Uitspraken

Grief I is een algemene grief. Grief II is gericht tegen het in rechtsoverweging

van het tussenvonnis van 19 februari 2010 door de kantonrechter gehanteerde toetsingskader bij de uitleg van de CAO. Grief III, die drie (sub)onderdelen bevat, is gericht tegen de rechtsoverwegingen 3.8 tot en met 3.14 van het tussenvonnis van 19 februari 2010, grief VII is gericht tegen rechtsoverweging 9.3 van het tussenvonnis van 26 november 2010 en grief VIII is gericht tegen de rechtsoverweging 4 tot en met 7 van het tussenvonnis van
8 juli 2011: al deze grieven zijn gericht tegen beslissingen van de kantonrechter met betrekking tot de uitleg van een aantal bepalingen in de tussen partijen geldende CAO. Grief IV is gericht tegen rechtsoverweging 3.16 tot en met 3.20 van het tussenvonnis van
19 februari 2010 en grief VI is gericht tegen rechtsoverweging 9.2 van het tussenvonnis van 26 november 2010: in deze rechtsoverwegingen heeft de kantonrechter het beroep op rechtsverwerking van [appellante] verworpen. Grief V is gericht tegen rechtsoverweging 7 van het tussenvonnis van 26 november 2010, waarin de kantonrechter de door [appellante] overgelegde reisberichten bij de berekening van de vorderingen van de werknemers buiten beschouwing heeft gelaten en is uitgegaan van de door de werknemers overgelegde urenstaten. Grief IX is gericht tegen de door de kantonrechter in het tussenvonnis van
2 december 2011 benoemde deskundige (rechtsoverweging 2.3 (en het dictum)) en de vraagstelling aan de deskundige (rechtsoverweging 2.4 (en het dictum)). Grief X is gericht tegen rechtsoverweging 2.5 (en het dictum) van het tussenvonnis van 2 december 2011 waarin de kantonrechter [appellante] heeft belast met de betaling van het voorschot aan de deskundige.

De enige grief van de werknemers is gericht tegen de in de rechtsoverweging 3.28 en 3.29 van het tussenvonnis van 19 februari 2010 vermelde beslissingen van de kantonrechter met betrekking tot de verjaring van de loonvordering die betrekking heeft op de (semi)continutoeslag en de overwerkvergoeding en op de verjaring van de vakantietoeslag.

[geïntimeerde sub 6] heeft geen grief gericht tegen de afwijzing door de kantonrechter in de rechtsoverwegingen 3.22 tot en met 3.25 van het tussenvonnis van 19 februari 2010 van de in rechtsoverweging 4.1 onder c vermelde vordering. De werknemers hebben geen grief gericht tegen de afwijzing door de kantonrechter in de rechtsoverwegingen 10.1 tot en met 10.7 van het tussenvonnis van 26 november 2010 van de door hen gevorderde vakantietoeslag over de continutoeslag.

De vraag of de door de werknemers gevorderde vakantietoeslag over de overwerkvergoeding is verjaard, kan in het midden blijven. Zoals [appellante] ook in haar akte na tussenvonnis van 23 april 2010 bij wijze van verweer heeft aangevoerd, worden op grond van artikel 6 lid 1 onder a van de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag verdiensten uit overwerk niet als loon in de zin van deze wet beschouwd en is over inkomsten uit overwerk dan ook geen vakantietoeslag verschuldigd.

Het hof is van oordeel dat de in rechtsoverweging 3.8 vermelde brief van 7 mei 2007 aan [appellante] als een voldoende duidelijke waarschuwing, zoals hiervoor omschreven in rechtsoverweging 5.5, kan worden beschouwd. De werknemers hebben in deze brief duidelijk aangegeven dat aan hen in de jaren daarvoor zowel de systeemtoeslag als de continutoeslag en de overuren buiten de diensttijd hadden moeten worden vergoed en zij hebben zich in deze brief, met het oog op een mogelijke verjaring, uitdrukkelijk hun recht op nakoming voorbehouden. Dat zij hierbij niet specifiek per werknemer hebben aangegeven of het om continutoeslag of overuren (of beide) ging, acht het hof niet van belang. Het was voor [appellante] voldoende duidelijk welke gegevens en bewijsmateriaal zij ter beschikking diende te houden. In zoverre slaagt de enige grief in het incidenteel hoger beroep. Dat betekent dat de vorderingen ter zake van (semi)continutoeslag en overwerk beoordeeld dienen te worden vanaf 1 januari 2003 en met inachtneming van de einddata zoals vermeld in rechtsoverweging 4.1 van dit arrest.

