Uitspraken

In deze zaak gaat het in de kern om het volgende. [appellant] heeft bij zijn werkgever ( [verweerster] ) melding gedaan van grensoverschrijdend gedrag van zijn leidinggevende mw. [leidinggevende] (hierna [leidinggevende] ). Vervolgens heeft [verweerster] een onafhankelijk onderzoek gelast.

Naar aanleiding van de conclusies van dat onderzoek heeft [verweerster] melder [appellant] op staande voet ontslagen.

[appellant] heeft in eerste aanleg de rechtsgeldigheid van het ontslag op staande voet betwist.

De kantonrechter heeft vervolgens voor recht verklaard dat de onverwijlde opzegging niet rechtsgeldig was en een transitievergoeding, een gefixeerde schadevergoeding en een billijke vergoeding toegewezen.

In hoger beroep voert [appellant] aan dat de toegewezen billijke vergoeding te laag is. Daarnaast verzoekt hij toekenning van een immateriële schadevergoeding.

[verweerster] voert in incidenteel hoger beroep aan dat wel sprake was van een dringende reden voor het ontslag op staande voet en verzoekt om de transitievergoeding, gefixeerde schadevergoeding en de billijke vergoeding alsnog af te wijzen.

[appellant] heeft in hoger beroep twee grieven aangevoerd. [appellant] komt op tegen de hoogte van de door de kantonrechter toegekende billijke vergoeding. Hij verzoekt de beslissing op dat onderdeel te vernietigen en [verweerster] te veroordelen tot betaling van een billijke vergoeding van € 66.446,- bruto dan wel een door het hof te bepalen billijke

vergoeding (onder aftrek van de reeds door [verweerster] betaalde € 10.000,-- bruto) en

betaling van een vergoeding wegens immateriële schade van € 50.000,- dan wel een door het hof te bepalen immateriële schadevergoeding, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de dag dat deze vorderingen opeisbaar zijn en onder overlegging van een bruto-netto specificatie over deze bedragen door [verweerster] .

[verweerster] heeft in incidenteel hoger beroep zes grieven aangevoerd. Zij verzoekt het bestreden vonnis te vernietigen en:

primair:
a. te verklaren voor recht dat (i) het door [verweerster] aan [appellant] gegeven ontslag op staande voet rechtsgeldig is en (ii) [appellant] geen recht heeft (c.q. geen aanspraak kan maken) op betaling van de gefixeerde schadevergoeding, transitievergoeding, billijke vergoeding en/of immateriële schadevergoeding en/of welke andere vergoeding in verband met het ontslag dan ook, zodat de uit hoofde van de beschikking betaalde bedragen inclusief wettelijke rente onverschuldigd zijn betaald.

1.113,-- bruto), de gefixeerde schadevergoeding (€ 4.177,40 bruto), de billijke vergoeding (€ 10.000,-- bruto), de proceskostenvergoeding (€ 1.520,-- netto) en daarover berekende

wettelijke rente, althans tot het eventuele verschil ten opzichte van de (lagere) bedragen

waartoe het hof in dit hoger beroep zal beslissen, te vermeerderen met wettelijke rente te

berekenen vanaf de datum van indiening van het beroepschrift in incidenteel appel, binnen 14 dagen na de datum van de door het hof te wijzen beschikking;

Subsidiair (voor het geval het hof oordeelt dat het door [verweerster] aan [appellant] gegeven ontslag op staande voet niet rechtsgeldig is):

betaling van de transitievergoeding, billijke vergoeding en/of immateriële schadevergoeding

en/of welke andere vergoeding in verband met het ontslag dan ook (behoudens de gefixeerde

schadevergoeding), zodat de uit hoofde van de beschikking ter zake betaalde bedragen

(behoudens de gefixeerde schadevergoeding) inclusief wettelijke rente onverschuldigd zijn

betaald;

Het hof is, anders dan [verweerster] in incidenteel hoger beroep aanvoert, met de kantonrechter van oordeel dat geen sprake is van een dringende reden. Het hof stelt in dat kader het volgende voorop.

Als dringende reden in de zin van artikel 7:678 lid 1 BW worden beschouwd zodanige daden, eigenschappen of gedragingen van de werknemer, die tot gevolg hebben dat van de werkgever redelijkerwijs niet kan worden gevergd de arbeidsovereenkomst te laten voortduren. Bij de beoordeling van de vraag of van een zodanige dringende reden sprake is, moeten de omstandigheden van het geval in onderling verband en samenhang in aanmerking worden genomen. Tot deze omstandigheden behoren onder meer de persoonlijke omstandigheden van de werknemer, zoals diens leeftijd, de aard en duur van het dienstverband en de gevolgen van het ontslag op staande voet. Ook indien de gevolgen ingrijpend zijn, kan een afweging van de persoonlijke omstandigheden tegen de aard en de ernst van de dringende reden tot de slotsom leiden dat een onmiddellijke beëindiging van de arbeidsovereenkomst gerechtvaardigd is.

