Uitspraken

In beroep heeft [appellante] onder verwijzing naar een e-mailbericht van 21 juni 2002 van [X.] en een brief aan haar van 3 juli 2002 aangegeven dat er binnen de onderneming van BIC een bonusregeling gold. Voorts heeft zij onder verwijzing naar de “Regulations of the BIC bonus program for managers (applicable from 1 jan 2009)” gesteld dat een dergelijke regeling ook voor het jaar 2009 gold. In het licht van deze bonusregeling stelt [appellante] dat zij op grond van de daarin geformuleerde uitgangspunten aanspraak kan maken op een bedrag van € 2.760,- bruto aan bonus over 2009. Dienovereenkomstig heeft zij haar vordering in hoger beroep verminderd. Deze berekening van de bonus is als zodanig door BIC niet bestreden, zodat het hof van deze berekening zal uitgaan.

[appellante] heeft ter toelichting op de grieven 1 en 2 verder nog aangegeven dat er (in tegenstelling tot wat de kantonrechter had aangenomen) derhalve wel een schriftelijke overeenkomst bestaat met betrekking tot het al dan niet toekennen van een bonus en voorts dat BIC op ondeugdelijke gronden de bonus over 2009 aan [appellante] heeft geweigerd. Ondeugdelijk, omdat er geen beslissing aan ten grondslag ligt van de CEO van BIC als bedoeld in artikel 9 van het bonusreglement, maar ook omdat de aangegeven reden (“onvoldoende coöperatieve houding van [appellante]”) niet juist is. [appellante] heeft vakinhoudelijk niet gedisfunctioneerd, terwijl zij bovendien in haar beoordeling over 2009 een score heeft gehad van 2,5, die in beginsel aanspraak geeft op een daarop afgestemde bonus. Daarbij heeft [appellante] verwezen naar het binnen BIC gehanteerde bonusschema over het jaar 2009 voor de Benelux (productie 12 MvG).

Naar het oordeel van het hof volgt uit dit systeem van beoordelen met het oog op toekenning van een (mogelijke) bonus dat daarbij expliciet het persoonlijk presteren en gedrag van de betrokken werknemer wordt getoetst en tevens dat bij een mindere prestatie daaraan financiële gevolgen zijn verbonden voor de hoogte van een bonus (of zelfs leidend tot weigering). Uit het op [appellante] betrekking hebbend ‘performance review’ als overgelegd bij conclusie van antwoord, valt af te leiden dat zij op een aantal onderdelen niet heeft voldaan aan de haar gestelde doelen. Omdat zij die in de meeste gevallen zelfs niet heeft gehaald leidt dat tot een ‘personal rating’ van 2.5. Een dergelijke uitkomst leidt in beginsel niettemin tot een aanspraak op een bonus, als ook door BIC erkend.

BIC weigert echter uitbetaling van enige vorm van bonus op de grond dat [appellante] stelselmatig heeft geweigerd om overeenkomstig de bedrijfsfilosofie van BIC haar werkplek te verplaatsen naar daar waar ook haar staf werkzaam is. Een dergelijke houding strookt volgens BIC niet met de rol en functie van “capacity manager”. Daarmee heeft [appellante] haar persoonlijk belang gesteld boven dat van BIC. Dit alles heeft geleid tot een zodanig verstoorde verstandhouding tussen [appellante] en BIC dat de arbeidsovereenkomst is ontbonden. Deze argumenten vormen de basis voor de beslissing de bonus over 2009 te weigeren volgens de door BIC in geding gebrachte brief van [Y.] van 27 november 2012. BIC beroept zich daarbij op artikel 9 van de betreffende bonusregeling (‘General Provisions’), welk artikel (voor zover hier van belang) aldus luidt:

“Although the amount of the actual bonus payment for each participant will generally be determined according to the procedures described herein, the payment and amount of any incentive payment remain solely at the discretion of the Chief Executive Officer”

