Uitspraken

Centraal in de discussie staat het arrest van Uw Raad van 24 juni 200511. Dat ging over een onteigeningsprocedure waarin de onteigenende partij de gezamenlijke erven van de bij KB aangewezen eigenaren had gedagvaard in plaats van de procedure tot benoeming van een derde te volgen. De rechtbank verwierp het ontvankelijkheidsverweer van de erven dat art. 20 Ow niet in acht was genomen. Uw Raad oordeelde, in overeenstemming met de conclusie van de Advocaat-Generaal Wesseling-van Gent, dat het hiertegen gerichte onderdeel 1 van het middel gegrond was:

3.5 Art. 20 Ow strekte oorspronkelijk uitsluitend ertoe een oplossing te bieden voor het geval de in het koninklijk besluit aangewezen eigenaar niet in het Koninkrijk woont of geen bekende woonplaats heeft en ook niet een in het Koninkrijk wonende gevolmachtigde of bewindvoerder heeft aangesteld. In dat geval zou de onteigening kunnen worden opgehouden door de langere termijn die bij de dagvaarding van de in het buitenland wonende verweerder in acht moet worden genomen. Om dit oponthoud te voorkomen werd voorzien in de mogelijkheid het onteigeningsgeding te voeren tegen een door de rechtbank benoemde derde. Blijkens de wetsgeschiedenis strekt ook deze bepaling derhalve ertoe het algemeen belang van een snelle en efficiënte onteigening en daarmee in zoverre ook het belang van de onteigenende partij te dienen. Dit volgt uit de algemene opmerkingen in de memorie van toelichting op de Onteigeningswet:

“De omslagtige vormen, aan welke men bij den burgerlijken regter gebonden is, en het daardoor ontstaande verwijl, zouden eenen anderen weg verkiesselijk maken, indien hij te vinden ware. Spoed toch is het beginsel hetgeen dit geheele onderwerp beheerscht en beheerschen moet. Dit is het dadelijk gevolg van de voorwaarde, het aanwezen van algemeen nut. Geen wetgever, geene regering mag gedoogen, dat worde uitgesteld hetgeen ten algemeenen nutte kan worden gedaan. Zoodra het plan tot rijpheid is gekomen en de middelen ter uitvoering voorhanden zijn, mag de uitvoering vooral niet door bijzondere inzigten of belangen worden vertraagd.”

alsook:

“Het belang der onteigenende partij en dat van het publiek brengt mede, dat men met de onteigening spoed make (...).” (beide citaten ontleend aan bijlagen Handelingen II 1850/51, blz. 290)

Aan het belang van de bij het koninklijk besluit aangewezen eigenaar om in het onteigeningsgeding te verschijnen, werd klaarblijkelijk minder gewicht toegekend dan aan het belang van een voorspoedig verloop van het onteigeningsgeding:

“Ik moet hierbij doen opmerken dat de bepaling van de eerste alinea van art. 20, ten gevolge waarvan de regtbank een persoon zal kunnen benoemen in het belang van den afwezigen, voor dezen eene groote gunst is. De wet behoeft zoo ver niet te gaan, de wet behoeft niet voor hem te zorgen. Hij weet dat de onteigening zijn eigendom kan treffen. Waarom heeft hij er zelf niet voor gezorgd, waarom heeft hij niet zelf een gemachtigde of bewindvoerder benoemd? Heeft hij dit nagelaten dan is het een voorregt, dat hem door de wet is toegekend, indien de regtbank wordt geautoriseerd voor hem iemand te benoemen, die zijne belangen zal waarnemen.” (bijlagen Handelingen II, 1850/51, blz. 1204)

