Uitspraken

Bevindingen onderzoek

Op dinsdag 4 december 2007, omstreeks 15.00 uur, was het slachtoffer, [geïntimeerde]

, met de reachtruck aan het werk (…). Wanneer er nieuwe orders zijn

krijgt hij een telefoontje dat de order in het mandje van de buizenpost ligt

(...). Er zijn geen getuigen van het ongeval (…) en het slachtoffer [hof: kan]

zich van de gehele dag niets herinneren (…). Het slachtoffer heeft

waarschijnlijk een telefoontje gekregen dat er een nieuwe order onderweg

was. Hij is met zijn reachtruck naar de buizenpost gereden om deze

orderkoker op te halen. Kennelijk wilde hij de koker uit de buizenpost

opvangen waardoor hij met zijn hoofd naar voren uit de reach-truck hing.

Waarschijnlijk heeft hij toen per ongeluk het gaspedaal ingedrukt waardoor

de reachtruck in beweging kwam en hij met zijn hoofd bekneld kwam te zitten

tussen de buizenpost en de reachtruck. Kennelijk is dat nogal hard gedaan

gezien de schade aan de buizenpost en het feit dat de gehele stuurkolom is

afgebroken. De theorie dat het waarschijnlijk zo heeft plaatsgevonden is

gebaseerd op de plek waar hij met zijn hoofd bekneld is aangetroffen (... ).

Gezien de schade en het feit dat enkele collega's een harde klap hebben

gehoord doet vermoeden dat hij vol gas heeft gegeven.

De reach-truck vertoonde geen mankementen en het slachtoffer was zeer

ervaren. Hij werkt reeds zeven jaar bij dit bedrijf en rijdt op alle beschikbare

arbeidsmiddelen. Hij is tevens in het bezit van een heftruck-certificaat en

heeft nog diverse interne opleidingen gevolgd.

Tijdens mijn onderzoek heb ik geen verband kunnen vaststellen tussen een

overtreding van de Arbeidsomstandighedenwet en de oorzaak van het (…)

meldingsplichtige arbeidsongeval (…). In verband hiermee heb ik volstaan

met het opmaken van dit ongevalsrapport.

( ...)”

In dit met de dagvaarding van 4 juni 2019 ingeleide geding heeft de kantonrechter in het beroepen vonnis op vordering van [geïntimeerde] kort gezegd:

I. verklaard voor recht dat DHL de verplichtingen van artikel 7:658 BW niet is nagekomen;

II. DHL c.s. hoofdelijk veroordeeld tot betaling van de schade als gevolg van het bedrijfsongeval, nader op te maken bij wet, met wettelijke rente;

III. DHL c.s. veroordeeld in de proceskosten, met nakosten.

In beroep formuleren DHL c.s. twee grieven en concluderen DHL c.s. in de kern dat het hof het beroepen vonnis zal vernietigen en de vorderingen van [geïntimeerde] alsnog zal afwijzen en [geïntimeerde] zal veroordelen tot:

IV. terugbetaling van de proceskosten die AIG ter uitvoering van het beroepen vonnis heeft betaald, met wettelijke rente;

V. betaling van de proceskosten van de eerste aanleg en het beroep, met wettelijke rente en nakosten en eventuele verdere executiekosten.

Voor zover DHL c.s. menen dat de kantonrechter buiten de rechtsstrijd is getreden met verboden aanvullingen van de stellingen van [geïntimeerde] , kan het hof DHL c.s. niet volgen. DHL c.s. stellen terecht dat de rechter volgens artikel 24 Rv alleen mag onderzoeken en beslissen op (basis van) de feiten of rechten die partijen aanvoeren. Zoals uit artikel 149 Rv volgt, dient de rechterlijke beslissing echter vervolgens te worden gegrond op de feiten die in dit geding (als niet of onvoldoende betwist) komen vast te staan (lid 1) of op feiten van algemene bekendheid of algemene ervaringsregels, die geen bewijs behoeven (lid 2). Anders dan DHL c.s. menen is van een toegepaste ervaringsregel sprake in de gewraakte kantonrechteroverweging: “4.14 (…) Vooral wanneer een werknemer alleen werkt, en er

geen toezicht is op de manier waarop hij zijn werkzaamheden uitvoert, ligt niet voor de hand dat een werknemer uit zichzelf de reachtruck eerst tot stilstand zal brengen, vervolgens het contact afsluit om daarna de reachtruck te verlaten om de buizenpost op te halen. Ook bij een ervaren werknemer als [geïntimeerde] moet er rekening mee worden gehouden dat de voorzichtigheid niet altijd optimaal in acht wordt genomen. Het had op de weg van DHL gelegen om op dit ervaringsfeit te anticiperen. (…)”

Verder is niet van een verboden aanvulling van een partijstandpunt sprake voor zover de kantonrechter overwegingen geeft over het ontbreken van een (werk)instructie voor het ophalen van orders uit de buizenpost of een gebrek aan toezicht op de werkvloer. Anders dan DHL c.s. menen, stelt [geïntimeerde] bijvoorbeeld in de inleidende dagvaarding wel degelijk dat:

“6. (…) nooit een specifieke waarschuwing/instructie onder het personeel werd verstrekt teneinde hen erop te wijzen, dat het pakken van de buizenpost zittende op de truck door DHL als onveilig c.q. onwenselijk werd gezien. Door leidinggevenden van DHL is er ook nimmer voor gewaarschuwd of geinstrueerd, dat de gebezigde handelwijze door de Reachtruckchauffeurs achterwege diende te blijven, noch is daarop feitelijk toegezien.”

