Uitspraken

In het vervolg zal verzoeker worden aangeduid als de ondernemingsraad en verweerster als Reinaerde.

De ondernemingsraad heeft bij verzoekschrift van 3 juni 2021 de Ondernemingskamer verzocht te verklaren dat Reinaerde in redelijkheid niet heeft kunnen komen tot het besluit van 3 mei 2021 tot wijziging van de functiemix (zie 2.27), Reinaerde te gebieden voornoemd besluit in te trekken en de gevolgen daarvan ongedaan te maken en Reinaerde te verbieden handelingen te verrichten of te doen verrichten ter verdere uitvoering van het besluit.

Reinaerde heeft bij verweerschrift van 8 juli 2021 de Ondernemingskamer verzocht de ondernemingsraad niet-ontvankelijk te verklaren in zijn verzoek althans het verzoek van de ondernemingsraad af te wijzen. Indien het verzoek van de ondernemingsraad wordt toegewezen, verzoekt Reinaerde de Ondernemingskamer haar beschikking niet uitvoerbaar bij voorraad te verklaren.

Het verzoek is behandeld op de zitting van de Ondernemingskamer van 29 juli 2021. De advocaten hebben toen de standpunten van de verschillende partijen toegelicht aan de hand van overgelegde aantekeningen en wat mr. Nolet betreft onder overlegging van tevoren toegestuurde nadere producties. Partijen en hun advocaten hebben vragen van de Ondernemingskamer beantwoord en inlichtingen verstrekt.

Deze zaak gaat over het functiehuis van zorginstelling Reinaerde. Reinaerde en de ondernemingsraad zijn het eens dat herijking van het functiehuis noodzakelijk is. Zij verschillen echter van mening over de wijze waarop het nieuwe functiehuis ingericht zou moeten worden. Reinaerde meent dat een functiemix het meest passend is. De ondernemingsraad heeft een voorkeur voor zogenaamde plusfuncties/functiedifferentiatie waarbij generieke functies een aanvullende variant kennen. De ondernemingsraad meent dat, in geval voor een functiemix wordt gekozen, meer woon- en functieprofielen aan het functiehuis toegevoegd moeten worden dan Reinaerde wenselijk acht. Op de achtergrond speelt dat met de invoering van het nieuwe functiehuis zoals Reinaerde dat voor ogen heeft de tijdelijke toeslag die in 2019 aan een aantal werknemers was toegekend, komt te vervallen. Daarnaast verschillen Reinaerde en de ondernemingsraad van mening over de reikwijdte van het aan de ondernemingsraad toekomende adviesrecht.

Reinaerde is een zorginstelling die ondersteuning biedt aan mensen met een verstandelijke en lichamelijke beperking. Reinaerde biedt ambulante zorg en zorg vanuit locaties, hoofdzakelijk in de provincie Utrecht. Bij Reinaerde zijn ruim 2.700 werknemers werkzaam. Op de arbeidsovereenkomsten met deze werknemers is de cao Gehandicaptenzorg (hierna ‘de cao’) van toepassing.

In december 2018 is binnen Reinaerde vastgesteld dat, mede gelet op de veranderende zorgzwaarte en de toegenomen complexiteit van de zorg, herijking van het functiehuis voor werknemers noodzakelijk is om in de krappe arbeidsmarkt aantrekkelijk te blijven voor werknemers.

Omdat aanpassing van het functiehuis niet binnen korte termijn gerealiseerd kon worden is gekozen voor een aanpak in twee fasen. In de eerste fase heeft Reinaerde in september 2019 in overeenstemming met artikel 4.9 lid 3 van de cao aan ruim 580 medewerkers een functietoeslag van 5% toegekend met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2019. In de correspondentie aan de medewerkers is opgenomen dat het een tijdelijke toeslag betreft, tot 1 juli 2020, en dat de werknemers daaraan na die datum geen rechten kunnen ontlenen. De verwachting was dat dan de nieuwe functiebeschrijvingen en -waarderingen gereed zouden zijn.

In de tweede fase, vanaf oktober 2019, stond de invoering van een gewijzigd functiehuis en de actualisatie van de functieprofielen centraal. In 2020 heeft Reinaerde naast de functieprofielen een set zogenaamde woonprofielen ontwikkeld, waarmee in kaart is gebracht hoe de verschillende locaties zich tot elkaar verhouden voor wat betreft zorgzwaarte, ondersteuningsvraag en cliëntendoelgroep.

Op 1 december 2020 heeft Reinaerde de medewerkers bericht dat de tijdelijke toeslag verlengd is tot 1 juni 2021.

