Uitspraken

[de B.V.] is een internationale onderneming en is wereldleider op het gebied van ladingvastzetsystemen. [de B.V.] heeft wereldwijd meer dan 50 vestigingen.

[appellant] is op 1 april 1985 bij [de B.V.] in dienst getreden als assistent bedrijfsleider. Door de jaren heen heeft hij carrière gemaakt en heeft hij diverse functies bij [de B.V.] bekleed. Meerdere malen heeft hij voor kortere perioden, telkens voor enkele weken, voor [de B.V.] in het buitenland gewerkt.

In de jaren 2009 tot 2012 heeft [appellant] meermaals voor enkele maanden in China gewerkt.

Op 31 augustus 2012 heeft [de B.V.] een brief opgesteld die als volgt luidt:

Vanaf 1 september 2012 is [appellant] voor langere tijd in China gaan werken.

Op 28 januari 2013 heeft [persoon A] van [de B.V.] , een e-mail gestuurd aan onder andere [appellant] waarin hij schrijft:

Op 14 mei 2014 heeft [naam 2] , VP Operations van [de B.V.] , een mail gestuurd aan [appellant] met de volgende inhoud:

Bij brief van 28 februari 2019 heeft [de B.V.] VAE [appellant] op de hoogte gebracht van een reorganisatie waardoor zijn functie kwam te vervallen. Vervolgens heeft [de B.V.] VAE aan [appellant] een “short term employment contract’ gegeven waardoor het ‘Jafza contract’ later kon eindigen (op 26 december 2019).

[appellant] heeft zich na 26 december 2019 op het standpunt gesteld dat hij nog steeds in dienst is van [de B.V.] . Daarover is een procedure gevoerd. Partijen hebben op 22 maart 2021 een vaststellingsovereenkomst gesloten inhoudende dat, voor zover de arbeidsovereenkomst tussen partijen nog zou bestaan, deze per 22 maart 2021 (voorwaardelijk) is beëindigd.

[appellant] heeft gevorderd (samengevat weergegeven) dat de kantonrechter

1. voor recht verklaart dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst tussen [appellant] en [de B.V.] , althans dat de arbeidsovereenkomst tussen hen nimmer rechtsgeldig is geëindigd;

2. [de B.V.] primair veroordeelt tot betaling van het laatstgenoten bruto loon bij [de B.V.] VAE, zijnde € 12.468,- bruto;

3. [de B.V.] subsidiair veroordeelt tot betaling van het loon voordat [appellant] werd gedetacheerd naar China, zijnde € 5.771,- bruto;

4. [de B.V.] veroordeelt in de proceskosten.

De kantonrechter heeft de vorderingen van [appellant] afgewezen bij eindvonnis van 29 juli 2020.

[appellant] wil dat het hof het eindvonnis vernietigt en dat het hof de vorderingen zoals hij deze bij inleidende dagvaarding heeft geformuleerd alsnog toewijst.

Het hof zal een oordeel geven over het hoger beroep zonder op iedere grief afzonderlijk in te gaan. Zoals hiervoor al is vermeld, gaat het in deze zaak om de vraag of [appellant] bij [de B.V.] in dienst is gebleven of dat er een einde is gekomen aan zijn arbeidsovereenkomst per 1 januari 2013.