3.7 In 1920 is de benoeming van een derde ook voorgeschreven voor het geval de bij het koninklijk besluit aangewezen eigenaar is overleden. In een dergelijk geval kan de bij het koninklijk besluit aangewezen eigenaar geen verwijt ervan worden gemaakt dat hij geen voorziening heeft getroffen met het oog op een mogelijke onteigening. Daardoor is in dit soort gevallen een zwaarder accent komen te liggen op de tweede functie van de benoeming van een derde: de behartiging van de belangen van de bij het koninklijk besluit aangewezen maar afwezige, dan wel inmiddels overleden eigenaar. Tegelijkertijd is daarmee echter ook het belang van de primaire functie van art. 18 Ow toegenomen, namelijk het voorkomen van oponthoud in het onteigeningsgeding doordat de rechter zou worden genoopt een beslissing te geven omtrent de vraag wie krachtens erfopvolging gerechtigd is tot de te onteigenen onroerende zaak. Daarbij is te bedenken dat niet alleen het onderzoek naar deze vraag tijdrovend kan zijn, maar ook dat, indien verscheidene erfgenamen tot de nalatenschap gerechtigd zijn, complicaties kunnen rijzen wanneer zij het onderling niet eens zijn. Door het voorschrift van art. 18 Ow dat de in het koninklijk besluit aangewezen eigenaar moet worden gedagvaard en het voorschrift van art. 20 Ow dat de belangen van de gezamenlijke erfgenamen worden behartigd door een door de rechtbank te benoemen derde, wordt derhalve ook in dit soort gevallen een snelle en efficiënte onteigening gewaarborgd.

Onderdeel 1 is dus gegrond. De onderdelen 2 en 3 behoeven geen behandeling. Het bestreden vonnis kan niet in stand blijven. De Hoge Raad kan de zaak zelf afdoen door de Gemeente alsnog in haar vordering niet-ontvankelijk te verklaren.”

Uit de overwegingen van Uw Raad in dit arrest kan ik geen andere gevolgtrekking maken dan dat Uw Raad in 2005 de (toen reeds in de literatuur heersende12) opvatting dat dagvaarding tot onteigening zonder inachtneming van art. 20 Ow tot niet-ontvankelijkheid moet leiden, heeft aanvaard. NJ-annotator Van Wijmen had geen kritiek op het arrest, en ook overigens heb ik geen dissidente meningen gevonden.13 Afgaande op rov. 5.3 van haar tussenvonnis meen ik dat ook de rechtbank het imperatieve karakter van het voorschrift van art. 20 Ow terdege onder ogen heeft gezien. Zij heeft evenwel niet daaraan de consequentie verbonden dat de Gemeente niet-ontvankelijk moet worden verklaard, maar in haar tussenvonnis geoordeeld (en op dat oordeel in het in cassatie bestreden vonnis voortgebouwd) dat de onteigeningsprocedure kon worden gered indien alsnog op verzoek van de Gemeente de erfgenaam [eiser] zou worden benoemd als “derde” bedoeld in art. 20, tegen wie het geding zou kunnen worden voortgezet. De klachten van onderdeel 1 stellen de vraag aan de orde of een dergelijke redding door de beugel kan.

De door de rechtbank toegelaten reddingsoperatie vertoont zonderlinge trekjes. [eiser] is al als partij gedagvaard en verschenen en heeft al verweer gevoerd. Wat voegt het toe om hem daarnaast nog als “derde” in het geding te betrekken? Voorts lijkt mij dat de benoeming van een derde op de voet van art. 20 Ow ziet op de benoeming van een ander dan de in het Koninklijk Besluit aangewezen verweerder of diens erfgenamen, dus een echte derde, die als belangenbehartiger van de buiten het Koninkrijk of op een onbekende woonplaats wonende verweerder, of van de erfgenaam of erfgenamen van de overleden verweerder, in het geding behoort op te treden, en die daartoe ook de nodige bekwaamheden moet bezitten en bereid moet zijn tot het vervullen van zijn taak als derde. [eiser] is, zoals nr. 1.4 van het onderdeel aanstipt, kennelijk niet op die hoedanigheden door de Gemeente geselecteerd, maar zou in de gedaante van een “derde” zijn eigen belang als erfgenaam en eigenaar van het perceel moeten behartigen. Daarop kan, denk ik, de wetgever van art. 20 Ow niet het oog hebben gehad, en de benoeming van [eiser] als “derde” wringt ook daarom.