[verweerster] heeft aan het ontslag de volgende dringende reden ten grondslag gelegd:
(i) het valselijk beschuldigen van zijn manager van ongepast en ongewenst gedrag en/of het indienen van klachten over zijn manager in strijd met de waarheid (falsely accusing your manager of inappropriate or unwanted behaviour and/or filing complaints about the behaviour of your manager that are deviating from the

Truth);

(ii) hetzelfde geldt voor overig gedrag dat hij heeft tentoongespreid jegens collega’s en managers (The same applies to the other behaviour you have exhibited towards colleagues and managers).

Het hof gaat er vanuit dat geen sprake is van een samengestelde reden. Uit de ontslagbrief blijkt genoegzaam dat [verweerster] de onder (i) vermelde grond beschouwde als een zelfstandige reden voor het ontslag en ook [appellant] kon dit moeilijk anders opvatten.

Het hof zal hierna echter uiteenzetten dat deze onder (i) vermelde ontslaggrond niet met voldoende mate van zekerheid is komen vast te staan.

De melding van [appellant] had betrekking op grensoverschrijdend gedrag van zijn vrouwelijke leidinggevende. Meer concreet voerde en voert [appellant] aan dat zijn leidinggevende na het beëindigen van hun seksuele relatie ’s avonds bij hem aanbelde, niet wilde weggaan en zich feitelijk aan hem opdrong, waarna kennelijk seks plaatsvond.

[verweerster] voert met grief 1 in incidenteel hoger beroep nog aan dat de kantonrechter ten onrechte niet in de beoordeling heeft betrokken dat [appellant] zijn leidinggevende beschuldigde van gedwongen seks.
Het hof heeft hiervoor overwogen dat in de klacht van [appellant] besloten ligt dat [leidinggevende] zich fysiek aan hem opdrong, waarna seks plaatsvond. Daar gaat het hof bij de verdere beoordeling, waarin een en ander gedetailleerder wordt toegelicht, vanuit.

[verweerster] heeft hierop in eerste instantie adequaat gereageerd door een onafhankelijk onderzoek te gelasten. Dit onderzoek is uitgevoerd door [bedrijf] .

Onderzoekers van [bedrijf] hebben op 14 november 2023 vanaf 09.30 tot 17.30 uur met [appellant] gesproken en vervolgens op dinsdag 15 november 2023 vanaf 09.30 tot 16.30 uur en donderdag 23 november 2023 vanaf 18.00 tot 21.45 uur met diens leidinggevende [leidinggevende] .

Het is voor het hof niet inzichtelijk waarop deze conclusies gebaseerd zijn, laat staan dat deze conclusies worden gedragen door de in het rapport vermelde bevindingen. Het hof overweegt daartoe het volgende. Allereerst is niet komen vast te staan dat [appellant] de beschuldiging ‘gedwongen seks’ letterlijk heeft geuit.

Op 24 oktober 2023 heeft [appellant] een gesprek gehad met HR-medewerker [HR-businesspartner] .

[HR-businesspartner] schrijft over de inhoud van dit gesprek het volgende:

“(…)Dhr. [appellant] heeft verklaard naar mij dat hij in het begin liefdesgevoelens had voor mevr. [leidinggevende] , maar dat dit uiteindelijk niet hetgeen is wat hij wilde en hij de relatie tussen hen enkel professioneel wilde houden. Vervolgens verklaart hij aan mij dat mevr. [leidinggevende] hier geen genoegen mee heeft genomen en dat hij in de privésfeer door mevr. [leidinggevende] gedwongen was tot het verrichten van seksuele handelingen. Daarnaast zou hij door haar zijn gestalkt (…)
Ter afsluiting van ons gesprek heb ik dhr. [appellant] gevraagd, gezien de ernst van de verklaring, als hij wilde dat er iets mee zou gebeuren, een schriftelijke klacht in te dienen bij mij.

