Uitspraken

[geïntimeerden] waren de enige twee werknemers in

dienst van de maatschap. Voor hun indiensttreding bij de maatschap waren [geïntimeerden] zelfstandig ondernemers in de tuinbouw.
De maatschap heeft de arbeidsovereenkomsten met [geïntimeerden] na verkregen toestemming van het UWV wegens bedrijfseconomische redenen opgezegd tegen 1 juni 2016.

Op de arbeidsovereenkomst tussen partijen was de Cao voor de

glastuinbouw (hierna: de cao) van toepassing. De cao kende gedurende de looptijd van de arbeidsovereenkomsten de volgende bepalingen:

“Artikel 11 Basis- en uitgebreide regeling

De basisregeling geldt behalve wanneer er afspraken zijn gemaakt over het toepassen van de

uitgebreide regeling of onderdelen ervan.

De bepalingen van dit artikel gelden voor de basisregeling en de uitgebreide regeling.

(…)

Artikel 13 Toeslagen

het overeengekomen week- of maandsalaris ook het uurloon over het aantal gewerkte

uren plus een toeslag van 50%.

De kantonrechter heeft ten aanzien van de periode vanaf 11 juli 2011 kort gezegd overwogen dat van het bestaan van een (impliciete) andersluidende afspraak tussen partijen dan de in de cao vastgelegde basisregeling niet is gebleken en hij heeft de daarop gestoelde vorderingen als volgt toegewezen:

ten aanzien van [geïntimeerde 1]

ten aanzien van [geïntimeerde 2] :
- een bedrag van € 18.206,76 bruto wegens niet uitbetaalde toeslagen en overuren;
- een bedrag van € 3.734,18 bruto wegens niet uitbetaalde vakantiedagen;
- een bedrag van € 1.203,24 wegens buitengerechtelijke incassokosten.

De vordering van beiden tot betaling van de wettelijke verhoging is afgewezen, althans gematigd tot nihil.

[appellanten c.s.] komt met 4 grieven op tegen de beslissing van de kantonrechter. Zij voert daartoe aan dat [geïntimeerden] niet op tijd geklaagd hebben, zodat hun vorderingen al stranden op de klachtplicht van art. 6:89 BW (grief 1).

Met de grieven 2 en 3 voert [appellanten c.s.] aan dat partijen andersluidende afspraken hebben gemaakt dan vermeld in de basisregeling van de cao en dat geen sprake is van enige vordering van [geïntimeerden] .

Grief 4 heeft geen zelfstandige betekenis.

Is de basisregeling van de cao van toepassing of hebben partijen andersluidende afspraken gemaakt over de wijze van betaling van toeslagen, overuren en vakantiedagen? (grief 2 en 3 in principaal appel).

[appellanten c.s.] heeft niet althans onvoldoende gemotiveerd verweer gevoerd tegen de door [geïntimeerden] onderbouwde stelling dat de door de kantonrechter toegewezen bedragen bij toepasselijkheid van de basisregeling van de cao in beginsel verschuldigd zijn.

[appellanten c.s.] stelt echter dat in afwijking van die basisregeling altijd op grond van een zogeheten jaaruren-systematiek is gewerkt. De cao biedt sinds 2015 ook de mogelijkheid om met een dergelijke systematiek te werken waarbinnen de te werken uren flexibel kunnen worden ingepland met toepassing van een ‘verschoven-uren-regeling en/of tropenrooster’ en partijen hebben ook altijd feitelijk zo gewerkt, aldus [appellanten c.s.] voert voorts aan dat deze werkwijze past bij wat men van een onderneming in de glastuinbouw kan verwachten. Concreet voert zij aan dat de kantonrechter bij zijn beoordeling de volgende omstandigheden niet heeft betrokken:
• Partijen waren voor aanvang van het dienstverband al goede bekenden van

elkaar, waardoor vanaf de eerste werkdag al een vertrouwensband bestond;

• [geïntimeerden] waren, gelet op hun arbeidsverleden, goed bekend

met de manier van werken binnen de glastuinbouw en waren ervan op de

hoogte dat:

een constante workflow te genereren;

• [geïntimeerden] hebben gedurende vele jaren zonder protest op de

hierna te bespreken wijze gewerkt.

Het hof stelt voorop dat ingevolge art. 11 van de cao de basisregeling geldt tenzij door werknemer en werkgever andersluidende afspraken zijn gemaakt. [appellanten c.s.] , die zich ter afwering van de vordering van [geïntimeerden] beroept op het niet toepasselijk zijn van de basisregeling dient derhalve te stellen en bij gemotiveerde betwisting te bewijzen dat die andersluidende afspraken zijn gemaakt. Naar het oordeel van het hof heeft [appellanten c.s.] de stelling dat andersluidende afspraken zijn gemaakt in het licht van het gemotiveerd verweer van [geïntimeerden] onvoldoende onderbouwd.

