Uitspraken

Het gaat in deze zaak - kort samengevat en voor zover thans nog van belang - om het volgende. [appellant] is bij (in conventie uitvoerbaar bij voorraad verklaard) vonnis van de kantonrechter van de rechtbank Overijssel, zittingsplaats Almelo, van 28 juni 2016 veroordeeld om aan Luiken een bedrag van in totaal € 4.423,98 te voldoen. Luiken heeft dit vonnis aan [appellant] laten betekenen, waarbij aan [appellant] bevel is gedaan om aan het vonnis te voldoen. Vervolgens heeft Luiken de executie aangezegd. [appellant] heeft tegen het vonnis van 28 juni 2016 hoger beroep ingesteld. Voorts heeft [appellant] bij dagvaarding van 7 juli 2016 Luiken in kort geding gedagvaard tegen de zitting van 12 juli 2016 van de voorzieningenrechter van de rechtbank Overijssel, locatie Zwolle. [appellant] vorderde in deze dagvaarding - zakelijk samengevat - de schorsing van de executie van het vonnis van 28 juni 2016.

[appellant] is op 12 juli 2016 ter zitting van de voorzieningenrechter niet verschenen. Hij heeft schriftelijk een bevoegdheidsincident opgeworpen omdat volgens [appellant] het kort geding niet in Zwolle maar in Almelo behandeld moest worden. Luiken is wel verschenen en heeft om een proceskostenvergoeding gevraagd. [appellant] is in de gelegenheid gesteld om daarop schriftelijk te reageren. Bij vonnis van 1 september 2016 heeft de voorzieningenrechter verstaan dat de door [appellant] verzochte voorlopige voorziening niet kan worden behandeld en als ingetrokken moet worden beschouwd. Daarbij heeft de voorzieningenrechter [appellant] in de proceskosten veroordeeld, aan de zijde van Luiken begroot op € 1.071,-. Tegen deze beslissingen en de daaraan ten grondslag liggende overwegingen heeft [appellant] hoger beroep ingesteld en vier grieven geformuleerd. Tevens heeft hij zijn eis gewijzigd. Die eiswijziging hield (mede) verband met de omstandigheid dat Luiken inmiddels executoriaal beslag had gelegd op het door [appellant] onder de notaris gestorte bedrag van € 4.500,- en Luiken dit beslag ook daadwerkelijk heeft uitgewonnen.

Met zijn grieven richt [appellant] zich onder meer tegen het oordeel van de voorzieningenrechter dat [appellant] door ter zitting in eerste aanleg niet te verschijnen geacht moet worden zijn vordering te hebben ingetrokken. In zoverre slagen de grieven. Het enkele niet-verschijnen van [appellant] ter zitting rechtvaardigt niet de conclusie dat [appellant] zijn vordering in kort geding heeft ingetrokken. De aanhangigheid van het kort geding was door het niet-verschijnen ter zitting niet komen te vervallen, te meer niet daar [appellant] een bevoegdheidsincident had opgeworpen en Luiken ter zitting om een proceskostenveroordeling heeft gevraagd. Daaruit vloeit ook voort dat de behandeling in het hoger beroep niet is beperkt tot de door de voorzieningenrechter uitgesproken proceskostenveroordeling. Mede gelet op de herstelfunctie van het hoger beroep liggen - anders dan Luiken heeft betoogd - de vorderingen van [appellant] , binnen het door de grieven ontsloten gebied en met inachtneming van de eiswijziging, in hoger beroep volledig ter beoordeling voor.

Voor zover [appellant] zich met zijn grieven ook richt tegen de door de voorzieningenrechter te Zwolle aangenomen bevoegdheid, falen deze grieven. Tegen beslissingen aangaande relatieve bevoegdheid en interne verwijzing staat ingevolge artikel 110 lid 3 en artikel 71 lid 5 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvorderingen (Rv) geen hogere voorziening open. Dat geldt naar analogie, en eens te meer, ook voor beslissingen ingevolge het interne zaaksverdelingsreglement van een rechtbank. Bovendien mist [appellant] belang bij deze grief. Het hoger beroep zou ook indien de zaak wel in Almelo was behandeld bij dit hof aanhangig gemaakt moeten zijn.

[appellant] heeft schorsing van de executie van het vonnis van 28 juni 2016 gevorderd alsmede zekerheidsstelling. Voor toewijzing van deze vorderingen in kort geding is in beginsel alleen plaats indien Luiken geen in redelijkheid te respecteren belang heeft bij gebruikmaking van zijn (onvoorwaardelijke) bevoegdheid om in afwachting van de uitkomst van het hoger beroep tot tenuitvoerlegging over te gaan. Dat zal het geval kunnen zijn indien het te executeren vonnis klaarblijkelijk berust op een juridische of feitelijke misslag of wanneer (onvoorwaardelijke) executie klaarblijkelijk een noodtoestand bij [appellant] zou doen ontstaan, waardoor een onverwijlde tenuitvoerlegging niet kan worden aanvaard (vergelijk HR 22 april 1983, ECLI:NL:HR:1983:AG4575, Ritzen/Hoekstra). Hetgeen [appellant] heeft aangevoerd kan niet tot de conclusie leiden dat daarvan sprake is. [appellant] heeft uitdrukkelijk (zie dagvaarding in eerste aanleg onder 12 en memorie van grieven onder 6) aan zijn vordering niet ten grondslag gelegd dat het vonnis op een (juridische) misslag berust en daarvan is overigens ook niet gebleken. [appellant] heeft in wezen niet meer gesteld dan dat sprake is van een restitutierisico. Dat is in het licht van voormeld criterium onvoldoende.

Aangezien de rechtbank in het vonnis van 28 juni 2016 geen gemotiveerde beslissing heeft gegeven op de vordering tot uitvoerbaarverklaring bij voorraad, moet worden beslist met inachtneming van het hiervoor onder (i) tot en met (iii) vermelde. Dit betekent dat het belang van [appellant] bij behoud van de bestaande toestand moet worden afgewogen tegen het belang van Luiken bij (voortzetting van) de (onvoorwaardelijke) tenuitvoerlegging van het vonnis. Die afweging valt in het voordeel van Luiken uit. Het belang van Luiken bij de executie is, nu het een veroordeling tot betaling van een geldsom betreft, in beginsel gegeven. Daartegenover staat slechts het door [appellant] gestelde restitutierisico, dat bovendien door Luiken gemotiveerd is betwist (zie productie 1 in eerste aanleg zijdens Luiken en de verwijzing daarnaar bij antwoordakte in hoger beroep onder 4). Dat de betaling van het toegewezen geldbedrag [appellant] in een noodtoestand zou brengen of dat anderszins sprake is van belangen aan zijn zijde die zwaarder moeten wegen dan het belang van Luiken, is onvoldoende gebleken. Van misbruik van bevoegdheid door Luiken is geen sprake.

De slotsom is dat de vorderingen van [appellant] alsnog zullen worden afgewezen. Het bestreden vonnis zal worden vernietigd voor wat betreft het onder 3.1 van het dictum bepaalde. [appellant] dient als de (materieel) in het ongelijk gestelde partij de proceskosten te dragen. Voor zover [appellant] in eerste aanleg in de proceskosten is veroordeeld, zal het vonnis daarom worden bekrachtigd. De proceskosten in hoger beroep aan de zijde van Luiken zullen worden vastgesteld op € 718,- voor griffierecht en € 632,- voor salaris volgens het liquidatietarief, desgevorderd te vermeerderen met de nakosten.