Uitspraken

De kantonrechter heeft de arbeidsovereenkomst ontbonden op de subsidiaire aangevoerde grond (de verstoorde arbeidsverhouding, hierna ook wel: de g-grond), onder toekenning van de wettelijke transitievergoeding en met de verklaring dat [verzoeker] niet langer is gebonden aan het concurrentie- en relatiebeding. De kantonrechter heeft de ontbinding voor zover verzocht op de d-grond afgewezen.

Volgens de kantonrechter is de arbeidsrelatie tussen [verzoeker] en [C] ernstig en duurzaam verstoord. Vaststaat verder dat er binnen redelijke termijn geen herplaatsingsmogelijkheden zijn. Hoewel Alliander [verzoeker] geen enkele reële kans heeft gegeven om voornoemde verstoring op te lossen en het vertrouwen over en weer te herwinnen, is het verwijt dat Alliander hiervan kan worden gemaakt niet als ernstig verwijtbaar te kwalificeren, zodat de verzochte billijke vergoeding is afgewezen, aldus de kantonrechter. Ten slotte heeft de kantonrechter de proceskosten gecompenseerd.

ernstig en duurzaam verstoorde arbeidsverhouding

Op grond van artikel 7:671b lid 1 BW in verbinding met artikel 7:669 lid 1 en lid 3 aanhef en onder g BW kan de kantonrechter de arbeidsovereenkomst ontbinden op grond van een verstoorde arbeidsverhouding, zodanig dat van de werkgever in redelijkheid niet kan worden gevergd de arbeidsverhouding te laten voortduren en herplaatsing niet mogelijk is of niet in de rede ligt. Alliander betoogt dat hiervan sprake is. [verzoeker] meent daarentegen dat het incident op 26 september 2018 (zie rov. 3.6) een zakelijk verschil van inzicht tussen hem en [C] betrof. [verzoeker] had met zijn team een presentatie voorbereid om [C] , [B] en anderen te informeren over de stand van zaken ten aanzien van vergroening en inkoop netverlies. Hij kreeg echter niet de gelegenheid deze presentatie werkelijk te houden en moest vaststellen dat [C] niet op de hoogte was van de verschillende op dit terrein door [verzoeker] behandelde dossiers. Dat maakte voor [verzoeker] dat voortzetting van de presentatie niet zinvol was en hij besloot de bijeenkomst te verlaten. Daarbij speelde op de achtergrond de discussie over het door de afdeling verlagen van budgetten en verminderen van activiteiten waardoor vergroeningsinitiatieven vertraging opliepen, wat haaks stond op de opdracht van de raad van bestuur. Hij had hierover al vaak tevergeefs aandacht gevraagd bij [C] . De e-mails die volgden op dit incident hadden ten doel om zijn meerderen (bijvoorbeeld de mail aan [F] , zie rov. 3.10) op de hoogte te stellen van zijn visie op de zaak en waarbij hij aandrong op een oplossing voor het door hem ervaren zakelijk verschil van inzicht met [C] . In plaats van dat Alliander zijn zakelijke zorgen bespreekbaar maakte, legde zij de focus uitsluitend op het aanspreken van [verzoeker] op de door hem gehanteerde toon waarna een officiële waarschuwing en schorsing volgden. Vervolgens moest hij kiezen tussen een vertrekregeling of een verbetertraject. [verzoeker] koos voor het verbetertraject, waarvan naast het verbeteren van zijn soft skills onderdeel was het herstellen van de relatie met [C] . Tijdens het verbetertraject, dat drie maanden in beslag nam, heeft hij (naast het spreken met een coach over het verbeteren van zijn soft skills) twee constructieve gesprekken met [C] gevoerd. In het eerste gesprek is in een open sfeer gesproken over emoties en de impact van het incident eind september 2018 op [C] , waarvoor [verzoeker] begrip heeft getoond. Dit gesprek eindigde in een fysieke omhelzing. In het tweede gesprek bevestigde [C] [verzoeker] dat het goed ging en [verzoeker] verkeerde in de veronderstelling dat de verhouding tussen hem en [C] (weer) in orde was. Het laatste evaluatiegesprek op 18 februari 2019 waarbij Alliander [verzoeker] te kennen gaf niet verder met hem te willen, kwam dan ook zeer onverwachts. Gelet op de complimenten die [verzoeker] over zijn vooruitgang had gekregen, de goede gesprekken die hij met [C] had gevoerd en het feit dat hij en [C] na het incident eind september 2018 nog vijf maanden zonder enig probleem met elkaar hebben samengewerkt maken duidelijk dat er van een ernstig en duurzaam verstoorde arbeidsverhouding geen sprake is. Ook heeft Alliander onvoldoende inspanningen verricht om de (in haar ogen) ontstane verstoring in de arbeidsverhouding - de samenwerking tussen hem en [C] - te verbeteren. Zo heeft Alliander nooit voorgesteld een mediationtraject te starten tussen [verzoeker] en Alliander noch is op andere wijze een fundamenteel gesprek georganiseerd tussen hem en [C] gericht op verbetering van de onderlinge samenwerking. Het door Alliander opgestelde verbetertraject kon niet als een reëel instrument worden beschouwd om het vertrouwen van [C] terug te winnen, omdat reeds bij aanvang ervan [C] te kennen had gegeven dat het [verzoeker] niet zou lukken het geschade vertrouwen te herstellen. Overigens staat vast dat Alliander tot het incident in september 2018 geen aanleiding zag om een traject te starten om te komen tot verbetering van zijn soft skills.

