Uitspraken

Relatieve bevoegdheid en ontvankelijkheid in hoger beroep

op grond van artikel 1:18 c van het Burgerlijk Wetboek (BW).

Volgens de ambtenaar kan - kort gezegd - de persoonlijke staat en identiteit van de kinderen en van hun moeder niet op een deugdelijke wijze worden vastgesteld, nu Nederland geen enkel Somalisch identiteitsdocument accepteert en legalisatie van Somalische documenten momenteel niet mogelijk is.

Relatieve bevoegdheid

Ontvankelijkheid ambtenaar

Hoewel de ambtenaar zich kan vinden in de eindbeslissing van de rechtbank (de afwijzing van het inleidend verzoek van de man) is de ambtenaar alsnog hiertegen in hoger beroep gekomen. Het hoger beroep is gericht op een deel van de motivering van de beslissing van de rechtbank, en wel specifiek dat gedeelte van de beschikking waarin de rechtbank het voldoende aannemelijk heeft geacht dat het (tweede) huwelijk van de man (met de moeder van de kinderen) naar Somalisch recht rechtsgeldig tot stand is gekomen, dat dat huwelijk kan worden erkend, om welke reden er volgens de rechtbank reeds een familierechtelijke band is ontstaan tussen de vader en de kinderen. Alsmede de conclusie dat de kinderen reeds twee ouders hebben, te weten de man en de moeder.

De stelling van de ambtenaar is, althans zo begrijpt het hof, dat zodra deze beschikking in kracht van gewijsde gaat, het (polygame) huwelijk van de man als wettig wordt aangemerkt.

Dit is volgens de ambtenaar in strijd met de Nederlandse rechtsorde en heeft bovendien tot gevolg dat de voornoemde kinderen, geboren uit dit huwelijk, alsdan automatisch het Nederlanderschap krijgen nu de man de Nederlandse nationaliteit heeft.

Bij de beoordeling door de rechtbank wordt er derhalve, ondanks dat het inleidend verzoek van de man wordt afgewezen, een afstammingsband vastgesteld. Dit acht de ambtenaar in strijd met de openbare orde en derhalve ongewenst.

Toepasselijk recht

De ambtenaar voert in zijn beroepschrift en aangevuld ter mondelinge behandeling als eerste grief aan dat de rechtbank het ten onrechte voldoende aannemelijk heeft geacht dat het (tweede) huwelijk van de man naar Somalisch recht rechtsgeldig tot stand is gekomen.

In de eerste plaats blijkt uit het Algemeen ambtsbericht “Zuid- en Centraal-Somalië van maart 2019 dat documenten nog steeds niet of nauwelijks een rol spelen in Zuid- en Centraal Somalië en dat documenten niet gelegaliseerd kunnen worden. Hierdoor is het, zonder nader onderzoek, niet vast te stellen of de overgelegde documenten bevoegd zijn opgemaakt en afgegeven. De stelling van de ambtenaar is dan ook dat de door de man in eerste aanleg overgelegde documenten alsnog door Bureau Documenten van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) onderzocht moeten worden. Een dergelijk onderzoek wordt aangemerkt als een deskundigenadvies.

Zonder verifieerbare authentieke documenten, waaronder een huwelijksakte, is het bestaan van het huwelijk onvoldoende aangetoond.

Daarnaast wijst de ambtenaar erop dat in de door de man overgelegde geboorteakten van de kinderen enkel de gegevens van de moeder zijn opgenomen en er geen volledige naamsketen van de vader in de akten is opgenomen. Naar Somalisch recht draagt elke persoon een eigen naam, gevolgd door de eigen naam van de man en de eigen naam van de grootvader van vaderszijde. Enkel op basis van de naam van het kind is de naam van de man af te leiden en niet de volledige naamsketen, inclusief de eigen naam van de grootvader van vaderszijde.

Daarbij komt dat de geboorteakten en de Somalische paspoorten van de kinderen en de moeder ook niet nader zijn onderzocht, waardoor niet is vastgesteld of deze documenten bevoegd zijn opgemaakt en afgegeven. Ook deze documenten zouden – om de betrouwbaarheid daarvan vast stellen – alsnog door het voornoemde Bureau Documenten van de IND onderzocht moeten worden.

De ambtenaar benadrukt tot slot dat de man bij zijn inschrijving in de BRP op 17 december 1992 en bij verlening van het Nederlanderschap op 17 juli 1997 het bestaan van het tweede huwelijk heeft verzwegen. Dit tweede huwelijk zou namelijk grond zijn geweest om zijn verzoek tot verlening van het Nederlanderschap af te wijzen.

