Uitspraken

De rechtbank heeft in de beschikking van 13 juni 2013 op grond van artikel 4 lid 3 Rv de rechtsmacht van de Nederlandse rechter aangenomen ten aanzien van de onderhavige nevenvoorziening tot verdeling. Het hof verenigt zich ambtshalve met dit oordeel.

De rechtbank heeft voorts beslist dat de verdeling van de huwelijksgoederengemeenschap op grond van artikel 4 van het Haags Huwelijksvermogensverdrag (1978) wordt beheerst door Nederlands recht. Nu tegen deze beslissing geen grieven zijn gericht, gaat het hof uit van de toepasselijkheid van Nederlands recht.

De rechtbank heeft de peildatum voor de omvang en samenstelling van de huwelijksgoederengemeenschap bepaald op 10 mei 2012. Partijen hebben niet hiertegen gegriefd, zodat het hof van deze peildatum uitgaat.

Grief 1 in het principaal appel klaagt over de beslissing van de rechtbank dat de schuld bij het UWV bij helfte door partijen dient te worden gedragen. Volgens de vrouw is deze schuld aan de man verknocht en valt deze schuld dus buiten de te verdelen gemeenschap van goederen. Zij heeft aangevoerd dat deze schuld is ontstaan doordat de man, buiten haar medeweten, met zijn WW-uitkering heeft gefraudeerd en dat de man de daardoor verkregen gelden uitsluitend ten behoeve van zichzelf heeft besteed. De redelijkheid en billijkheid verzetten zich volgens haar tegen een verdeling bij helfte van de vordering. Voorts acht zij de beslissing van de rechtbank niet voldoende gemotiveerd.

De man heeft hier tegenin gebracht dat de schuld geen uitzondering als bedoeld in artikel 1:94 BW vormt en dat het beroep van de vrouw op de redelijkheid en billijkheid faalt. Volgens de man heeft de vrouw van begin af aan geweten van de fraude en zijn de gelden steeds aangewend voor de gemeenschappelijke huishouding, zodat de vrouw hiervan heeft geprofiteerd. Daarbij heeft de vrouw niet geprobeerd een einde te maken aan de fraude, aldus nog steeds de man.

Het hof overweegt dat naar de hoofdregel van artikel 1:94 lid 2 en 5 BW de gemeenschap alle goederen en schulden van de echtgenoten omvat. Voor het op grond van artikel 1:94 lid 3 BW maken van een uitzondering op die hoofdregel is slechts plaats in uitzonderlijke gevallen. Artikel 1:94 lid 3 BW bepaalt dat goederen en schulden die aan een der echtgenoten op enigerlei bijzondere wijze verknocht zijn, slechts in de gemeenschap vallen voor zover die verknochtheid zich hiertegen niet verzet.

De vragen of een goed dan wel een schuld wegens het hoogstpersoonlijke karakter daarvan aan één der echtgenoten is verknocht en, zo ja, in hoeverre die verknochtheid zich ertegen verzet dat het goed respectievelijk de schuld in de gemeenschap valt - een en ander als bedoeld in artikel 1:94 lid 3 BW - kunnen niet in hun algemeenheid worden beantwoord. De beantwoording is afhankelijk van de omstandigheden van het geval, waaronder met name de aard van dat goed respectievelijk die schuld, zoals deze mede door de maatschappelijke opvattingen wordt bepaald (vergelijk Hoge Raad 15 februari 2008, ECLI:NL:HR:2008:BC0377, HR 30 maart 2012, ECLI:NL:HR:BV1749 en Hoge Raad 7 december 2012, ECLI:NL: HR:2012:BY9057). Het is niet nodig te bezien of de redelijkheid en billijkheid die de rechtsverhouding tussen de deelgenoten beheerst in een andere richting wijzen. De redelijkheid en billijkheid zijn al verdisconteerd in de maatstaf van de maatschappelijke opvattingen. Deze objectieve maatstaf dient de rechtszekerheid die voor de omvang van de huwelijksgemeenschap belangrijk is in verband met rechten van derden (HR 3 november 2006, ECLI:NL:HR:2006: AX8843).

