Uitspraken

De kantonrechter heeft het primaire verzoek tot vernietiging van het ontslag op staande voet en doorbetaling van loon afgewezen, evenals de subsidiaire verzoeken tot het geven van een verklaring voor recht dat het ontslag op staande voet te onrechte is gegeven en [geïntimeerde] ernstig verwijtbaar heeft gehandeld, voldoening van het loon wegens onrechtregelmatige opzegging, de transitievergoeding en de billijke vergoeding. De kantonrechter heeft [geïntimeerde] in de tegenverzoeken, waaronder de verzochte gefixeerde schadevergoeding en de voorwaardelijk verzochte ontbinding van de arbeidsovereenkomst, niet-ontvankelijk verklaard.

De kantonrechter heeft in de beschikking van 28 februari 2017 overwogen dat indien komt vast te staan dat [appellant] in het kader van zijn functie ook voorlichting geeft aan chauffeurs over veilig rijden waaronder het gebruik van alcohol in het verkeer, [appellant] een voorbeeldfunctie heeft en, gelet op hetgeen zich heeft voorgedaan, niet meer geloofwaardig is in de door hem gegeven voorlichting. De kantonrechter heeft na bewijslevering in de beschikking van 27 juli 2017 voldoende aannemelijk geacht dat tot de functie van [appellant] - tijdens de onder meer door hem gegeven BBS-trainingen - ook behoort het aandacht besteden aan de invloed van onder meer alcohol op het rijgedrag van de chauffeurs. Daarnaast blijkt [appellant] coach te zijn in het TVM-project dat gaat over veilig rijgedrag. Om als coach/trainer op het gebied van veilig rijgedrag geloofwaardig te zijn, dient [appellant] een goede reputatie te hebben. Dit betekent dat het door [geïntimeerde] aan [appellant] gegeven ontslag op staande voet in stand blijft.

Met de grieven betoogt [appellant] – kort samengevat – dat geen sprake is van een dringende reden. Dat hij teveel heeft gedronken staat weliswaar vast, maar anders dan de kantonrechter aannemelijk heeft geoordeeld, bestonden de werkzaamheden van [appellant] slechts uit het geven van voorlichting over het brandstofverbruik. Het gebruik van alcohol in het verkeer kwam daarbij niet aan de orde, [appellant] heeft daarover niet gesproken met de chauffeurs aan wie hij voorlichting gaf. De kantonrechter heeft verder te weinig acht geslagen op de persoonlijke omstandigheden.

Het hof oordeelt als volgt. [geïntimeerde] is een onderneming die zich onder meer bezig houdt met internationaal transport. Niet weersproken is dat binnen [geïntimeerde] aandacht wordt besteed aan de gevaren van rijden met alcohol. Zo hangen overal in de panden van [geïntimeerde] tv schermen waarop regelmatig slides voorbij komen waarop staat dat alcohol en verkeer niet samengaan, worden regelmatig nieuwsbrieven verstuurd met informatie van deze strekking, vinden er regelmatig alcoholcontroles plaats onder de chauffeurs en staat er in het chauffeurshandboek een passage opgenomen over het verbod van alcohol tijdens werktijd. Verder staat vast dat [appellant] zich als medewerker DTT onder meer bezig hield met het terugdringen van dieselverbruik. In dat kader heeft hij onder meer een programma opgesteld om de rijstijl van iedere chauffeur te volgen en heeft hij rijtrainingen opgezet en gegeven aan chauffeurs. Daarnaast was [appellant] betrokken bij het TVM-project “uitvoering veilig rijden TVM” in welk kader hij een testprogramma heeft samengesteld met als doel dat chauffeurs veiliger gaan rijden zodat de schade aan voertuigen wordt teruggedrongen. Weliswaar is het uiteindelijke doel van beide door [appellant] opgestelde programma’s het bezuinigen op brandstofverbruik en verminderen van schade. Om die doelen te behalen diende [appellant] echter het rijgedrag van chauffeurs onder de loep te nemen en hen - aan de hand van de BBS-richtlijn en het testprogramma van TVM - te coachen veiliger te rijden waardoor minder brandstof werd verbruikt en minder schade werd veroorzaakt. Gelet op deze onderdelen van zijn functie, waarbij hij door het geven van trainingen ook naar buiten trad, is het hof met [geïntimeerde] van oordeel dat [appellant] binnen [geïntimeerde] kan worden beschouwd en werd gezien als een medewerker die gaat over veilig rijden. Daarin vervulde hij naar het oordeel van het hof dan ook een voorbeeldfunctie.