Tussen partijen staat vast dat [appellant] op 1 april 1985 bij [de B.V.] in dienst is gekomen. Ook staat vast dat [appellant] een arbeidsovereenkomst heeft gesloten met aan [de B.V.] gelieerde vennootschappen, eerst met [de B.V.] China en daarna met [de B.V.] VAE. [de B.V.] heeft aangevoerd dat de arbeidsovereenkomst met [de B.V.] China in de plaats is gekomen van de arbeidsovereenkomst met haar. Het hof acht het enkele feit dat tussen [appellant] en [de B.V.] China een arbeidsovereenkomst is gesloten, onvoldoende om er van uit te gaan dat de arbeidsovereenkomst met [de B.V.] dús ten einde is gekomen. Niet valt in te zien waarom het niet mogelijk zou zijn om naast de arbeidsovereenkomst met [de B.V.] China nog een arbeidsovereenkomst met [de B.V.] te hebben. Dat daaraan (tijdelijk) geen uitvoering werd gegeven, maakt niet dat dit onmogelijk is of dat de arbeidsovereenkomst met [de B.V.] China in de plaats is gekomen van de arbeidsovereenkomst met [de B.V.] (vgl. HR 5 april 2002, ECLI:NL:HR:2002:AD8186). [de B.V.] heeft onvoldoende feitelijk onderbouwd dat [appellant] door een arbeidsovereenkomst met [de B.V.] China aan te gaan instemde met beëindiging van zijn arbeidsovereenkomst met [de B.V.] (per gelijke datum), waarover nader het volgende.

[de B.V.] heeft aangevoerd dat zij [appellant] in 2012 heeft geïnformeerd over de beëindiging van zijn dienstbetrekking. Wanneer, door wie en op welke wijze dat is gebeurd, heeft zij echter niet toegelicht. Zij heeft daartoe verwezen naar de brieven van Zwitserleven en De Amersfoortse (zie 6.2.7). Op vragen van het hof heeft [de B.V.] verklaard dat er geen personeelsdossier is, althans dat er niet meer documenten zijn dan de in deze procedure overgelegde stukken, en dat het eindigen van de arbeidsovereenkomst niet tot stand is gekomen door een eenzijdige rechtshandeling, maar door wilsovereenstemming. Het hof begrijpt dat [de B.V.] bedoelt dat hierover stilzwijgende wilsovereenstemming is ontstaan, omdat zij niet heeft aangevoerd dat partijen daarover met elkaar hebben gecommuniceerd. Het hof ziet dat dat als een bevrijdend verweer, waarvan [de B.V.] de stelplicht (en de bewijslast) draagt. Overigens is het hof van oordeel dat een andere verdeling van stelplicht (en bewijslast) niet tot een ander oordeel zou leiden (zoals hierna zal blijken).

Het hof begrijpt het standpunt van [de B.V.] aldus, dat [appellant] heeft kunnen en moeten begrijpen dat zijn arbeidsovereenkomst met haar tot een einde kwam toen hij voor [de B.V.] China ging werken. Zij heeft in dat verband erop gewezen dat hij niet, zoals bij een detachering, door haar werd betaald, maar door [de B.V.] China en dat hij geen terugkeergarantie had bedongen. Ook heeft zij gewezen op haar brief van 31 augustus 2012 (zie 6.2.4), op haar e-mail van 28 januari 2013 (zie 6.2.6) en op de uitlatingen van Zwitserleven en De Amersfoortse (zie 6.2.7) waaruit een einde van de arbeidsovereenkomst blijkt en waarop [appellant] niet heeft gereageerd. Het hof volgt [de B.V.] daarin niet, omdat deze omstandigheden ook op een andere wijze opgevat kunnen worden. Het hof overweegt daarover het volgende.

