Uitspraken

De rechtbank heeft, voor zover in hoger beroep van belang, het volgende overwogen:

“Inhoudelijke beoordeling

24. Artikel 45, leden 1 tot en met 3 van de Zvw luiden als volgt:

1. De door de inhoudingsplichtige verschuldigde inkomensafhankelijke bijdrage bedraagt een percentage van het loon, bedoeld in artikel 42, eerste lid.

2. De door de verzekeringsplichtige verschuldigde inkomensafhankelijke bijdrage bedraagt een percentage van het bijdrage-inkomen.

3. De in het eerste en tweede lid bedoelde bijdragepercentages worden vastgesteld bij regeling van Onze Minister, in overeenstemming met Onze Ministers van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en van Financiën, waarbij voor daarbij aan te geven bestanddelen van het loon of het bijdrage-inkomen een afwijkend percentage kan worden vastgesteld.

1. Het percentage, bedoeld in artikel 45, eerste lid, van de Zorgverzekeringswet, wordt vastgesteld op 6,95.

2. Het percentage, bedoeld in artikel 45, tweede lid, van de Zorgverzekeringswet, wordt vastgesteld op 4,85.

3. In afwijking van het eerste of tweede lid, wordt het percentage vastgesteld op nihil:

a. over bijdrage-inkomen voortvloeiende uit werkzaamheden van een verzekeringsplichtige aan boord van een zeeschip in de zin van het Burgerlijk Wetboek, mits de werkgever of de scheepsbeheerder, bedoeld in artikel 1, onderdeel I, van de Wet zeevarenden, het risico als bedoeld in hoofdstuk 3 van de Zorgverzekeringswet, op grond van een verdragsrechtelijke bepaling of een bepaling die daarop stoelt, in belangrijke mate voor zijn rekening neemt zolang deze verzekeringsplichtige niet is teruggekeerd of heeft kunnen terugkeren naar het land waar hij zijn woonplaats of gewone verblijfplaats heeft;

b. over belastbare periodieke uitkeringen of verstrekkingen op grond van een rechtstreeks uit het familierecht voortvloeiende verplichting als bedoeld in artikel 3.101, eerste lid, onderdeel b, van de Wet inkomstenbelasting 2001, tenzij artikel 11, eerste lid, onderdeel g, van het Uitvoeringsbesluit loonbelasting 1965 toepassing vindt, indien deze periodieke uitkering of verstrekking ook in 2005 is genoten.

“TOELICHTING

Met de onderhavige wijzigingsregeling wordt de Regeling zorgverzekering op de volgende punten gewijzigd:

- (…)

- reparatie van een omissie door het nihil-percentage van toepassing te laten zijn op alle verzekeringsplichtigen aan boord van een zeeschip, en niet enkel op degenen die op basis van een zee-arbeidsovereenkomst, de uitzendovereenkomst daaronder begrepen, werkzaam zijn;

(…)

Artikel I, onderdeel C, derde lid, en Artikel II

In artikel 5.4, derde lid, onderdeel a, van de Regeling zorgverzekering is geregeld dat over bijdrage-inkomen van verzekeringsplichtigen die op basis van een zee-arbeidsovereenkomst, de uitzendovereenkomst daaronder begrepen, werkzaam zijn aan boord van een zeeschip, geen inkomensafhankelijke bijdrage verschuldigd is (nihiltarief) indien de werkgever of scheepseigenaar op grond van een verdragsverplichting of een bepaling die daarop stoelt de kosten van geneeskundige zorg betaalt waaraan zijn medewerkers buitengaats (en in landen waar zij niet thuishoren) behoefte hebben. Dit artikel is eind 2013 nog gewijzigd in verband met de inwerkingtreding van het ILO Martiem Arbeids-verdrag, waarmee de uitzendovereenkomst met terugwerkende kracht tot en met 1 januari 2008 onder het begrip zee-arbeidsovereenkomst werd gebracht. Hiermee kwamen uitzendkrachten ook onder het nihilpercentage te vallen.

