Uitspraken

Het hof is met de voorzieningenrechter van oordeel dat, gelet op de aard van de vordering, een spoedeisend belang aan de orde was bij de oorspronkelijke vordering tot ontruiming van de woning. Nu deze vordering voldoende spoedeisend was om in kort geding te kunnen worden beoordeeld, was de proceseconomie ermee gebaat dat in dit geding ook over een daarmee nauw verwante nevenvordering - zoals die ter zake van de contractuele boete - kan worden beslist (vgl. Hoge Raad 15 juni 2007, ECLI:NL:HR:2007:BA1522). Dat de ontruiming inmiddels heeft plaatsgevonden en dat in appel alleen nog de nevenvordering aan de orde is, maakt niet dat [geïntimeerden] c.s. alsnog niet-ontvankelijk zijn in hun vordering.

[appellante] heeft tegen het bestreden vonnis twee grieven aangedragen. Grief I richt zich tegen de veroordeling van [appellante] tot betaling van de contractuele boete en bestaat uit een primair, een subsidiair en een meer subsidiair onderdeel. Deze grief zal per onderdeel worden behandeld. Grief II, waarvan [appellante] zelf al constateert dat die geen zelfstandige betekenis heeft, richt zich tegen de proceskostenveroordeling.

[appellante] stelt zich primair op het standpunt dat het onderhavige boetebeding als oneerlijk beding in de zin van Richtlijn 93/13/EEG (hierna: de richtlijn) moet worden aangemerkt en derhalve moet worden vernietigd op grond van deze richtlijn in combinatie met artikel 6:233 onder a BW.

Het hof ziet zich allereerst gesteld voor de vraag of het onderhavige beding onder de richtlijn valt. De richtlijn ziet op overeenkomsten tussen een verkoper en een consument (artikel 1 lid 1). Onder consument wordt verstaan een natuurlijke persoon die bij de onder de richtlijn vallende overeenkomsten handelt voor doeleinden die buiten zijn beroeps- of bedrijfsactiviteit vallen. Onder verkoper wordt verstaan iedere natuurlijke persoon of rechtspersoon die bij onder deze richtlijn vallende overeenkomsten handelt in het kader van zijn publiekrechtelijke of privaatrechtelijke beroepsactiviteit (artikel 2 onder b en c).

Gelet op de verhouding tussen partijen zal het hof moeten beoordelen of [geïntimeerden] c.s. in hun hoedanigheid van verhuurder kunnen worden beschouwd als 'verkoper' in de zin van de richtlijn. Hiervoor is - onder meer - nodig dat zij als verhuurder handelen in het kader van hun beroepsactiviteit. Omdat echter onomstreden is dat [geïntimeerden] c.s. geen beroepsmatige verhuurders zijn en hun woning slechts eenmalig hebben verhuurd in afwachting van een verkoop daarvan, kunnen zij niet worden aangemerkt als 'verkoper' in de zin van de richtlijn. Anders dan [appellante] stelt, komt haar evenmin een beroep op de richtlijn toe op basis van reflexwerking. De enkele - niet nader onderbouwde - stelling dat er sprake was van machtsongelijkheid tussen [geïntimeerden] c.s. enerzijds en [appellante] anderzijds omdat [appellante] en haar echtgenoot in woningnood zouden verkeren en - naar eigen zeggen - geen andere optie hadden, kan niet tot het oordeel leiden dat het onderhavige boetebeding onder de reikwijdte van de richtlijn zou moeten worden gebracht.

Verder stelt [appellante] dat artikel 4.4 van de huurovereenkomst moet worden vernietigd op grond van artikel 6:233 onder a BW. Het hof overweegt hiertoe dat op grond van artikel 6:231 onder a BW onder algemene voorwaarden moet worden verstaan: "een of meer bedingen die zijn opgesteld teneinde in een aantal overeenkomsten te worden opgenomen, met uitzondering van bedingen die de kern van de prestaties aangeven, voor zover deze laatstgenoemde bedingen duidelijk en begrijpelijk zijn geformuleerd." Het boetebeding in de huurovereenkomst betreft echter geen algemene voorwaarde. [geïntimeerden] c.s. hebben maar één woning verhuurd en hebben slechts één overeenkomst opgesteld. Gelet hierop is niet voldaan aan voornoemd vereiste dat het beding in een aantal overeenkomsten moet zijn opgenomen. Het primaire onderdeel van grief I treft dan ook geen doel.

