Uitspraken

In eerste aanleg in conventie heeft de rechtbank [geïntimeerde] op vordering van [appellant] onder dwangsom veroordeeld tot het verwijderen en verwijderd houden van de betonnen muur, aanwezig tegen de gehele lengte van de (oostelijke) achtergevel van de garage van [appellant]. Voorts heeft de rechtbank de vordering van [appellant] om voor recht te verklaren dat [appellant] door verjaring eigenaar is geworden van een bepaalde strook grond afgewezen.

In reconventie heeft de rechtbank de door [geïntimeerde] ingestelde vorderingen in hoofdzaak toegewezen en op onderdelen afgewezen onder verwijzing van [appellant] in de kosten van de reconventie.

Deze beslissingen zijn in hoger beroep door geen der partijen aan de orde gesteld en het hof acht ze aan zijn oordeel niet onderworpen.

Tussen partijen staan in hoger beroep als enerzijds gesteld en anderzijds erkend dan wel niet of onvoldoende weersproken en op grond van de in zoverre niet bestreden inhoud van overgelegde producties dan wel als door de rechtbank vastgesteld en in hoger beroep niet bestreden, de navolgende feiten vast.

[appellant] is eigenaar van de woning met ondergrond aan de [adres] te [woonplaats 1], kadastraal bekend Hoogblokland D 226. Hij heeft de eigendom verkregen op 3 september 2002 door overdracht door de vorige eigenares ingevolge een daartoe op 22 september 2001 gesloten koopovereenkomst.

[geïntimeerde] is eigenares van een perceel grond met opstallen aan de [adres] 3 te Hoogblokland, kadastraal bekend [nummer]. Op dit perceel wordt een agrarisch bedrijf uitgeoefend door [geïntimeerde] in maatschapverband met [naam 1].

Het perceel van [appellant] is met de voorzijde gelegen aan de [adres] en wordt voor het overige geheel omsloten door het perceel van [geïntimeerde]. In de gezien vanaf de [adres] linkerachterhoek van het perceel van [appellant] is een garage gelegen. Op enig moment is door of vanwege [geïntimeerde] en op haar perceel een betonnen vloer aangebracht achter de garage van [appellant]. Tevens is een betonnen muur geplaatst tegen de achterzijde van de garage (hierna: de oostmuur) en tegen de linkerzijde van de garage (de noordmuur), alles van de weg af gezien.

In 2009 heeft [appellant] de garage op zijn perceel vervangen door een nieuwe garage op dezelfde plaats. Aan de in dit geding in eerste aanleg tegen [geïntimeerde] uitgesproken veroordeling om de oostmuur te verwijderen heeft zij voldaan.

Met grief I in het principale hoger beroep bestrijdt [appellant] de feitenvaststelling in het bestreden vonnis. Nu het hof hiervoor zelfstandig de feiten heeft vastgesteld en daarbij op deze grief acht heeft geslagen, heeft [appellant] bij bespreking van deze grief geen belang meer.

Zoals [appellant] zijn eis in hoger beroep opnieuw geformuleerd heeft, vordert hij, zakelijk weergegeven, de veroordeling van [geïntimeerde] tot het verwijderen van de betonnen vloer, althans tot het treffen van zodanige maatregelen dat het op haar erf vallende hemelwater niet langer op en tegen het erf van [appellant] aan stroomt. Daaraan heeft [appellant] ten grondslag gelegd:

De rechtbank heeft de in eerste aanleg iets anders geformuleerde, maar met deze vordering corresponderende eis tot verwijdering van de betonnen vloer afgewezen omdat [appellant] stelling dat hij als gevolg van de betonnen vloer schade heeft geleden, onvoldoende onderbouwd was. Hiertegen komt [appellant] in hoger beroep op met zijn grief II.

[appellant] heeft gesteld dat in de betonnen vloer geen (zichtbare) voorziening voor het afvoeren van regenwater is aangebracht en dat de vloer op afschot in de richting van zijn perceel ligt, zodat bij een regenbui het water in de richting van zijn perceel stroomt, tegen zijn garage aan. [geïntimeerde] heeft dat in eerste aanleg tegengesproken en gesteld dat de vloer geen afschot kent naar de garage van [appellant], maar naar de veestal van [geïntimeerde].