De vrouw heeft gesteld dat zij niet van de fraude wist en dat alleen de man van de onterecht verkregen gelden heeft geprofiteerd. Tijdens de mondelinge behandeling in hoger beroep is namens de vrouw nog toegelicht dat het verkregen geld is opgegaan aan het uitgaansleven van de man.

Het hof acht hiermee niet voldoende omstandigheden gesteld om op grond daarvan aan te kunnen nemen dat de schuld aan het UWV aan de man verknocht is. Daarbij neemt het hof in het bijzonder in aanmerking dat de door de fraude verkregen gelden volgens de vrouw zijn opgegaan aan zaken die - vanwege de (financiële) lotsverbondenheid die het huwen in algehele gemeenschap van goederen voor partijen met zich heeft gebracht - ten laste van de goederengemeenschap behoren te komen.

Voorts constateert het hof dat de vrouw geen bewijs heeft aangeboden van haar betwiste stelling dat zij niet van de fraude wist is. Van deze stelling draagt zij ingevolge de hoofdregel van bewijsrecht van artikel 150 Rv de bewijslast.

De vrouw heeft bepleit dat de eisen van redelijkheid en billijkheid zich verzetten tegen een verdeling bij helfte van deze schuld. Het hof overweegt dat er slechts reden is om een afwijkende draagplicht voor deze schuld aan te nemen indien en voor zover een gelijke draagplicht in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. Het hof acht de door de vrouw daarvoor aangevoerde omstandigheden echter onvoldoende, nog daargelaten dat zij niet zijn komen vast te staan.

De grief faalt.

Grief 2 in het principaal appel klaagt erover dat de rechtbank ten onrechte geen rekening heeft gehouden met de belastingteruggave IB/PVV 2010 en 2011 en strekt ertoe dat deze belastingteruggaven alsnog bij helfte door partijen worden gedeeld. De vrouw heeft aangevoerd dat de Belastingdienst deze teruggaven elk jaar op de eigen bankrekening van de man heeft overgeboekt en dat hij deze teruggaven steeds voor zichzelf heeft gehouden.

De man heeft aangevoerd dat de vrouw in hoger beroep geen verdeling van de belastingteruggave over 2011 kan vragen, nu zij dit in eerste aanleg niet heeft gevraagd.

Het hof overweegt dat de vrouw dit verzoek bij de eerste gelegenheid in hoger beroep heeft gedaan. Voor zover de man tegen dit verzoek bezwaar heeft gemaakt, geldt dat aan dit verzoek geen ander feitencomplex of een andere rechtsverhouding ten grondslag ligt dan in eerste aanleg het geval is geweest. Het hof acht dan ook onvoldoende gebleken dat het verzoek zal leiden tot onredelijke vertraging van het geding dan wel dat de man daardoor op enigerlei wijze in zijn verdediging wordt geschaad. Ook anderszins is geen sprake van strijd met een goede procesorde. Het hof zal daarom recht doen op dit verzoek.

Uit de als productie 10 bij de brief van de advocaat van de man van 1 augustus 2012 overgelegde voorlopige aanslag 2010 IB/PVV, Voorlopige teruggaaf, gedagtekend op 15 juli 2011, blijkt dat een bedrag van € 4.573,- zou worden overgemaakt naar de bankrekening van de man. Aldus staat voldoende vast dat de voorlopige belastingteruggave over 2010 voorafgaand aan de peildatum (10 mei 2012) is ontvangen en dat deze belastingteruggave is verdisconteerd in de door partijen verdeelde saldi van hun bankrekeningen op de peildata. De voorlopige belastingteruggave IB/PVV 2010 is derhalve reeds tussen partijen verdeeld.

Het hof oordeelt dat voor zover de definitieve belastingaanslag over 2010 mocht afwijken van de voorlopige aanslag, partijen ieder de helft van het verschil dienen te ontvangen c.q. te dragen.