Ik heb hem aangegeven in dit gesprek dat niet zomaar conclusies genomen kunnen worden (al dat niet

met eventuele acties) op basis van 1 kant van een verhaal. Er zal n.a.v. een klacht altijd hoor en

wederhoor toegepast moeten worden omdat er altijd twee kanten aan een verhaal zitten. Zeker omdat

er in het begin wel sprake was van een eventuele liefdesrelatie heb Ik hem gezegd dat hij zich hopelijk

ook bewust is van zijn eigen rol in de situatie, waardoor mevr. [leidinggevende] het contact met hem zou kunnen

opvatten als een wens voor een liefdesrelatie. Ik heb dit gezegd omdat dhr. [appellant] verklaarde recent

voorafgaand aan ons gesprek, nog in de privésfeer had afgesproken met mevr. [leidinggevende] . (…)”

Ter zitting in hoger beroep heeft [HR-businesspartner] nog verklaard:
Hij ( [appellant] , hof) zei toen dat hij zich seksueel gedwongen heeft gevoeld (onderstreping hof) om met haar handelingen te verrichten.

Op 6 november 2023 levert [appellant] een uitgetypte 7 pagina’s stellende “Grievance Story” in, waarin hij vanuit zijn perspectief de relatie met en gedragingen van zijn leidinggevende [leidinggevende] beschrijft. Dit komt er in grote lijnen op neer dat beiden aanvankelijk een seksuele relatie hadden, maar dat [leidinggevende] geen genoegen nam met de aard van de relatie en bij hem aandrong op continuering van de relatie. Concreet schrijft [appellant] hierover:
“(…) On October 22, she asked to have dinner with me. I was available so I accepted.

When it comes to meeting time she did not want to meet outside and persisted to

come to my place. I did not accept to meet at home and we met near the river. I

bought pizza but she did not want to eat anything. She asked only for water. When

we met she said she didn't want anything from me, she refused to drink water. She

started right after we sat and said things like what kind of person I am. Why am I like

this etc.. I did not want to listen and left. She yelled behind me but I did not look back

and went home.

Then she called me by phone and asked to go outside to talk. “How can you be like

this cold, why are you treating people like this, why are you throwing people like

trash. I said I do not do that but I have to draw the line to protect myself as well.

She said she wanted to cry and that’s why did not want to go to a restaurant We sat

and talked for an hour. She was trying to seduce me by hugs and kisses. I went

home without any further trouble. A couple minutes later, she called me to open my

door. I said don’t do this she said she doesn't care she will come up. She rang the

bell, I went down to the apartment’s main door. She hugged and started to cry. She

wanted to go up to my flat I tried to stop her. I told her that is not a good idea. I told

her having physical relations is not good for us and it is not fixing anything. I told her

to go but she didn't listen and continued to seducing. It probably lasted more than 15

minutes. It was not possible to send her. So I allowed her to go to my flat The rest

of the story is very disturbing for me. I do not want to continue. (…)”

Uit deze gedetailleerdere Grievance Story van [appellant] , die de aanleiding vormde om een extern onderzoek te gelasten, blijkt niet dat [appellant] melding maakt van gedwongen seksueel contact, maar veelal van grensoverschrijdend gedrag in de zin dat [leidinggevende] zich aan hem opdrong waarna ook nog een keer seksueel contact plaatsvond.

Het onderzoek had zich moeten richten op waarheidsvinding met betrekking tot deze klacht van grensoverschrijdend handelen.

Het onderzoeksrapport zelf bevat slechts enkele citaten van antwoorden van [appellant] , terwijl hij een werkdag lang is gehoord. Bovendien is in het rapport geen verklaring van [leidinggevende] (die tweemaal is gehoord) opgenomen terwijl zij uitgebreid gehoord is en kan het hof niet vaststellen dat [appellant] de kans heeft gekregen om op de verklaringen van [leidinggevende] te reageren.

Anders dan [verweerster] met grief 3 aanvoert, deelt het hof dan ook de overweging van de kantonrechter dat de focus van het onderzoek al snel niet meer lag op de klacht van [appellant] over [leidinggevende] . Dat leidt het hof ook af uit de in het kader van deze procedure overgelegde transcriptie van de verhoren van [appellant] . Pas vanaf pagina 49 van die transcriptie worden enkele vragen gesteld over de relatie tussen [appellant] en [leidinggevende] . Er worden veelvuldig en bij herhaling vragen gesteld over de normatief-ethische opvattingen van [appellant] in plaats van concrete vragen over het door [appellant] gemelde grensoverschrijdend gedrag van [leidinggevende] .

Rapporteurs volstaan met te vermelden dat [leidinggevende] inderdaad een aantal keren een poging heeft gedaan om contact met [appellant] te zoeken, ook in de privésfeer. Over de aard van die pogingen vermeldt het rapport niets; kennelijk heeft [leidinggevende] [appellant] ook thuis benaderd na afloop van de seksuele relatie. Dit heeft [leidinggevende] , aldus rapporteurs, gedaan omdat zij de professionele relatie wilde verbeteren en misverstanden op wilde lossen die waren ontstaan vanwege problemen in de communicatie.

