Uitspraken

Aan belanghebbende is voor het jaar 2007 een aanslag in de inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen opgelegd naar een belastbaar inkomen uit werk en woning van € 88.887. Hierbij is een bedrag van € 7.716 als vermindering ter voorkoming van dubbele belasting in aanmerking genomen. Bij afzonderlijk gegeven beschikking heeft de Inspecteur een bedrag van € 1.269 aan heffingsrente in rekening gebracht (de beschikking heffingsrente).

Bij uitspraak op bezwaar heeft de Inspecteur belanghebbendes bezwaar afgewezen.

Belanghebbende heeft tegen de uitspraak op bezwaar beroep bij de Rechtbank ingesteld. De Rechtbank heeft het beroep ongegrond verklaard.

Belanghebbende heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld bij het Gerechtshof Amsterdam. Bij uitspraak van 30 mei 2013, nummer 12/00001, ECLI:NL:GHAMS:2013:CA3283 heeft het Gerechtshof Amsterdam de uitspraak van de Rechtbank bevestigd.

Tegen de uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam heeft belanghebbende beroep in cassatie ingesteld bij de Hoge Raad der Nederlanden. De Hoge Raad heeft bij zijn arrest van 12 mei 2017, nummer 13/03468bis, ECLI:NL:HR:2017:848, BNB 2017/122 (hierna: het verwijzingsarrest) het beroep in cassatie gegrond verklaard, de uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam vernietigd en het geding verwezen naar dit Hof ter verdere behandeling en beslissing van de zaak met inachtneming van zijn arrest.

Partijen zijn in de gelegenheid gesteld zich schriftelijk uit te laten naar aanleiding van het verwijzingsarrest van de Hoge Raad, van welke gelegenheid de Inspecteur wel en belanghebbende geen gebruik heeft gemaakt. Belanghebbende heeft schriftelijk gereageerd op de conclusie naar aanleiding van het arrest van de Inspecteur. De Inspecteur heeft van belanghebbendes schriftelijke reactie kennisgenomen.

De mondelinge behandeling van de zaak heeft plaatsgehad ter zitting van het Hof van 24 oktober 2017, gehouden te Den Haag. Partijen zijn verschenen. Van het verhandelde ter zitting is een proces-verbaal opgemaakt.

Belanghebbende heeft de Nederlandse nationaliteit. Hij woonde in 2007 in Spanje in een hem in eigendom toebehorende woning (hierna: de eigen woning), die (mede) is gefinancierd met een hypothecaire geldlening. Het saldo van het inkomen uit de eigen woning, bepaald op de voet van de Nederlandse Wet inkomstenbelasting 2001 (Wet IB), bestond uit het eigenwoningforfait onder aftrek van betaalde hypotheekrente. Dit saldo bedroeg in 2007 € 28.402 negatief. Aan premies lijfrente heeft belanghebbende voor 2007 een bedrag van € 11.833 betaald.

Belanghebbende heeft een meerderheidsbelang in [Y] B.V., een in Nederland gevestigde vennootschap. In 2007 ontving hij van deze vennootschap € 77.606 aan inkomen wegens diensten die hij heeft verricht voor aan deze B.V. gelieerde Nederlandse vennootschappen (hierna: het Nederlandse inkomen).

Belanghebbende heeft tevens een meerderheidsbelang in de in Zwitserland gevestigde [A] GmbH. In 2007 ontving hij een inkomen van € 51.516 wegens voor die vennootschap verrichte werkzaamheden (hierna: het Zwitserse inkomen).

Belanghebbende verrichtte de in 3.2 en 3.3 bedoelde werkzaamheden overal ter wereld. Tussen partijen is niet in geschil dat de daarmee verworven inkomsten op grond van de toepasselijke belastingverdragen ter heffing zijn toegewezen aan Nederland (voor het Nederlandse inkomen) en aan Zwitserland (voor het Zwitserse inkomen).

In zijn aangifte voor het onderhavige jaar heeft belanghebbende op basis van artikel 2.5 van de Wet IB gekozen voor toepassing van de regels voor binnenlands belastingplichtigen (hierna: de keuzeregeling). Conform de systematiek van de keuzeregeling is het wereldinkomen van belanghebbende in Nederland in de aangifte verantwoord. Voor het inkomen van € 51.516, dat ter heffing is toegewezen aan Zwitserland, is een vermindering ter voorkoming van dubbele belasting geclaimd.