Waarom de Gemeente de gemakkelijk begaanbare weg van art. 20 niet heeft bewandeld, heb ik mij nog afgevraagd. De stukken bieden, voor zover ik kon nagaan, op dit punt geen opheldering. Ik sluit niet uit, dat we te maken hebben met een geval van mislukte termijnbewaking. Zoals ik in noot 8 hierboven heb vermeld, verviel volgens het in deze nog geldende onteigeningsrecht van vóór de inwerkingtreding van de Chw, een door de Kroon goedgekeurd gemeentelijk raadsbesluit tot onteigening indien de onteigenende partij niet binnen twee jaren na dagtekening van het goedkeuringsbesluit de eigendom in der minne had verworven of tot dagvaarding was overgegaan. Waar het onderhavige Koninklijke goedkeuringsbesluit dateert van 10 mei 2010, moest de Gemeente dus vóór (of uiterlijk op) 10 mei 2012 in der minne de eigendom verwerven of dagvaarden. Het zou kunnen dat de Gemeente die termijn zorgvuldig heeft bewaakt (de dagvaarding is uitgebracht op 8 mei 2012), maar daarbij over het hoofd zag dat de dagvaarding in de onderhavige zaak moest worden voorafgegaan door een verzoek tot benoeming van een derde op de voet van art. 20 Ow en honorering door de rechtbank van dat verzoek. Daarvoor was het te laat toen de termijn bijna verlopen was, en mogelijk heeft de Gemeente in een ultieme poging om het raadsbesluit van de ondergang te redden besloten zowel de in het raadsbesluit aangewezen overleden eigenaar als diens broer en erfgenaam te doen dagvaarden. Een andere verklaring voor de onregelmatige manier waarop de Gemeente de onteigeningsvordering aanhangig heeft gemaakt kan ik niet verzinnen. Ik vermoed dus dat de Gemeente in deze zaak een - in eerste aanleg geslaagde - poging doet om het eenvoudige en duidelijke stelsel van art. 20 Ow te compliceren teneinde te ontkomen aan de gevolgen van een door haar gemaakte termijnbewakingsfout.

De methode met behulp waarvan de onderhavige onteigeningsvordering naar het oordeel van de rechtbank kon worden gered lijkt mij allesbehalve voor de hand liggend. Door de art. 18 en 20 Ow wordt ook in gevallen waarin de in het onteigeningsbesluit aangewezen verweerder is overleden, een snelle en efficiënte onteigening gewaarborgd, zoals Uw Raad in zijn arrest van 24 juni 2005 (rov. 3.7) heeft overwogen. Een reddingsoperatie die erin bestaat dat de onteigenende partij hangende de procedure alsnog benoeming verzoekt, en verkrijgt, van een derde als in art. 20 bedoeld, vertraagt de procedure in niet geringe mate.14

Daarbij acht ik een dergelijke reddingsoperatie strijdig met het systeem van art. 20, waarvan het tweede lid, al sinds 1851, de eigenaar na dagvaarding van de derde immers het recht verleent om “ten dage, in art. 23 genoemd,” - d.w.z.: op de eerstdienende dag - “te verschijnen, in welk geval de dagvaarding als aan hem geschied wordt beschouwd en het geding tegen hem wordt gevoerd.” Dit houdt in, zoals wordt bevestigd door de parlementaire geschiedenis van de Onteigeningswet (zie hierna bij 3.8), dat de verweerder alleen op de eerstdienende dag, en niet later, kan verschijnen om als gedaagde partij in het geding op te treden.15

Uit de parlementaire geschiedenis van de Onteigeningswet blijkt dat de hierboven in 3.7 geciteerde formule in de wet is beland teneinde buiten twijfel te stellen dat de buiten het Koninkrijk of op een onbekende woonplaats wonende eigenaar16 geen bevoegdheid kreeg om het geding later dan op de eerstdienende dag over te nemen. Tijdens de behandeling van het wetsontwerp werd een amendement ingediend dat ertoe strekte dat de eigenaar, terugkomende, in elke stand van het geding dit zou kunnen overnemen van de door de rechtbank benoemde persoon. De Minister van Binnenlandse Zaken merkte hierover op 23 juli 1851 in de Tweede Kamer op (zie ook de nrs. 2.12 en 2.13 van de conclusie van mr. Wesseling-van Gent bij de zaak die leidde tot het arrest van Uw Raad van 29 april 2005, ECLI:NL:HR:2005:AT2653, NJ 2005/446):

