Uitspraken

Indien een vennootschap, zoals in dit geval [Bedrijf 1] , tekortschiet in de nakoming van een verbintenis is uitgangspunt dat alleen de vennootschap aansprakelijk is voor daaruit voortvloeiende schade. Onder bijzondere omstandigheden is evenwel, naast aansprakelijkheid van die vennootschap, ook ruimte voor aansprakelijkheid van een (indirect) bestuurder van de vennootschap, in dit geval [verweerder] .

Voor het aannemen van zodanige aansprakelijkheid is vereist dat die bestuurder ter zake van de benadeling persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt. Het antwoord op de vraag of de bestuurder persoonlijk een ernstig verwijt kan worden gemaakt, is afhankelijk van de aard en ernst van de normschending en de overige omstandigheden van het geval (vgl. Hoge Raad 5 september 2014, ECLI:NL:HR:2014:2627, NJ 2015, 22, [A] / [B] ).

In geval van benadeling van een schuldeiser van een vennootschap door het onbetaald en onverhaalbaar blijven van diens vordering kan volgens vaste rechtspraak (zie met name Hoge Raad 8 december 2006, ECLI:NL:HR:2006: AZ0758, NJ 2006, 659, Ontvanger/ [C] ) naast de aansprakelijkheid van de vennootschap mogelijk ook, afhankelijk van de omstandigheden van het concrete geval, grond zijn voor aansprakelijkheid van degene die als bestuurder (i) namens de vennootschap heeft gehandeld dan wel (ii) heeft bewerkstelligd of toegelaten dat de vennootschap haar wettelijke of contractuele verplichtingen niet nakomt. In beide gevallen mag in het algemeen alleen dan worden aangenomen dat de bestuurder jegens de schuldeiser van de vennootschap onrechtmatig heeft gehandeld waar hem, mede gelet op zijn verplichting tot een behoorlijke taakuitoefening als bedoeld in art. 2:9 BW, een voldoende ernstig verwijt kan worden gemaakt (vgl. Hoge Raad 18 februari 2000, ECLI:NL:HR:2000:AA4873, NJ 2000, 295, [D] / [E] ).

Met de rechtbank is het hof van oordeel dat niet gezegd kan worden dat [verweerder] zodanig ernstig rekening had moeten houden met de mogelijkheid dat het vonnis van 10 maart 2010 vernietigd zou worden, dat het enkele feit dat [Bedrijf 1] tot executie van het vonnis is overgegaan als onrechtmatig moet worden beschouwd. Ook naar het oordeel van het hof staat weliswaar vast dat [Bedrijf 1] (en daarmee [verweerder] ) door de brieven van de raadsman van [verzoeker] gewaarschuwd was dat [verzoeker] in hoger beroep zou gaan en gemaand is ervoor zorg te dragen dat [verzoeker] bij een andersluidend oordeel in hoger beroep terugbetaald zou kunnen worden. [verweerder] heeft niet betwist dat de hiervoor in 2.6 genoemde brieven aan zijn (voormalige) advocaat zijn verstuurd en heeft ook in hoger beroep onvoldoende gemotiveerd betwist dat die brieven de hiervoor in 2.6 genoemde inhoud hadden, zoals gesteld door [verzoeker] en vastgesteld door de rechtbank (in het eerste tussenvonnis in r.o.2.6 en 4.4) en dat hij, [verweerder] , daarvan kennis heeft genomen. Het enkele feit dat [verweerder] een gewaarschuwd man was, betekent echter nog niet dat [Bedrijf 1] niet tot executie kon overgaan zonder daarmee onrechtmatig te handelen. Daarvoor is ook de inhoud van het vonnis van belang en de negatieve inschatting die de advocaat van [verweerder] op grond daarvan gemaakt heeft van de kansen dat het hoger beroep van [verzoeker] zou slagen. [verzoeker] heeft in de toelichting op grief 1 aangevoerd dat het voor de hand lag dat het vonnis van de rechtbank op het punt van de boete niet in stand zou blijven. Dit standpunt is echter onvoldoende onderbouwd, gelet op de vaste jurisprudentie van de Hoge Raad, die terughoudendheid van de rechter voorstaat bij matiging van boetes op grond van art. 6:94 lid lid 1 BW, zoals de rechtbank ook heeft overwogen in rechtsoverweging 2.3 van het eindvonnis.

De vordering van [verzoeker] kan daarom niet worden toegewezen op basis van de primaire grondslag, waarmee grief 1 faalt.

Gelet op de hiervoor in 4.7 en 4.8 opgesomde gebeurtenissen, de chronologie daarvan en het feit dat voor het nemen van het dividendbesluit op dat specifieke moment, 31 mei 2010, geen voor de hand liggende verklaring is gegeven, heeft [verweerder] de stelling van [verzoeker] dat het dividendbesluit is genomen om daarmee het daaropvolgende en geplande wegsluizen van het van [verzoeker] ontvangen bedrag uit [Bedrijf 1] (deels) te kunnen legitimeren, met als vooropgezet doel eventueel later verhaal van [verzoeker] op [Bedrijf 1] te frustreren, onvoldoende gemotiveerd weersproken.