Voor zover dat haar wettelijke werkgeversverplichting betreft, bepaalt artikel 7:658 BW: “1. De werkgever is verplicht de lokalen, werktuigen en gereedschappen waarin of

waarmee hij de arbeid doet verrichten, op zodanige wijze in te richten en te onderhouden alsmede voor het verrichten van de arbeid zodanige maatregelen te treffen en aanwijzingen te verstrekken als redelijkerwijs nodig is om te voorkomen dat de werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden schade lijdt.

2. De werkgever is jegens de werknemer aansprakelijk voor de schade die de

werknemer in de uitoefening van zijn werkzaamheden lijdt, tenzij hij aantoont dat hij

de in lid 1 genoemde verplichtingen is nagekomen of dat de schade in belangrijke

mate het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer.

(…)”

Nu opzet of bewuste roekeloosheid van [geïntimeerde] niet is gesteld en het ongeval [geïntimeerde] is overkomen in de uitoefening van zijn werkzaamheden, is DHL op grond van dit wetsartikel voor het bedrijfsongeval aansprakelijk, tenzij DHL aantoont dat zij haar zorgplicht als werkgever is nagekomen. De kantonrechter heeft kort gezegd geoordeeld dat dit niet is aangetoond en met grief 1 komen DHL c.s. tegen dit kantonrechtersoordeel op.

Bij al het voorgaande komt nog dat voor de kennelijk gebruikelijk situatie dat met trucks naar de buizenpost moet worden gereden om nieuwe orders op te halen, gesteld noch gebleken is van enige concrete (werk)instructie en/of van enig concreet toezicht op de naleving van de door DHL bedoelde veiligheidsinstructies en veiligheidsregels. Daarbij gaat het echter niet alleen om verschillende trucks als potentieel gevaarlijke machines, maar ook om potentieel gevaarlijke situaties die zoveel mogelijk dienen te worden voorkomen. De kantonrechter heeft dan ook al terecht geoordeeld: “4.13 (…)

Het punt waarop DHL is tekortgeschoten in haar zorgplicht is een combinatie van het ontbreken van een (werk)instructie voor het ophalen van orders uit de buizenpost en een gebrek aan toezicht op de naleving van de wel door haar gegeven instructies.”

DHL c.s. miskennen al het voorgaande voor zover zij tegen dat kantonrechtersoordeel opwerpen dat een concrete werkinstructie zoals de kantonrechter bedoelt, geen meerwaarde zou hebben boven de door DHL (in bijvoorbeeld de “Instructies voor veilig werken met intern Transport Materiaal”) gegeven algemene veiligheidsinstructies die waarschuwen voor beknellingsgevaar en dat ook een dergelijk toezicht het onderhavige bedrijfsongeval niet zou hebben kunnen voorkomen.

Waar DHL bovendien volledige zeggenschap en invloed heeft over het gebruik van de trucks, de buizenpost en de daarvoor relevante arbeidsomstandigheden, had in redelijkheid van DHL mogen worden verwacht en gevergd dat zij had gezorgd voor op deze potentieel gevaarlijke situaties toegesneden (werk)instructies, veiligheidsvoorschriften en voor concreet toezicht op de naleving op de werkvloer om de veiligheid van werknemers zoals [geïntimeerde] zoveel mogelijk te bevorderen. Dit geldt nog temeer nu het klaarblijkelijk mogelijk was om de buizenpost hangend uit een truck op te vangen. Van dergelijke instructies en maatregelen is echter niet gebleken. Voor zover DHL c.s. er op wijzen dat collega’s zijn geïnstrueerd om elkaar op onveilige situaties te wijzen, volstaat dat in dit verband niet.

In het licht van het voorgaande mist grief 1 van DHL c.s. doel en heeft de kantonrechter de vorderingen I en II terecht toegewezen. In het verlengde daarvan heeft de kantonrechter DHL c.s. ook terecht als de overwegend in het ongelijk gestelde partijen in de proceskosten van de eerste aanleg veroordeeld, zodat ook de tegen veroordeling III opgeworpen grief 2 van DHL c.s. wordt verworpen.

Hierop voortbouwend zijn de vorderingen IV en V van DHL c.s. niet toewijsbaar.

Het hof komt aan bewijslevering niet toe omdat wat DHL c.s. te bewijzen aanbiedt geen (voldoende) concrete feiten bevat die het hof anders kunnen doen oordelen.