Uitspraken

(ii) De vervoersovereenkomst wordt beheerst door de bepalingen van het CMR-Verdrag (hierna: CMR).

(iii) Het vervoer door Hazeleger naar Rusland heeft plaatsgevonden per vrachtauto. Tijdens het vervoer is de brandstof in de vrachtauto door de lage buitentemperatuur gaan vlokken, waardoor de laadruimte met daarin de kuikens niet langer kon worden verwarmd. Ook de noodaggregaten werkten niet.

(iv) Bij aankomst in Rusland op 29 december 2005 bleken in elk geval 110.000 kuikens te zijn overleden.

Bij inleidende dagvaarding van 5 december 2007 heeft Brinky gevorderd dat Hazeleger wordt veroordeeld tot betaling van het hiervoor in 3.1 onder (v) genoemde bedrag, op de grond – kort gezegd – dat Hazeleger is tekortgeschoten in de nakoming van de vervoersovereenkomst.

Hazeleger heeft zich primair verweerd met een beroep op verjaring. Volgens Hazeleger geldt op grond van art. 32 lid 1 CMR een verjaringstermijn van één jaar, welke termijn moet worden gerekend vanaf de aflevering op 29 december 2005. Door Brinky’s aansprakelijkstelling van 2 januari 2006 is de verjaring op de voet van art. 32 lid 2 CMR geschorst. Nadat Hazeleger op 30 juni 2006 iedere aansprakelijkheid heeft afgewezen, is de schorsing van de verjaring krachtens art. 32 lid 2 CMR opgeheven. De resterende verjaringstermijn van 362 dagen was al verstreken op het moment dat Brinky Hazeleger heeft gedagvaard, aldus Hazeleger.

Ter afwering van het beroep op verjaring heeft Brinky aangevoerd dat op grond van art. 32 lid 3 CMR de stuiting wordt bepaald door de wet van het land waar de zaak dient (lex fori). Naar Nederlands recht wordt de verjaring gestuit door schriftelijke stukken waaruit blijkt dat aanspraak wordt gemaakt op schadevergoeding (art. 3:317 lid 1 BW). Brinky heeft betoogd dat zij met haar brieven van 29 augustus 2006 en 16 april 2007, waarin zij ondubbelzinnig haar aanspraak op schadevergoeding heeft herhaald, de verjaringstermijn steeds opnieuw heeft gestuit.

Het middel werpt een vraag op van uitleg van art. 32 lid 2 en 3 CMR, derhalve van eenvormig privaatrecht, die dient te worden beantwoord aan de hand van de maatstaven van de art. 31 en 32 van het Verdrag van Wenen inzake het verdragenrecht van 23 mei 1969 (Trb. 1972, 51, en 1985, 79; hierna: Verdrag van Wenen) (vgl. HR 29 juni 1990, ECLI:NL:HR:1990:AD1191, NJ 1992/106, en HR 18 december 2009, ECLI:NL:HR:2009:BI6315, NJ 2010/481).

Op grond van art. 31 lid 1 Verdrag van Wenen moet art. 32 CMR worden uitgelegd overeenkomstig de gewone betekenis van de termen van deze bepaling met inachtneming van de context en in het licht van voorwerp en doel van de CMR. Uit art. 31 lid 3, aanhef en onder b, Verdrag van Wenen volgt dat behalve met de context ook rekening moet worden gehouden met ieder later gebruik in de toepassing van het verdrag waardoor overeenstemming van de verdragspartijen inzake de uitlegging van het verdrag is ontstaan, hetgeen meebrengt dat ook de heersende opvatting in de rechtspraak en literatuur van de verdragslanden een primair interpretatiemiddel bij de uitleg van de CMR vormt.

Voorts geldt dat voor de uitleg van de CMR geen gebruik kan worden gemaakt van de wordingsgeschiedenis van het verdrag omdat geen verslag of documentatie van de voorbereidende werkzaamheden (‘travaux préparatoires’) is gepubliceerd of anderszins voor publieke inzage beschikbaar is, zodat het bepaalde in art. 32 Verdrag van Wenen bij de uitleg van de CMR niet kan worden toegepast (vgl. HR 29 juni 1990, ECLI:NL:HR:1990:AD1191, NJ 1992/106).

