Uitspraken

Een deel van alle rechterlijke uitspraken wordt gepubliceerd op rechtspraak.nl. Dit gebeurt gepseudonimiseerd.

Deze uitspraak is gepseudonimiseerd volgens de pseudonimiseringsrichtlijn

ECLI:NL:GHARL:2016:7633

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
28-07-2016
21-09-2016
200.133.133/01
Personen- en familierecht
Hoger beroep

Afwikkeling huwelijkse voorwaarden. Afstorting van pensioenrechten, door man in eigenbeheer opgebouwd. Als man niet tot afstorting overgaat, is hij verplicht een hypotheek te vestigen op een van zijn panden ten gunste van de vrouw.

Rechtspraak.nl
PJ 2016/141

Uitspraak

GERECHTSHOF ARNHEM-LEEUWARDEN

locatie Leeuwarden

afdeling civiel recht

zaaknummer gerechtshof 200.133.133/01

(zaaknummer rechtbank Overijssel C/07/187850 / FZ RK 11-2766)

beschikking van 28 juli 2016

in de zaak van

[verzoekster] ,

wonende te [A] ,

verzoekster in hoger beroep,

verder te noemen: de vrouw,

advocaat: mr. C.A.F. Schoemaker, kantoorhoudend te Deventer,

en

[verweerder] ,

wonende te [A] ,

verweerder in hoger beroep,

verder te noemen: de man,

advocaat: mr. W.F. van Oostveen, kantoorhoudend te Deventer.

1 Het verdere verloop van het geding in hoger beroep

1.1

Het hof heeft op 10 maart 2016 een tussenbeschikking gegeven.

1.2

Ter griffie van het hof zijn binnengekomen:

- een journaalbericht van 25 mei 2016 met bijlagen van mr. Van Oostveen;

- een journaalbericht van 27 mei 2016 met bijlagen van mr. Van Oostveen.

1.3

Op 1 juni 2016 heeft een (meervoudige) comparitie van partijen plaatsgevonden. Partijen zijn verschenen, bijgestaan door hun advocaten.

2 De motivering van de beslissing

2.1

Het hof blijft bij hetgeen is overwogen en beslist in de tussenbeschikking van 10 maart 2016, voor zover hierna niet anders wordt overwogen of beslist.

2.2

In voornoemde beschikking heeft het hof een (meervoudige) comparitie van partijen gelast teneinde inlichtingen in te winnen en het beproeven van een minnelijke regeling. Het hof heeft iedere verdere beslissing aangehouden.

2.3

De man is tijdens de comparitie van partijen onder meer in de gelegenheid gesteld om aan te geven welke mogelijkheid - tevens inhoudende een eventuele financieringsmogelijkheid - tot voldoening c.q. zekerheidsstelling de minst bezwarende voor hem is, zonder dat de rechten van de vrouw te kort worden gedaan.

2.4

Van deze gelegenheid heeft de man geen, althans onvoldoende, gebruik gemaakt. Door hem zijn enkel kopieën van oude bankovereenkomsten met kredietfaciliteiten overgelegd. Hoewel mr. Van Oostveen namens de man heeft verzocht om na de comparitie van partijen alsnog nadere bescheiden in het geding te brengen, zal het hof de man hiertoe niet in de gelegenheid stellen. De man is reeds meermaals in de gelegenheid gesteld om nadere bescheiden in het geding te brengen, laatstelijk bij tussenbeschikking van 10 maart 2016. Het feit dat de man herhaaldelijk niet heeft voldaan aan zijn informatieplicht, dient naar het oordeel van het hof voor zijn rekening en risico te blijven.

2.5

Het vorenstaande brengt met zich dat het hof thans een beslissing zal geven op basis van de reeds in het procesdossier aanwezige stukken, met inachtneming van hetgeen is overwogen in de tussenbeschikkingen van 14 augustus 2014, 10 september 2015 en 10 maart 2016.

de verrekenvordering

2.6

Het hof verwijst ten aanzien van de verrekenvordering kortheidshalve naar hetgeen hieromtrent in de tussenbeschikkingen van 14 augustus 2014, 10 september 2015 en 10 maart 2016 is overwogen. Daaruit blijkt dat de vrouw in het kader van de afwikkeling van de huwelijkse voorwaarden van partijen - na verrekening - nog een bedrag van afgerond € 23.424,-- van de man te vorderen heeft. Dit brengt met zich dat het hof de bestreden beschikking op dit punt zal vernietigen en opnieuw beschikkende zal bepalen dat de man aan de vrouw in het kader van de afwikkeling van de huwelijkse voorwaarden een bedrag van € 23.424,-- zal voldoen.

de pensioenaanspraken van de vrouw

2.7

Het hof begrijpt het verzoek van de vrouw in hoger beroep met betrekking tot de aan haar toekomende pensioenaanspraken op die wijze dat zij primair verzoekt om afstorting daarvan bij een externe pensioenverzekeraar en subsidiair om de man te veroordelen tot het stellen van zekerheid ter zake.