Tegen de achtergrond van de aard van de onderneming (transport) en de activiteiten die de onderming ontplooit om werknemers te doordringen van de gevaren van het rijden met alcohol, is het hof van oordeel dat gezien de voorbeeldfunctie die [appellant] vervulde op het gebied van verkeersveiligheid, zijn gedrag in de nacht van 10 op 11 december 2016, waarin hij met veel te veel alcohol op – hij had naar eigen zeggen een black-out en het gemeten promilage was naar zijn mededeling ter zitting 2,8 promille – achter het stuur is gekropen na afloop van een personeelsfeest, een dringende reden oplevert voor ontslag op staande voet. Voor het hof is daarbij - anders dan de kantonrechter - niet zozeer van belang of [appellant] ook specifiek voorlichting gaf over het gebruik van alcohol. Ook wanneer dat onderwerp niet ter sprake kwam in zijn trainingen en werkzaamheden, zoals [appellant] met klem heeft aangevoerd, blijft over dat hij zich bezighield met het geven van trainingen op het gebied van veilig rijden (met het doel het brandstofverbruik terug te dringen en schade te verminderen). Met die rol valt in het licht van de aandacht die [geïntimeerde] binnen haar onderneming besteedt aan het wijzen op de gevaren van rijden met alcohol (zie 5.3) naar het oordeel van het hof niet te verenigen dat [appellant] met alcohol op achter het stuur is gekropen (en tegen een auto is aangereden). Nu [geïntimeerde] in haar brief van 16 december 2016 expliciet heeft medegedeeld dat zij ook tot ontslag op staande voet zou zijn gekomen wanneer slechts een deel van de door haar genoemde verwijten komt vast te staan, staat het feit dat het hof de vraag of [appellant] zich al dan niet bezighield met voorlichting over de gevaren van alcohol in het verkeer buiten beschouwing laat, aan de rechtsgeldigheid van het ontslag op staande voet niet in de weg.