De onderbouwing van deze conclusie volgt echter niet uit de bevindingen in het rapport. Enige kritische kanttekening wordt niet geplaatst. Elke verklaring van [leidinggevende] ontbreekt.

Bij deze stand van zaken valt de werkelijke gang van zaken niet (meer) te achterhalen. Dat betekent dat niet is gebleken dat [appellant] in strijd met de waarheid klachten heeft ingediend over zijn leidinggevende en evenmin dat hij zijn leidinggevende valselijk (en dus opzettelijk) heeft beschuldigd van ongepast en ongewenst gedrag.

Met grief 3 voert [verweerster] nog aan dat [appellant] alle ruimte van onderzoekers heeft gekregen om zijn verhaal toe te lichten en dat diens verklaring leemtes bevat en onsamenhangend is. Daaraan kan echter niet de conclusie worden verbonden dat [appellant] zijn leidinggevende valselijk heeft beschuldigd van ongepast en ongewenst gedrag. Bovendien ligt het op de weg van [verweerster] om bewijs te leveren van de dringende reden.

In dit verband overweegt het hof verder dat [appellant] tijdens een video call met de bevindingen uit het onderzoeksrapport is geconfronteerd, waarbij hem gevraagd is daarop te reageren. [verweerster] verwijt [appellant] dat hij ook toen geen samenhangende reactie kon geven en ziet mede daarin grond voor het aannemen van de conclusie dat het verwijt van [appellant] aan het adres van [leidinggevende] vals was. Dat verwijt is naar het oordeel van het hof onterecht. [appellant] werd tijdens de video call “overvallen” met de vergaande conclusies van het onderzoeksrapport. Hij had zelf niet de beschikking over dat (concept-)rapport. Dat [appellant] toen niet meteen een passende inhoudelijke reactie kon geven mag in deze omstandigheden geen verbazing wekken en al zeker niet als argument tegen [appellant] worden gebruikt.

Met grief 4 voert [verweerster] aan dat zij na ontvangst van het onderzoeksrapport nog navraag heeft gedaan bij het onderzoeksbureau en dat het onderzoeksbureau nogmaals de noodzaak van ontslag bevestigde. Daarmee is echter evenmin het bewijs van de dringende reden geleverd, nog afgezien van het feit dat het aan [verweerster] als werkgeefster is om het arbeidsrechtelijke gevolg te verbinden aan de conclusies van het onderzoeksbureau. [verweerster] biedt ook geen nader bewijs aan voor deze ontslaggrond.

Verder in principaal hoger beroep; hoogte van de billijke vergoeding; recht op immateriële schadevergoeding

Het hof overweegt als volgt. Bij het vaststellen van de billijke vergoeding gaat het uiteindelijk erom dat de werknemer wordt gecompenseerd voor het ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werkgever dat heeft geleid tot het einde van de arbeidsovereenkomst.

Bij de vaststelling van de hoogte van de billijke vergoeding zijn verder de volgende gezichtspunten van belang:
- wat zou de verdere duur van de arbeidsovereenkomst zijn geweest zonder het ernstig verwijtbaar handelen van [verweerster] ;
- wat is de mate waarin [verweerster] een verwijt valt te maken, waarbij ook de handelwijze van [appellant] een rol kan spelen;
- heeft [appellant] inmiddels ander werk gevonden en welke inkomsten geniet hij daaruit en welke (andere) inkomsten kan [appellant] in redelijkheid in de toekomst verwerven?

Bij dit alles heeft te gelden dat de billijke vergoeding geen specifiek punitief karakter heeft.

Resterende duur/waarde van de arbeidsovereenkomst

Het vorenstaande betekent dat het hof de bestreden beslissing ten aanzien van de billijke vergoeding zal vernietigen en de billijke vergoeding zal vaststellen op € 30.000,--. De wettelijke rente zal worden toegewezen vanaf 14 dagen na deze beschikking.

[verweerster] zal tevens worden veroordeeld om [appellant] binnen veertien dagen na betekening van de beschikking te voorzien van een deugdelijke bruto-netto specificatie van het toegewezen brutobedrag aan billijke vergoeding. Het hof acht geen termen aanwezig om aan deze veroordeling een dwangsom te verbinden.

De overige vorderingen van partijen in principaal en incidenteel hoger beroep worden afgewezen.

Het hof zal [verweerster] als de (overwegend) in het ongelijk gestelde partij in de kosten van het principaal en incidenteel hoger beroep.

De kosten voor de procedure in principaal hoger beroep aan de zijde van [appellant] zullen vastgesteld worden op:

De kosten voor de procedure in incidenteel hoger beroep aan de zijde van [appellant] zullen vastgesteld worden op € 1.572,-- aan salaris advocaat.