Terzijde merk ik op dat de in 1920 in lid 3 van art. 20 ingevoerde overeenkomstige toepasselijkverklaring van de leden 1 en 2 van dat artikel de moeilijkheid meebrengt dat de rechtbank niet weet (en in het systeem van de Onteigeningswet omwille van de spoed ook niet zou behoeven uit te zoeken) of een pretense erfgenaam die op de eerstdienende dag verschijnt werkelijk erfgenaam van de in het onteigeningsbesluit aangewezen verweerder is. Deze moeilijkheid schijnt de wetgever over het hoofd te hebben gezien. Zie voor de - op dit punt summiere - memorie van toelichting met betrekking tot het ontwerp van lid 3 van art. 20 de hierboven in 3.8 bedoelde conclusie van mr. Wesseling-van Gent onder nr. 2.11. Wellicht kan deze moeilijkheid onder het huidige recht worden ondervangen door van de erfgenamen die op de voet van art. 20 lid 2 Ow verschijnen te eisen dat zij terstond een notariële akte als in art. 5:188 BW bedoeld (verklaring van erfrecht) in het geding brengen waaruit hun hoedanigheid van erfgenamen kan worden afgeleid, bij gebreke waarvan het geding verder tegen de derde blijft worden gevoerd.

Het valt natuurlijk niet te ontkennen dat de snelheid van de onteigeningsprocedure waarop de wetgever zozeer prijs stelde, er niet mee gediend is als een onteigeningsprocedure mislukt doordat de onteigenende partij bepaalde voorschriften die voor een vlot procedureverloop moeten zorgen, niet in acht heeft genomen. Dit heeft kennelijk voor de rechtbank zwaar gewogen bij haar beslissing om de Gemeente alsnog gelegenheid te geven om een derde te laten benoemen. De rechtbank oordeelt dat [eiser] daardoor niet in zijn belangen wordt geschaad. Voorts oordeelt de rechtbank dat “het procesbelang” dat art. 20 beoogt te beschermen, niet wordt geschaad door benoeming alsnog van een derde. Vooral op het laatste punt bevindt de rechtbank zich, denk ik, op een dwaalspoor. Zoals de rechtbank zelf terdege onderkent, dient art. 20 het belang van een snelle en efficiënte onteigening. Dat belang wordt naar mijn mening wel degelijk geschaad doordat de procedure gecompliceerd en vertraagd wordt door een tussentijdse benoeming van een derde. De onteigenende partij die de voorschriften die de onteigening moeten bespoedigen niet in acht neemt, laadt de verdenking op zich dat de onteigening realiter misschien wel wat minder noodzakelijk, of minder spoedeisend, is dan zij, ook door Uw Raad, geacht moet worden te zijn.18 Dat [eiser], zoals de rechtbank overweegt, niet in zijn belangen geschaad is door het aan de Gemeente toegestane herstel, lijkt mij irrelevant nu het imperatieve karakter van het voorschrift van art. 20 Ow meebrengt dat de rechtbank ook ambtshalve de Gemeente niet-ontvankelijk had moeten verklaren. Met betrekking tot het belang van [eiser] bij zijn betoog dat de Gemeente niet-ontvankelijk is nog het volgende. Als dat betoog slaagt, is de onteigening, waartegen [eiser] kennelijk bezwaren koestert19, van de baan. De Gemeente zou vervolgens, indien zij nog steeds wil onteigenen, helemaal overnieuw moeten beginnen. Daarin kan, lijkt mij, wel degelijk enig belang voor [eiser] liggen, zelfs als men ervan uitgaat dat een nieuwe poging van de Gemeente op rolletjes zal lopen.

Tenslotte nog dit. Als men zou verlangen dat de wegens niet-inachtneming van art. 20 niet-ontvankelijke vordering door een vorm van juridische magie als hier aan de orde (zie bij nr. 3.4 hierboven) kan worden opgewaardeerd tot een ontvankelijke vordering, kan men nog beter (lijkt mij) aan art. 20 zijn strengheid ontnemen door een interpretatie in die zin dat de onteigenende partij in plaats van een door de rechter benoemde derde te dagvaarden ook mag kiezen voor dagvaarding van de overleden in het onteigeningsbesluit aangewezen verweerder20 of van diens erfgenamen. Echter, Uw Raad heeft in zijn arrest van 24 juni 2005 nu juist een zodanige interpretatie afgewezen, en dat - naar ik moet aannemen - in het volle bewustzijn van de vertraging die de toen door de gemeente Sittard-Geleen noodzakelijk geachte onteigening zou oplopen door vernietiging van het in die zaak bestreden vonnis van vervroegde onteigening.21 Ik zie geen redenen, laat staan klemmende redenen, om de in 2005 door Uw Raad gebarreerde weg thans toch maar open te stellen. In de schriftelijke toelichting van mr. Sluysmans lees ik ook geen aansporing om op de in het arrest van 2005 aanvaarde opvatting terug te komen.