Inmiddels is er ook een ‘Work in fishing Convention, 2007 (C 188)’ (ILO Visserijverdrag) opgesteld, waarvan de ratificatie en de implementatie in voorbereiding is. De sociale partners hebben bij de consultatie over dit verdrag (brief van 8 oktober 2014) aangegeven dat voornoemde wijziging tot gevolg heeft gehad dat de zeevarenden (waaronder ook vissers) die op basis van een maatschapsovereenkomst werkzaam zijn op een Nederlands schip, niet meer onder het nihilpercentage vallen (een maatschapsovereenkomst is geen zee-arbeidsovereenkomst), terwijl de scheepsbeheerder wel financieel verantwoordelijk is voor de kosten van zorg gedurende de reis en in vreemde havens ingevolge artikel 734a van Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek (BW). Dit is een onwenselijke situatie die dient te worden gerepareerd. Omdat aan de wijziging in 2013 van de Regeling zorgverzekering terugwerkende kracht was verleend tot en met 2008, werkt deze correctie eveneens terug tot en met 2008. Overigens heeft de wijziging in 2013 er niet toe geleid dat de Belastingdienst maatschapsvissers alsnog vanaf 2008 premies heeft opgelegd, zodat de terugwerkende kracht van deze wijziging geen praktische gevolgen heeft.

Wijziging van de Regeling zorgverzekering is eveneens wenselijk in het licht van de voorbereidingen op de implementatie van het ILO-Visserijverdrag. Dit verdrag schrijft voor dat de verdragsluitende partijen maatregelen nemen om te voorzien dat vissers (dat wil zeggen zeevarenden in de zeevisserij), overeenkomstig nationaal recht, aanspraak hebben op kosteloze medische zorg gedurende de reis en het verblijf in vreemde havens. Ingevolge dat verdrag is ook hier de scheepsbeheerder aansprakelijk voor de kosten van medische zorg die buitengaats en in vreemde havens worden gemaakt. Nu het verdrag van toepassing is op alle vissers, ongeacht de overeenkomst op basis waarvan ze arbeid verrichten op een vissersschip dat de Nederlandse vlag voert, dient het toepassingsbereik van artikel 5.4, derde lid, onderdeel a, te worden uitgebreid. Ten aanzien hiervan hebben de sociale partners in hun consultatie opgemerkt dat dit recht ook al gold voordat artikel 734a van Boek 7 BW in 2013 werd ingevoerd, namelijk op grond van het voormalige artikel 415, vijfde lid, van het Wetboek van Koophandel (WvK).

Het nieuwe artikel 5.4, derde lid, onderdeel a, van de Regeling zorgverzekering regelt derhalve dat het nihilpercentage van toepassing is op verzekeringsplichtigen aan boord van een zeeschip in de zin van boek 8, van het Burgerlijk wetboek, indien de werkgever of de scheepsbeheerder de kosten voor medische zorg in belangrijke mate voor zijn rekening neemt zolang deze verzekeringsplichtige niet is teruggekeerd of heeft kunnen terugkeren naar het land waar hij zijn woonplaats of gewone verblijfplaats heeft.”

Overwegende hetgeen volgt:

(…)

(13) De Overeenkomst geldt voor vissers die, in welke hoedanigheid ook, op basis van een arbeidsovereenkomst of in een arbeidsverhouding werkzaam zijn aan boord van vissersvaartuigen die bij zeevisserij betrokken zijn en de vlag van een lidstaat voeren of onder de volledige rechtsmacht van een lidstaat zijn geregistreerd.

(14) Met het oog op de bescherming van de veiligheid en de gezondheid op het werk van vissers die, in welke hoedanigheid ook, op basis van een arbeidsovereenkomst of in een arbeidsverhouding werkzaam zijn, mag de Overeenkomst ook worden toegepast op alle andere vissers aan boord van hetzelfde vissersvaartuig.

HEEFT DE VOLGENDE RICHTLIJN VASTGESTELD:

Artikel 1

Deze richtlijn geeft uitvoering aan de op 21 mei 2012 door werkgevers en werknemers („de sociale partners”) op het niveau van de Unie in de zeevisserijsector, namelijk het Algemeen Comité van de landbouwcoöperaties van de Europese Unie (COGECA), de Europese Federatie van vervoerswerknemers (ETF) en de Vereniging van de nationale organisaties van visserijondernemingen in de Europese Unie (Europêche), gesloten Overeenkomst betreffende de uitvoering van het Verdrag betreffende werk in de visserijsector van de Internationale Arbeidsorganisatie uit 2007.