Blijkens de preambule van de CMR hebben de verdragsluitende Staten met de opstelling van de verdragsregeling beoogd de voorwaarden van de overeenkomst tot internationaal vervoer van goederen over de weg, in het bijzonder wat betreft de voor dit vervoer te gebruiken documenten en de aansprakelijkheid van de vervoerder, ‘op eenvormige wijze te regelen’. Voorwerp en doel van de CMR – als bedoeld in art. 31 lid 1 Verdrag van Wenen – is derhalve de eenmaking van het privaatrecht op het terrein van het internationaal wegvervoer.

Voorts is met de korte verjaringstermijn van art. 32 CMR onder meer beoogd partijen in de transportsector rechtszekerheid te verschaffen (vgl. HR 18 december 2009, ECLI:NL:HR:2009:BI6315, NJ 2010/481). Zoals het hof in rov. 4.13 terecht heeft overwogen, is de transportsector gebaat bij korte verjaringstermijnen, omdat deze een snelle afhandeling van lopende geschillen bevorderen.

De in het onderhavige geding centraal staande vraag van uitleg van art. 32 lid 2 en 3 CMR spitst zich toe op de afbakening van het toepassingsgebied van de rechtsregels die in de verdragsregeling zelf zijn neergelegd of besloten liggen, ten opzichte van het toepassingsgebied van het nationale recht (lex fori) waarnaar de verdragsregeling verwijst.

Het strookt met hetgeen hiervoor in 3.8 is overwogen om bij deze afbakening het toepassingsgebied van de verdragsregeling ruim uit te leggen, en het toepassingsgebied van het nationale recht strikt op te vatten. Langs deze weg wordt immers de met de CMR en de verjaringsregeling van art. 32 CMR beoogde eenmaking van het privaatrecht op het terrein van het internationaal wegvervoer zoveel mogelijk bevorderd, en daarmee tevens de rechtszekerheid en de snelle afhandeling van lopende geschillen.

In dit licht noopt de hiervoor in 3.7 genoemde omstandigheid dat de nationale rechtsstelsels van de bij de CMR aangesloten staten uiteenlopende regelingen kennen ten aanzien van de wijze(n) van schorsing en stuiting van verjaring alsmede de rechtsgevolgen daarvan, eveneens tot een uitleg van art. 32 lid 2 en 3 CMR waarbij het toepassingsgebied van het nationale recht wordt teruggedrongen ten gunste van dat van de eenvormige verdragsregeling.

Ten slotte past een strikte opvatting van het toepassingsgebied van het nationale recht bij het streven naar het ontmoedigen van forum shopping, waarbij iedere partij probeert (als eerste) de zaak aanhangig te maken bij de rechter wiens nationale recht de voor haar gunstigste regeling kent, zoals die met betrekking tot schorsing en stuiting van verjaring.

In het onderhavige geval is in cassatie onbestreden (i) dat de verjaring van Brinky’s vordering op Hazeleger ingevolge art. 32 lid 1 CMR liep vanaf de dag waarop de goederen waren afgeleverd, dat wil zeggen vanaf 29 december 2005, (ii) dat deze verjaring op 2 januari 2006 op de voet van art. 32 lid 2 CMR werd geschorst, doordat Brinky Hazeleger aansprakelijk heeft gesteld door middel van een schriftelijke vordering als bedoeld in deze bepaling, (iii) dat deze schorsing op 30 juni 2006 op de voet van art. 32 lid 2 CMR werd opgeheven, doordat Hazeleger schriftelijk iedere aansprakelijkheid heeft afgewezen, en (iv) dat na deze opheffing van de schorsing de verjaring krachtens art. 32 lid 2 CMR voor het resterende deel van de termijn is doorgelopen.

Anders dan het middel betoogt, hebben Brinky’s (hiervoor in 3.2 genoemde) brieven van 29 augustus 2006 en 16 april 2007, waarin zij ondubbelzinnig haar aanspraak op schadevergoeding heeft herhaald, niet ertoe geleid dat de verjaring van art. 32 lid 1 CMR werd gestuit. Nu deze brieven moeten worden aangemerkt als schriftelijke vorderingen in de zin van art. 32 lid 2 CMR en zij betrekking hadden op hetzelfde onderwerp als Brinky’s schriftelijke vordering van 2 januari 2006, belette art. 32 lid 2 CMR dat door die brieven de verjaring wederom werd geschorst of alsnog werd gestuit.