Het bovenstaande brengt mee dat ik de onderdelen 1.1 en 1.2 van het middel gegrond acht voor zover die klagen dat de rechtbank heeft miskend dat het gebrek van de verkeerde inleiding van de procedure zich niet leent voor herstel door een benoeming alsnog van een derde als in art. 20 Ow bedoeld.

Onderdeel 1.3 betoogt dat een herstelpoging als hier aan de orde in géén geval kan slagen als de benoemde derde niet uitdrukkelijk verklaart geen bezwaar te hebben tegen de gang van zaken. Dat betoog lijkt mij wel juist, maar niet relevant nu ik meen dat een herstelpoging door benoeming achteraf van een derde als in art. 20 Ow bedoeld hoe dan ook niet kan slagen. Het onderdeel behoeft geen behandeling als Uw Raad mijn hierboven ontvouwde visie volgt.

Onderdeel 1.4 valt overwegingen van de rechtbank in haar beschikking van 8 mei 2013 aan. Aangezien de rechtbank in rov. 5.2 van het bestreden vonnis van 24 juli 2013 ter motivering van de afwijzing van het beroep op niet-ontvankelijkheid heeft verwezen naar deze beschikking, en dus het bestreden vonnis mede steunt op de rechtsopvatting die aan de beschikking ten grondslag ligt, komt de klacht van onderdeel 1.4 niettemin voor behandeling in aanmerking. De klacht lijkt mij gegrond voor zover zij voortbouwt op de, naar mijn mening gegronde, onderdelen 1.1 en 1.2. De daarnaast door het onderdeel nog aan de orde gestelde kwestie of [eiser] als rietdekker zonder enige [betrokkene 2] als derde benoemd had mogen worden kan in het midden blijven. Ik merk slechts op dat, voor zover mij bekend, steeds een advocaat als derde pleegt te worden benoemd, doch dat mij de stelling van het onderdeel dat de te benoemen derde blijkens de wettekst zelf de kwaliteiten dient te bezitten om als derde te kunnen optreden onjuist lijkt. De door mr. Sluysmans in zijn schriftelijke toelichting behandelde vraag of tegen die beschikking cassatieberoep heeft opengestaan behoeft geen beantwoording.

Onderdeel 1.5, dat klaagt dat de rechtbank in het onteigeningsvonnis niet is teruggekomen op de (naar mijn mening terecht bestreden) oordelen in rov. 5.3 van het tussenvonnis slaagt in het kielzog van het slagen van de klachten die ik blijkens het bovenstaande gegrond acht.

Gegrond acht ik tenslotte ook onderdeel 1.6, dat klaagt dat de rechtbank ook de vordering, voor zover ingesteld tegen de reeds in 1998 overleden [betrokkene 1], niet-ontvankelijk had moeten verklaren. Terecht heeft de rechtbank in haar tussenvonnis (rov. 5.3) geoordeeld dat de Gemeente in de vordering tegen de overleden [betrokkene 1] niet-ontvankelijk moet worden verklaard, alleen heeft zij nagelaten die niet-ontvankelijkverklaring in het dictum van dat vonnis dan wel in het dictum van het in cassatie bestreden vonnis, op te nemen.

Uw Raad kan na vernietiging de zaak zelf afdoen door de Gemeente niet-ontvankelijk te verklaren in haar vordering. Voor het geval Uw Raad het eerste onderdeel ongegrond acht, ga ik hierna in op het tweede onderdeel.

In het arrest van 9 februari 2000 oordeelde Uw Raad (rov. 4.2.3) dat voor een zelfstandige beoordeling door de onteigeningsrechter van de noodzaak tot onteigening naar het tijdstip van zijn uitspraak slechts plaats is indien hetgeen de gedaagde aanvoert, zo dat juist wordt bevonden, meebrengt dat de onteigening op grond van na (de goedkeuring van) het onteigeningsbesluit gewijzigde of aan het licht gekomen omstandigheden aan de zijde van de onteigenende partij in strijd is met het recht omdat de onteigening niet (meer) geschiedt ten behoeve van het doel waarvoor volgens het onteigeningsbesluit onteigend wordt of omdat ten gevolge van gewijzigde inzichten met betrekking tot de uitvoering van een bestemmingsplan of enig ander aan de onteigening ten grondslag liggend besluit of plan niet (meer) kan worden gezegd dat de onteigening geschiedt ter uitvoering van dat plan.22

