Uitspraken

1.1

In genoemd tussenarrest heeft het hof partijen in de gelegenheid gesteld zich uit te laten over de benoeming van een deskundige.

1.2

Beide partijen hebben een akte uitlating deskundigenbericht genomen. Aan de akte van [appellant] is een productie gehecht met informatie over de door [appellant] voorgestelde deskundigen.

1.3

[appellant] heeft de vanaf het tussenarrest van het hof gewisselde stukken overgelegd, waarna het hof arrest heeft bepaald.

2.1

Het hof heeft in het tussenarrest overwogen dat nog niet vaststaat dat de gezondheidsklachten van [appellant] zijn veroorzaakt (dan wel dat aannemelijk is dat ze kunnen zijn veroorzaakt) door de blootstelling aan gevaarlijke stoffen bij De Graaf en dat nader onderzoek naar het verband tussen deze blootstelling en de klachten noodzakelijk is. Het hof tekent daarbij aan dat het gaat om het verband tussen alleen de blootstelling in 1999-2000 en de gezondheidsklachten, niet om het verband tussen deze klachten en de blootstelling in 1999-2000 alsmede de (mogelijke) blootstelling in andere periodes (waaronder in 1980-1981 bij de Graaf). [appellant] heeft immers uitdrukkelijk gesteld dat alleen de (piek)blootstelling bij zijn werkzaamheden in 1999-2000 voor De Graaf de klachten heeft veroorzaakt.

2.2

Het hof is, met [appellant] , van oordeel dat het onderzoek niet beperkt kan blijven tot een onderzoek door alleen medici. Het hof heeft in het tussenarrest weliswaar melding gemaakt van de mogelijke benoeming van een neuroloog en een psychiater (en eventueel een neuropsycholoog), maar toen niet uitgesloten dat ook een blootstellingsdeskundige - een toxicoloog of een arbeidshygiënist - zou kunnen worden benoemd. Nu partijen van mening verschillen over het effect van de blootstelling van gevaarlijke stoffen op de gezondheid van [appellant] , acht het hof het dienstig niet alleen deskundigen op het gebied van de gezondheid, medici, maar ook een deskundige op het gebied van het effect van gevaarlijke stoffen te benoemen. Het verdient naar het oordeel van het hof de voorkeur dat de te benoemen deskundigen in teamverband werken.

2.3

Het hof zal een viertal deskundigen benoemen die betrokken zijn bij Ika-Ned dat, anders dan De Graaf opmerkt, niet alleen bedrijfsartsen in dienst heeft, maar ook gebruik maakt van de diensten van andere medici. Het betreft de arbeidshygiënist dr. [C] , de neuroloog dr. [D] , de psycholoog dr.
[E] en de psychiater dr. [F] . Ika-Ned zal de coördinatie van het onderzoek door deze deskundigen voor haar rekening nemen en voor de facturering van de kosten van de deskundigen zorgdragen.

2.4

Partijen verschillen van mening over de aan de deskundigen te stellen vragen. Volgens De Graaf kan volstaan worden met een vraagstelling conform het IWMD-model causaal, [appellant] opteert voor een veel uitgebreidere vraagstelling. Het hof is met [appellant] van oordeel dat niet volstaan kan worden met de IMWD-vraagstelling waaraan De Graaf refereert, de IWMD vraagstelling causaal verband na ongeval. Deze vraagstelling is bedoeld voor onderzoeken door medisch deskundigen en ziet, zoals de naam al aangeeft, op het causaal verband na ongeval. In dit geval is geen sprake van een ongeval, maar van een blootstelling aan gevaarlijke stoffen (te weten vluchtige stoffen) en wordt het onderzoek niet alleen verricht door medici. Het hof zal dan ook uitgaan van de door [appellant] voorgestelde vraagstelling, met enkele aanpassingen. Het hof tekent daarbij aan dat De Graaf als bezwaar tegen de door [appellant] voorgestelde vraagstelling slechts heeft aangevoerd dat de vraagstelling ook betrekking heeft op de blootstelling. Naar het oordeel van het hof zijn vragen over de (mogelijke) gevolgen van de blootstelling essentieel voor een oordeel over het verband tussen de blootstelling en de gezondheidsklachten van [appellant] .

