Uitspraken

De zelfstandigenaftrek geldt ingevolge het bepaalde in artikel 3.76, eerste lid, van de Wet IB 2001 (hierna: de Wet) voor de ondernemer die aan het urencriterium voldoet. Onder het urencriterium wordt volgens artikel 3.6, eerste lid, aanhef en onderdeel a, van de Wet, voor zover hier van belang, verstaan: het besteden gedurende het kalenderjaar van ten minste 1225 uren aan werkzaamheden voor een of meer ondernemingen waaruit de belastingplichtige winst uit onderneming geniet, indien de tijd die in totaal wordt besteed aan die ondernemingen grotendeels wordt besteed aan die ondernemingen. Ingevolge het tweede lid van laatstvermeld artikel, eveneens voor zover te dezen van belang, komen voor de toepassing van het eerste lid, aanhef, niet in aanmerking werkzaamheden ten behoeve van een onderneming waaruit de belastingplichtige als ondernemer winst geniet en die deel uitmaakt van een samenwerkingsverband met een of meer met hem verbonden personen, indien de door de belastingplichtige verrichte werkzaamheden ten behoeve van het samenwerkingsverband hoofdzakelijk van ondersteunende aard zijn en het ongebruikelijk is dat een dergelijk samenwerkingsverband tussen niet-verbonden personen wordt aangegaan.

De bewijslast ten aanzien van de toepasselijkheid van de zelfstandigenaftrek berust bij belanghebbende. Niet in geschil is dat belanghebbende ondernemer is en dat zij gedurende het kalenderjaar ten minste 1225 uren aan werkzaamheden voor haar onderneming heeft besteed. De Inspecteur stelt echter dat die werkzaamheden niet voor ten minste 1225 uren in aanmerking kunnen worden genomen. Daarbij stelt hij zich op het standpunt dat de werkzaamheden van belanghebbende hoofdzakelijk van ondersteunende aard zijn en dat een samenwerkingsverband als dat tussen belanghebbende en haar echtgenoot tussen niet-verbonden personen ongebruikelijk is. Volgens de Inspecteur zijn de vereisten in artikel 3.6, tweede lid van de Wet cumulatief, hetgeen meebrengt dat belanghebbende zowel aannemelijk dient te maken dat haar werkzaamheden in de onderneming niet hoofdzakelijk van ondersteunende aard zijn, als dat een samenwerkingsverband als dat tussen haar en haar echtgenoot tussen niet-verbonden personen niet ongebruikelijk is.

Anders dan de Inspecteur meent, brengt de cumulatie van vereisten in artikel 3.6, tweede lid, van de Wet mee dat slechts indien aan beide vereisten is voldaan - dat wil zeggen dat de werkzaamheden hoofdzakelijk van ondersteunende aard zijn en bovendien het samenwerkingsverband tussen niet-verbonden personen ongebruikelijk is - de werkzaamheden niet in aanmerking worden genomen voor het urencriterium. Dit betekent dat voor de toepassing van het urencriterium voldoende is dat hetzij de werkzaamheden niet hoofdzakelijk van ondersteunende aard zijn, hetzij het samenwerkingsverband tussen niet-verbonden personen niet ongebruikelijk is. In geval van samenwerkingsverbanden tussen met elkaar verbonden personen worden de ondernemersfaciliteiten van de Wet toegekend in gevallen waarin ondanks het ondersteunende karakter van de werkzaamheden van een van de betrokken personen niettemin tussen onafhankelijke derden een dergelijk samenwerkingsverband wordt aangegaan.

Uit de vaststaande feiten en hetgeen belanghebbende en haar echtgenoot ter zitting onweersproken en voor het overige geloofwaardig naar voren hebben gebracht, blijkt dat belanghebbende en haar echtgenoot hun werkzaamheden in de onderneming zo hebben verdeeld, dat de echtgenoot zich vooral met de in- en verkoop van auto's bezighoudt en dat belanghebbende de monteurs aanstuurt. Van de beide omzetgenererende activiteiten ligt het zwaartepunt van de winstgevendheid bij de reparaties. Belanghebbende zet de monteurs aan het werk, neemt in geval van onderhoud contact met klanten op over afkeurpunten en meerwerk, bepaalt de prijzen voor vervangende onderdelen en maakt zelfstandig offertes op. Investeringsbeslissingen worden door belanghebbende en haar echtgenoot gezamenlijk genomen, waarbij belanghebbende een doorslaggevende stem heeft. Toen de echtgenoot in 2006 gedurende een half jaar door ziekte niet in staat was zijn werkzaamheden te verrichten, heeft belanghebbende de onderneming, zij het met enige steun van derden, draaiende weten te houden. De echtgenoot heeft ter zitting verklaard dat hij weliswaar evenals belanghebbende gedurende circa 60 uur per week in het bedrijf aanwezig is, maar veel minder intensief werkt dan voor zijn ziekte het geval was en dat hij in geval van uitvallen van belanghebbende niet meer in staat zou zijn de onderneming te continueren.

Van de in de uitspraken op bezwaar weergegeven werkzaamheden heeft belanghebbende ter zitting erkend dat de volgende als administratief of ondersteunend moeten worden aangemerkt: toelichten van uitgevoerde werkzaamheden, "inkloppen" van facturen, voorraadbeheer, voeren van de boekhouding, receptiewerk en een deel van het binnenkomend telefoonverkeer. Hoewel met betrekking tot de overige werkzaamheden aan de Inspecteur kan worden toegegeven dat daarmee veelal mede administratie gemoeid is, is het Hof van oordeel dat de meeste ervan door de ondernemer als zodanig worden verricht en dat zij in nauw verband staan met omzetgenererende activiteiten.

Op grond van het vorenstaande acht het Hof voldoende aannemelijk dat in autobedrijven als dat van belanghebbende en haar echtgenoot een samenwerkingsverband als dat tussen hen beiden, met een vergelijkbare winstverdeling en een vergelijkbare verdeling van de werkzaamheden, ook tussen niet-verbonden personen voorkomt. Daarom moet worden geoordeeld dat een samenwerkingsverband als dat tussen belanghebbende en haar echtgenoot tussen niet-verbonden personen niet ongebruikelijk is.

Aan een beoordeling van de vraag of de werkzaamheden hoofdzakelijk van ondersteunende aard zijn komt het Hof niet toe. De correcties ter zake van de zelfstandigenaftrek zijn bij het opleggen van de navorderingsaanslagen ten onrechte aangebracht.