Maar ook al zou er wel sprake zijn geweest van een verstoorde arbeidsverhouding, dan is het niet [verzoeker] maar Alliander geweest die (in overwegende mate) de verstoring heeft laten ontstaan en laten voortbestaan. [verzoeker] heeft Alliander om hulp gevraagd vanwege de problemen met het stagneren/in gevaar komen van de vergroeningsprojecten, maar werd daarin niet gehoord. Het incident eind september 2018 was bovendien niet van dien aard dat de arbeidsverhouding onherstelbaar verstoord raakte.

Het hof heeft uit de over en weer gewisselde processtukken en uit hetgeen ter zitting naar voren is gekomen, geconstateerd dat partijen een geheel andere visie hebben over (de kwaliteit van) hun samenwerking. Het begint in wezen in februari/maart 2018 toen discussie ontstond tussen [B] (de leidinggevende van [verzoeker] ) en [verzoeker] over diens beoordeling over 2017 en [verzoeker] daartegen niet alleen bij [B] maar ook bij [C] in het geweer kwam. Hij accepteerde deze beoordeling (een all-over score van 2,9) niet. [verzoeker] heeft evenmin de beoordelingen uit 2014, 2015 en 2016 geaccepteerd. Nadat [verzoeker] [B] (naderhand gesteund door [C] ) tevergeefs had verzocht tot heroverweging van zijn beoordeling met betrekking tot 2017 over te gaan, ontspon zich een correspondentie waarin de rode draad was dat [verzoeker] zich als specialist vergroening een aparte status toedichtte in het kader waarvan hij meende een rechtstreeks mandaat van de raad van bestuur te hebben verkregen en hij op geen enkele wijze bereid was de opmerkingen van zijn leidinggevenden te accepteren (zie de e-mailberichten opgenomen in de producties 18-23 bij verweerschrift in het hoger beroep). Door het incident op 26 september 2018 en de naar aanleiding daarvan gestuurde e-mailberichten van 28 en 30 september 2018 van [verzoeker] aan [B] resp. [C] , is de relatie tussen [verzoeker] en [C] (en het vertrouwen van [C] in [verzoeker] ) tot een dieptepunt gedaald. Beide partijen hebben daarover ook ter zitting nog uitgebreid hun visie gegeven. Voormeld e-mailbericht van 28 september 2018 waarin [verzoeker] zich op niet mis te verstane wijze over de capaciteiten en integriteit van [C] had uitgelaten, heeft hij niet alleen cc aan twee collega’s, maar ook aan de directeur van het bedrijfsonderdeel Klant & Markt ( [F] ) en aan een lid van de raad van bestuur (Van Lieshout) gestuurd.

