvarkens een verzekerd bedrag voor dekking ‘basis’ en een verzekerd bedrag voor dekking ‘gevolgschade uitval regelapp.’ vermeld. Voorts zijn voor deze beide dekkingen aparte jaarpremies vermeld. Deze e-mail sluit aan bij de e-mail van

26 november 2013 van Nationale-Nederlanden aan de tussenpersoon. Daarin schrijft Nationale-Nederlanden onder meer: Zodra jij in het bezit bent van onze offerte is het verder aan jou/jullie om de offerte te bespreken en door te geven/te regelen per welke datum e.e.a. definitief doorgang moet krijgen. Wil jij dit zsm aan ons doorgeven?

De tussenpersoon van de maatschap schrijft in haar e-mail van 20 januari 2014 aan Nationale-Nederlanden: Ik heb op 14-01-2014 met jou gesproken omtrent deze offerte waar nogal een verschil in premie in zat met Interpolis. De tussenpersoon vraagt vervolgens om een vervangende offerte. Diezelfde dag mailt Nationale-Nederlanden een vervangende offerte aan haar. De maatschap is vanaf 1 mei 2014 verzekerd bij Nationale-Nederlanden. Uit het polisblad Dierenverzekering Agrarisch, gedateerd

13 oktober 2014, blijkt dat onder meer ‘Gevolgschade uitval regelapparatuur vlees-varkens’ gedekt is. Blijkens voornoemd premievoorstel is dat een uitbreiding van de basisdekking. Het is niet aannemelijk dat de tussenpersoon deze uitbreiding met de maatschap heeft kunnen bespreken en adviseren, zonder dat de tussenpersoon de beschikking had over de polisvoorwaarden. De kennis van de polisvoorwaarden van de tussenpersoon dient als kennis van haar hulppersoon te worden toegerekend aan de maatschap.

Uit het voorgaande volgt dat de stelling dat de polisvoorwaarden niet ter hand zouden zijn gesteld, wordt gepasseerd wegens onvoldoende onderbouwing tegenover de gemotiveerde betwisting, zodat het daarop gebaseerde beroep op vernietiging van de polisvoorwaarden op grond van de artikelen 6:233 sub b in verbinding met 6:234 lid 1 BW wordt verworpen. Gezien artikel 6:232 BW, waarin de snelle toepasselijkheid van algemene voorwaarden is verwoord, valt zonder nadere toelichting, die ontbreekt, voorts niet aan te nemen dat de maatschap niet gebonden is aan de polisvoorwaarden. Anders dan de maatschap meent, is zij ook gebonden aan de polisvoorwaarden indien zij de polisvoorwaarden niet uitdrukkelijk heeft aanvaard. Hetgeen hiervoor is overwogen geldt ook voor de algemene voorwaarden Bedrijfsschadeverzekering Agrarisch.

Het hof overweegt als volgt. In het polisblad van het Agrarisch Ondernemingspakket, dat voorafgaat aan de polisbladen van de diverse verzekeringen die onderdeel uitmaken van dit pakket, wordt uitdrukkelijk gewezen op eventueel voorgeschreven preventiemaatregelen en de gevolgen als daaraan niet is voldaan (2.2). Het in artikel 3.5 van de polisvoorwaarden voorgeschreven werkende alarmsysteem is, ook in de visie van de maatschap, een dergelijke preventiemaatregel. Ook maatregelen om te bevorderen dat het alarmsysteem daadwerkelijk afgaat in de zin van artikel 4.17 van de polisvoorwaarden zijn dat. Blijkens de eigen stellingen van de maatschap had zij, als het alarm was afgegaan, haar varkens immers kunnen redden door de stroom en de ventilatoren handmatig aan te zetten en de ramen en deuren van de stal open te zetten.

Anders dan de maatschap meent, zit de voorwaarde over het afgaan van het alarm niet in de polisvoorwaarden verstopt. Dat deze voorwaarde bij de uitsluitingen is opgenomen en niet bij de primaire dekkingsomschrijving, maakt niet dat de voorwaarde als verstopt moet worden beschouwd. Het is gebruikelijk dat polis-voorwaarden eerst een primaire dekkingsomschrijving geven en vervolgens een reeks uitsluitingen noemen. De kopjes van de artikelen 3 (wat is verzekerd?) en 4 (wat is niet verzekerd?) zijn vet en onderstreept. De indeling wordt ook heel duidelijk gemaakt door de inhoudsopgave op pagina 1 van de voorwaarden Dierenverzekering Agrarisch. De uitsluiting over het afgaan van het alarmsysteem staat onder de uitsluitingen in de rubriek die van toepassing is als gevolgschade uitval regelapparatuur is meeverzekerd (uitsluitingen 13 tot en met 17) en dus op een logische plek in de opbouw van de polisvoorwaarden. Bovendien is zowel artikel 4 als de daarvan deel uitmakende rubriek (uitsluitingen 13 tot en met 17) als de desbetreffende uitsluiting (nummer 17) voorzien van een toepasselijke, duidelijke en onderstreepte kop (bij uitsluiting 17 is die kop: "Alarmsysteem buiten werking"). Dat de polisvoorwaarden onderdeel uitmaken van het 150 bladzijden tellende pakket aan algemene voorwaarden behorende bij het Agrarisch Ondernemerspakket en de daarvan deel uitmakende verzekeringen, leidt niet tot een ander oordeel. Dat zou immers tot de ongerijmde uitkomst leiden dat alle polisvoorwaarden als verstopt zouden moeten worden aangemerkt.

Nationale-Nederlanden heeft de maatschap dus voldoende duidelijk erover geïnformeerd dat schade die verband houdt met het niet afgaan van het alarm, van dekking wordt uitgesloten (behoudens in geval van de in artikel 4.17 van de polisvoorwaarden genoemde uitzondering).

Voorts mag Nationale-Nederlanden er in redelijkheid van uitgaan dat de maatschap, al dan niet met bijstand van haar tussenpersoon, kennis neemt van de polisvoorwaarden, die (zoals het hof blijkens rov. 3.2 tot uitgangspunt neemt) haar tussenpersoon tegelijk met het premievoorstel en dus (ruim) voor de totstandkoming van de Dierenverzeke-ring heeft ontvangen.

Uit het voorgaande volgt dat de maatschap, anders dan zij betoogt, bedacht had moeten zijn op de uitsluiting in artikel 4.17 van de polisvoorwaarden.

De maatschap heeft in haar inleidende dagvaarding meer subsidiair aangevoerd dat er dekking bestaat op grond van de brandverzekering, die onderdeel uitmaakt van het Agrarisch Ondernemerspakket. Zij beroept zich hiervoor op de onder 2.6 aangehaalde rapportage Onderzoek medicijnpomp van Group Integrity Speciale zaken van Nationale-Nederlanden.

In het debat tussen partijen is deze grondslag niet voldoende uit de verf gekomen. De zaak zal naar de rol worden verwezen voor uitlating bij akte over deze grondslag door Nationale-Nederlanden, waarop de maatschap bij antwoordakte zal kunnen reageren.