De rechtbank is bij de beoordeling van het beroep op gewijzigde of nieuwe omstandigheden ervan uitgegaan (rov. 5.8) dat zij “bij toetsing van na het onteigeningsbesluit opgekomen nieuwe feiten of omstandigheden slechts dan de vordering tot onteigening (kan) afwijzen indien die feiten of omstandigheden van zodanige aard zijn dat het instellen en het volharden bij de vordering tot onteigening in strijd komt met algemene beginselen van behoorlijk bestuur en derhalve misbruik van recht oplevert”. Naar de letter genomen is dit niet dezelfde maatstaf dan hiervoor onder 4.2 weergegeven, waarbij overigens onduidelijk is of de door de rechtbank gekozen formulering neerkomt op een engere en beperktere maatstaf, zoals [eiser] stelt23. Gelet op hetgeen de rechtbank vervolgens heeft overwogen meen ik echter dat niet kan worden gezegd dat zij de juiste, hiervoor onder 4.2 bedoelde maatstaf heeft miskend. Het volgende is daarbij van belang.

In cassatie onbestreden is de samenvatting die de rechtbank in rov. 5.7 heeft gegeven van het beroep van [eiser] op na het Koninklijk Besluit gewijzigde of aan het licht gekomen omstandigheden, namelijk “dat de economische crisis zich in de afgelopen twee jaren verder heeft verdiept en dat de uitgifte van bedrijventerreinen in de provincie Drenthe vrijwel tot stilstand is gekomen”, alsmede dat “de gemeente het beleid met betrekking tot de realisatie van het bedrijventerrein ‘De Riegmeer’ begin 2012 heeft gewijzigd.” De genoemde beleidswijziging houdt blijkens de gedingstukken in dat de gemeenteraad op 12 april 2012 ermee heeft ingestemd dat uitgegaan wordt van een gemiddelde jaarlijkse uitgifte van 3-5 hectare bedrijventerrein per jaar en dat de aanleg van de eerste fase van Riegmeer wordt gestart “bij de eerste bedrijfsvestiging die redelijkerwijs niet meer inpasbaar is op de bestaande terreinen.”24 Daartegenover heeft de Gemeente onder meer gesteld dat zij geen grotere kavels meer kan aanbieden, dat de maximale kavelgrootte die nog beschikbaar is ligt rond de 2 ha, dat grotere ruimtevragers geen plek meer kunnen vinden op de huidige terreinen, en dat Riegmeer geschikt is voor grotere ruimtevragers en zwaardere bedrijvigheid. De Gemeente heeft verder gesteld dat de noodzaak en urgentie van de onteigening erin zijn gelegen dat zij eigenaar van het bedrijfsterrein moet zijn om een vestigingskandidaat te kunnen bedienen als deze zich bij haar meldt en dat haar opnieuw vragen over de mogelijke beschikbaarheid van een bedrijfskavel van 8 tot 10 ha hebben bereikt25. De rechtbank heeft dit betoog kennelijk gevolgd door op grond van het - op zichzelf niet door [eiser] betwiste - gesprek met een potentiële vestigingskandidaat over een kavel van 12 ha te concluderen dat “ondanks een zich verdiepende crisis met alle gevolgen van dien, zich toch mogelijkheden voordoen die maken dat voldoende bedrijfsterrein, van voldoende omvang, beschikbaar dient te zijn.” Het oordeel van de rechtbank komt naar de kern genomen erop neer dat dat de onteigening nog steeds geschiedt ten behoeve van de aanleg van het ter plaatse te realiseren bedrijventerrein, ofwel: dat de Gemeente haar bevoegdheid om te onteigenen voor geen ander doel gebruikt dan het doel waarvoor zij die bevoegdheid heeft gekregen.26 In dit licht wijst de verwerping van het beroep op gewijzigde of nieuwe omstandigheden naar mijn mening niet op een onjuiste rechtsopvatting van de rechtbank. Voorts lijkt mij het oordeel van de rechtbank, ook in het licht van de in onderdeel 2.2 opgesomde stellingen van [eiser], niet onbegrijpelijk. Het tweede middelonderdeel acht ik dan ook ongegrond.