Naar het oordeel van het hof gaat het hierbij weliswaar om een discretionaire bevoegdheid (van de hoogste baas in de onderneming), doch dat laat onverlet dat het gebruik van deze bevoegdheid dient te worden getoetst aan de norm als neergelegd in artikel 7:611 BW, te weten het goed werkgeverschap. In dat licht bezien kan het volgende worden vastgesteld. In de persoonlijke beoordeling in het kader van de bonusregeling zijn ook een aantal toets-elementen opgenomen, die betrekking hebben op de werkhouding van het betrokken personeelslid in het algemeen. Verwezen wordt daarbij naar de in het performance review genoemde ‘Overall Summery’. Ondanks de daarbij geconstateerde tekortkomingen levert dit bij [appellante] over 2009 niettemin een totaalscore op van 2.5. In dit genuanceerde systeem van beoordelen is derhalve verdisconteerd dat een werknemer minder presteert dan van hem/haar verwacht kan worden, waarbij slechts bij volstrekt onvoldoende presteren helemaal geen aanspraak bestaat op enige bonus. Wanneer desondanks door BIC gebruik gemaakt wordt van de hiervoor genoemde discretionaire bevoegdheid om een bonus te weigeren dienen er daarom naar het oordeel van het hof bijkomende omstandigheden te worden aangevoerd, die maken dat die beslissing tot weigering van de bonus niet in strijd is met de norm van goed werkgeverschap. Op de keper beschouwd kan niet worden gezegd dat [appellante] zich heeft misdragen, hoogstens dat een verschil van inzicht over de wijze waarop het team/de afdeling waar [appellante] werkzaam was diende te worden aangestuurd en dan met name waar de werkplek van [appellante] zich volgens BIC diende te bevinden, uiteindelijk heeft geleid tot een vertrouwensbreuk. Dat dit verschil van inzicht over de plaats van waaruit het team diende te worden aangestuurd (want meer is het niet) heeft geleid tot een duidelijk minder presteren van [appellante] als zodanig is niet gebleken, wel dat de discussie daarover uiteindelijk door BIC is beslecht met een opdracht op 27 november 2009 tot verplaatsing van haar werkplek aan welke opdracht [appellante] niet geheel heeft willen voldoen.

Buiten beschouwing kan en moet blijven dat dit verschil van inzicht uiteindelijk heeft geleid tot een ontbinding van de arbeidsovereenkomst in 2010 (overigens op verzoek van BIC).

Onder deze omstandigheden is het naar het oordeel van het hof niet redelijk om de bonus over 2009, waarop [appellante] in beginsel volgens het daartoe geldende en relatief genuanceerde systeem van bonustoekenning aanspraak kan maken, aan haar te onthouden. De mogelijke onvrede van BIC over de afloop van de discussie over het verschil van inzicht over de wijze waarop [appellante] het beste haar functie kon uitoefenen is onvoldoende om met een beroep op artikel 9 van de regeling haar deze bonus over 2009 te weigeren. De grieven 1 en 2 slagen daarom.

Voornoemd bonusreglement (Regulations of the BIC bonus program for managers) waarop BIC zich (kennelijk) beroept, is in de procedure overgelegd als productie 10 bij memorie van grieven in het principaal appel. Bij lezing van het reglement concludeert het hof dat dit reglement (en dus ook artikel 9) in het geheel niet van toepassing is op het soort extra beloning als bedoeld met een exceptioneel premium. Zo is in voornoemd reglement in de artikelen 2 en 3 nauwkeurig omschreven wat de samenstelling van de bonus is (collectieve component én een persoonlijke component) alsmede de wijze van berekening van die bonus, die verder sterk gekoppeld is aan het persoonlijk presteren van een manager, terwijl de exceptioneel premium in geen geval als zodanig is aan te merken. Immers hoewel deze door BIC wordt geduid als een “Company Bonus” als bedoeld in voornoemd reglement, kan niet worden gezegd dat deze is gebaseerd op “the achievement of different Corporate objectives of the territory”, zodat enige relatie met bedoeld reglement ontbreekt. Althans dat is niet gesteld noch gebleken. Het is veeleer een douceurtje vanwege de tevredenheid van de leiding over de prestaties van BIC als onderneming als geheel. Verder merkt het hof op dat de mededeling van de zijde van BIC op 17 februari 2010 is gedaan zonder enig voorbehoud en voorts dat de toekenning een algemeen karakter kent. De toekenning ziet immers op al het personeel dat in maart 2010 dienst is en is niet beperkt tot de groep managers (waarvoor de hiervoor genoemde specifieke bonusregeling geldt). Het onthouden van de exceptioneel premium is daarom niet te rechtvaardigen met een beroep op dit reglement

De grief faalt daarom, waarbij als gevolg daarvan ook de toewijzing van een gedeelte van de buitengerechtelijke incassokosten in stand dient te blijven.