De tekst van de Overeenkomst gaat als bijlage bij deze richtlijn. (…)

Artikel 6

Deze richtlijn treedt in werking op de datum van inwerkingtreding van het Verdrag betreffende werk in de visserijsector van de Internationale Arbeidsorganisatie uit 2007.

De Commissie maakt in het Publicatieblad van de Europese Unie de datum van inwerkingtreding bekend van dat verdrag. (…)

BIJLAGE

Overeenkomst betreffende de uitvoering van het Verdrag inzake arbeid in de visserij van de Internationale Arbeidsorganisatie uit 2007

WERKGEVERS EN WERKNEMERS („DE EUROPESE SOCIALE PARTNERS”) IN DE ZEEVISSERIJSECTOR,

(…)

Gezien:

1. het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie („VWEU”), en met name de artikelen 153 tot en met 155;

2. het Verdrag inzake arbeid in de visserij („C188” of „het Verdrag”) van de Internationale Arbeidsorganisatie („IAO”) uit 2007;

3. (…)

Overwegende hetgeen volgt:

(…)

2. C188 werd goedgekeurd met 437 stemmen voor, 2 stemmen tegen en 22 onthoudingen. Alle aanwezige regeringsvertegenwoordigers (53 stemmen), alle aanwezige werknemersvertegenwoordigers (25 stemmen) en alle aanwezige werkgeversvertegenwoordigers (22 stemmen) van de 27 lidstaten van de Europese Unie („de lidstaten”) stemden voor de goedkeuring van het Verdrag.

3. De globalisering heeft een diepgaand effect op de visserijsector en het is zaak de rechten van de vissers te bevorderen en te beschermen.

4. De IAO vindt de visserij een gevaarlijk beroep in vergelijking met andere beroepen.

5. Doel van C188 is degelijke arbeidsomstandigheden voor vissers aan boord van vissersvaartuigen te waarborgen met behulp van minimumeisen voor werkzaamheden aan boord, accommodatie en voedsel, veiligheid op het werk, bescherming van de gezondheid, medische zorg en sociale zekerheid. (…)

11. De bepalingen van C188 betreffende de kwaliteit van de medische zorg, de accommodatie, het voedsel, de leefomstandigheden, de compensaties bij gevaar of ziekte en de sociale bescherming moeten worden beschouwd als vallend onder de veiligheid en gezondheid op het werk van vissers, gezien de specifieke kenmerken van het werk aan boord van een vissersvaartuig (bijvoorbeeld het geografische isolement, de vermoeidheid en de — meestal fysieke — aard van de werkzaamheden).

12. C188 geldt voor alle vissers („vissers”), gedefinieerd in artikel 1, onder e), als „iedere persoon die in welke hoedanigheid dan ook is aangeworven of beroepswerkzaamheden aan boord van een vissersvaartuig verricht, ook aan boord werkzame personen die worden betaald op basis van een aandeel van de vangst, met uitzondering van piloten, marinepersoneel, andere personen in permanente dienst van een overheid, aan de kust gevestigde personen die werk aan boord van een vissersvaartuig verrichten en waarnemers”. Door de beperkingen in het VWEU zijn de Europese sociale partners niet bevoegd een door een besluit van de Raad uit te voeren tekst goed te keuren die betrekking heeft op vissers die noch een arbeidsovereenkomst hebben, noch in een arbeidsverhouding werkzaam zijn. De toepassing van andere of geen normen op dergelijke vissers op hetzelfde vaartuig als vissers die een arbeidsovereenkomst hebben of in een arbeidsverhouding werkzaam zijn, kan gevolgen hebben voor de algemene veiligheid en gezondheid op het werk (met inbegrip van de leef- en werkomstandigheden) van laatstgenoemden. Ter bescherming van de vissers die een arbeidsovereenkomst hebben of in een arbeidsverhouding werkzaam zijn, vinden de Europese sociale partners het bijgevolg gerechtvaardigd deze Overeenkomst niet alleen toe te passen op vissers die een arbeidsovereenkomst hebben of in een arbeidsverhouding werkzaam zijn, maar ook op alle andere vissers op hetzelfde vaartuig. (…)