De vrouw heeft tijdens de mondelinge behandeling in hoger beroep voor het eerst gesteld dat de man de voorlopige belastingteruggave over 2010 heeft opgenomen en dat dit een benadeling van de gemeenschap tot gevolg heeft. Volgens vaste rechtspraak dienen grieven tijdig, dat wil zeggen niet later dan bij de memorie van grieven of (in het geval van een incidenteel appel) bij memorie van antwoord, te worden aangevoerd (HR 20 juni 2008, ECLI:NL:HR:2008:BC4959 en HR 19 juni 2009 ECLI:NL:HR:2009:BI8771). Op later aangevoerde, tardieve, grieven mag de rechter in beginsel geen acht slaan. In dit geval ziet het hof geen reden op deze in beginsel strakke regel een uitzondering te maken, nu de man niet ondubbelzinnig daarmee heeft ingestemd en ook geen sprake is van een situatie die met zich brengt dat de vrouw in redelijkheid niet al in de memorie van grieven dit had kunnen aanvoeren. Het hof acht het opwerpen van deze grief in dit stadium van het geding dan ook in strijd met een goede procesorde en gaat daaraan voorbij.

De man heeft tijdens de mondelinge behandeling in hoger beroep verklaard dat de voorlopige belastingteruggave IB/PVV over 2011 na de peildatum is ontvangen. Nu deze belastingteruggave deel uitmaakt van de te verdelen huwelijksgoederengemeenschap dient deze nog door partijen, ieder voor de helft, te worden gedeeld.

De grief slaagt gedeeltelijk.

Grief 3 in het principaal appel klaagt erover dat de rechtbank geen beslissing heeft genomen over de beleggingsrekening bij de SNS Bank. De vrouw heeft aangevoerd dat zij in haar verweerschrift/zelfstandig verzoek in eerste aanleg een verdelingsvoorstel heeft gedaan, waarover partijen overeenstemming hebben bereikt, en dat ten onrechte niet dienovereenkomstig is beslist.

De man heeft erkend dat partijen overeenstemming over de verdeling van deze beleggingsrekening hadden bereikt. Hij heeft daarbij opgemerkt dat het bedrag van deze beleggingsrekening opeisbaar is indien de voormalige echtelijke woning is verkocht en dat hij ervan uitgaat dat met het saldo van deze beleggingsrekening de hypotheekschuld wordt afbetaald.

Het hof constateert dat partijen het erover eens zijn dat de aan de hypotheek gekoppelde beleggingsrekening bij SNS Bank bij helfte tussen hen moet worden verdeeld en dat dit gebeurt na de verkoop van de woning door aflossing van de hypotheekschuld van partijen. Het hof zal dienovereenkomstig beslissen.

De grief slaagt.

Grief 4 in het principaal appel klaagt over de beslissing van de rechtbank dat de vrouw een bedrag van € 11.084,23 aan de man moet voldoen in verband met de verdeling van het krediet bij de Nederlandsche Voorschotbank.

Volgens de vrouw heeft de man geen deugdelijke verklaring gegeven voor de besteding van de door hem onder 3.4 vermelde opgenomen bedragen. Zij heeft verzocht te bepalen dat zij slechts de helft van de op 31 mei 2010 bestaande schuld, zijnde naar de stelling van de vrouw een bedrag van € 6.040,25, hoeft te dragen en dat de man het verschil tussen het saldo van deze schuld op 31 mei 2010 en het saldo per de peildatum aan de gemeenschap vergoedt. Zij heeft aan haar verzoek ten grondslag gelegd dat de man de gemeenschap heeft benadeeld door deze schuld kort voor de echtscheidingsprocedure te laten oplopen en dat hij de daardoor aangerichte schade aan de gemeenschap dient te vergoeden. Daarnaast begrijpt het hof haar verzoek aldus dat zij in het kader van de verdeling van de ontbonden huwelijksgoederengemeenschap een afwijkende draagplicht voor deze schuld voorstaat.