Anders dan [appellante] - als meest verstrekkend verweer - heeft aangevoerd is het hof van oordeel dat de werknemers niet hun rechten hebben verwerkt om hun uit de CAO voortvloeiende aanspraken jegens [appellante] geldend te maken. Volgens vaste jurisprudentie is voor het aannemen van rechtsverwerking enkel tijdsverloop of enkel stilzitten onvoldoende. Vereist is de aanwezigheid van bijzondere omstandigheden als gevolg waarvan hetzij bij de wederpartij het gerechtvaardigd vertrouwen is gewekt dat de gerechtigde zijn aanspraak niet (meer) geldend zal maken, hetzij de wederpartij in zijn positie onredelijk zou worden benadeeld in geval de gerechtigde zijn aanspraak alsnog geldend zou maken. Van het bestaan van dergelijke bijzondere omstandigheden is onvoldoende gebleken. Vaststaat dat met ingang van 1 januari 2003 de in rechtsoverweging 3.4 vermelde CAO 2003-2005 is gaan gelden. [appellante] heeft tot 1 juni 2006 alle uren boven de 12 uur bij wijze van overwerk uitbetaald, maar geen continutoeslag. Na 1 juni 2006 heeft zij wel continutoeslag betaald, maar geen vergoeding voor overwerk. Dat de Ondernemingsraad van [appellante] in 2004 aan [appellante] heeft aangegeven het niet eens te zijn met de wijze waarop [appellante] de CAO naleefde, betekent niet dat de werknemers, door niet kort daarna te reageren, hun rechten hebben verwerkt. De werknemers hebben aangevoerd dat het voor hen pas in 2006 duidelijk was geworden dat zij niet conform de CAO werden betaald. Zij hebben vervolgens in overleg met FNV Bondgenoten het niet correct toepassen van de CAO bij [appellante] aangekaart en berekeningen laten opstellen met betrekking tot hetgeen zij te vorderen meenden te hebben van [appellante]. Aangenomen moet worden dat ook voor hen daarmee de nodige tijd gemoeid is geweest. De omstandigheid dat slechts een deel van de werknemers [appellante] in rechte heeft betrokken, kan evenmin aan de werknemers die wel zijn gaan procederen worden tegengeworpen. [appellante] heeft voorts in hoger beroep niet, althans onvoldoende onderbouwd dat zij dusdanig in haar financiële situatie is benadeeld dat de werknemers het geldend maken van hun aanspraken achterwege hadden moeten laten. De grieven IV en VI in het principaal hoger beroep falen.

Het gaat in deze zaak om de uitleg van de - niet algemeen verbindend verklaarde - bepalingen van de CAO (voor de binnenscheepvaart) 2003-2005. Volgens vaste jurisprudentie van de Hoge Raad geldt als uitgangspunt dat voor de uitleg van bepalingen van een CAO in beginsel de bewoordingen daarvan en eventueel van de daarbij behorende schriftelijke toelichting, gelezen in het licht van de gehele tekst van die overeenkomst, van doorslaggevende betekenis zijn. Daarbij komt het niet aan op de bedoelingen van de partijen bij de CAO, voor zover deze niet uit de CAO-bepalingen en de toelichting kenbaar zijn, maar op de betekenis die naar objectieve maatstaven volgt uit de bewoordingen waarin de CAO en de toelichting zijn gesteld. Bij deze uitleg kan onder meer acht worden geslagen op de elders in de CAO gebruikte formuleringen en op de aannemelijkheid van de rechtsgevolgen waartoe de onderscheiden, op zichzelf mogelijke tekstinterpretaties zouden leiden.
Ook de kantonrechter is in het tussenvonnis van 19 februari 2010 van deze toetsingsmaatstaf uitgegaan. Dat de kantonrechter hierbij heeft verwezen naar een arrest van de Hoge Raad van 31 mei 2002 is niet van belang. De door [appellante] in haar memorie van grieven aangehaalde (latere) jurisprudentie van de Hoge Raad volgt dezelfde lijn als het door de kantonrechter vermelde arrest. Grief II faalt.

