Uitspraken

Vervaltermijn

Ingevolge artikel 99 lid 21 Wna kan een klacht slechts worden ingediend binnen drie jaar na de dag waarop de tot klacht gerechtigde persoon kennis heeft genomen van het handelen of nalaten dat tot tuchtrechtelijke maatregelen jegens de notaris, toegevoegd notaris of kandidaat-notaris aanleiding kan geven. Indien de klacht wordt ingediend na verloop van drie jaar na de dag waarop de klager heeft kennisgenomen of redelijkerwijs kennis heeft kunnen nemen van het handelen of nalaten van de notaris waarop de klacht betrekking heeft, wordt de klacht niet-ontvankelijk verklaard.

De wettelijke driejaarstermijn begint te lopen op de dag waarop de klager heeft kennisgenomen of redelijkerwijs kennis heeft kunnen nemen van het handelen of nalaten van de (kandidaat) notaris waarop de klacht betrekking heeft. Niet is vereist dat klager ook bekend is met de juridische (of tuchtrechtelijke) beoordeling van dat handelen of nalaten.

De beslissing tot niet-ontvankelijkverklaring blijft achterwege indien de gevolgen van het handelen of nalaten redelijkerwijs pas later bekend zijn geworden. In dat geval verloopt de termijn voor het indienen van een klacht een jaar na de datum waarop de gevolgen redelijkerwijs als bekend geworden zijn aan te merken.

Het motief voor het opnemen van de driejaarstermijn is in de wetsgeschiedenis als volgt verwoord:

“Ook ik acht het gewenst dat de periode gedurende welke klachten tegen notarissen kunnen worden ingediend, beperkt wordt. De reden daarvoor is met name gelegen in het feit dat na verloop van een bepaalde termijn ervan uit moet kunnen worden gegaan dat de betrokkene geen reden ziet om een klacht tegen de notaris in te dienen. Gezien het karakter van de procedure, waarbij elke klager zelf de procedure zonder vormvoorschriften in gang kan zetten, acht ik een dergelijke termijn alleszins aanvaardbaar. De notaris moet ook niet in lengte van jaren kunnen worden achtervolgd met klachten waarvan de feiten door het verstrijken van een te lange termijn nog zeer moeilijk naar behoren zijn vast te stellen.” (Kamerstukken II, 1996-1997, 23 706, nr. 12, p. 46-47).

De klacht van klaagster is ingediend op 20 november 2020. De verweten handelingen zien op de akte tot wijziging van huwelijkse voorwaarden die op

21 februari 2014 is gepasseerd. Klaagster heeft op het moment van het passeren van de akte tot wijziging van huwelijkse voorwaarden kennis genomen althans redelijkerwijs kennis kunnen nemen van het handelen (opname finaal verrekenbeding) en nalaten (geen algehele gemeenschap van goederen) van de notaris. Op dat moment is dan ook de termijn van drie jaar gaan lopen. Klaagster heeft er toen kennis van genomen althans redelijkerwijs kennis van kunnen nemen dat de inhoud van de akte niet strookte met de wens van haar en haar echtgenoot om de algehele gemeenschap van goederen in te voeren waardoor ook de aandelen in de besloten vennootschap van haar echtgenoot in die gemeenschap zouden vallen. Dat klaagster zich op 21 februari 2014 niet heeft gerealiseerd dat zij gelet op de inhoud van de huwelijkse voorwaarden reeds bij het overlijden van haar echtgenoot over het volledige aanmerkelijk belang in de besloten vennootschap inkomstenbelasting zou moeten betalen is niet van belang. Als gezegd is voor het gaan lopen van de vervaltermijn van drie jaar niet vereist dat klaagster ook bekend is met de juridische (of tuchtrechtelijke) beoordeling van dat handelen of nalaten. Nu de driejaarstermijn is geëindigd op 21 februari 2017 is het hof van oordeel dat de klacht te laat is ingediend.

Zoals gezegd blijft de beslissing tot niet-ontvankelijkverklaring wegens overschrijding van de driejaarstermijn achterwege indien de gevolgen van het handelen of nalaten redelijkerwijs pas later bekend zijn geworden. In dat geval verloopt de termijn voor het indienen van een klacht een jaar na de datum waarop de gevolgen redelijkerwijs als bekend geworden zijn aan te merken. Het hof gaat ervan uit dat klaagster met de gevolgen van het handelen en nalaten van de notaris in ieder geval in 2016 bekend is geworden. Ter zitting in hoger beroep heeft klaagster verklaard dat zij op 6 december 2016, bijna een jaar na overlijden van haar echtgenoot, een e-mailbericht heeft ontvangen van de fiscalist die de aangifte erfbelasting heeft verzorgd. Uit dat

e-mailbericht volgt dat de fiscalist heeft gesignaleerd dat de aandelen in de besloten vennootschap van de echtgenoot van klaagster niet in de gemeenschap van goederen vielen waardoor klaagster rekening moest houden met verschuldigde inkomstenbelasting over het volledige aanmerkelijk belang van die aandelen. Als het hof met klaagster ervan uit zou gaan dat de gevolgen van het handelen en nalaten van de notaris haar redelijkerwijs pas op dat moment bekend zijn geworden, dan zou de nadere vervaltermijn van één jaar van artikel 99 lid 21 Wna geëindigd zijn op 6 december 2017. De klacht is niet voor het verstrijken van deze (tweede) termijn ingekomen. Hetgeen betekent dat de klacht in al haar onderdelen hoe dan ook te laat is ingediend. De klacht is daarom niet-ontvankelijk.