DEEL 1

DEFINITIES EN TOEPASSINGSGEBIED

DEFINITIES

Artikel 1

Voor de toepassing van deze Overeenkomst wordt verstaan onder:

a) (…)

f) visser: elke persoon die tewerkgesteld of in dienst genomen is of in enige hoedanigheid werkzaamheden verricht aan boord van een vissersvaartuig onder de voorwaarden van artikel 2, met uitzondering van havenloodsen en walpersoneel dat werkzaamheden verricht aan boord van een vissersvaartuig aan de kade;

TOEPASSINGSGEBIED

Artikel 2

1.Tenzij anders bepaald, is deze Overeenkomst van toepassing op:

a) alle vissers die — in welke hoedanigheid ook — op basis van een arbeidsovereenkomst of in een arbeidsverhouding werkzaam zijn op alle vissersvaartuigen die bij commerciële visserij betrokken zijn;

b) alle andere vissers op hetzelfde vaartuig als de onder a) bedoelde vissers, om de bescherming van de algemene veiligheid en gezondheid te waarborgen.

(…)

DEEL 5

VEILIGHEID EN GEZONDHEID OP HET WERK

BESCHERMING VAN DE GEZONDHEID EN MEDISCHE ZORG; BESCHERMING BIJ ARBEIDSGERELATEERDE ZIEKTEN, LETSELS OF OVERLIJDENS

Artikel 26

Alle lidstaten stellen wetten, voorschriften of andere maatregelen vast die waarborgen dat een visser aan boord van een vissersvaartuig dat hun vlag voert of onder hun volledige rechtsmacht is geregistreerd:

a) het recht heeft om aan wal medisch behandeld te worden en tijdig voor behandeling aan wal te worden gebracht als hij het slachtoffer wordt van een ernstig letsel of een ernstige ziekte;

b) over door de eigenaar van het vissersvaartuig verschafte bescherming van de gezondheid en medische zorg kan beschikken wanneer hij i) aan boord is, of ii) aan wal is gebracht in een haven in een ander land dan het land dat voor de bescherming van de sociale zekerheid van de visser verantwoordelijk is; alsmede

c) bij arbeidsgerelateerde ziekten of letsels verder toegang heeft tot adequate medische zorg overeenkomstig de nationale wetten, voorschriften of gebruiken.

Artikel 27

Alle lidstaten stellen wetten, voorschriften of andere maatregelen vast die waarborgen dat de in artikel 26, onder b), bedoelde bescherming van de gezondheid en medische zorg:

d) onderworpen zijn aan de toepasselijke bepalingen van Richtlijn 92/29/EEG en artikel 28 van deze Overeenkomst, als de visser aan boord is; en

e) medische behandeling en daarbij aansluitende materiële bijstand en ondersteuning tijdens de medische behandeling omvatten, als de visser aan wal is gebracht in een haven in een ander land dan het land dat voor de bescherming van de sociale zekerheid van de visser verantwoordelijk is.

Artikel 28

Alle lidstaten stellen wetten, voorschriften of andere maatregelen vast die waarborgen dat:

a) naast de vereisten van artikel 2, lid 1, onder b), van Richtlijn 92/29/EEG — de medische producten en de medische uitrusting die zich aan boord van een vissersvaartuig moeten bevinden, ook afhangen van het gebied van de activiteit;

b) naast de vereisten van artikel 5, lid 3, van Richtlijn 92/29/EEG — bij de speciale opleiding van de vissers ook rekening wordt gehouden met het aantal vissers aan boord, de plaats van de activiteit en de duur van de zeereis;

c) de in artikel 5, lid 1, van Richtlijn 92/29/EEG bedoelde handleidingen in een voor de onder

b) van dit artikel bedoelde opgeleide vissers begrijpelijke taal en vorm zijn opgesteld;

d) de in artikel 6, lid 1, van Richtlijn 92/29/EEG bedoelde medische consulten ook via satellietcommunicatie beschikbaar zijn en de vissersvaartuigen die hun vlag voeren of onder hun volledige rechtsmacht geregistreerd zijn, voor radio- of satellietcommunicatie zijn uitgerust om dergelijke consulten te ontvangen; alsmede

e) de vissersvaartuigen die hun vlag voeren of onder hun volledige rechtsmacht geregistreerd zijn, een door de bevoegde autoriteit gebruikte of goedgekeurde medische handleiding of de meest recente uitgave van the International Medical Guide for Ships aan boord hebben.