[appellante] heeft niet betwist dat zij bij de toepassing van de arbeidsvoorwaarden voor de werknemers niet (steeds) de arbeidsvoorwaardenregeling van de CAO heeft toegepast. Gesteld noch gebleken is echter dat [appellante] bij de door haar toegepaste arbeidsvoorwaarden ten gunste van de arbeidsvoorwaardenregeling, die een minimumkarakter heeft, is afgeweken (zie artikel 3 lid 2 CAO).

Vaststaat dat de werknemers in de in deze procedure relevante periode werkzaam waren in de systeemvaart volgens een één week op één week af rooster met een dagelijkse diensttijd van 12 uren (11 uren arbeidstijd en 1 uur schafttijd) op een vaartuig (met een lengte van minder dan 70 meter) dat geëxploiteerd werd tussen 0.500 en 23.00 uur, dat wil zeggen in de semi-continuvaart.

In artikel 3 van de CAO is onder andere bepaald dat Hoofdstuk 1 van de Arbeidsvoorwaardenregeling op de arbeidsverhoudingen van toepassing is, voor zover in Hoofdstuk 2, 3 of 4 niet anders is bepaald en voorts dat aan boord van een vaartuig slechts één van de hoofdstukken 2, 3 of 4 van toepassing kan zijn. Hoofdstuk 2 is van toepassing op de arbeidsverhoudingen die gebaseerd zijn op een 5-daagse werkweek-rooster, hoofdstuk 3 is van toepassing op de arbeidsverhoudingen die gebaseerd zijn op een één week op één week af rooster met een dagelijkse diensttijd van 12 uur (systeemvaart) en hoofdstuk 4 is van toepassing op de arbeidsverhoudingen die gebaseerd zijn op een rooster met een gemiddelde dagelijkse diensttijd. Tussen partijen is - terecht - niet in geschil dat het in deze procedure gaat om de toepassing van hoofdstuk 3 in samenhang met de algemene bepalingen van hoofdstuk 1 en de uitleg van de in deze hoofdstukken vermelde bepalingen. Dit houdt in dat de hoofdstukken 2 en 4 niet op de arbeidsverhouding tussen [appellante] en de werknemers van toepassing zijn. Dit betekent echter niet - en uit de toelichting op grief III leidt het hof af dat [appellante] ook opkomt tegen rechtsoverweging 3.13 van het tussenvonnis van 19 februari
2010 - dat bij die uitleg geen acht zou mogen worden geslagen op de elders in de CAO gebruikte formuleringen of anders gezegd op het systeem van overwerk en continutoeslag dat in deze CAO is vastgelegd en dat naar objectieve maatstaven moet worden uitgelegd. In zoverre slaagt grief III.

Het hof is van oordeel dat de in artikel 3.2 van de CAO vermelde regeling met betrekking tot overwerk, evenals de regeling met betrekking tot de continutoeslag in artikel 3.7 (en ook de regeling met betrekking tot de systeemtoeslag in artikel 3.6) zelfstandige aanspraken inhouden die de werknemers jegens [appellante] geldend kunnen maken, aangezien het hier om verschillende vergoedingen/toeslagen gaat. Artikel 3.2 bevat een regeling die betrekking heeft op de door de werknemer (cursivering door het hof) buiten de diensttijd gewerkte uren die moeten worden vergoed tegen het tarief overwerk systeemvaart. Artikel 3.7 heeft betrekking op een betrekking op een vaste vergoeding die voortvloeit uit de (cursivering door het hof) exploitatie van het vaartuig in de (semi-)continuvaart. Met betrekking tot de systeemtoeslag die betrekking heeft op een vergoeding voor in de diensttijd verricht overwerk verwijst het hof naar hetgeen hierna in de rechtsoverwegingen 5.18 en 5.19 is overwogen. Het voorgaande brengt mee dat grief VII faalt.

Voor zover het de door de werknemers gevorderde vergoeding voor overwerk betreft, is tussen partijen in geschil hoe het begrip “buiten de diensttijd” in artikel 3.2 van de CAO moet worden uitgelegd. Volgens de werknemers is sprake van overwerk als arbeid wordt verricht buiten de dagelijkse diensttijd van 12 uur, vallend binnen het zogenaamde dagvenster van 05.00 uur tot 23.00 uur. Volgens [appellante] is alleen sprake van overwerk als een werknemer buiten het dagvenster werkt, dus tussen 23.00 uur en 5.00 uur. De kantonrechter heeft in rechtsoverweging 3.9 van het tussenvonnis van 19 februari 2010 geoordeeld dat de tekst van de CAO geen steun biedt aan de door [appellante] bepleite uitleg van het begrip “buiten diensttijd” in artikel 3.2 van de CAO. Volgens de kantonrechter betekent “buiten de diensttijd” in dit artikel buiten de dagelijkse diensttijd van 12 uur.