2.5

Het hof zal de door [appellant] voorgestelde vraagstelling echter niet volledig volgen:
- het hof zal vraag 12 achterwege laten, omdat deze naast vraag 11 geen toegevoegde waarde heeft;
- het hof zal de vragen toespitsen op de blootstelling in 1999-2000;
- het hof zal expliciet vragen naar de mogelijke invloed van de stresserende gezinssituatie van [appellant] op het ontstaan en voortbestaan van diens gezondheidsklachten;
- het hof zal ook vraag 16 achterwege laten. Deze vraag zou pas aan de orde komen indien het verband tussen de gezondheidsklachten van [appellant] en de blootstelling in 1999-2000 is vastgesteld en dan ter discussie staat of [appellant] dezelfde gezondheidsklachten zou hebben gehad indien De Graaf haar zorgplicht niet zou hebben geschonden. Het gaat bij deze vraag niet om het causaal verband tussen de blootstelling en de gezondheidsklachten, het onderwerp van het deskundigenbericht, maar om het causaal verband tussen de gezondheidsschade en de schending van de zorgplicht door De Graaf. De vraag naar dit causaal verband is niet door De Graaf, op wie ter zake stelplicht en bewijslast rusten, opgeworpen en behoeft dan ook geen beantwoording;
- het hof zal enkele vragen herformuleren.

2.6

Het hof komt al met al tot de volgende vraagstelling:
Blootstelling

1. Heeft u voor uw beoordeling van deze casus en de beantwoording van de hierna

volgende vragen voldoende blootstellingsgegevens ontvangen betreffende de werkzaamheden van [appellant] bij De Graaf in 1999-2000? Zo nee, welke informatie wilt u nog ontvangen?

2. Kunt u op grond van de aan u ter beschikking gestelde feitelijke informatie en

eventuele door u zelf verkregen aanvullende informatie aangeven:

a. welke werkzaamheden [appellant] tijdens zijn dienstverband met De Graaf in 1999-2000

c. wat de intensiteit was van deze blootstelling (mate, duur en piekblootstellingen)?

Mogelijke blootstelling elders

3. Heeft u in de aan u ter beschikking gestelde feitelijke informatie en eventuele door

4. Als u de vorige vraag bevestigend hebt beantwoord, kunt u dan aangeven wat de

5. Heeft u voor uw beoordeling van deze casus en de beantwoording van de volgende

6. Kunt u, op basis van de anamnese, de medische informatie uit de behandelende

- wanneer deze klachten zijn ontstaan?
- wat het beloop is geweest van deze klachten?
- welke behandelingen werden ingesteld en met welk resultaat?

7. Is naar uw oordeel sprake van een onderlinge samenhang als het gaat om de

8. Voor zover u de vorige vraag ontkennend beantwoordt, wilt u dan aangeven wat de

9. Wat is de diagnose op uw vakgebied? Kunt u daarbij uw differentiaaldiagnostische

10. Kunt u beschrijven wat er in de medische literatuur bekend is over het oorzakelijk

12. Welke andere oorzaken of risicofactoren, anders dan de aan de

14. Als u de vorige vraag bevestigend hebt beantwoord, kunt u dan voor elk van de

bedoelde oorzaken of risicofactoren aangeven met welke mate van waarschijnlijkheid deze bij [appellant] hebben bijgedragen aan het ontstaan van de klachten en beperkingen, behorend bij de diagnose die u stelt?

15. Acht u het aannemelijk dat de klachten, behorend bij de diagnose die u stelt,

2.7

Partijen verschillen van mening over het voorschot op de kosten van de deskundigen. Volgens De Graaf dient [appellant] het voorschot te betalen, [appellant] meent dat het voorschot door De Graaf dient te worden voldaan. [appellant] wijst er in dat verband op dat De Graaf jegens hem haar zorgplicht heeft geschonden door hem bloot te stellen aan voor de gezondheid gevaarlijke stoffen.

2.8

Het hof volgt [appellant] niet in dit betoog. Het enkele feit dat De Graaf ten aanzien van de blootstelling aan gevaarlijke stoffen haar zorgplicht heeft geschonden, betekent nog niet dat zij aansprakelijk is jegens [appellant] . Daartoe is nodig dat ook vaststaat dat [appellant] (enige) schade heeft geleden ten gevolge van die blootstelling. Dat dit het geval is, staat nu juist niet vast. Zoals het hof in genoemd tussenarrest heeft overwogen, rusten stelplicht en bewijslast ten aanzien van de schade op [appellant] . Om die reden dient [appellant] het voorschot op de kosten van de deskundigen te dragen. Het beroep van [appellant] op het arrest van de Hoge Raad van 11 juli 2003 (ECLI:NL:HR:2003:AF7423) gaat niet op, nu in die zaak de aansprakelijkheid niet meer ter discussie stond, nog daargelaten dat de zaak betrekking had op de vergoeding van buitengerechtelijke kosten, waaronder medische kosten, waarvoor de wet een eigen regeling kent (6:96 lid 2 sub b BW), en niet op de kosten van een onderzoek door een deskundige.

2.9

Het hof zal [appellant] dan ook belasten met het voorschot op de kosten van de deskundigen. De kosten zijn door Ika-Ned begroot op € 6.000,- ex BTW, zodat het hof het voorschot zal vaststellen op - naar boven afgerond - € 7.500,-.