Partijen zijn het erover eens dat er een juridische noodzaak was voor het sluiten van een contract met [de B.V.] China en, naderhand, [de B.V.] VAE. Zowel in China als in de Verenigde Arabische Emiraten was de wet- en regelgeving zo, dat [appellant] daar niet voor langere tijd kon verblijven en daar werkzaamheden kon verrichten, zonder een daarop betrekking hebbend contract met een werkgever in China, c.q. Verenigde Arabische Emiraten. Om die reden was het dus logisch en noodzakelijk dat er in 2013 een arbeidsovereenkomst werd gesloten met [de B.V.] China en om die reden kon [appellant] de betaling door [de B.V.] China opvatten als gevolg van de Chinese regelgeving. Dat hij geen terugkeergarantie heeft bedongen past in zijn idee dat hij bij [de B.V.] in dienst bleef. [appellant] heeft verklaard dat hij hierin werd bevestigd door een mededeling van de toenmalige CEO (die in 2012 is overleden) dat hij gewoon weer naar Nederland kon komen als het hem in China niet zou bevallen. De mededelingen van Zwitserleven en De Amersfoortse dat [appellant] niet meer verzekerd was, passen bij het karakter van de verzekeringen. Die verzekeringen zijn gestopt omdat er geen loon en dus ook geen premie meer werd betaald door [de B.V.] (het pensioen was verzekerd tegen een risicopremie). Ook dat doet dus geen afbreuk aan het scenario van [appellant] . Wel is het zo dat in die documenten wordt vermeld: ‘beëindiging van het dienstverband’ en ‘uit dienst’. Die documenten zijn echter niet van [de B.V.] afkomstig, en ze zijn niet aan [appellant] geadresseerd, zodat het maar de vraag is of en wanneer die documenten [appellant] hebben bereikt. [appellant] heeft aangevoerd dat hij die brieven niet heeft ontvangen. [de B.V.] heeft dat betwist. [de B.V.] leidt de ontvangst (of kennisname) af uit het feit dat [appellant] een compensatie kreeg met betrekking tot pensioen en dat hij de informatie kon zien in ‘workplace’. Het hof kan er echter niet van uitgaan dat [appellant] ‘workplace’ heeft geraadpleegd. Het hof is ook van oordeel dat uit het feit dat [appellant] compensatie kreeg met betrekking tot pensioen, niet valt af te leiden dat [appellant] kennis had genomen van de betreffende brieven van Zwitserleven. En als hij die brieven wel heeft ontvangen, dan wil dat nog niet zeggen dat [appellant] toen aandacht heeft besteed aan de passages met betrekking tot het eindigen van het dienstverband. Dat [appellant] daaraan geen bijzondere aandacht hoefde te besteden, volgt uit het feit dat hij wist dat het pensioen niet meer verzekerd zou zijn, omdat hij een ‘pension contribution’ kreeg. Uit het feit dat [appellant] niet heeft gereageerd op deze brieven, kon en mocht [de B.V.] dus niet afleiden dat [appellant] instemde met het eindigen van zijn arbeidsovereenkomst met [de B.V.] . In dit verband is van belang dat er ook aanwijzingen zijn dat het niet de bedoeling was van [de B.V.] om de arbeidsovereenkomst te doen eindigen. Zo staat in de brief van 31 augustus 2012: ‘We are sending [appellant] to China for a period of 3 years to continue his work from China as a Project Manager.’ (zie 6.2.4). Het ‘wij’ impliceert dat het werk in China een beslissing was van [de B.V.] en niet van [appellant] en ‘uitzenden’ impliceert in beginsel een terugkomst. Verder is het zo dat het contract met [de B.V.] China niet is geregeld door [de B.V.] China, maar door [de B.V.] . Dit contract is op initiatief van [de B.V.] tot stand gekomen, waarbij [de B.V.] de arbeidsvoorwaarden heeft bepaald, zo blijkt uit de e-mail van 28 januari 2013 (zie 6.2.6). In die e-mail wordt helemaal niets vermeld over een uitdiensttreding. Evenmin wordt daarin iets vermeld over een eindafrekening (opgebouwde vakantiebijslag). Wel wordt daarin vermeld dat de opgebouwde vakantiedagen worden overgedragen aan [de B.V.] China. Volgens [de B.V.] zou het logisch zijn dat die vakantiedagen bij haar waren gebleven wanneer de arbeidsovereenkomst had voortgeduurd. Dat is een terechte opmerking, maar anderzijds past die overdracht juist niet bij het standpunt van [de B.V.] , omdat in die e-mail niet wordt vermeld dat [de B.V.] die vakantiedagen zal afrekenen. [de B.V.] heeft ook niet aangevoerd dat zij die vakantiedagen toen heeft betaald aan [appellant] . Een en ander duidt dus niet op een uitdiensttreding.