Artikel 29

Alle lidstaten stellen wetten, voorschriften of andere maatregelen vast die waarborgen dat:

a) de in artikel 26, onder b), en artikel 28 voorgeschreven medische zorg gratis aan de visser wordt verleend, voor zover dit strookt met de nationale wetgeving en gebruiken van de lidstaten; en dat

b) totdat de visser is gerepatrieerd — de eigenaar van het vissersvaartuig de kosten van de medische zorg draagt waarvan de visser krachtens artikel 29, onder a), is vrijgesteld, als het land dat voor de bescherming van de sociale zekerheid van de visser verantwoordelijk is, de kosten niet draagt uit hoofde van zijn socialezekerheidsstelsel; en dat

c) de eigenaar van het vissersvaartuig de kosten van de in artikel 26, onder c), voorgeschreven medische zorg draagt, als het land dat voor de bescherming van de sociale zekerheid van de visser verantwoordelijk is, de kosten niet draagt uit hoofde van zijn stelsel voor sociale zekerheid.

Artikel 30

Nationale wetten of voorschriften kunnen de eigenaar van een vissersvaartuig vrijstellen van de verantwoordelijkheid de kosten van de in artikel 29, onder b) en c), bedoelde medische zorg te dragen, als het letsel niet tijdens de exploitatie van het vissersvaartuig is opgelopen, de ziekte of de kwaal tijdens de duur van de arbeidsovereenkomst verborgen is gehouden of de eigenaar van het vissersvaartuig aantoont dat het letsel of de ziekte het gevolg was van opzettelijk wangedrag van de visser.

Artikel 31

1. Alle lidstaten nemen maatregelen om de vissers — overeenkomstig de nationale wetten, voorschriften of gebruiken — te beschermen tegen arbeidsgerelateerde ziekten, letsels of overlijdens.

2. Bij letsels als gevolg van arbeidsongevallen of beroepsziekten hebben de vissers toegang tot de overeenkomstige compensatie in overeenstemming met de nationale wetten en voorschriften.

3. Als het land dat voor de bescherming van de sociale zekerheid van de vissers verantwoordelijk is, de in lid 1 — en bijgevolg lid 2 — van dit artikel bedoelde bescherming niet biedt uit hoofde van zijn socialezekerheidsstelsel, is de eigenaar van het vissersvaartuig voor die bescherming verantwoordelijk.

Artikel 32

Rekening houdend met de kenmerken van de visserijsector mogen de financiële verantwoordelijkheden van de eigenaar van het vissersvaartuig uit hoofde van de artikelen 29 en 31 worden gewaarborgd door:

a) een stelsel van aansprakelijkheid van de eigenaren van vissersvaartuigen; of

b) een verplichte verzekering, compensatie van de werknemers of andere regelingen.

Het Hof acht termen aanwezig voor veroordeling van de inspecteur in de kosten die belanghebbende voor zijn verweer in hoger beroep heeft moeten maken. Het Hof stelt die kosten met inachtneming van artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht en het Besluit proceskosten bestuursrecht vast op € 1.050 (2 punten voor proceshandelingen x € 525 x 1 [wegingsfactor]).

Het Hof:

De uitspraak is gedaan door mrs. M.J. Leijdekker, voorzitter, F.J.P.M. Haas en M. Greebe, leden van de belastingkamer, in tegenwoordigheid van mr. P.L. Cheung als griffier. De beslissing is op 10 maart 2020 in het openbaar uitgesproken.

Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de verzenddatum beroep in cassatie worden ingesteld bij de Hoge Raad der Nederlanden (belastingkamer), Postbus 20303, 2500 EH Den Haag. Daarbij moet het volgende in acht worden genomen:

Voor het instellen van beroep in cassatie is griffierecht verschuldigd. Na het instellen van beroep in cassatie ontvangt de indiener een nota griffierecht van de griffier van de Hoge Raad.

In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.