Uitspraken

Het hof oordeelt ten aanzien van de ontvankelijkheid van het toelatingsverzoek van [appellant] en [appellante] als volgt.
Het verzoek tot toelating tot de schuldsaneringsregeling dient volgens artikel 285 eerste lid onder f van de Faillissementswet (hierna: Fw) vergezeld te gaan van een met redenen omklede verklaring waarin is vermeld dat er geen reële mogelijkheden zijn om tot een buitengerechtelijke schuldregeling te komen, alsmede over welke aflossingsmogelijkheden de verzoeker beschikt. De verklaring dient te zijn afgegeven door het college van burgemeester en wethouders van de gemeente van de woon- of verblijfplaats van de schuldenaar; het college kan deze bevoegdheid mandateren aan een gemeentelijke kredietbank als bedoeld in de Wet financiële dienstverlening of aan krachtens artikel 48 eerste lid, aanhef en onder d, van de Wet op het consumentenkrediet (hierna: Wck) aangewezen personen.

Over de achtergrond van het stellen van dit vereiste heeft de Hoge Raad in zijn arrest van
13 maart 2015 (ECLI:NL:HR:2015:589) het volgende overwogen:

“Met deze eis is beoogd te bewerkstelligen dat professionele schuldhulpverlening plaatsvindt voordat een beroep op de schuldsaneringsregeling kan worden gedaan (Kamerstukken II 1996-1997, 22 969, nr. 133a). Is de poging tot een buitengerechtelijke schuldregeling gedaan door een persoon of instelling als bedoeld in art. 48 lid 1, aanhef en onder c, Wck, dan kan de verklaring door die persoon of instelling worden afgegeven (HR 5 november 2010, ECLI:NL:HR:2010:BN8056, NJ 2011/31).

Bij de parlementaire behandeling van de aanpassing van de schuldsaneringsregeling per
1 januari 2008 is opgemerkt dat de vereisten die gelden voor de toelating tot de schuldsaneringsregeling, mede tot doel hebben de schuldenaar te dwingen tot het uiterste te gaan om een minnelijke regeling te bereiken en de schuldsaneringsregeling te laten functioneren als laatste redmiddel (Kamerstukken II 2004-2005, 29 942, nr. 3, p. 4-5). In verband hiermee is thans in art. 288 lid 2, aanhef en onder b, Fw bepaald dat een verzoek tot toelating tot de schuldsaneringsregeling wordt afgewezen indien de poging tot een buitengerechtelijke schuldregeling niet is uitgevoerd door een persoon of instelling als bedoeld in art. 48 lid 1 Wck.”

[appellant] en [appellante] hebben ter verklaring voor het niet doorlopen van het minnelijk traject verwezen naar een aantal stukken. Het eerste stuk betreft een naar aanleiding van een namens hen ingediende aanvraag voor schulddienstverlening genomen besluit van
23 oktober 2015 van de gemeente Zwolle. Bij dat besluit is een door [A] opgemaakt rapportformulier bijgevoegd. Daarin is, voor zover hier van belang, het volgende vermeld:“De heer en mevrouw hebben met ondersteuning van Verian een verzoek om schulddienstverlening ingediend. De heer [appellant] geeft aan dat het verzoek is ingediend omdat ze geen oplossing zien voor de problematische schuldenlast. De heer en mevrouw hebben beiden te maken met lichamelijke problemen, waardoor het teveel is de schuldenlast helemaal helder te krijgen en er zoveel aan de hand is. De heer [appellant] verzoekt om een rechtstreeks verzoek voor toelating tot de WSNP. (…)