2.8

De vrouw heeft zich bij brief van 21 oktober 2015 (gevoegd bij het journaalbericht van diezelfde datum van mr. Schoemaker) op het standpunt gesteld dat uit de brief van de accountant van de man, mr. [B] van [C] Accountants en Belastingadviseurs B.V., van 16 november 2011 blijkt dat er wellicht € 222.000,-- nominaal kan worden afgestort. Volgens de vrouw moet er een mogelijkheid zijn voor de man om dit bedrag af te storten. Het hof begrijpt dat de vrouw zich op het standpunt stelt dat de man de nominale waarde van de pensioenaanspraken van de vrouw, zijnde een bedrag van € 222.000,--, dient af te storten dan wel voor dat bedrag zekerheid dient te stellen ter zake het aan haar toekomende pensioen, temeer nu de vrouw in haar verzoek geen (andersluidend) bedrag heeft genoemd.

2.9

Aan het hof ligt derhalve de vraag voor of, en in hoeverre, de man in staat is om tot afstorting van voornoemde pensioenaanspraak van de vrouw bij een externe pensioenverzekeraar over te gaan.

2.10

In dit kader stelt het hof onder verwijzing naar de uitspraak van de Hoge Raad van 9 februari 2007 (ECLI:NL:HR:AZ2658) het volgende voorop.

In zijn algemeenheid brengen de eisen van redelijkheid en billijkheid met zich dat de tot verevening verplichte echtgenoot die als directeur enig aandeelhouder de rechtspersoon beheerst waarin de te verevenen pensioenaanspraak is ondergebracht, dient zorg te dragen voor afstorting bij een externe pensioenverzekeraar van het kapitaal dat nodig is voor het aan de andere echtgenoot toekomende deel van de pensioenaanspraak. Van de vereveningsgerechtigde echtgenoot kan immers in beginsel niet worden gevergd dat deze bij voortduring afhankelijk blijft van het beleid dat de andere echtgenoot ten aanzien van de betrokken rechtspersoon (en de onderneming waaraan deze verbonden is) voert en het risico moet blijven dragen dat het in eigen beheer opgebouwde pensioen te zijner tijd niet kan worden betaald.

Bij de beantwoording van de vraag of in een concreet geval aanspraak kan worden gemaakt op afstorting van het aan de andere echtgenoot toekomende deel van de pensioenaanspraak, dient rekening te worden gehouden met alle omstandigheden van het geval.

Daarbij zal de omstandigheid dat onvoldoende liquide middelen aanwezig zijn om de afstorting te effectueren slechts dan tot ontkennende beantwoording van die vraag kunnen leiden indien de vereveningsplichtige echtgenoot stelt en bij betwisting aannemelijk maakt dat de benodigde liquide middelen ook niet kunnen worden vrijgemaakt of van elders verkregen zonder de continuïteit van de bedrijfsvoering van de rechtspersoon en de onderneming waaraan deze verbonden is in gevaar te brengen.

2.11

Het hof is van oordeel dat de man - gelet op de gemotiveerde betwisting door de vrouw en de in het onroerend goed van de man aanwezige overwaarde - onvoldoende heeft onderbouwd dat het voor hem niet mogelijk is om liquide middelen vrij te maken of van elders te verkrijgen om aan zijn afstortingsverplichting ter zake het aan de vrouw toekomende deel van het in eigen beheer opgebouwde pensioen te kunnen voldoen. Het overweegt daartoe als volgt.

De man is reeds bij tussenbeschikking van 14 augustus 2014 in de gelegenheid gesteld om gemotiveerd te reageren op de vraag of er mogelijkheden zijn voor het vestigen van een tweede hypothecaire lening op het onroerend goed (zoals in het rapport van drs. [D] is omschreven) dan wel om een alternatieve zekerheidsstelling voor de pensioenaanspraken van de vrouw aan te dragen. Door de man zijn enkel brieven van de Rabobank (van 30 november 2012 en 16 december 2014) overgelegd, waarin op summiere wijze de door of namens de man gedane financieringsverzoeken worden afgewezen. Onderliggende stukken (waaronder de door of namens de man gedane financieringsverzoeken) ontbreken. Van gedane financieringsverzoeken bij andere (erkende) kredietinstellingen is niet gebleken, terwijl de man daarop nadrukkelijk gewezen is bij tussenbeschikking van 10 maart 2016. Daarenboven heeft de man - hoewel hij daartoe alle de gelegenheid heeft gehad - evenmin alternatieven aangedragen ter zekerheidstelling van de pensioenaanspraken van de vrouw.