Het hof heeft in rechtsoverweging 5.11 overwogen dat op grond van artikel 3 van de CAO aan boord van een vaartuig slechts een van de hoofdstukken 2, 3 of 4 van toepassing kan zijn en dat het, voor zover het de door de werknemers gevorderde vergoeding voor overwerk betreft, gaat om de toepassing en uitleg van hoofdstuk 3 in samenhang met de algemene bepalingen van hoofdstuk 1 en de uitleg van de in deze hoofdstukken vermelde bepalingen. Op grond van de aanhef van hoofdstuk 3 van de CAO (getiteld “Systeemvaart) geldt voor werknemers die in de systeemvaart werkzaam zijn een één week op één week af rooster met een dagelijkse diensttijd van 12 uur. In artikel 3.1 lid 1 van de CAO is bepaald dat (in de systeemvaart) een dienstrooster wordt vastgesteld in ten hoogste 26 dienstweken op jaarbasis, die in beginsel worden afgewisseld door vrije weken. Op grond van artikel 3.1. lid 2 van de CAO wordt gedurende de dienstweken 7 dagen achtereen gewerkt en - hier wordt de aanhef van hoofdstuk 3 herhaald - bedraagt de dagelijkse diensttijd 12 uren, waarvan 11 uren geacht worden arbeidstijd te zijn en 1 uur schafttijd. In artikel 3.1 lid 3 onder b van de CAO is bepaald dat de dagelijkse diensttijd (hof: de in de aanhef van hoofdstuk 3 en de in artikel 3.1 lid 2 van de CAO vermelde diensttijd van 12 uur) tussen 05.00 uur en 23.00 uur valt indien het vaartuig in de semi-continuvaart wordt geëxploiteerd. In artikel 3.2 van de CAO met als titel “Overwerk” is bepaald dat buiten de diensttijd gewerkte uren worden vergoed tegen het tarief overwerk systeemvaart. Dit overwerktarief is vermeld in de bij deze regeling behorende loontabellen.

In artikel 3.2 van de CAO is - slechts - bepaald dat buiten de diensttijd gewerkte uren als overwerk worden vergoed. Het hof is van oordeel dat de hier vermelde bewoordingen “buiten de diensttijd” verwijzen naar de dagelijkse diensttijd van 12 uren zoals vermeld in de aanhef van hoofdstuk 3 van de CAO en in artikel 3.1 lid 2 van de CAO. Met betrekking tot de in artikel 3.2 vermelde diensttijd is (verder) geen enkele beperking gesteld, behalve dat deze moet vallen binnen het zogenaamde dagvenster in de semi-continuvaart (tussen 05.00 uur en 23.00 uur).

[appellante] heeft met betrekking tot de door haar bepleite uitleg van artikel 3.2 van de CAO, zoals hiervoor in rechtsoverweging 5.13 weergegeven, een beroep gedaan op artikel 1.7 lid 4 onder b in verbinding met artikel 1.7 lid 1 van de CAO. In artikel 1.7 lid 1 van de CAO is bepaald dat de tijdstippen van aanvang en beëindiging van de werkzaamheden door de werkgever of door de gezagvoerder in opdracht van de werkgever moeten worden geregistreerd. Op grond van artikel 1.7 lid 4 onder b van de CAO geldt de in artikel 7.1 lid 1 van de CAO vermelde registratieverplichting wanneer het vaartuig in de semi-continuvaart wordt geëxploiteerd uitsluitend tussen 23.00 en 05.00 uur. Dit beroep faalt. De onderhavige artikelleden, die in de algemene bepalingen van hoofdstuk 1 zijn opgenomen, hebben betrekking op de registratie van de tijdstippen van aanvang en beëindiging van de werkzaamheden in de daar vermelde situaties. Dat deze artikelleden l een regeling bevatten met betrekking tot overwerk, valt in deze bepalingen niet te lezen. Een verwijzing in artikel 3.2 van de CAO naar artikel 1.7 lid 1 en artikel 1.7 lid 4 onder b van de CAO ontbreekt.

