Uitspraken

In deze zaak is aan de orde of de rechtbank bij het verlenen van een machtiging tot voortgezet verblijf van een betrokkene die lijdt aan het syndroom van Korsakov, mocht anticiperen op de (toen nog) voorgenomen vermelding van dat syndroom als gelijkgestelde aandoening als bedoeld in art. 1 lid 4 van de Wet zorg en dwang psychogeriatrische en verstandelijk gehandicapte cliënten (hierna: Wzd), in het Besluit zorg en dwang psychogeriatrische en verstandelijk gehandicapte cliënten (hierna: Bzd).1

In deze procedure heeft het CIZ verzocht de machtiging tot voortgezet verblijf van betrokkene op de voet van art. 24 lid 1 Wzd te verlengen voor de duur van een jaar. Daarbij is onder meer overgelegd het indicatiebesluit op grond van art. 3.2.3 van de Wet langdurige zorg, een medische verklaring van een psychiater en een verklaring van een specialist ouderengeneeskundige werkzaam in de accommodatie waar betrokkene is opgenomen. De rechtbank heeft de verzochte machtiging verleend voor de periode tot en met 10 augustus 2020. Zij heeft daartoe onder meer overwogen:

Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft op 20 september 2019 het voornemen kenbaar gemaakt dat een aantal beschreven (uitingen van) aandoeningen, waaronder het syndroom van Korsakov, met een AMvB zal worden aangewezen als “gelijkgestelde aandoeningen”. Uit het voornemen van het Ministerie blijkt dat personen dan in beide wetten een plek krijgen, naar gelang hun zorgbehoefte. Afhankelijk van het ziektebeloop kan beoordeeld worden welk wettelijk regime op dat moment van toepassing moet zijn.

De advocaat van cliënt wijst ter zitting op het feit dat genoemd AMvB nog niet van kracht is, dat het syndroom van Korsakov daarmee niet onder het bereik van de Wzd valt, en dat om die reden afwijzing van het verzoek zou dienen te volgen, dan wel aanhouding op grond van art. 38 lid 10 Wzd teneinde aan het CIZ en de officier van justitie het gevoelen kenbaar te maken dat de rechtbank zich afvraagt of een zorgmachtiging als bedoeld in de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg niet passender is. (…).

Zowel uit de geneeskundige verklaring als uit de verklaring van de specialist ouderengeneeskunde ter zitting blijkt dat de cognitieve beperking ten gevolge van de aandoening en het regieverlies op de voorgrond staan. Uit het neuropsychologisch onderzoek van 2019 is gebleken dat er sprake is van een cognitieve stoornis die ziet op het (verbale) geheugen en traagheid, waardoor cliënt onvoldoende in staat is om voor zichzelf te zorgen. De opname van cliënt is gevolgd na ontslag uit een eerdere opname. Deze heropname was nodig wegens verwaarlozing, terugval in alcoholgebruik en significante somatische klachten wegens tekortschietende zelfzorg, in verband met de noodzaak tot regelmatig katheterisatie. Weliswaar vermeldt het zorgplan dat hij toewerkt naar zelfstandigheid en staat ook in de geneeskundige verklaring dat het komende half jaar zou moeten worden beoordeeld of en hoe dat mogelijk zou zijn, de specialist ouderengeneeskundige sp[r]eekt ter zitting uit dat 24-uursbegeleiding en -zorg altijd noodzakelijk zal blijven, en dat terugkeer naar huis niet mogelijk is, omdat hij de structuur die een instelling biedt nodig heeft. Gelet op het voorgaande is voldoende duidelijk gemaakt dat in het geval van cliënt het syndroom van Korsakov zich als zodanig presenteert dat is voldaan aan de eisen die worden genoemd in artikel 1 lid 4 Wzd. Om die reden is de rechtbank van oordeel dat gerechtvaardigd is vooruit te lopen op het van kracht worden van de AMvB, en hier de Wzd van toepassing te achten.

Daar komt het volgende bij. De rechtbank is in elk geval overtuigd van het feit dat de stoornis van cliënt ernstig gevaar voor hem oplevert dat niet anders dan met een opname kan worden afgewend. Een aanhouding op grond van art. 38 lid 10 Wzd zou echter tot gevolg hebben dat – indien een zorgmachtiging op grond van de Wvggz zou worden toegewezen – cliënt zou moeten verhuizen naar een Wvggz-accommodatie en niet zou kunnen blijven wonen in het (in Korsakov gespecialiseerde) verpleeghuis waar cliënt thans verblijft. De rechtbank begrijpt van cliënt dat hij liever niet in dit verpleeghuis zou wonen, maar een Wvggz-accommodatie zal nog minder aansluiten bij zijn wensen, en ook minder bij zijn behoeften. De rechtbank acht het om die reden ook in het belang van cliënt om vooruitlopend op het van kracht worden van de AMvB de Wzd toe te passen.”