De door [appellant] aangevoerde (persoonlijke) omstandigheden leiden niet tot een ander oordeel. Anders dan [appellant] betoogt, kan ook niet worden gezegd dat het alcoholmisbruik zich strikt in privétijd heeft afgespeeld. Het alcoholgebruik heeft immers plaatsgevonden tijdens een personeelsfeest, een werkgerelateerde samenkomst, en staat dus niet (geheel) los van het werk. [appellant] heeft verder aangevoerd dat de werkgever onvoldoende zorg heeft gedragen voor het voorkomen van dergelijke situaties: er was geen vervoer geregeld, er werd geen toezicht gehouden en er werd onbeperkt sterke drank geschonken. Ook daarin volgt het hof [appellant] niet. Zoals hij zelf desgevraagd ter zitting heeft verklaard, wist hij dat er busjes reden maar ging hij niet mee omdat de groep mensen in de bus meestal nog weer verder ging met feesten. Op de vraag of hem op de avond zelf is gevraagd mee te gaan met een taxi heeft [appellant] verklaard dat hij zich dat niet meer weet te herinneren. Verder hebben [collega appellant] en [mededirecteur] verklaard dat een aantal managers toezicht hield tijdens de kerstborrel en was volgens [collega appellant] het barpersoneel geïnstrueerd. [Hoofd personeelszaken] heeft ter zitting ook verklaard dat hij voordat hij vertrok aan [appellant] heeft gevraagd hoe hij naar huis ging, waarna door anderen werd gezegd dat er een taxi was gebeld. Dat [Hoofd personeelszaken] geen verantwoordelijkheid heeft genomen, kan dan ook niet worden gezegd. Nog los van de vraag of de werkgever voldoende maatregelen heeft genomen, waarvan het hof op grond van het voorgaande wel uitgaat, blijft het overigens natuurlijk ook de eigen verantwoordelijkheid van de werknemer om niet met (ruimschoots ) te veel drank op achter het stuur te gaan zitten. In dit geval gaat het ook nog eens om een forse hoeveelheid drank waarvoor [appellant] – met een rijontzegging van een half jaar, een werkstraf en verplichte cursussen – door de politierechter is bestraft. Dat het ongeval door zijn echtgenote is gemeld en de gevolgen van het ongeval zich beperken tot blikschade, legt, gelet op de ernst van het alcoholgebruik en het grote risico dat [appellant] heeft genomen met zijn gedrag, weinig gewicht in de schaal bij de weging van alle omstandigheden. Datzelfde geldt voor het aanvankelijke plan van [appellant] om in een vrachtwagen te overnachten: [appellant] heeft er immers zelf voor gekozen dat plan niet uit te voeren. Dat [appellant] beschikt over specifieke kennis en het voor hem lastig is in een soortgelijke functie aan het werk te komen wil het hof wel aannemen. Ter zitting is echter gebleken dat [appellant] vrij snel aan het werk is gegaan als internationaal vrachtwagenchauffeur en daarmee een vrijwel gelijk inkomen verdient als in zijn oude functie. Dat de functie zwaarder is door de fysieke inspanning die wordt gevraagd, de lange dagen en doordat [appellant] door de week van huis is en zijn kinderen dan niet ziet, acht het hof weliswaar goed voorstelbaar, maar van onvoldoende gewicht om tot een ander oordeel te leiden. [appellant] heeft er nog op gewezen dat er tijdens het gesprek op 13 december 2016 en in de brief van 16 december 2016 niet is gesproken over de preventieve maatregelen die [geïntimeerde] stelt te hebben genomen ten behoeve van ordelijk en veilig verloop van het personeelsfeest maar wat er wel en niet is besproken op genoemde data acht het hof in dit verband verder niet van belang.

Het hoger beroep van [appellant] faalt. Het ontslag op staande voet blijft in stand. Naar het oordeel van het hof levert het hiervoor vastgestelde handelen van [appellant] ernstig verwijtbaar handelen op in de zin van artikel 7:673a lid 7 sub c BW zodat [appellant] geen transitievergoeding toekomt. Ook de overige verzoeken van [appellant] in hoger beroep zijn niet toewijsbaar omdat deze alle uitgaan van een onterecht gegeven ontslag op staande voet waar, zoals hiervoor is vastgesteld, geen sprake van is.

Uit de toelichting in haar verweerschrift onder 34 leidt het hof af dat [geïntimeerde] bedoeld heeft alle zelfstandige tegenverzoeken voorwaardelijk, namelijk voor het geval het ontslag op staande voet geen stand houdt, in te stellen. Nu de voorwaarde niet is vervuld komt het hof aan beoordeling niet toe. Mocht [geïntimeerde] de gevraagde verklaring voor recht en de verzochte betaling van € 2.378,86 onvoorwaardelijk aan het hof hebben willen voorleggen, dan had zij incidenteel hoger beroep moeten instellen tegen de afwijzing van deze onvoorwaardelijke verzoeken door de kantonrechter. Nu zij dat niet heeft gedaan liggen deze verzoeken ook niet aan het hof voor.

Het hof zal [appellant] als de in het ongelijk te stellen partij in de kosten van het hoger beroep veroordelen. De kosten voor de procedure in hoger beroep aan de zijde van [geïntimeerde] zullen tot aan deze beschikking worden vastgesteld op € 716,- voor griffierecht en op € 1.788,- voor salaris advocaat overeenkomstig het liquidatietarief.