Bij de aanslagregeling is de Inspecteur afgeweken van de door belanghebbende ingediende aangifte. Het belastbaar inkomen uit werk en woning heeft de Inspecteur vastgesteld op het saldo van het Nederlandse inkomen, het Zwitserse inkomen, het negatieve inkomen uit eigen woning en de betaalde lijfrentepremie. Dit saldo komt uit op een bedrag van € 88.887. Bij de berekening van de vermindering ter voorkoming van dubbele belasting heeft de Inspecteur in de noemer van de zogenoemde voorkomingsbreuk het belastbare inkomen uit werk en woning opgenomen (€ 88.887) en in de teller het saldo van het Zwitserse inkomen en het negatieve inkomen uit eigen woning (€ 23.312). Aldus heeft de Inspecteur de verschuldigde inkomstenbelasting bepaald op € 21.704.

Tot de gedingstukken behoort een door belanghebbende ingebrachte verklaring, afkomstig van zijn fiscaal vertegenwoordiger in Zwitserland, [B] AG, waarin het volgende vermeld staat:

Uit de hiervoor in onderdeel 1 weergegeven verklaring voor recht, en de door het Hof van Justitie daaraan ten grondslag gelegde overwegingen in de punten 24 tot en met 52 van het arrest, volgt dat artikel 49 VWEU meebrengt dat Nederland de aftrek van negatieve inkomsten uit eigen woning niet mag onthouden aan een niet-ingezeten zelfstandige die 60 percent van zijn totale inkomen in Nederland verwerft, terwijl die niet-ingezeten zelfstandige in de lidstaat waar zijn woning is gelegen geen inkomen ontvangt op grond waarvan hij een gelijkwaardig recht op aftrek van die negatieve inkomsten uit de woning geldend kan maken. Indien de niet-ingezeten zelfstandige tevens in een of meer andere werkstaten dan Nederland een zelfstandig inkomen ontvangt op grond waarvan hij ook in die werkstaat of werkstaten een overeenkomstig recht op aftrek geldend kan maken, dient Nederland het voordeel van de aftrek van negatieve inkomsten uit eigen woning toe te kennen naar verhouding van het aandeel van het inkomen dat de zelfstandige in Nederland ontvangt.

Uit de hiervoor in 2.1.1 weergegeven verklaring voor recht en de daaraan ten grondslag liggende overwegingen volgt dat het Hof zijn beslissing heeft doen steunen op een verkeerde rechtsopvatting. Onjuist is immers het – geheel algemeen geformuleerde - oordeel van het Hof dat het gerechtvaardigd is om onderscheid te maken tussen een ingezeten belastingplichtige met negatieve inkomsten uit eigen woning enerzijds, en een niet‑ingezeten belastingplichtige met negatieve inkomsten uit eigen woning anderzijds. Het tweede middel slaagt in zoverre. Het derde middel behoeft geen behandeling meer.

Belanghebbende heeft zich op het standpunt gesteld dat hij op grond van het recht van de Europese Unie als buitenlands belastingplichtige aanspraak heeft op aftrek van het volledige negatieve inkomen uit eigen woning, zonder dat daarvoor een beroep op de keuzeregeling nodig is. Zijn standpunt dat recht bestaat op volledige aftrek van het negatieve inkomen uit eigen woning heeft belanghebbende nader onderbouwd met het argument dat hij in Zwitserland geen recht heeft op een gelijkwaardige aftrekpost. Ter zitting van het Hof heeft belanghebbende verklaard dat, indien zijn primaire standpunt wordt verworpen, hij zich aansluit bij de door het Hof gemaakte voorlopige berekening, welke berekening ter zitting aan partijen is verstrekt en uitgaat van een pro rata toerekening van het negatieve inkomen uit eigen woning aan het Nederlandse inkomen.

De Inspecteur is van mening dat op basis van het verwijzingsarrest de aftrek van negatieve inkomsten uit de eigen woning moeten worden toegekend naar verhouding van het aandeel van het inkomen dat belanghebbende in Nederland heeft ontvangen. Bij de berekening van de verschuldigde belasting moet een ‘progressievoorbehoud’ worden toegepast, zodat het Zwitserse inkomen van invloed is op de hoogte van de verschuldigde belasting. Het arrest van het Hof van Justitie brengt immers niet mee dat een buitenlands belastingplichtige gunstiger moet worden behandeld dan een binnenlands belastingplichtige. De verschuldigde inkomstenbelasting berekent de Inspecteur uiteindelijk op € 17.636.

Gelet op het hiervoor overwogene berekent het Hof de verschuldigde belasting als volgt:

Gelet op al het vorenoverwogene is het hoger beroep gegrond. Beslist dient te worden als hierna is vermeld.