2.12

Het vorenstaande brengt met zich dat het hof de bestreden beschikking op dit punt (eveneens) zal vernietigen en opnieuw beschikkende zal bepalen dat de man binnen vier maanden na de datum van de onderhavige beschikking tot afstorting van het aan de vrouw toekomende deel van het in eigen beheer opgebouwde pensioen tot een bedrag van € 222.000,-- onder een door de vrouw aan te dragen externe pensioenverzekeraar dient over te gaan. In het geval de man binnen genoemde periode niet tot afstorting is overgegaan, dient hij - met voortduring van de genoemde afstortingsverplichting - tot zekerheidstelling van het aan de vrouw toekomende deel van het in eigen beheer opgebouwde pensioen voor zover hij dat niet zal hebben afgestort over te gaan door middel van een hypothecaire inschrijving ter hoogte van € 222.000,-- (exclusief kosten) op (één van) zijn panden ten gunste van de vrouw. De man dient op eerste verzoek van de vrouw (na ommekomst van voornoemde periode van vier maanden) en in elk geval binnen een maand na dat verzoek mee te werken aan de totstandkoming van deze inschrijving. Ingeval en voor zover de man nadien aan zijn afstortingsverplichting voldoet zal de hypothecaire inschrijving in zoverre mogen worden verminderd.

3 De beslissing

Het gerechtshof:

vernietigt de beschikking van de rechtbank Overijssel, zittingsplaats Zwolle, van 5 juni 2013 voor zover het de beslissingen omtrent de verrekenvordering van de man en de pensioenaanspraken van de vrouw betreft;

en in zoverre opnieuw beslissende:

bepaalt dat de man aan de vrouw in het kader van de afwikkeling van de huwelijkse voorwaarden een bedrag van € 23.424,-- dient te voldoen en veroordeelt de man tot betaling van dat bedrag aan de vrouw;

bepaalt dat de man binnen een termijn van vier maanden na de datum van deze beschikking tot afstorting van het aan de vrouw toekomende deel van het in eigen beheer opgebouwde pensioen tot een bedrag van € 222.000,-- onder een door de vrouw aan te dragen externe pensioenverzekeraar dient over te gaan;

bepaalt dat de man, in het geval hij niet binnen voornoemde periode tot afstorting van het aan de vrouw toekomende deel van het in eigen beheer opgebouwde pensioen tot een bedrag van € 222.000,-- is overgegaan, - met voortduring van de genoemde afstortingsverplichting - tot zekerheidsstelling van het aan de vrouw toekomende deel van het in eigen beheer opgebouwde pensioen dient over te gaan door middel van een hypothecaire inschrijving ter hoogte van € 222.000,-- (exclusief kosten) op (één van) zijn panden ten gunste van de vrouw, en dat de man op eerste verzoek van de vrouw (na ommekomst van voornoemde periode van vier maanden) en in elk geval binnen een maand na dat verzoek dient mee te werken aan de totstandkoming van deze inschrijving;

bepaalt dat, ingeval en voor zover de man nadien aan zijn afstortingsverplichting voldoet, de hypothecaire inschrijving in zoverre zal mogen worden verminderd;

verklaart deze beschikking tot zover uitvoerbaar bij voorraad;

wijst af het meer of anders verzochte.

Deze beschikking is gegeven door mr. J.D.S.L. Bosch, mr. W. Breemhaar en mr. G.M. van der Meer, en is uitgesproken ter openbare terechtzitting van dit hof van 28 juli 2016 in bijzijn van de griffier.

De gegevens worden opgehaald

Hulp bij zoeken

Er is een uitgebreide handleiding beschikbaar voor het zoeken naar uitspraken, met onder andere uitleg over:

Selectiecriteria

De Rechtspraak, Hoge Raad der Nederlanden en Raad van State publiceren uitspraken op basis van selectiecriteria:

  • Uitspraken zaken meervoudige kamers
  • Uitspraken Hoge Raad en appelcolleges
  • Uitspraken met media-aandacht
  • Uitspraken in strafzaken
  • Europees recht
  • Richtinggevende uitspraken
  • Wraking

Weekoverzicht

Selecteer een week en bekijk welke uitspraken er in die week aan het uitsprakenregister zijn toegevoegd.