Voorts heeft [appellante] zich met betrekking tot de door haar bepleite uitleg van artikel 3.2 van de CAO beroepen op artikel 2.2 lid 2 van de CAO, waarin is bepaald dat wanneer het vaartuig in de semi-continuvaart wordt geëxploiteerd uitsluitend recht op overwerkvergoeding bestaat indien in opdracht van de gezagvoerder is gewerkt tussen 23.00 uur en 05.00 uur. Ook dit beroep faalt. Artikel 2.2 van de CAO bevat een regeling met betrekking tot overwerk die is neergelegd in Hoofdstuk 2 van de CAO en die van toepassing is op arbeidsverhoudingen die gebaseerd zijn op een 5-daagse werkweek-rooster. Ook hier geldt dat op grond van artikel 3 van de CAO Hoofdstuk 1 van de Arbeidsvoorwaardenregeling op de arbeidsverhoudingen van toepassing is, voor zover in Hoofdstuk 2, 3 of 4 niet anders is bepaald en voorts dat aan boord van een vaartuig slechts één van de hoofdstukken 2, 3 of 4 van toepassing kan zijn. Anders gezegd: hoofdstuk 2 van de CAO bevat een specifieke regeling voor werknemers met een 5-daagse werkweek-rooster. Bij die arbeidsverhoudingen gelden ten opzichte van de in hoofdstuk 3 vermelde regeling voor arbeidsverhoudingen in de systeemvaart andere bepalingen met betrekking tot de dagelijkse diensttijd (10 uur met de mogelijkheid van uitbreiding (artikel 2.1 lid 2 in verbinding met artikel 1.4), een aanspraak op roostervrije dagen (artikel 2.1 lid 2), een (hogere) continutoeslag (artikel 2.8 in verbinding met de loontabellen) en het ontbreken van systeemtoeslag. Ook de regeling met betrekking tot overwerk bij een 5-daagse werkweek-rooster en de daarbij behorende vergoedingen op grond van loontabellen is anders dan de in artikel 3.2 van de CAO vermelde regeling met betrekking tot overwerk in de systeemvaart. Het enkele feit dat zowel in een 5-daagse werkweek-rooster als in de systeemvaart de exploitatie van een vaartuig kan plaatsvinden in de semi-continudienst, betekent niet dat bij de hiervoor door het hof in rechtsoverweging 5.15 gegeven uitleg van artikel 3.2 van de CAO aansluiting zou moeten worden gezocht bij artikel 2.2 lid 2 van de CAO in die zin dat slechts een recht op vergoeding voor overwerk zou bestaan wanneer tussen 23.00 uur en 05.00 uur zou worden gewerkt. Zoals hiervoor is overwogen, bevatten de hoofdstukken 2 en 3 een eigen regeling. De door het hof gegeven uitleg van artikel 3.2 van de CAO leidt dan ook niet tot een onaannemelijk rechtsgevolg.

De kantonrechter heeft bij het in rechtsoverweging 5.13 vermelde oordeel de regeling van de systeemtoeslag, zoals vermeld in artikel 3.6 van de CAO, betrokken en het daar vermelde begrip “in de diensttijd verricht overwerk” uitgelegd in de door de werknemers in eerste aanleg bepleite - en door [appellante] betwiste - zin, te weten “werk dat is verricht tijdens de schafttijd”.