Op 15 december 2020 heeft Reinaerde een brief aan haar werknemers verstuurd, waarin voor zover van belang staat:

Bij brief van 19 maart 2021 heeft de ondernemingsraad 17 vragen aan Reinaerde gesteld en argumenten aangevoerd ‘voor de gedifferentieerde functies en deels tegen uw functiemix’.

Bij brief van 26 maart 2021 heeft Reinaerde de 17 vragen van de ondernemingsraad beantwoord.

Op 31 maart 2021 heeft een overlegvergadering met Reinaerde en de ondernemingsraad plaatsgevonden, waarbij gesproken is over de door de ondernemingsraad aangevoerde argumenten zoals opgenomen in zijn brief van 19 maart 2021.

Bij e-mail van 10 april 2021 heeft de ondernemingsraad aan Reinaerde bericht dat het om tot een positief advies te komen nodig is dat nog twee functieprofielen (FWG 45 en 50) op zeer intensieve locaties worden toegevoegd.

Op 12 april 2021 heeft Reinaerde in reactie op de e-mail van 10 april 2021 aan de ondernemingsraad bericht dat zij uiterlijk op 14 april 2021 op voormelde e-mail van 10 april 2021 zal reageren, waarbij zij de termijn waarbinnen de ondernemingsraad dient te adviseren heeft verlengd tot en met 16 april 2021.

Bij e-mail van 13 april 2021 heeft de ondernemingsraad aan Reinaerde geschreven dat hij om zich een beeld te kunnen vormen van de functieprofielen graag een korte functiekarakteristiek ontvangt. In diezelfde e-mail heeft de ondernemingsraad bericht dat naar zijn mening nog een woonprofiel ontbreekt.

Op 14 april 2021 heeft Reinaerde in antwoord op voormelde e-mails van 10 en 13 april 2021 aan de ondernemingsraad bericht dat zij besloten heeft conform het verzoek van de ondernemingsraad een derde functieprofiel toe te voegen (FWG 45) en dat woonprofiel A zal worden gesplitst in woonprofielen A1 en A2. Reinaerde heeft gemotiveerd waarom zij geen vierde functieprofiel (FWG 50) zal toevoegen. Reinaerde heeft de ondernemingsraad daarbij bericht dat de FWG-deskundige de functieprofielen zal opstellen volgens de FWG-systematiek. Vooruitlopend daarop heeft Reinaerde een korte omschrijving van de functies aan de e-mail gehecht.

Op 15 april 2021 heeft de ondernemingsraad aan Reinaerde bericht dat hij om tot een gedegen advies te kunnen komen een nieuwe zogenaamde Ist / Soll lijst nodig heeft.

Op 16 april 2021 heeft Reinaerde aan de ondernemingsraad bericht dat, hoewel zij van mening is dat de ondernemingsraad zich op basis van de beschikbare informatie een inhoudelijk oordeel moet kunnen vormen over het werken met de functiemix, zij bereid is een bijgewerkte versie van de cijfers (bijlage 1 bij de adviesaanvraag) waarin de impact van de functiemix is omschreven aan de ondernemingsraad te sturen.

Later diezelfde dag heeft de ondernemingsraad negatief geadviseerd over het voorgenomen besluit, zonder de aangepaste cijfers af te wachten.

Reinaerde heeft de aan de adviesaanvraag gehechte bijlage 1 geactualiseerd en deze op 22 april 2021 aan de ondernemingsraad gestuurd en daarop een nadere toelichting gegeven. Uit de gewijzigde bijlage 1 volgt dat na de doorgevoerde wijzigingen jaarlijks € 1.231.832 met de herijking gemoeid zal zijn. In de begeleidende e-mail heeft Reinaerde toegelicht dat het beter is de locaties met woonprofiel A niet op te splitsen, zoals eerder toegezegd, maar voor al die locaties de meest seniore functiemix toe te passen, hetgeen volgens Reinaerde in lijn is met de aanpak die de ondernemingsraad voorstaat. Reinaerde heeft de termijn waarbinnen de ondernemingsraad kan adviseren nogmaals verlengd, dit keer tot en met 23 april 2021.

Op 26 april 2021 heeft de ondernemingsraad aan Reinaerde geschreven dat bij de ondernemingsraad verwarring is ontstaan over de vraag of Reinaerde zijn advies van 16 april 2021 als definitief en volledig advies heeft aangemerkt. Daarbij heeft de ondernemingsraad bericht dat de informatie die hij op 22 april 2021 heeft ontvangen niet volledig is.

