Uitspraken

In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

(i) In 2014 zijn de goederen die aan [de schuldenares] (hierna: de schuldenares) (zullen) toebehoren onder bewind gesteld, waarbij Quitantie tot beschermingsbewindvoerder is benoemd.

(ii) In 2017 is ten aanzien van de schuldenares de toepassing van de wettelijke schuldsaneringsregeling uitgesproken, met benoeming van de rechter-commissaris en de WSNP-bewindvoerder.

(iii) De WSNP-bewindvoerder is bij de berekening van het buiten de boedel te laten bedrag als bedoeld in art. 295 lid 2 Fw (hierna: het vrij te laten bedrag) ten aanzien van de zorgverzekeringspremie uitgegaan van een bedrag van € 135,-- per maand.

(iv) De schuldenares heeft in 2017 € 176,52 per maand en in 2018 € 181,83 per maand aan zorgverzekeringspremies betaald. In 2019 betaalde zij € 193,26 per maand aan zorgverzekeringspremies. De premies hebben betrekking op de verplichte basisverzekering, een aanvullende verzekering en een tandartsverzekering.

(v) Quitantie heeft de WSNP-bewindvoerder verzocht om bij de berekening van het vrij te laten bedrag rekening te houden met de daadwerkelijk door de schuldenares betaalde zorgverzekeringspremies. De WSNP-bewindvoerder heeft daarop verzocht om een overzicht van de door de schuldenares en haar kinderen in de afgelopen twee jaar gemaakte zorgkosten.

“(…) In het VTLB-rapport is opgenomen dat de RC kan beslissen om een verhoging van de ziektekostenpremie mee te nemen als correctie in het VTLB.

Rechtbank Limburg heeft lange tijd een maximum gesteld aan de ziektekostenpremie. Voor 2017 was het maximum gesteld op € 135,-. In de loop van dat jaar is het beleid gewijzigd waarbij het maximum in 2018 is losgelaten. Dit betekent echter niet dat de premies van de ziektekostenverzekering sindsdien ongelimiteerd zijn. De RC geeft aan dat de basisverzekering als norm geldt en dat als een schuldenaar aanspraak wil maken op een correctie voor de aanvullende verzekeringen, de noodzaak hiervan aangetoond dient te worden.

Kortom:

- De premie voor 2017 is correct opgenomen

- Om voor een hogere correctie van de ziektekostenverzekering in aanmerking te komen voor de jaren 2018 en 2019 dient schuldenaar aan te tonen waarom zij deze duurdere verzekering nodig heeft.

- Indien de bewindvoerder ter beoordeling van deze vraag een vergoedingenoverzicht nodig heeft, dient dit te worden overgelegd.

De bewindvoerder is daarom door mij verzocht om kritisch te kijken naar de aanvullende verzekeringen. Mijn inziens hoeven niet alle onvoorzienbare omstandigheden gedekt te worden door aanvullende verzekering. Daarnaast moet blijken dat er geen voorzieningen (zoals WMO etc.) zijn waarop eventueel aanspraak kan worden gemaakt. Bij de fysiotherapeut bijvoorbeeld moet worden bekeken of er sprake is van een chronische aandoening, in welk geval behandelingen vanaf de 21ste keer worden vergoed uit de basisverzekering. Het is mij niet duidelijk of schuldenaar dit aantal afspraken nodig heeft.

Daarnaast moet worden bekeken of de hoogte van de premie van aanvullende verzekering opweegt tegen de vergoedingen. Bij een tandartsverzekering kan gunstiger zijn om vanwege de limitering in hoogte van uitkeringen of eigen risico beter zelf de kosten te dragen.

De orthodontie van de kinderen hoeft ook niet helemaal door de verzekering te worden gedekt. Schuldenaar kan een deel van die kosten betalen uit de toeslagen en het kindergeld dat aan haar wordt vrijgelaten.

Ik heb de bewindvoerder verzocht mij bij het volgende verslag haar bevindingen hieromtrent te geven.”

De rechtbank heeft de beslissing van de rechter-commissaris in stand gelaten.1 De rechtbank heeft daartoe, voor zover in cassatie van belang, het volgende overwogen.

De rechtbank is op grond van art. 314 lid 2 Fw in verbinding met art. 65 Fw verplicht om de rechter-commissaris te horen wanneer zij een beslissing dient te nemen in een zaak die ziet op het beheer van de boedel. Nu de beslissing van de rechter-commissaris waartegen hoger beroep is ingesteld, betrekking heeft op het beheer van de boedel, dient de rechter-commissaris gehoord te worden dan wel zijn visie schriftelijk kenbaar te maken. De rechtbank zal de visie van de rechter-commissaris dan ook meenemen in haar beoordeling. (rov. 4.4.2)

In art. 475d lid 4, aanhef en onder a, Rv staat dat de beslagvrije voet wordt verhoogd met de premie van een door de schuldenaar gesloten ziektekostenverzekering. In par. 3.2 van het rapport van de werkgroep rekenmethode vtlb van Recofa (hierna: vtlb-rapport) staat dat de volledige ziektekostenverzekeringspremie in de berekening moet worden meegenomen, ongeacht soort of hoogte. Volgens art. 1.3 van de Recofa-richtlijnen voor schuldsaneringsregelingen (hierna: Recofa-richtlijnen) kan de rechter-commissaris afwijken van de richtlijnen. (rov. 4.5)

Hoewel de richtlijnen geen recht zijn, neemt de rechtbank deze wel tot uitgangspunt, omdat zij algemeen gangbare regels bevatten voor de verdere behandeling van de schuldsanerings-regeling. (rov. 4.7.1)

Aan de rechter-commissaris komt een zekere discretionaire bevoegdheid toe om van de richtlijnen af te wijken. Om van die bevoegdheid gebruik te maken, is het noodzakelijk dat de rechter-commissaris kennis neemt van alle specifieke omstandigheden van het geval. Aangezien de zeer forse zorgverzekeringspremie op de aanwas van de boedel drukt, mocht de rechter-commissaris de vraag stellen waarom deze dure verzekering noodzakelijk was. Aangezien het antwoord op die vraag uitbleef, heeft de rechter-commissaris terecht vastgehouden aan het normbedrag van € 135,-- per maand. Het is aan de schuldenares om de bewindvoerder te informeren over de omstandigheden die een zorgverzekering met een premie van € 193,26 per maand rechtvaardigen, waarna het aan de rechter-commissaris is om aan de hand van een afweging van alle omstandigheden van het geval te bepalen of de zorgverzekeringspremie voor het gehele bedrag in het vrij te laten bedrag dient te worden meegenomen. (rov. 4.7.2)