Op grond van artikel 1.3 van de CAO bedraagt de normale arbeidsduur, uitgaande van een normale arbeidstijd van gemiddeld 40 uur per week (= 8 uur per dag) en van een aantal werkdagen per jaar van 230,75, op jaarbasis 1846 uur. Op grond van artikel 3.1 van de CAO wordt in de systeemvaart ten hoogste 26 dienstweken op jaarbasis gewerkt (lid 1) en wordt op grond van lid 2 van dit artikel gedurende deze dienstweken 7 dagen achtereen gewerkt, waarbij de dagelijkse diensttijd 12 uur bedraagt (11 uur arbeidstijd en 1 uur schafttijd). In de systeemvaart bedraagt een diensttijd per week 7 x 11 uur = 77 uur, zodat de hiervoor vermelde normale arbeidsduur van 1846 uur per jaar wordt vervuld in 24 weken. Bij een systeem waarin een werknemer 25 respectievelijk 26 dienstweken per jaar werkt, zijn op jaarbasis 1 respectievelijk 2 weken in de diensttijd begrepen die als overwerk moeten worden beschouwd. Voor dit overwerk en rekening houdende voorts met het feit dat de diensttijd in de systeemvaart ook op een zaterdag en zondag valt, wordt de in artikel 3.6 van de CAO vermelde vaste systeemtoeslag aan de werknemers die in de systeemvaart werkzaam zijn, betaald. [appellante] heeft deze in artikel 3.6 van de CAO vermelde regeling aan de hand van een als productie 6 bij haar memorie van grieven overgelegde notitie van het Centraal Bureau voor de Rijn en Binnenvaart toegelicht. De werknemers hebben de hiervoor omschreven regeling van de systeemtoeslag en de hoogte van deze toeslag in hun memorie van antwoord niet bestreden. In zoverre slaagt grief III omdat de kantonrechter een onjuiste uitleg heeft gegeven aan “het in de diensttijd verricht overwerk” als bedoeld in artikel 3.6 en in deze onjuiste uitleg van dit artikel steun heeft gevonden voor de uitleg van artikel 3.2 van de CAO. Het hof overweegt dat evenals in eerste aanleg in hoger beroep tussen partijen niet in geschil is dat [appellante] de systeemtoeslag aan de werknemers op correcte wijze heeft betaald. Hoewel grief III gedeeltelijk terecht is voorgesteld, kan dit (op zichzelf) niet leiden tot vernietiging van het tussenvonnis van 19 februari 2010, omdat het hof de uitleg van de kantonrechter van artikel 3.2 van de CAO volgt, zij het op andere gronden.

De kantonrechter heeft voorts ten onrechte bij de uitleg van artikel 3.2 van de CAO de in vergelijking met de systeemvaart hogere continutoeslag voor werknemers die werkzaam zijn in een 5-daagse werkweek-rooster, betrokken. De continutoeslag is niet van belang voor de uitleg van artikel 3.2 van de CAO. [appellante] heeft onbetwist gesteld dat bij een 5-daagse werkweek-rooster een hogere continutoeslag geldt dan in de systeemvaart omdat de dagelijkse diensttijd in een 5-daagse werkweek-rooster (in beginsel) 10 uur en de dagelijkse diensttijd in de systeemvaart 12 uur bedraagt en de bemanning van een vaartuig in een
5-daagse werkweek-rooster in de semi-continuvaart het vaartuig ook (net als de bemanning in de systeemvaart) gedurende 18 uur in de vaart moet houden. In zoverre slaagt grief III, maar dit kan (op zichzelf) niet leiden tot vernietiging van het tussenvonnis van 19 februari 2010 omdat het hof de uitleg van de kantonrechter van artikel 3.2 van de CAO volgt, zij het op andere gronden.

Met betrekking tot de door de werknemers gevorderde continutoeslag overweegt het hof het volgende. Hoofdstuk 3 heeft betrekking op de systeemvaart en bevat, in aanvulling op Hoofdstuk 1, bepalingen die gelden voor arbeidsverhoudingen die gebaseerd zijn op een één week op week één week af rooster met een dagelijkse diensttijd van 12 uur. Op grond van artikel 3.1 lid 2 van de CAO wordt gedurende de dienstweken (ten hoogste 26 weken op jaarbasis, zie artikel 3.1. lid 1 van de CAO) 7 dagen achtereen gewerkt. Op grond van artikel

lid 1 van de CAO dient de aflossing te geschieden op een vaste dag, niet zijnde zaterdag of zondag. [appellante] heeft op bladzijde 34 van haar memorie van grieven aangevoerd dat de aflossing bij [appellante] altijd om 12.00 uur plaatsvindt. De werknemers hebben deze stelling in hun memorie van antwoord niet betwist. Dit betekent dat de dagelijkse diensttijd om 12.00 uur begint en dat de dagelijkse diensttijd ook om 12.00 eindigt. De werknemers werken in een één week op één week af rooster aaneengesloten, te weten één keer een halve dag, vervolgens zes hele dagen en tenslotte één halve dag, hetgeen neerkomt op 7 aaneengesloten gewerkte dagen als bedoeld in artikel 3.1 lid 2 van de CAO. De omstandigheid dat deze werkzaamheden gedurende acht etmalen plaatsvinden, is niet van belang. Voor die
7 gewerkte dagen hebben de werknemers per gewerkte dag recht op de in artikel 3.7 van de CAO vermelde vaste continutoeslag en de bij die regeling behorende loontabellen. Grief VIII slaagt.