Subsidiair heeft [appellante] een beroep gedaan op matiging van de contractuele boete. Op grond van artikel 6:94 lid 1 BW kan een bedongen boete door de rechter op verzoek van de schuldenaar worden gematigd indien de billijkheid dit klaarblijkelijk eist. De rechter mag pas van zijn bevoegdheid tot matiging gebruikmaken als de toepassing van een boetebeding in de gegeven omstandigheden tot een buitensporig en daarom onaanvaardbaar resultaat leidt. Hierbij moet niet alleen worden gelet op de verhouding tussen de werkelijke schade en de hoogte van de boete, maar ook op de aard van de overeenkomst, de inhoud en de strekking van het beding en de omstandigheden waaronder het is ingeroepen (vgl. Hoge Raad
16 februari 2018, ECLI:NL:HR:2018:207).

Dit beroep op matiging slaagt deels. Daartoe is het volgende redengevend.

Het staat vast dat [appellante] op eigen initiatief een concept-huurovereenkomst aan [geïntimeerden] c.s. heeft gezonden. Hierbij is door [appellante] opgemerkt dat er "geen idiote bepalingen" in zijn opgenomen. Deze overeenkomst bevat een boetebeding dat inhoudt dat bij verblijf langer dan toegestaan een boete wordt verschuldigd van € 100,- per dag. Dit beding en die boete hebben dan ook ten doel - zoals [geïntimeerden] c.s. onbestreden hebben aangevoerd - dat de woning na opzegging tijdig wordt ontruimd. [appellante] heeft niets gesteld waaruit kan volgen dat zij dat boetebeding en de strekking ervan niet heeft begrepen of niet heeft kunnen begrijpen.

[geïntimeerden] c.s. hebben na opzegging van de huurovereenkomst [appellante] (en de stichting) in hun brief van 13 juli 2018 - zij het in algemene zin - gewezen op de bepalingen uit de huurovereenkomst die zien op het niet tijdig opleveren van de woning na opzegging van de huur, waaronder begrepen het boetebeding. [appellante] was daarmee voldoende op de hoogte van de consequentie van het niet tijdig ontruimen van de woning, te weten het verbeuren van een boete voor iedere dag dat zij niet ontruimde.

Anderzijds geldt dat vooralsnog onvoldoende is gebleken dat [geïntimeerden] c.s. schade hebben geleden door het langere verblijf van [appellante] in de woning. De enkele stelling dat zij hierdoor de woning pas later te koop aan konden bieden dan 1 juli 2018 en als gevolg daarvan schade hebben geleden, acht het hof daartoe onvoldoende. In de periode na
1 juli 2018 hebben [geïntimeerden] c.s. wel maandelijks een vergoeding gelijk aan de huur van € 750,- per maand ontvangen. Het hof merkt hierbij nog op dat [geïntimeerden] c.s. geen zodanig voordeel kunnen verwezenlijken door zowel aanspraak te maken op de verschuldigde boete als schadevergoeding te vorderen.

In het boetebeding is geen maximum is bepaald. Doordat [appellante] de woning niet eerder dan per 11 oktober 2018 heeft verlaten, is de boete - naar [geïntimeerden] c.s. stellen - opgelopen tot € 10.300,- (103 dagen x € 100,- per dag). De hoogte van deze boete staat in geen verhouding tot schade die wel door [geïntimeerden] c.s. is gesteld maar vooralsnog niet is gebleken.

Ten aanzien van het meer subsidiaire onderdeel van grief I herhaalt het hof dat het voldoende aannemelijk dat de bodemrechter de vorderingen van [geïntimeerden] c.s. zal toewijzen. Voor zover [appellante] heeft betoogd dat het restitutierisico aan de zijde van [geïntimeerde1] aan toewijzing van enig bedrag in de weg zou moeten staan, oordeelt het hof dat [appellante] slechts heeft gesteld (en onvoldoende onderbouwd) dat [geïntimeerde2] in financiële moeilijkheden zou verkeren. Dit is door [geïntimeerden] c.s. gemotiveerd betwist, zodat het hof het beroep op het restitutierisico passeert.