Uitspraken

Belanghebbende stelt dat de bevoegdheid van de Heffingsambtenaar van BsGW tot belastingheffing ingevolge de Wgr is beperkt. In navolging van het arrest van de Hoge Raad van 28 september 2012, nr. 10/04201, ECLI:NL:HR:2012:BW1956 en de onderliggende conclusie van Advocaat-Generaal R.L.H. IJzerman van 29 maart 2012, nr. 10/04201, ECLI:NL:PHR:2012:BW1956, beslist het Hof als volgt.

Per 1 april 2011 is de feitelijke heffing en invordering van de lokale heffingen, waaronder de toeristenbelasting, van de gemeente overgedragen aan BsGW. Hoewel het besluit van het college van burgemeester en wethouders daartoe niet door de Heffingsambtenaar is overgelegd, is dat het Hof genoegzaam gebleken uit de onder 2.8 weergegeven Bijlage 1 bij de gemeenschappelijke regeling.

Op grond van artikel 216 van de Gemeentewet is de gemeenteraad bevoegd tot “het invoeren, wijzigen of afschaffen van een gemeentelijke belasting door het vaststellen van een belastingverordening”. Daaronder is begrepen de invoering van een algemene heffing, zoals in casu de toeristenbelasting. Het is die algemene heffingsbevoegdheid waaraan artikel 156 van de Gemeentewet, artikel 30 van de Wgr (dat geldt ten aanzien van een gemeenschappelijke regeling tussen gemeenten, waarvan in het onderhavige geval geen sprake is) en artikel 63 van de Wgr beperkingen stellen voor wat betreft soorten van overdraagbare heffingen. In de limitatieve opsomming van deze artikelen is de toeristenbelasting niet opgenomen. Dat moet naar het oordeel van het Hof worden begrepen binnen het kader van (verbod van) overdracht van een bepaalde verordenende bevoegdheid die als wettelijke taak is opgedragen aan de gemeenteraad. Dus niet in het kader van heffing op individueel niveau, bij wege van vaststelling van de belastingschuld en daarmede samenhangende aanslagoplegging. Hierop zien naar het oordeel van het Hof noch artikel 216 en artikel 156, lid 2, van de Gemeentewet noch artikel 63 van de Wgr. Aan overdacht van deze individuele heffingsbevoegdheid, zoals in casu aan de BsGW, staan artikel 156 van de Gemeentewet en artikel 63 van de Wgr niet in de weg.

De bevoegdheid tot de feitelijke heffing ligt blijkens artikel 231, lid 2, onderdeel b, van de Gemeentewet bij de heffingsambtenaar. In een geval als het onderhavige, waarin voor de heffing van gemeentelijke belastingen een gemeenschappelijke regeling is getroffen en bij die regeling een openbaar lichaam is ingesteld, biedt het bepaalde in artikel 232, lid 4, onderdeel a, van de Gemeentewet de wettelijke grondslag voor aanwijzing bij of krachtens die regeling van een ambtenaar van dat openbare lichaam als heffingsambtenaar (vgl. het onder 5.1 vermelde arrest van de Hoge Raad). Uit de gemeenschappelijke regeling blijkt niet expliciet welk orgaan bevoegd is de heffingsambtenaar aan te wijzen. Het Hof is van oordeel dat ingevolge artikel 17, aanhef en onderdeel c, van de gemeenschappelijke regeling die bevoegdheid toekomt aan het dagelijks bestuur. Uit het in 2.9 aangehaalde besluit van het dagelijks bestuur van BsGW blijkt dat de heer [C] is aangewezen als heffingsambtenaar als bedoeld in artikel 232, lid 4, onderdeel a, van de Gemeentewet. Aan overdracht van deze individuele heffingsbevoegdheid, zoals in casu aan BsGW, staan artikel 156 van de Gemeentewet en artikel 63 van de Wgr niet in de weg. Aldus is die aanwijzing naar het oordeel van het Hof rechtsgeldig tot stand gekomen.

