Uitspraken

De bestreden uitspraak houdt met betrekking tot de schatting van het wederrechtelijk verkregen voordeel, voor zover in cassatie van belang, het volgende in:

"Wettelijke grondslag

In het financieel rapport is het geschatte voordeel gebaseerd op artikel 36e, lid 3 (oud) Sr. Deze grondslag is niet betwist. Nu aan de voorwaarden voor toepasselijkheid is voldaan, zal het hof hierna voormelde wettelijke grondslag eveneens hanteren.

Wijze van schatting van het voordeel

In het financieel rapport is het voordeel berekend op basis van:

A. Eenvoudig kasstelsel; en

B. Vervolgprofijt door waardestijging van onroerende zaken.

Ad. A. Eenvoudig kasstelsel

In de nadere berekening (bron III/pagina 8 t/m 10) is de navolgende kasopstelling opgenomen (bedragen in NLG):

In totaal is derhalve door [betrokkene] over de jaren 1996 t/m 1999 een bedrag van (NLG 135.186 + NLG 728.958 +

NLG 458.873 =) NLG 1.323.017 (= € 600.358,94) contant uitgegeven.

(...)

[H]et hof [stelt] met het financieel rapport de inkomsten van veroordeelde in ieder geval gelijk aan de uit de kasopstelling blijkende uitgaven, nu ook overigens niet is gebleken van inkomsten aan de zijde van veroordeelde.

Het hof stelt het voordeel voortvloeiend uit het eenvoudige kasstelsel op: € 600.358,- (afgerond).

B. Vervolgprofijt door waardestijging van onroerende zaken.

Veroordeelde heeft in de periode van de gepleegde strafbare feiten een drietal panden gekocht en/of verbouwd. In de nadere berekening (bron III/pagina 7) is daarover de navolgende opstelling opgenomen:

In het kader van het strafrechtelijk financieel onderzoek zijn voornoemde onroerende zaken in conservatoir beslag genomen.

Standpunt openbaar ministerie

In de conclusie van antwoord d.d. 16 september 2013 heeft het openbaar ministerie zich op het standpunt gesteld dat in de periode van 1998 tot en met 2013 voormelde zaken in waarde zijn gestegen. Het openbaar ministerie heeft daartoe de navolgende WOZ-waarden over 2013 gehanteerd:

Uit het vorenstaande leidt het openbaar ministerie een vervolgprofijt af van ((2013) € 1.042.000 -/- (1998)

€ 560.418,57=)) € 481.581 (afgerond).

Standpunt verdediging

Primair heeft de verdediging zich op het standpunt gesteld dat het vervolgprofijt niet bij de voordeelsberekening kan worden betrokken. Daartoe zijn dezelfde gronden aangevoerd als hiervoor onder het kopje "Ontvankelijkheid openbaar ministerie" opgenomen, kort gezegd dat dit in strijd zou zijn met beginselen van behoorlijke procesorde.

Het hof verwerpt dit primaire verweer op dezelfde gronden als onder het kopje "ontvankelijkheid van het openbaar ministerie" overwogen. Kort gezegd: de ontnemingsvordering vormt de aanleiding voor de ontnemingsbeslissing en niet de grondslag. Het openbaar ministerie is vrij om de voordeelsberekening gedurende de procedure te wijzigen. Zo ook bij een tussentijdse waardestijging van onroerende zaken die als vervolgprofijt bij de voordeelsberekening kunnen worden betrokken. Dit is niet in strijd met enig beginsel van behoorlijke procesorde.

Subsidiair heeft de verdediging gesteld dat een eventueel vervolgprofijt ten aanzien van het pand aan de [b-straat 1] te Sint Willebrord niet bij de voordeelsberekening mag worden betrokken. Uit een door de verdediging ter zitting van 25 januari 2016 overgelegd stuk zou volgen dat door het openbaar ministerie is verhinderd dat veroordeelde dit pand kon verkopen.

Het hof verwerpt dit subsidiaire verweer. Uit de door de verdediging overgelegde mailwisseling blijkt dat door de raadsman van veroordeelde eerst op 18 november 2015 aan een medewerker van het ressortsparket om toestemming is verzocht om voormeld pand te verkopen. Deze instemming was nodig gelet op het conservatoire beslag. Een reactie op dit verzoek - zo heeft de advocaat-generaal ter terechtzitting in hoger beroep op 25 januari 2016 bevestigd - is uitgebleven.

Wat er echter ook zij van het gestelde - naar het oordeel van het hof zeer laattijdige - verzoek tot verkoop en het uitblijven van een reactie daarop van het openbaar ministerie, dit alles doet niet af aan de omstandigheid dat het pand aan de [b-straat 1] in de periode 1998 tot en met 2013 in waarde is veranderd. Naar het oordeel van het hof kan deze waardeverandering als vervolgprofijt bij de voordeelsberekening worden betrokken.

