Uitspraken

[verzoekster] heeft, voor zover in hoger beroep nog van belang, gevorderd voor recht te verklaren dat zij op basis van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd subsidiair een verlengde arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd, eindigend op 1 augustus 2018, in dienst is van Ubbo Emmius en Ubbo Emmius op die grond te veroordelen tot doorbetaling van salaris met nevenvorderingen.

Ubbo Emmius heeft betwist dat van een dienstverband voor onbepaalde tijd dan wel een tot 1 augustus 2018 verlengd dienstverband voor bepaalde tijd sprake is en verzocht de vorderingen van [verzoekster] af te wijzen.

De kantonrechter heeft de verzoeken van [verzoekster] afgewezen en haar veroordeeld in de kosten van de procedure.

[verzoekster] heeft veertien gronden voor beroep aangevoerd. Met deze gronden keert [verzoekster] zich tegen de feitenvaststelling door de kantonrechter (grond I) en tegen het oordeel van de kantonrechter dat zij benoemd is in een tijdelijke (niet structurele) vacature (gronden II tot en met VII), subsidiair, dat zij niet heeft voldaan aan haar stelplicht op het punt van de door Ubbo Emmius gedane toezegging dat haar contract met een jaar verlengd zou worden (gronden VIII tot en met XI) en meer subsidiair dat geen sprake is van slecht werkgeverschap van Ubbo Emmius door het contract niet te verlengen (gronden XII en XIII). In grond XIV komt zij nog op tegen de algehele afwijzing van haar vorderingen.

In grond I heeft [verzoekster] aanvulling van de vaststaande feiten bepleit met het opnemen van de akte van ontslag daarin. Aan die wens is voldaan, maar dat op zichzelf leidt niet tot vernietiging van de beschikking waarvan beroep. Grond I slaagt dus niet.

De gronden II tot en met VII lenen zich voor gezamenlijke behandeling. Daarin staat namelijk centraal de vraag of Ubbo Emmius terecht is overgegaan tot benoeming van [verzoekster] in tijdelijke dienst per 1 augustus 2016 op de grond dat de vacature waarin zij benoemd werd een "tijdelijke vacature" in de zin van artikel 9.a.2 lid 4 sub b van de cao was.

[verzoekster] stelt zich op het standpunt dat van een tijdelijke vacature geen sprake was: de vacature in kwestie keerde namelijk jaarlijks terug en was dus in feite een structurele vacature. Per 1 augustus 2017, na het eerste jaar van benoeming, was feitelijk zelfs behoefte aan méér uren Frans dan waarvoor de vacature in 2016 was opengesteld. Het uitgangspunt van de cao (in artikel 9.a.1. lid 2) is voorts dat een dienstverband voor onbepaalde tijd wordt aangegaan. Door desondanks slechts een tijdelijke vacature open te stellen misbruikt Ubbo Emmius de ruimte die de cao biedt.

Ubbo Emmius voert daartegen aan dat de vraag of een vacature tijdelijk is moet worden beoordeeld naar het moment van openstelling daarvan. Voor de onderhavige vacature gold dat deze per het moment van openstelling daarvan in april 2016 tijdelijk was omdat onzeker was of deze ook in het jaar/de jaren daarna nog zou bestaan. Die onzekerheid werd veroorzaakt doordat de scholengemeenschap van Ubbo Emmius in een krimpregio ligt, dat het aantal leerlingen zal afnemen, dat daardoor minder personeel zal worden ingezet en dat om die reden besloten is tot het hebben van een "flexibele schil". Dat betekent dat een (beperkt)deel van het lerarenbestand in tijdelijke dienst is om de afnemende behoefte aan personeel te kunnen opvangen.

Uit deze passage blijkt dat Ubbo Emmius verwacht in de komende jaren in totaal ongeveer 30 fte OP (leraren) minder te kunnen inzetten. Dat getal ziet niet specifiek op het vak Frans, maar op alle vakgebieden waarin onderwijs wordt gegeven. Uit deze passage blijkt ook dat Ubbo Emmius per 1 mei 2017 een flexibele schil had van 31,1 fte, derhalve van een omvang die, enerzijds, de verwachte krimp (30 fte) kan opvangen, maar anderzijds ook weer niet zodanig veel groter is dan die te verwachten krimp dat van een nodeloos grote flexibele schil kan worden gesproken.