De man heeft hier tegenin gebracht dat de door hem opgenomen gelden in overleg met de vrouw zijn gebruikt voor de afbetaling van de schulden van partijen aan zijn familie waarbij het gaat om schulden die zijn aangegaan voor de verbouwing van de echtelijke woning. De man heeft tijdens de mondelinge behandeling in hoger beroep toegelicht dat de woning van partijen na de aankoop in 2006 is verbouwd. De man heeft verklaringen van familieleden in het geding gebracht die inhouden dat partijen op 10 juli 2010, 7 augustus 2010 en 5 oktober 2010 leningen aan deze familieleden hebben terugbetaald.

Het hof overweegt dat, daargelaten of de vordering tot schadevergoeding ex artikel 1:164 BW in dit geding aanhangig kan worden gemaakt, op de vrouw ingevolge de hoofdregel van bewijsrecht van artikel 150 Rv de bewijslast rust dat de man na de aanvang van de echtscheidingsprocedure de gemeenschap heeft benadeeld doordat hij lichtvaardig schulden heeft gemaakt, nu de man dit gemotiveerd heeft betwist.

De vrouw heeft geen specifiek bewijsaanbod van haar stelling gedaan, zodat het hof reeds om die reden aan het bewijs daarvan niet toekomt. Dit betekent dat niet is komen vast te staan dat de man de gemeenschap heeft benadeeld door lichtvaardig schulden te maken.

Het hof constateert dat de kredietschuld bij de Nederlandsche Voorschotbank op 10 mei 2012 € 22.168,46 bedroeg. Nu niet is komen vast te staan dat het krediet voor het verschil tussen dit bedrag en het door de vrouw genoemde bedrag van € 6.040,25 is ontstaan doordat de man lichtvaardig schulden heeft gemaakt, heeft de vrouw onvoldoende reden gesteld voor het aannemen van een afwijkende draagplicht voor deze schuld. Dit betekent dat partijen de kredietschuld bij de Nederlandsche Voorschotbank op 10 mei 2012 groot € 22.168,46 ieder voor de helft dienen te dragen.

De grief faalt.

Grief 1 in het incidenteel appel klaagt erover dat de rechtbank het verzoek van de man tot verrekening van diverse door hem voorafgaand aan de peildatum betaalde kosten voor een bedrag van € 5.042,57 niet in behandeling heeft genomen.

De vrouw heeft naar voren gebracht dat de rechtbank het verzoek terecht niet in behandeling heeft genomen omdat het pas na de behandeling ter zitting in eerste aanleg is gedaan. Zij acht het in strijd met een goede procesorde wanneer dit verzoek in hoger beroep alsnog in behandeling wordt genomen.

Het hof overweegt dat de man in hoger beroep bij de voor hem eerst mogelijke gelegenheid zijn verzoek heeft gewijzigd en dat de wijziging van het verzoek daarmee tijdig is gedaan. Aan het gewijzigde verzoek ligt geen ander feitencomplex of een andere rechtsverhouding ten grondslag dan in eerste aanleg het geval is geweest. Het hof acht dan ook onvoldoende gebleken dat het verzoek zal leiden tot onredelijke vertraging van het geding dan wel dat de vrouw daardoor op enigerlei wijze in haar verdediging wordt geschaad. Ook anderszins is geen sprake van strijd met een goede procesorde. Het hof zal daarom recht doen op dit verzoek.

Het hof stelt aan de hand van de stukken vast dat het merendeel van de door de man gevraagde kosten is betaald voor de peildatum en daarmee is verdisconteerd in de verdeelde saldi van de bankrekeningen van partijen, en dus niet meer hoeft te worden verrekend.

De door de man gedane betaling aan London Verzekeringen van het bedrag van € 153,23 op 22 november 2012 en de (niet in de verdeelde saldi van de bankrekening meegenomen) betaling aan Telfort op 10 mei 2012 van € 22,96, zijn na de peildatum gedaan. Daarmee is een bedrag van € 153,23 + € 22,96, zijnde € 176,19, gedeeld door 2, ofwel € 88,10 toewijsbaar.

De grief slaag in zoverre.