De heer en mevrouw hebben een complexe schuldenlast, waarin moeilijk helderheid kan worden verkregen. De schuldenlast bestaat uit hoge belastingvorderingen, privé-schulden en zakelijke schulden voortkomend uit verschillende ondernemingen. Daarnaast is de kans van slagen van een regeling nauwelijks aanwezig als het inkomen rond sociaal minimum in verhouding tot de schuldenlast wordt gebracht. De heer en mevrouw hebben beiden de pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Er is geen zicht op vermeerdering van het inkomen.
De heer en mevrouw kampen beiden met lichamelijke dan wel psychische problematiek.
De problematische schulden hebben hierop een zeer negatief effect. Er is maandelijks nauwelijks ruimte om de kosten van de noodzakelijke zorg te kunnen voldoen. Bij het rechtstreekse verzoek om toelating tot de WSNP wordt een brief van de heer [appellant] gevoegd, waarin hij onder andere het ontstaan van de schuldenproblematiek beschrijft.
De heer [appellant] is ervan op de hoogte gesteld dat hij helderheid in het ontstaan van de belastingschulden moet kunnen geven. Voor de heer [appellant] en mevrouw [appellant] worden de benodigde stukken voor het rechtstreekse verzoek voor toelating tot de WSNP opgemaakt.”
Voorts hebben [appellant] en [appellante] verwezen naar een bij de indiening van het Verzoekschrift Wsnp ex art. 284 Fw gevoegde Verklaring ex art. 285 lid 1 Fw van 18 december 2015, opgesteld door J.W. Nieuwenkamp, consulent schuldregeling van de gemeente Zwolle.
In deze verklaring staat het volgende: “Gezien de hoogte van het totale schuldenpakket en daarnaast het inkomen mag aangenomen worden dat een minnelijke regeling geen kans van slagen heeft. Tevens verklaart hij dat de [appellant] en [appellante] ten tijde van het opstellen van dit verzoek over de navolgende aflossingsmogelijkheden beschikken: in de minnelijke regeling: € 74,00 per maand; in de wettelijke schuldsaneringsregeling: naar schatting € 0,00 per maand.”

Ten aanzien van dit laatste overweegt het hof ten overvloede als volgt.

Om te kunnen beoordelen of [appellant] en [appellante] hebben voldaan aan het bepaalde in artikel 288 eerste lid, aanhef en onder b Fw is onder meer nodig dat [appellant] en [appellante] het hof inzicht geven in de (exacte) ontstaansdata en de achtergronden van het ontstaan en het onbetaald laten van hun schulden in de laatste vijf jaar voorafgaand aan hun verzoek tot toepassing van de wettelijke schuldsaneringsregeling. Het hof is van oordeel dat [appellant] en [appellante] dit inzicht met de in hoger beroep in het geding gebrachte stukken en de ter gelegenheid van de mondelinge behandeling in hoger beroep afgelegde verklaringen niet (voldoende) hebben gegeven. Dit geldt met name voor de omvangrijke belastingschulden en de schuld aan Vesting Finance.
Ten aanzien van de belastingschulden heeft [appellant] gesteld dat hij veelvuldig met de Belastingdienst heeft gesproken. Volgens [appellant] zou de Belastingdienst drie jaar na beëindiging van zijn bedrijf de belastingschuld kwijtschelden. In plaats daarvan kreeg [appellant] twee jaar na de bedrijfsbeëindiging (nieuwe) aanslagen van de Belastingdienst. Door geldgebrek heeft hij daartegen geen rechtsmiddelen kunnen aanwenden. Het hof is van oordeel dat op de weg lag van [appellant] en [appellante] om deze stellingen met te verifiëren documentatie te onderbouwen. Dit is echter niet gebeurd, de stukken bevatten alleen een niet nader toegelichte selectie van de belastingaanslagen.
Ditzelfde geldt voor de schuld aan Vesting Finance. Ten aanzien daarvan heeft [appellant] ter zitting in hoger beroep slechts aangevoerd dat het gaat om twee ten behoeve van zijn toenmalige onderneming bestelde Mercedessen en dat volgens [appellant] deze auto’s met een volmacht zijn verkocht toen hij in een psychiatrische inrichting verbleef.
Bij deze stand van zaken kan het hof ten aanzien van de schulden aan de Belastingdienst en Vesting Finance niet beoordelen of [appellant] en [appellante] te goeder trouw zijn geweest bij het ontstaan en onbetaald laten daarvan. Of [appellant] en [appellante] ten aanzien van hun overige schulden (ten aanzien waarvan niet in debat is dat al deze schulden binnen de vijfjaarstermijn zijn ontstaan) te goeder trouw zijn geweest, kan het hof aan de hand van de overgelegde gedingstukken en de gegeven (summiere) verklaringen ter zitting in hoger beroep evenmin onderzoeken.