Mede gelet op het stilliggen van de activiteiten in [Bedrijf 1] in 2010 en het ontbreken van concrete vooruitzichten op inkomsten, moet worden aangenomen dat [verweerder] door het bewerkstelligen van het dividendbesluit de latere betalingsonmacht van [Bedrijf 1] in de hand heeft gewerkt, dit met verwaarlozing van de belangen van [verzoeker] , omdat [verweerder] wist of redelijkerwijze kon verwachten dat de vennootschap nadien niet zou kunnen voldoen aan een eventuele opkomende verplichting tot restitutie. In de gegeven omstandigheden kan aan [verweerder] persoonlijk een ernstig verwijt worden gemaakt van dit onrechtmatig handelen. [verweerder] is daarmee aansprakelijk voor de door [verzoeker] geleden schade tot het met de dividenduitkering gemoeide bedrag van € 250.000,-.

Grief 2 gaat in zoverre op en de vordering van [verzoeker] komt voor dit deel alsnog voor toewijzing in aanmerking.

[verweerder] heeft nog een beroep gedaan op artikel 6:101 BW. Hij heeft betoogd schade te hebben geleden, doordat [verzoeker] in de procedure leidende tot het vonnis van 10 maart 2010 niet heeft aangevoerd dat dit vonnis niet uitvoerbaar bij voorraad verklaard diende te worden of slechts tegen het stellen van zekerheid en doordat [verzoeker] in hoger beroep heeft verzuimd restitutie van het reeds betaalde te vorderen. [verweerder] stelt dat deze omstandigheden aan [verzoeker] moeten worden toegerekend, zodat deze schade in mindering moet worden gebracht op een eventuele vergoedingsplicht van [verweerder] jegens [verzoeker] . Dit verweer is kennelijk gevoerd in het kader van de betwisting van grief 1. Nu deze grief niet opgaat behoeft dit verweer geen verdere behandeling.

Voorzover het verweer ook gevoerd is in het kader van grief 2 geldt dat de toe te wijzen schade voortvloeit uit het bewerkstelligen van het dividendbesluit en dus een direct gevolg is van (onrechtmatig) handelen van [verweerder] , en niet mede het gevolg van handelen van [verzoeker] . Er kan daarmee geen sprake zijn van toerekening van schade aan [verzoeker] in de zin van artikel 6:101 BW, nog afgezien van het feit dat [verweerder] in het geheel niet onderbouwd heeft welke schade hij heeft geleden als gevolg van de door hem gestelde nalatigheden van (de advocaat van) [verzoeker] .

Voor de stelling dat [verweerder] als (indirect) bestuurder persoonlijk aansprakelijk is voor meer dan genoemd bedrag heeft [verzoeker] onvoldoende aangevoerd. [verweerder] heeft gemotiveerd gesteld (onderbouwd door de hiervoor in 2.16 weergegeven verklaring van haar accountant) dat [Bedrijf 1] per 1 januari 2010 een schuld in rekening-courant had van € 202.503,- aan haar moedervennootschap (ontstaan in de loop der jaren) en dat er voorts nog in 2010 € 28.582,- ten laste van [Bedrijf 1] in de rekening-courant is geboekt ter zake vennootschapsbelasting. Dat [Bedrijf 1] een reserve had moeten aanhouden ter hoogte van het totale van [verzoeker] op 4 juni 2010 ontvangen bedrag en daarom op die datum deze opeisbare rekening-courantschulden niet had mogen betalen, valt niet aan te nemen, ook gelet op de op dat moment nog onzekere uitkomst van het hoger beroep tegen het vonnis van 10 maart 2010. Van selectieve betaling of het zonder redelijke grond anders behandelen van [verzoeker] dan andere crediteuren is in zoverre geen sprake. De door [verzoeker] in de toelichting op grief 2 genoemde jurisprudentie inzake selectieve betaling (met name Hoge Raad 12 juni 1998, ECLI:NL:HR:1998:ZC2669, NJ 1998, 727 inzake [F] / [G] ) heeft betrekking op een ander soort gevallen (te weten het met voorrang voldoen van bepaalde schuldeisers, anders dan op grond van wettelijke regels, vanaf het moment dat de rechtspersoon heeft besloten zijn activiteiten te beëindigen en niet over voldoende middelen beschikt om alle schuldeisers te voldoen dan wel indien zijn insolventie onvermijdelijk blijkt).

Voor de stelling dat [verweerder] zijn concern heeft opgezet met het vooropgezette doel dat er voor schuldeisers geen vermogensbestanddelen te vinden zouden zijn in [Bedrijf 1] (omdat ontvangen gelden structureel werden doorbetaald naar de holding), dat dit op zich beschouwd als onrechtmatig is aan te merken en dat [verweerder] daarvan persoonlijk een ernstig verwijt is te maken heeft [verzoeker] eveneens onvoldoende aangevoerd.

Grief 2 faalt daarmee voor het overige.