Samenvattend komt het neer op het volgende. Het doel was dat [appellant] gedurende drie jaar in China zou werken. Vóór die tijd was [appellant] meermaals in andere landen werkzaam geweest voor [de B.V.] . Dat was nooit eerder voor zo’n lange tijd, maar steeds was het zo dat hij voor [de B.V.] in verschillende landen werkzaam was en dan weer bij [de B.V.] zijn werk hervatte. Dat hij een contract met [de B.V.] China moest tekenen en dat het loon door die vennootschap werd betaald, hoefde bij [appellant] niet te leiden tot de vraag of hij wel kon terugkeren naar [de B.V.] , omdat dit voortvloeide uit de regelgeving aldaar. Ook als niet juist zou zijn dat de CEO tegen [appellant] heeft gezegd dat hij altijd terug kon als China hem niet beviel, is het nog steeds zo dat [appellant] er niet op bedacht hoefde te zijn dat hij niet terug kon naar [de B.V.] . De documenten van Zwitserleven en De Amersfoorts zijn om de hiervoor vermelde redenen daarvoor onvoldoende, terwijl [de B.V.] zich is blijven gedragen als werkgever van [appellant] .

[de B.V.] heeft in hoger beroep geen bewijs aangeboden. In eerste aanleg heeft zij wel een bewijsaanbod gedaan, maar zij heeft niet concreet aangevoerd wat zij wil bewijzen. Zij heeft geen bewijs aangeboden van wat er volgens haar is gebeurd of besproken waaruit de juistheid van haar standpunt volgt. Haar standpunt is volledig gebaseerd op de stelling dat het niet anders kan dan dat de arbeidsovereenkomst met haar stilzwijgend is geëindigd. De aanwijzingen die zij daarvoor heeft, zijn feitelijk niet betwist. Het hof heeft al die feiten en omstandigheden gewaardeerd. [de B.V.] heeft geen feiten gesteld die door [appellant] zijn betwist en die tot een ander oordeel kunnen leiden. Wat [de B.V.] zou willen bewijzen is dus niet duidelijk, zodat het hof niet aan bewijslevering toekomt.

[de B.V.] heeft in eerste aanleg onder verwijzing naar de artikelen 3:307 en 3:308 BW aangevoerd dat ieder vorderingsrecht van [appellant] is verjaard. [appellant] vordert loon vanaf 1 januari 2020 en die vordering is nog niet verjaard. [de B.V.] heeft ook een beroep gedaan op rechtsverwerking. Het hof verwerpt ook dat verweer. Haar standpunt dat zij er gerechtvaardigd op heeft mogen vertrouwen dat de arbeidsovereenkomst met [appellant] per 31 december 2012 rechtsgeldig ten einde is gekomen, rijmt niet met de wijze waarop zij zich na 2012 is blijven gedragen jegens [appellant] . Dat blijkt uit hetgeen hiervoor is overwogen.

De slotsom is dat het hoger beroep van [appellant] slaagt. Het hof zal het bestreden vonnis vernietigen. Het hof zal de verklaring voor recht niet toewijzen zoals gevorderd, maar daarop een nuancering aanbrengen, aangezien partijen het erover eens zijn dat de arbeidsovereenkomst in ieder geval per 22 maart 2021 is geëindigd. Het hof acht de verklaring met deze nuancering toewijsbaar (omdat daarmee minder wordt toegewezen dan gevorderd). Het hof ziet geen reden om de primaire betalingsvordering toe te wijzen. Het loon dat [appellant] bij [de B.V.] VAE verdiende was om fiscale redenen hoger dan het loon dat hij in Nederland verdiende. Het hof zal wel de subsidiaire betalingsvordering toewijzen, maar wederom met de hiervoor beschreven nuancering. [de B.V.] zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de proceskosten.