De kantonrechter heeft in het tussenvonnis van 2 december 2011, na partijen in de gelegenheid te hebben gesteld zich hieromtrent uit te laten, een deskundige benoemd teneinde te onderzoeken welke bedragen de werknemers toekomen in het licht van hetgeen de kantonrechter in dat vonnis en in de eerdere tussenvonnissen van 19 februari 2010,
26 november 2010 en 8 juli 2011 heeft beslist. Tegen deze benoeming staat op grond van de slotzin van artikel 194 lid 2 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (hierna: Rv) geen hogere voorziening open. Grief IX faalt.

Ook grief V faalt. Het hof is van oordeel dat bij de berekening van de vorderingen van de werknemers de door hen ingeleverde en ondertekende urenstaten als uitgangspunt dienen te worden genomen, aangezien [appellante] op grond van deze staten de aan de werknemers toekomende beloning heeft berekend en uitbetaald.

Op grond van hetgeen in dit arrest is overwogen is de slotsom dat de grieven III (gedeeltelijk) en VIII in het principaal hoger beroep slagen en dat de overige grieven in dit beroep falen. De enige grief in het incidenteel hoger beroep slaagt gedeeltelijk. Het tussenvonnis van 19 februari 2010 dient gedeeltelijk te worden vernietigd en voor het overige (deels met verbetering van de gronden) te worden bekrachtigd, het tussenvonnis van 26 november 2010 dient te worden bekrachtigd en het tussenvonnis van 8 juli 2011 dient te worden vernietigd.

Op grond van artikel 356 Rv kan de rechter wanneer hij in hoger beroep een tussenvonnis vernietigt, de zaak aan zich houden om in hoger beroep op de hoofdzaak te beslissen.

Aangezien in deze zaak nog slechts de hoogte van de aan de werknemers toe te wijzen vorderingen dient te worden vastgesteld, zal het hof de zaak aan zich houden om in de hoofdzaak te beslissen. Voor de vaststelling van de hoogte van de aan de werknemers toe te wijzen bedragen kan de in eerste aanleg door de deskundige op 15 augustus 2012 uitgebrachte rapportage niet meer volledig tot uitgangspunt worden genomen, omdat het hof op bepaalde punten anders heeft beslist dan de kantonrechter in eerste aanleg. Het is niet uitgesloten dat de door de kantonrechter benoemde deskundige aanvullend zal moeten rapporteren. Daarmee zullen opnieuw kosten zijn gemoeid.

Gelet op de aard van het geschil tussen partijen en de omstandigheid dat enige tijd is verstreken voordat de werknemers [appellante] in rechte hebben betrokken acht het hof het billijk de door de werknemers gevorderde wettelijke verhoging te matigen tot 10%.

Met betrekking tot de vordering van de werknemers tot betaling van buitengerechtelijke kosten overweegt het hof dat een schuldeiser, die buitengerechtelijke kosten als bedoeld in artikel 6:96 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek vordert, dient te stellen en te specificeren dat deze kosten zijn gemaakt ter zake van andere verrichtingen dan die waarvoor de in artikel 237 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering bedoelde kosten een vergoeding plegen in te sluiten. Deze specificatie dient te bestaan uit een omschrijving van de verrichtingen, het daarmee gemoeide aantal uren en het gehanteerde uurtarief. Naar het oordeel van het hof hebben de werknemers niet, althans onvoldoende voldaan aan hun stelplicht op dit punt. De desbetreffende vordering acht het hof dan ook niet toewijsbaar.

Het hof zal een comparitie van partijen bepalen om met partijen en hun advocaten van gedachten te wisselen over de wijze waarop deze procedure verder kan worden afgewikkeld. Bij die gelegenheid zal tevens worden onderzocht of partijen tot een regeling kunnen komen. Mede om verdere kosten te voorkomen geeft het hof partijen in overweging met elkaar te overleggen of zij zonder verdere tussenkomst van het hof en de deskundige tot een regeling kunnen komen. Het hof verzoekt partijen in dat geval het hof hieromtrent te berichten.
5.32 Iedere verdere beslissing zal worden aangehouden.