Meer subsidiair heeft de verdediging gesteld dat de door haar ingebrachte taxatierapporten over 2013 van een NVM-makelaar voor de waardebepaling beslissend dienen te zijn en niet de WOZ-waarden van de betreffende panden.

Uit deze taxatierapporten blijkt van de navolgende waarden in 2013:

[b-straat 1] te Sint Willebrord € 335.000,-.

[a-straat 1] te Sint Willebrord € 85.000,-.

Daarbij heeft de verdediging gesteld dat de waardevermindering van het pand aan de [a-straat 1] in mindering strekt op het behaalde voordeel. Het hof merkt hierover op, dat de aan de pleitnota gehechte productie 2 waarnaar de raadsman in zijn pleitnota verwijst, niet betrekking heeft op [a-straat 1], maar op [a-straat 2]. Wat hiervan verder zij, het hof laat het bij voornoemde constatering, omdat, zoals hierna zal blijken, de taxatiewaarden niet zullen worden gebruikt in verband met de berekening van het voordeel.

Oordeel hof ten aanzien van het vervolgprofijt

Het hof stelt voorop dat de waardestijging van onroerende zaken - die met crimineel geld zijn verkregen respectievelijk waarvan de verbouwing met crimineel geld is gefinancierd - als vervolgprofijt bij de voordeelberekening kunnen worden betrokken.

Panden aan de [b-straat 1] en [a-straat 1]

Uit de hiervoor vermelde standpunten van het openbaar ministerie en de verdediging volgt in ieder geval dat de panden aan de [b-straat 1] en [a-straat 1] in de periode van 1998 tot en met 2013 een waardeverandering hebben ondergaan. Het openbaar ministerie baseert de waardeverandering op de WOZ-waarden van de panden en de verdediging op een tweetal taxatierapporten van een

NVM-makelaar.

Het hof zal voor de bepaling van de waardeverandering de WOZ-waarden over 2013 tot uitgangspunt nemen. Nu immers is gesteld noch gebleken dat tegen bedoelde WOZ- beschikkingen bezwaar is gemaakt, worden de betreffende WOZ-waarden geacht de waarde in het economische verkeer in 2013 te vormen. Op grond van deze taxatierapporten komt het hof tot de navolgende waardeverandering over de periode 1998 tot en met 2013:

Het hof zal de waardestijging van de panden aan de [a-straat 1] en de [b-straat 1] over de periode 1998 tot en met 2013 als vervolgprofijt aanmerken.

Op grond van het vorenstaande stelt het hof het vervolgprofijt over de periode 1998 tot en met 2013 in totaal op (€ 154.521,50 + € 149.731,87=) € 304.253,37.

(...)

Resumé

Op grond van het vorenoverwogene stelt het hof het geschatte voordeel vast op:

Ad. A. Voordeel uit eenvoudige kasopstelling € 600.358,-

Ad. B. Voordeel uit vervolgprofijt € 304,253,37 +

Totaal: € 904.611,- (afgerond)."

De schatting van het wederrechtelijk verkregen voordeel steunt voorts op onder meer de volgende bewijsmiddelen:

"Financieel rapport York 01. [betrokkene], opgemaakt 22 augustus 2000, relaas: dossierpagina's 1 t/m 23;

(...)

6.

(...)

In juli 1998 kocht [betrokkene] het pand [a-straat 1] in Sint Willebrord voor fl. 325.000,-."

(...)

In oktober 1998 kocht [betrokkene] het pand [b-straat 1] te Sint Willebrord, officieel voor een bedrag van fl. 425.000,-, doch in werkelijkheid voor fl. 600.000,-.

Er werd door [betrokkene] een bedrag van fl. 175.000,- buiten de akte om aan de verkoper betaald.

(...)

Gezien het feit dat de onroerende zaken van [betrokkene] werden aangeschaft en betaald met gelden vermoedelijk afkomstig uit de opbrengst van verdovende middelen, zal de waardestijging van deze zaken eveneens als wederrechtelijk verkregen voordeel kunnen worden aangemerkt.

Dit voordeel zal na taxatie der panden kunnen worden vastgesteld. (hof: zie hierna bewijsmiddel 7)

(...)

7.

Een schriftelijk bescheid zijnde een print van een e-mail bericht d.d. 4 september 2013 van [betrokkene 5] (gemeente Rucphen) aan [betrokkene 6] (FP-Rotterdam), als bijlage gevoegd bij de conclusie van antwoord van de advocaat-generaal d.d. 16 september 2013 en voor zover in die print is opgenomen:

Naar aanleiding van uw e-mail treft u hieronder de WOZ-waarden (waarde peildatum: 1 januari 2012, belastingjaar 2013) aan van de onroerende zaken waarover u informatie heeft opgevraagd:

[b-straat 1] te St. Willebrord:

WOZ-waarde: € 422.000,-

[a-straat 1] te St. Willebrord:

WOZ-waarde: € 302.000,-."