Anders dan [verzoeker] betoogt, is het hof van oordeel dat al vóór september/oktober 2018 sprake was van een situatie waarin het vertrouwen in [verzoeker] ernstig was beschadigd door de halsstarrige houding van [verzoeker] die keer op keer opmerkingen in beoordelingen over zijn gedrag en houding weigerde te accepteren en in feite geen beslissingen over prioriteiten en het besteden van middelen van zijn leidinggevenden accepteert omdat hij (ten onrechte) meent dat hij enkel rechtstreeks verantwoording aan de raad van bestuur (op grond van een afgesproken mandaat) hoeft af te leggen. [verzoeker] heeft zijn beoordelingen, weergegeven in rov. 3.5, weliswaar op die van 2013 na niet geaccordeerd, maar dat laat onverlet dat op het gebied van zijn attitude wel wat aan de hand was. De inhoud van die beoordelingen ten aanzien van zijn houding en gedrag vindt bevestiging in wat erna in 2018 heeft plaatsgevonden. Hoewel Alliander in oktober 2018 al tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst met [verzoeker] wilde overgaan, heeft zij ervoor gekozen om hem nog het alternatief van een verbetertraject aan te bieden teneinde hem in de gelegenheid te stellen om het vertrouwen terug te winnen. [C] heeft ter zitting uiteengezet dat het vertrouwen in [verzoeker] tijdens dat traject niet is teruggewonnen. In feite komt het erop neer dat [verzoeker] weliswaar zijn excuses aan [C] heeft aangeboden over wat hij in voornoemde correspondentie over hem heeft gezegd (hetgeen [verzoeker] ter zitting heeft herhaald), maar daarmee heeft hij [C] , die diep gekwetst was doordat hij tegenover zijn ‘meerderen’ als incapabel en niet-integer werd afgeschilderd, niet het gevoel kunnen geven dat hij ten volle beseft wat die e-mailberichten bij hem teweeg hebben gebracht. [verzoeker] keert ook nu nog steeds weer terug naar het ‘zakelijke’ verschil van inzicht over hoe met de vergroening moet worden omgegaan en hij schijnt niet in te zien dat de wijze waarop hij [C] (zijn leidinggevende) heeft bejegend, volstrekt onacceptabel is.

herplaatsingsverplichting

Volgens [verzoeker] heeft Alliander ten onrechte niet onderzocht of hij door een simpele verplaatsing binnen de organisatie, bijvoorbeeld door het verplaatsen van een rapportagelijn, werkzaam had kunnen blijven in zijn eigen functie. Omdat [C] een verstoring in de relatie met [verzoeker] ervoer, was dit een praktische oplossing geweest.

Alliander stelt zich daarentegen op het standpunt dat de relatie tussen Alliander en [verzoeker] is verstoord doordat [verzoeker] consequent en halsstarrig vasthoudt aan zijn eigen opvattingen over de wijze waarop hij zijn functie dient uit te oefenen, zijn positie in de organisatie (in zijn woorden: een bijzondere, specifieke en specialistische functie met een grote mate van autonomie) en het mandaat dat hem vanuit de raad van bestuur zou zijn verstrekt. Volgens Alliander accepteert [verzoeker] niet van zijn leidinggevenden dat zij een andere visie hebben op de wijze waarop hij zijn functie moet uitoefenen. Dat heeft niets van doen met de persoon van [C] . Een wijziging van leidinggevende zal dan ook niets veranderen aan de problemen tussen Alliander en [verzoeker] . Verplaatsing van de rapportagelijn zou enkel leiden tot verplaatsing van het probleem.

Verder heeft Alliander desgevraagd ter zitting toegelicht dat de expertise van [verzoeker] is gelegen in de vergroening en dat alleen de vestiging in Arnhem zich hiermee bezig houdt. Het heeft (had) dus geen zin om voor de herplaatsing van [verzoeker] naar andere vestigingen van Alliander te kijken. Ook managementfuncties zijn afgevallen omdat [verzoeker] daar niet voor is opgeleid en hij die zelf ook niet ambieert. Alliander heeft [verzoeker] nog een lijst verstrekt met vacante functies binnen Alliander, maar daarbij gezegd dat deze volgens haar niet passend zijn. Via een collega heeft [verzoeker] op een vrijgekomen positie bij Alliander gesolliciteerd, maar de voorkeur ging uit naar een andere sollicitant.

Al met al is het hof van oordeel dat Alliander, gelet op de specifiek inhoudelijke vaardigheden van [verzoeker] op het terrein van vergroening en zijn daardoor beperkte inzetbaarheid elders, voldoende heeft aangetoond dat zij heeft gedaan wat mogelijk was en in de rede lag om [verzoeker] te herplaatsen.

De gronden I en II falen dus. Gelet op hetgeen in rov. 5.6 is overwogen over het ontbreken van ernstig verwijtbaar handelen van de zijde van Alliander, faalt ook grief III. In het verlengde van het voorgaande zijn de gronden IV en V eveneens tevergeefs voorgesteld.

De gronden zijn tevergeefs voorgesteld, zodat het beroep wordt verworpen. Het hof zal [verzoeker] als de in het ongelijk gestelde partij veroordelen in de kosten van de procedure in het hoger beroep, aan de zijde van Alliander te stellen op € 760,- voor griffierecht en op

€ 2.148,- voor salaris advocaat volgens het liquidatietarief (2 punten x tarief II).