Het in 2.9 aangehaalde besluit is bekendgemaakt in weekblad De Trompetter van 19 april 2011. Aangezien het besluit in werking treedt de dag na bekendmaking, is het besluit aldus in werking getreden op 20 april 2011, derhalve vóór de dagtekening van de belastingaanslagen. De omstandigheid dat de aanslag toeristenbelasting 2010 betrekking heeft op een belastingjaar vóór de totstandkoming van BsGW, doet daar naar het oordeel van het Hof niet aan af, gelet op de in 2.9 aangehaalde inhoud van het besluit.

Voor zover belanghebbende stelt dat noch uit de belastingaanslagen, noch uit de uitspraken op bezwaar blijkt dat en zo ja, welke heffingsambtenaar van BsGW belast is met de heffing van de toeristenbelasting, verwerpt het Hof deze stelling.

Naar het oordeel van het Hof blijkt uit de aanslagbiljetten onmiskenbaar dat de belastingaanslagen zijn vastgesteld door een ambtenaar van BsGW in opdracht van de gemeente. De aanslagbiljetten zijn naar het oordeel van het Hof aan te merken als aanslagbiljetten in de zin van artikel 5 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen. Op de aanslagbiljetten ontbreken immers geen voor belastingaanslagen essentiële elementen. Voorts is niet vereist dat aan de hand van de aanslagbiljetten kan worden nagegaan of degene die de belastingaanslagen heeft geregeld, daartoe is aangewezen door BsGW. Vgl. HR 21 maart 2001, nr. 36 121, ECLI:NL:HR:2001:AB0638.

Belanghebbendes kritiek op de uitspraken op bezwaar vermag het Hof niet te volgen: deze uitspraken zijn gesteld op briefpapier van BsGW en zijn ondertekend door de onder 2.9 genoemde, als heffingsambtenaar aangewezen heer [C].

Het Hof beantwoordt de eerste vraag ontkennend.

Vooropgesteld moet worden dat belanghebbende, als werkgever, zich op de in artikel 45 van het VWEU neergelegde regel van gelijke behandeling op het gebied van het vrije verkeer van werknemers kan beroepen, wanneer zij in Nederland onderdanen van een andere lidstaat als werknemers in dienst wil nemen of heeft (vgl. HvJ EU 7 mei 1998, C‑350/96 (Clean Car Autoservice), punt 25).

De Heffingsambtenaar heeft ter zitting verklaard dat hij van iedereen, dus ook van iedere werkgever, toeristenbelasting heft die tegen vergoeding gelegenheid tot verblijf met overnachting biedt aan personen, waaronder ook werknemers, die niet als ingezetene in de basisadministratie persoonsgegevens van de gemeente zijn ingeschreven en dat hij daarbij geen enkel onderscheid maakt naar de nationaliteit van die personen en dat deze belasting derhalve ook wordt geheven van diegenen (waaronder werkgevers) die werknemers van Nederlandse nationaliteit tegen vergoeding huisvesten. Het Hof acht deze verklaring geloofwaardig. Nu niets is gesteld of gebleken omtrent de (verhouding tussen de) aantallen werknemers met de Nederlandse nationaliteit dan wel met de nationaliteit van een andere lidstaat van de Europese Unie die op deze wijze in de toeristenbelasting worden betrokken, kan naar het oordeel van het Hof niet worden gezegd dat in casu sprake is van enige vorm van discriminatie in de zin van artikel 45 van het VWEU.

Belanghebbende stelt ten slotte nog dat haar werknemers worden geconfronteerd met dubbele belasting, nu zij ook in hun land van herkomst belasting zijn verschuldigd, en dat dit een belemmering van het vrije verkeer van werknemers opwerpt. Wat hier verder ook van zij, deze stelling kan belanghebbende niet baten. Immers, de lidstaten, alsmede hun lagere overheden, beschikken over een zekere mate van autonomie op belastinggebied, zodat zij niet verplicht zijn om hun belastingstelsel aan te passen aan de verschillende belastingstelsels van de andere lidstaten om met name dubbele belasting te voorkomen (vgl. o.a. HvJ EU 6 december 2007, C‑298/05 (Columbus Container Services), punt 51.