Daarbij acht het hof allereerst van belang dat art. 11 van de cao beoogt duidelijkheid en zekerheid aan met name de werknemer te verschaffen dat toeslagen en overuren betaald worden overeenkomstig de basisregeling. De werknemer mag daaraan de verwachting ontlenen dat dienovereenkomstig wordt uitbetaald, tenzij sprake is van kenbare andersluidende afspraken. Door [appellanten c.s.] is niet gesteld dat door partijen is gesproken over andersluidende afspraken terwijl dat, gelet op de betreffende cao-bepalingen (art. 11 en art. 13), wel op haar weg had gelegen. [appellanten c.s.] verwijst naar de feitelijke gang van zaken in de glastuinbouw en binnen haar onderneming (zie hiervoor onder 3.12), maar die omstandigheden acht het hof, evenals de kantonrechter, onvoldoende om een impliciete afspraak aan te nemen waarbij [geïntimeerden] instemden met een andere regeling dan de basisregeling conform de cao. Dat [geïntimeerden] niet geprotesteerd hebben tegen het loon dat ze daadwerkelijk ontvingen is eveneens onvoldoende om een dergelijke impliciete afspraak aan te nemen. Nu niet is gesteld dat partijen op enig moment uitdrukkelijk zijn overeengekomen dat zou worden afgeweken van de basisregeling en uit de door [appellanten c.s.] voor het overige gestelde gedragingen en omstandigheden evenmin blijkt dat [appellanten c.s.] enerzijds en [geïntimeerden] anderzijds er gerechtvaardigd van uit mochten, respectievelijk moesten gaan dat sprake was van een (impliciete) andersluidende afspraak met de maatschap, komt het hof bij gebrek aan voldoende onderbouwing door [appellanten c.s.] evenmin toe aan bewijslevering over het bestaan van een dergelijke afspraak.

Een en ander betekent dat [appellanten c.s.] de in eerste aanleg toegewezen bedragen aan achterstallig loon in beginsel verschuldigd zijn.

Is de klachtplicht van art. 6:89 BW van toepassing bij deze verbintenis tot loonbetaling? (grief 1 principaal appel)

Vervolgens komt het beroep van [appellanten c.s.] op de klachtplicht van art 6:89 BW aan de orde. Het gaat hier om de verbintenis van [appellanten c.s.] tot betaling van toeslagen als bedoeld in artikel 13 van de cao en vergoeding van niet genoten vakantiedagen.

Het hof stelt voorop dat art. 6:89 BW van toepassing is op alle verbintenissen (Hoge Raad 8 februari 2013, ECLI:NL:HR:2013:BY4600). Daaraan voldoet de verbintenis tot betaling van voormelde toeslagen en vergoeding. Daarnaast geldt dat de klachtplicht slechts ziet op gevallen van ondeugdelijke nakoming (een gebrekkige of ondeugdelijke prestatie) en niet op andere vormen van niet-nakoming (het (gedeeltelijk) uitblijven van een prestatie).

Van belang is derhalve of de niet betaling van de toeslagen en de vergoeding van niet genoten vakantiedagen moet worden gezien als een ondeugdelijke prestatie, in welk geval de klachtplicht mogelijk geldt, of als een niet (tijdige) nakoming, in welk geval de klachtplicht niet geldt. Dat moet worden vastgesteld aan de hand van de uitleg van de rechtsverhouding, te weten of partijen één prestatie zijn overeengekomen, in welk geval bij onvolledige nakoming sprake kan zijn van een ondeugdelijke prestatie en de klachtplicht van toepassing zou kunnen zijn of dat de prestatie kan worden opgesplitst in delen waarbij mogelijk sprake is van niet-nakoming ten aanzien van een dergelijk deel en de klachtplicht op dat deel niet van toepassing is. De beantwoording van die vraag is afhankelijk van de feiten en omstandigheden van het geval. In deze zaak acht het hof van belang dat de vordering ziet op betaling, dus nakoming van verschuldigde toeslagen wegens overuren en vergoeding van niet genoten vakantiedagen. De toeslagen zijn telkens periodiek opeisbaar geworden. De vergoeding wegens niet genoten vakantiedagen is bij het einde van de arbeidsovereenkomst opeisbaar geworden. Die verbintenis tot betaling van de toeslagen en de vergoeding wegens niet genoten vakantiedagen is niet nagekomen (de prestatie is uitgebleven). Nu sprake is van niet-nakoming is de klachtplicht van 6:89 BW niet van toepassing. Dit betekent dat grief 1 faalt. De andere argumenten van [geïntimeerden] voor het niet van toepassing zijn van de klachtplicht hoeft het hof niet te behandelen.

In het incidenteel appel