Gesteld noch gebleken is dat de situatie in april 2016, ten tijde van het sollicitatiegesprek met [verzoekster] (wezenlijk) anders was. Met dit rapport is aldus voldoende onderbouwd dat een deel van de vacatureruimte (omstreeks 30 fte) tijdelijk is. Van die vacatureruimte is immers, gelet op de verwachte daling van het aantal leerlingen, onzeker of deze in de komende jaren telkens opnieuw beschikbaar zal zijn. [verzoekster] heeft tegen het rapport ingebracht dat het een onvoldoende deugdelijke basis voor beoordeling is omdat het door Ubbo Emmius zelf is opgesteld. Dat laatste (opstellen door Ubbo Emmius zelf) is waar, maar betekent nog niet dat het rapport enkel en alleen om die reden niet bruikbaar is. Feiten of omstandigheden die de in het rapport getrokken conclusies over de verwachte daling van het leerlingenaantal inhoudelijk weerspreken zijn door [verzoekster] niet aangevoerd. Het hof neemt dat rapport daarom tot uitgangspunt voor verdere beoordeling.

De slotsom uit het voorgaande is dat Ubbo Emmius in 2016 de toen bestaande vacature voor het vak Frans van 0,36 fte heeft kunnen en mogen aanmerken als een tijdelijke vacature en dus, conform de in artikel 9.a.2 lid 4 sub b cao daarvoor geboden ruimte, heeft kunnen en mogen overgaan tot een dienstverband met [verzoekster] voor de duur van één jaar. Van misbruik is, gegeven deze redelijke invulling van de cao-ruimte, geen sprake. De gronden II tot en met VII slagen dan ook niet.

In de gronden VIII tot en met XI komt [verzoekster] op tegen het oordeel van de kantonrechter dat niet gebleken is van een toezegging tot verlenging van het contract. Zij voert aan dat bij het sollicitatiegesprek in 2016 door de (locatie)directeur mevr. [B] aan haar is toegezegd dat het contract bij goed functioneren met een tweede jaar zou worden verlengd. Ter onderbouwing van haar standpunt verwijst zij naar passages uit opgenomen telefoongesprekken die [verzoekster] over deze kwestie heeft gevoerd met de destijds ook bij het sollicitatiegesprek aanwezige [C] en [D] . Zij biedt voorts aan haar stelling te bewijzen door [C] en [D] als getuige te doen horen.

Ubbo Emmius voert hiertegen aan dat een dergelijke toezegging nimmer is gedaan. Daarvan blijkt niet uit de akte van aanstelling en evenmin uit de brief van 18 juli 2016 waarin bevestigd wordt dat per 1 augustus 2016 wordt overgegaan tot benoeming voor bepaalde tijd. Daarvan blijkt evenmin uit de passages uit de telefoongesprekken die [verzoekster] heeft gevoerd met [C] en [D] . Bovendien was [B] niet bevoegd toezeggingen te doen die verder strekten dan het, tijdens het sollicitatiegesprek aan de orde zijnde, schooljaar 2016-2017.

De stellingen van [verzoekster] komen erop neer dat zij de directeur van de locatie [E] , [B] , niettemin bevoegd heeft mogen achten een dat bestuur bindende toezegging te doen tot, kort gezegd, contractverlenging per 1 augustus 2017. Uit het bepaalde in artikel 3:61 lid 2 BW volgt dat Ubbo Emmius geen beroep kan doen op de onjuistheid van de door [verzoekster] veronderstelde bevoegdheid van [B] indien [verzoekster] op grond van een verklaring of gedraging van Ubbo Emmius heeft aangenomen en redelijkerwijs mocht aannemen dat een toereikende volmacht was verleend. Als enige omstandigheid op grond waarvan zij die bevoegdheid heeft aangenomen noemt [verzoekster] het feit dat [B] directeur was. Zij heeft bij de behandeling in hoger beroep verklaard al eerder voor Ubbo Emmius te hebben gewerkt en wist dus uit hoofde daarvan dat niet de directeur, maar het bestuur bevoegd is tot benoeming en ontslag. Zij heeft bovendien niet gesteld dat zij die wetenschap ten tijde van het sollicitatiegesprek in 2016 niet had. Het enkele feit dat Ubbo Emmius het sollicitatiegesprek heeft laten voeren door haar directeur [B] is in dat licht bezien onvoldoende om de conclusie te rechtvaardigen dat [verzoekster] heeft aangenomen en redelijkerwijs mocht aannemen dat een toereikende volmacht was verleend.