Als tweede grief voert de ambtenaar aan dat indien wordt aangenomen dat het bestaan van het tweede huwelijk voldoende vast is komen te staan, erkenning ervan op grond van artikel 10:32 BW achterwege moet blijven vanwege kennelijke onverenigbaarheid met de Nederlandse openbare orde. De rechtbank heeft ten onrechte geoordeeld dat het tweede huwelijk als rechtsgeldig in Nederland kan worden erkend en dat daarom de man in een familierechtelijke rechtsbetrekking tot de kinderen staat en de kinderen reeds twee ouders hebben. De ambtenaar verwijst in dat kader naar de uitspraak van de Hoge Raad van 19 mei 2017, ECLI:NL:HR:2017:942, waaruit volgt dat, indien een in het buitenland ontstane familierechtelijke betrekking voortvloeit uit een huwelijk waarin erkenning zou worden onthouden wegens kennelijke onverenigbaarheid met de openbare orde in de zin van artikel 10:32 BW, ook de erkenning van de uit dat huwelijk ontstane familierechtelijke betrekking afstuit op de weigeringsgrond van de openbare orde als bedoeld in artikel 10:100 lid 1, onderdeel c, BW juncto artikel 10:101 leden 1 en 2 BW. De Nederlandse openbare orde verzet zich tegen de erkenning van een polygaam huwelijk van een vreemdeling op het moment waarop deze het Nederlanderschap heeft verkregen. Zoals in het vorenstaande reeds betoogd wordt naturalisatie geweigerd als een vreemdeling polygaam gehuwd is. Nu het Nederlanderschap op grond van bedrog tot stand is gekomen, de mogelijkheid tot intrekking van het Nederlanderschap is verjaard en het eerste huwelijk nog bestaat, is en blijft erkenning van het tweede huwelijk kennelijk onverenigbaar met de openbare orde, in ieder geval vanaf datum verkrijging Nederlanderschap, te weten 17 juli 1997.

De man voert in zijn verweerschrift en aangevuld ter mondelinge behandeling aan dat de rechtbank terecht heeft vastgesteld dat zijn tweede huwelijk naar Somalisch recht rechtsgeldig tot stand is gekomen.

Er is door de ambtenaar geen juridische onderbouwing gegeven voor de noodzaak van een onderzoek door het Bureau Documenten van de IND. Bovendien wordt op grond van artikel 10:31 lid 4 BW een huwelijk vermoed rechtsgeldig te zijn indien de huwelijksverklaring is afgegeven door een bevoegde autoriteit. Bij het ontbreken van een huwelijksverklaring zal de rechter zelfstandig beoordelen op basis van feiten en omstandigheden en bewijsstukken van het concrete geval of aan de materiele voorwaarden en vormvoorschriften van het (buitenlands) recht is voldaan. De rechtbank heeft aldus bij gebreke van een huwelijksverklaring aan de hand van de door de man overgelegde stukken alsmede zijn verklaring kunnen overwegen dat voldoende aannemelijk is dat het tweede huwelijk van de man naar Somalisch recht rechtsgeldig in 1985 is gesloten. De man stelt dat een onderzoek naar de door hem overgelegde documenten geen zin heeft nu reeds vaststaat dat de documenten uit Somalië in beginsel niet worden erkend. De man heeft evenwel met aanvullende documenten aangetoond dat wel degelijk sprake was van een huwelijk tussen hem en de moeder en op basis van artikel 10:31 BW en de door de vader overgelegde stukken heeft de rechtbank kunnen overwegen dat voldoende aannemelijk is dat het tweede huwelijk van de man naar Somalisch recht rechtsgeldig in 1985 is gesloten.

Het is voor de man ook niet mogelijk om nog andere documenten over te leggen nu door de Somalische Burgeroorlog alle documenten verloren zijn gegaan.

Omdat de kinderen zijn geboren na de naturalisatie van de vader, beschikte hij op dat moment al niet meer over een naamsketen. Zijn officiële namen zijn thans [de man] . Deze namen zijn opgenomen in de geboorteakten van de kinderen. Dit argument van de gemeente gaat derhalve niet op. Tot slot betwist de man dat hij zijn tweede huwelijk heeft verzwegen bij zijn immigratieprocedure.

Met betrekking tot de tweede grief geeft de man aan dat de rechtbank terecht heeft overwogen dat de kinderen reeds twee juridische ouders hebben. De man wijst op Tekst & Commentaar bij artikel 10:32 BW waarin wordt overwogen dat in het buitenland gesloten polygame huwelijken niet in aanmerking voor erkenning komen als zij zijn gesloten op een moment dat een relevant raakpunt met de Nederlandse rechtsorde bestond. Op het moment dat de man met de moeder trouwde in 1985 was daarvan geen sprake.

De man acht voorts analoge toepassing van de door de gemeente aangehaalde uitspraak van de Hoge Raad niet aan de orde. Dit aangezien het in die uitspraak enkel gaat om het ontvallen van het polygame karakter van een huwelijk en niet over de gevolgen van het Nederlanderschap voor de erkenning van het buitenlandse huwelijk.

Bovendien was er in deze uitspraak sprake van een polygaam huwelijk dat gesloten is op het moment dat belanghebbende al de Nederlandse nationaliteit bezat, terwijl dat in de onderhavige zaak niet aan de orde is.

Er is derhalve geen sprake van een situatie waarin de erkenning van het huwelijk onverenigbaar is met de openbare orde en dit betekent dat er reeds een familierechtelijke band is ontstaan tussen de kinderen en de man en dat hij hun juridische vader is.

Dat de man later alsnog de Nederlandse nationaliteit heeft verkregen, doet daar niets aan af.