Op 28 april 2021 heeft Reinaerde de ondernemingsraad bericht dat zij, gebaseerd op een telefonisch overleg daarover met de ondernemingsraad kort na 16 april 2021, het advies van die datum niet als definitief advies heeft beschouwd en dat de op 22 april 2021 toegezonden informatie volledig is.

Eveneens op 28 april 2021 heeft de ondernemingsraad zijn negatieve advies gegeven, met daarop een toelichting. De ondernemingsraad schrijft onder meer dat er een leemte blijft zitten in de woonprofielen en in de set functieprofielen op het vlak van zeer intensieve zorg. Volgens de ondernemingsraad loopt de organisatie een risico als de set functieprofielen niet volledig wordt uitgebreid of de uitbreidingen onvoldoende worden toegepast omdat medewerkers in intensieve en zeer intensieve zorglocaties dan conform de cao in beroep kunnen. De ondernemingsraad besluit met een vijftal adviezen. De ondernemingsraad adviseert in de eerste plaats een woonprofiel toe te voegen waar sprake is van een doelgroep met zeer intensieve begeleiding en gedragsproblematiek en waar één op één begeleiding nodig is en plaatsvindt en ten tweede om de set functieprofielen aan te vullen met nog één functieprofiel gericht op zeer intensieve zorg.

Op 3 mei 2021 heeft Reinaerde het besluit tot wijziging van de functiemix genomen conform de adviesaanvraag van 12 maart 2021 waaraan de drie functieprofielen in de schalen FWG 35, FWG 40 en FWG 45 zijn toegevoegd. Reinaerde heeft zich op het standpunt gesteld dat de ondernemingsraad de reikwijdte van de adviesaanvraag overschreed en voorts toegelicht waarom zij met haar besluit van het advies van de ondernemingsraad afwijkt en kenbaar gemaakt dat zij een maand wachttijd in acht zal nemen. Reinaerde constateerde dat met name de functiemix voor locaties met intensieve zorg haar en de ondernemingsraad verdeeld houdt. Hoewel de set woonprofielen in haar visie niet ter advisering voorlag, heeft zij opgemerkt dat woonprofiel A past bij locaties met een intensieve zorgvraag, dat opsplitsing te onduidelijk zou zijn en dat door de aanpassing van de functiemix wordt geborgd dat voldoende ervaren en gekwalificeerd personeel aanwezig is. Het voorgenomen besluit gaat niet over het aantal functies in het functieraster, maar Reinaerde heeft in overleg met de ondernemingsraad toch besloten een drietal functies toe te voegen. Hiervoor, en voor de beschrijving van deze functies door de FWG-deskundige, behoeft zij geen voorafgaand advies van de ondernemingsraad te vragen, aldus Reinaerde. Toevoeging van een vierde functie (in schaal FWG 50) acht zij niet noodzakelijk en niet wenselijk en zij verwijst daarvoor naar haar e-mail van 14 april 2021. Reinaerde acht de beoogde functiemix een goede interventie voor kwaliteit, verlaging van de werkdruk en verhoging van werkplezier. De adviezen onder 1 en 2 acht Reinaerde gelegen buiten de reikwijdte van de adviesaanvraag en neemt zij overigens ook niet over.

Op 19 mei 2021 heeft een overlegvergadering plaatsgevonden waarbij partijen niet nader tot elkaar zijn gekomen.

Bij brief van 2 juni 2021 heeft de ondernemingsraad aan Reinaerde, met kopie aan de raad van toezicht, onder meer bericht dat de cao en FWG onvoldoende worden toegepast door Reinaerde. Ook heeft de ondernemingsraad bericht dat misschien wel 500 medewerkers die een toeslag hebben ontvangen niet worden ingeschaald in een hogere functie, terwijl andere verwachtingen zijn gewekt. Deze medewerkers worden niet correct beloond. De ondernemingsraad verzoekt Reinaerde om de medewerkers die een toeslag ontvangen allen een functieschaal hoger te waarderen, en medewerkers op zeer intensieve zorg twee schalen. De ondernemingsraad merkt op dat indien Reinaerde niet aan haar verzoeken tegemoet komt, zij haar achterban zal adviseren hun nieuwe functieprofiel te laten toetsen aan de FWG.

In reactie op de brief van 2 juni 2021 heeft Reinaerde op 4 juni 2021 aan de ondernemingsraad onder andere bericht het niet zinvol te achten weer schriftelijk te reageren op de brief van 2 juni 2021, maar dat zij als positief signaal de functietoeslag voor de laatste maal zal verlengen tot 1 oktober 2021 of zoveel eerder als een medewerker duidelijkheid heeft over het al dan niet doorstromen naar een andere functie.