Het Hof beantwoordt de tweede vraag ontkennend.

Vooropgesteld moet worden dat op fiscaal gebied aan de wetgever een ruime beoordelingsvrijheid toekomt bij het beantwoorden van de vraag of voor de toepassing van artikel 26 van het Internationaal verdrag inzake Burgerrechten en Politieke rechten (IVBPR) en artikel 14 van het Europees Verdrag ter Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden (EVRM) gevallen als gelijk moeten worden beschouwd en of, in het bevestigende geval, een objectieve en redelijke rechtvaardiging bestaat om die gevallen niettemin in verschillende zin te regelen (vgl. EHRM 22 juni 1999, nr. 46757/99 (Della Ciaja/Italië), BNB 2002/398). Daarbij dient het oordeel van de wetgever te worden geëerbiedigd tenzij dat van redelijke grond is ontbloot (EHRM 10 juni 2003, nr. 27793/95 (M.A. e.a./Finland), V‑N 2003/52.2).

De Heffingsambtenaar heeft gesteld dat de gemeentelijke wetgever met de vrijstelling voor studenten heeft beoogd het vestigingsklimaat voor studenten in de stad attractiever te maken. Voorts heeft de Heffingsambtenaar gesteld dat de gemeentelijke wetgever met de vrijstelling voor asielzoekers heeft gekozen voor een terughoudend beleid ter zake, zoals geadviseerd door de minister, door middel van het opnemen van een vrijstelling voor deze groep in de Verordeningen.

Gelet op de door de gemeentelijke wetgever gegeven redenen is het Hof van oordeel dat deze binnen de hem toekomende beoordelingsvrijheid is gebleven. Belanghebbendes beroep op het gelijkheidsbeginsel faalt derhalve.

Het Hof beantwoordt de derde vraag ontkennend.

Belanghebbende stelt dat de Heffingsambtenaar toeristenbelasting heft voor een ander doel dan waarvoor deze is bedoeld. Naar het Hof belanghebbende verstaat, bedoelt belanghebbende dat de opbrengst van de toeristenbelasting ten onrechte niet wordt besteed aan toerisme. Dienaangaande overweegt het Hof als volgt.

In de Memorie van toelichting bij de Wet van 24 december 1970 tot wijziging van de bepalingen inzake gemeentelijke en provinciale belastingen (Stb. 608) wordt met betrekking tot de toeristenbelasting het volgende opgemerkt:

In zijn conclusie bij het arrest van de Hoge Raad van 7 juni 2002, nr. 36316, ECLI:NL:HR:2002:AD3600, BNB 2002/278, concludeert Advocaat-Generaal Groeneveld:

Het Hof is op grond van de parlementaire geschiedenis van artikel 224 van de Gemeentewet, mede gelet op de conclusie van Advocaat-Generaal Groeneveld, van oordeel dat de toeristenbelasting een heffing met een zuiver fiscaal doel is. Belanghebbendes stelling dat de toeristenbelasting wordt geheven voor een ander doel dan waarvoor ze is bedoeld, kan haar dus niet baten.

Voor zover belanghebbende zich beroept op de eerste volzin van punt 6 op pagina 4 van de bestreden uitspraken op bezwaar, luidende « De gemeente hanteert de toeristenbelasting voor een ander doel dan waarvoor ze bedoeld is », is het Hof van oordeel dat deze zin bedoeld is als weergave van één van belanghebbendes gronden van bezwaar, dan wel dat in deze zin het woord « niet » is weggevallen.

Voor zover belanghebbende stelt dat de Heffingsambtenaar met betrekking tot diegenen van haar werknemers die meer dan 90 dagen in de gemeente hebben verbleven niet toeristenbelasting van belanghebbende, maar forensenbelasting van die werknemers (hierna: de langverblijvende werknemers) had moeten heffen, overweegt het Hof als volgt.