Uit deze door [geïntimeerde] niet bestreden en kennelijk onderschreven bevindingen leidt het hof af dat een deel van het bij regen op de betonnen vloer vallende water, hetzij als gevolg van afschot in de richting van de garage, hetzij door het ontbreken van afschot in andere richting of andere afvoervoorzieningen, afloopt naar het erf van [appellant]. Dat betekent dat [geïntimeerde] aan haar uit artikel 5:52 BW voortvloeiende verplichting niet voldaan heeft. [geïntimeerde] heeft niet, althans niet gemotiveerd betwist dat [appellant] in zijn garage overlast van vocht ondervindt. [naam 2] heeft die overlast niet zelf kunnen waarnemen, maar hij is van mening dat hem verstrekt fotomaterieel voldoende aangeeft dat er vocht- respectievelijk lekkageproblemen in de garage zijn. Het hof is van oordeel dat daaruit voortvloeit dat [appellant] nadeel ondervindt als gevolg van de niet-nakoming van de verplichting uit hoofde van artikel 5:51 BW.

[geïntimeerde] heeft hiertegen ingebracht dat de vochtproblemen van [appellant] een andere oorzaak hebben, waarbij zij met name wijst op de gebrekkige detaillering en uitvoering van het funderingsdetail van de garage en in het algemeen op gebreken in het bouwwerk. Wat daarvan echter ook zij, het neemt niet weg dat de niet-nakoming van de verplichting van artikel 5:52 BW tot gevolg heeft dat water naar het erf van [appellant] afloopt en dat die niet-nakoming daarmee als schadeoorzaak, zij het wellicht niet als enige schadeoorzaak moet worden aangemerkt.

In eerste aanleg heeft [geïntimeerde] nog aangevoerd dat artikel 5:52 BW op andere situaties dan de onderhavige ziet omdat dit artikel gaat over regenwater dat via daken onnodig op buurpercelen terechtkomt. Voor zover [geïntimeerde] dit verweer in hoger beroep bedoelt te handhaven, verwerpt het hof dit. Artikel 5:52 BW spreekt van "de afdekking van (…) gebouwen of werken", maar niet valt in te zien waarom het niet ook toepasselijk zou zijn in het (weliswaar atypische) geval dat de afdekking waarop het regenwater valt, meteen het gehele werk is.

Deze grief slaagt dus. De door [appellant] gevorderde voorziening strekt ertoe dat [geïntimeerde] aan haar verplichting alsnog voldoet. Daarvoor is volledige verwijdering van de betonnen vloer logischerwijze niet strikt noodzakelijk. Ter comparitie in eerste aanleg echter is namens [geïntimeerde] meegedeeld dat de oostmuur, die toen ook in het geding was, geen functie meer heeft omdat er praktisch geen koeien meer door deze ingang komen. Het hof houdt het voor waarschijnlijk dat dat ook voor de vloer geldt en acht het daarom opportuun [geïntimeerde] tot verwijdering van de vloer te veroordelen, maar daarbij de mogelijkheid open te laten dat [geïntimeerde] onder instandhouding van (een deel van) de vloer andere maatregelen treft om aan haar verplichting uit hoofde van artikel 5:52 BW te voldoen.

De door [appellant] in hoger beroep gevorderde verklaring voor recht dat [geïntimeerde] onrechtmatig jegens hem heeft gehandeld door hemelwater af te voeren op en tegen zijn perceel en dat zij aansprakelijk is voor dientengevolge geleden en te lijden schade, moet worden afgewezen omdat zij te ruim geformuleerd is. Een algemene en onvoorwaardelijke verplichting om te voorkomen dat op het eigen erf vallend hemelwater afloopt naar een buurerf, vindt geen steun in het recht. Ook de aan deze verklaring voor recht gerelateerde veroordeling tot vergoeding van staatschade, moet daarom worden afgewezen.