Uit deze passages lijkt wel te volgen dat tijdens het sollicitatiegesprek aan de orde is geweest een eventuele verlenging van het contract. Dat spoort met wat [B] daarover in eerste aanleg heeft verklaard, te weten "Ik heb veronderstellenderwijs gezegd dat als het nog een jaar extra wordt, het zou kunnen zijn dat er wordt verlengd." De aangehaalde passages uit de gesprekken met [C] en [D] zijn echter te summier om die, mede bezien in het licht van de genoemde contra-indicaties (verwachte krimp, tijdelijkheid van de vacature) te kunnen aanmerken als een voldoende onderbouwing van de stelling dat (desondanks) ondubbelzinnig en onvoorwaardelijk contractverlenging is toegezegd. Ook de gronden VIII tot en met XI slagen daarom niet.

In de gronden XII en XIII komt [verzoekster] op tegen het oordeel van de kantonrechter dat Ubbo Emmius niet heeft gehandeld in strijd met de cao en/of de eisen van goed werkgeverschap door het contract met haar per 1 augustus 2017 niet te verlengen. [verzoekster] voert aan dat het niet verlengen strijdig was met de cao. Bovendien was sprake van strijd met de eisen van goed werkgeverschap omdat [verzoekster] is uitgesloten van de sollicitatieprocedure voor de vacature die per 1 augustus 2017 bestond. Ubbo Emmius heeft deze stellingen bestreden.

Zoals hiervoor is uiteengezet mocht Ubbo Emmius in 2016 overgaan tot openstelling van een tijdelijke vacature en tot benoeming van [verzoekster] daarin voor de periode van één jaar. Na dat jaar liep de overeenkomst af door het verstrijken van de termijn waarvoor deze was aangegaan. Dat de cao voor een dergelijk geval niettemin verplicht tot verlenging is door [verzoekster] niet onderbouwd.

Door Ubbo Emmius is erkend dat zij [verzoekster] niet in de gelegenheid heeft gesteld mee te doen aan de sollicitatieprocedure voor de (wederom tijdelijke) vacature die per 1 augustus 2017 ontstond. De reden daarvoor was dat Ubbo Emmius de cao aldus uitlegt dat deze in artikel 9.a.2 lid 4 het hernieuwd ("telkens") aangaan van een tijdelijk dienstverband met dezelfde persoon wél mogelijk acht in de gevallen genoemd onder a (vervanging) en e (bereiken AOW-leeftijd), maar uitdrukkelijk niet in het hier toepasselijke geval als bedoeld onder b (tijdelijke vacature). Dat is een alleszins plausibele uitleg van de cao. Indien Ubbo Emmius per 1 augustus 2017 desondanks zou overgaan tot aansluitende benoeming van [verzoekster] voor de duur van één jaar bestond daardoor het risico dat het aldus verlengde dienstverband ingevolge artikel 9.a.1 lid 2 cao moest worden aangemerkt als een dienstverband voor onbepaalde tijd en dat was nu juist het risico dat Ubbo Emmius, op grond van haar gerechtvaardigde krimpverwachtingen, niet wilde en behoefde te lopen. Van handelen in strijd met de eisen van goed werkgeverschap is dan ook geen sprake. De gronden XII en XIII slagen niet.

In grond XIV komt [verzoekster] nog op tegen de volledige afwijzing van haar verzoeken door de kantonrechter en haar veroordeling in de proceskosten. Die grond mist echter zelfstandige betekenis en slaagt om die reden niet.

Aan de voorwaarde waaronder het incidenteel hoger beroep is ingesteld is niet voldaan. Het kan daarom buiten behandeling blijven. Het incidenteel hoger beroep was overigens niet nodig omdat het geschilpunt ook zonder incidenteel appel aan de orde zou komen. Het hof laat daarom een kostenveroordeling achterwege.