De Heffingsambtenaar heeft ter zitting verklaard dat de gemeentelijke wetgever voor het jaar 2010 geen verordening voor de heffing van forensenbelasting had vastgesteld. Het Hof acht deze verklaring geloofwaardig. Voor het jaar 2010 kan de Heffingsambtenaar derhalve niet in plaats van toeristenbelasting van belanghebbende, forensenbelasting van belanghebbendes langverblijvende werknemers heffen.

Het Hof beantwoordt de vierde vraag ontkennend.

Belanghebbende stelt dat de Heffingsambtenaar voor de minst bezwarende weg dient te kiezen. De administratie van de overnachtingen is een extra en ongewenste belasting voor belanghebbendes bedrijfsvoering, te meer nu belanghebbende zich niet primair bezighoudt met het verschaffen van overnachtingen, aldus belanghebbende. Belanghebbende concludeert dat de maatstaf van heffing op forfaitaire wijze dient te worden berekend.

In de Verordeningen dient ingevolge artikel 217 van de Gemeentewet onder meer de heffingsmaatstaf te worden vermeld. Het bedrag van de toeristenbelasting mag ingevolge artikel 219, lid 2, van de Gemeentewet niet afhankelijk worden gesteld van het inkomen, de winst of het vermogen. Naar het oordeel van het Hof is geen sprake van een verboden differentiatie naar het inkomen, de winst of het vermogen als bedoeld in artikel 219, lid 2, van de Gemeentewet. Het bedrag van de toeristenbelasting is afhankelijk van feiten en omstandigheden die verband houden met de duur van het verblijf en het aantal personen dat daar verblijf houdt, zodat geen sprake is van strijd met het karakter en de rechtsgrond van de belasting.

Voor zover belanghebbende stelt dat de Heffingsambtenaar heeft gehandeld in strijd met het evenredigheidsbeginsel, heeft het navolgende te gelden. Ingevolge artikel 3:4, lid 2, van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) mogen de voor belanghebbende nadelige gevolgen van een besluit niet onevenredig zijn in verhouding tot de met het besluit te dienen doelen. De gemeentelijke wetgever heeft naar het oordeel van het Hof, gelet op de hem toekomende beoordelingsvrijheid, zonder schending van het evenredigheidsbeginsel kunnen bepalen dat de toeristenbelasting wordt geheven naar een vast tarief van € 1,06 (2010) respectievelijk € 1,30 (2011) per persoon per overnachting, zonder gevolgen te verbinden aan de omstandigheid dat belanghebbende zich primair niet bezighoudt met het gelegenheid bieden tot nachtverblijf. Belanghebbendes grief faalt derhalve.

Het Hof beantwoordt de vijfde vraag ontkennend.

De slotsom is dat het hoger beroep ongegrond is en dat de uitspraak van de Rechtbank, met verbetering van gronden als hiervoor vermeld, dient te worden bevestigd.

Het Hof is van oordeel dat er geen redenen aanwezig zijn om te gelasten dat de Heffingsambtenaar aan belanghebbende het door haar betaalde griffierecht geheel of gedeeltelijk vergoedt.

Het Hof acht geen termen aanwezig om de Heffingsambtenaar te veroordelen in de proceskosten als bedoeld in artikel 8:75 van de Awb van belanghebbende.

Ter zitting heeft de Heffingsambtenaar het Hof verzocht belanghebbende te veroordelen in de door hem gemaakte proceskosten. Daartoe heeft de Heffingsambtenaar gesteld dat belanghebbende eerst om uitstel had gevraagd voor de zitting van 15 mei 2013 en vervolgens op 23 juli 2013 niet ter zitting is verschenen. Het Hof is van oordeel dat in dit geval van kennelijk onredelijk gebruik van procesrecht door belanghebbende geen sprake is. Het staat belanghebbende immers vrij om te verzoeken om uitstel voor een zitting en om al dan niet te verschijnen ter zitting. Voorts is het Hof van oordeel dat de Heffingsambtenaar door de handelwijze van belanghebbende niet wordt geconfronteerd met extra kosten. Gelet op het vorenstaande acht het Hof geen termen aanwezig om belanghebbende te veroordelen in de proceskosten van de Heffingsambtenaar.