Uitspraken

Wetgeving en parlementaire geschiedenis

“1. De vennootschap bij wijze van geldschieting, anders en commandite genaamd, wordt aangegaan tusschen eenen persoon, of tusschen meerdere hoofdelijk verbonden vennoten, en eenen of meer andere personen als geldschieters.

2. Eene vennootschap kan alzoo te gelijker tijd zijn eene vennootschap onder eene firma, ten aanzien van de vennooten onder de firma, en eene vennootschap bij wijze van geldschieting, ten aanzien van den geldschieter.

(…)”

Blijkens art. 19 lid 1 WvK zijn de beherende vennoten van een commanditaire vennootschap (hierna: CV) - anders dan de commanditaire vennoten, de “geldschieters” - hoofdelijk verbonden.

Algemeen wordt aangenomen dat uit lid 2 van het artikel - waarvan de tekst niet geheel duidelijk is - volgt dat voor beherende vennoten van een CV ook de bepalingen van art. 17 en art. 18 WvK over de vennootschap onder firma (hierna: VOF) gelden2.

“In vennootschappen onder eene firma is elk der vennooten, wegens de verbindtenissen der vennootschap, hoofdelijk verbonden.”

Het artikel regelt de externe aansprakelijkheid van vennoten van een VOF en is, gelet op art. 19 lid 2 WvK, onverkort op beherende vennoten van een CV van toepassing.

“Ook merkt men bij deze gelegenheid aan dat hier, en vervolgens op meerdere plaatsen, het woord solidair vervangen is door voor het geheel en hoofdelijk voor het geheel, hetgeen zeer duidelijk en verstaanbaar is, en daarom aan eenige leden ook verkieslijk voorkomt, maar dat in het Burgerlijk Wetboek, art. 1341 en vervolgens overal, die uitdrukking vervangen is door het woord hoofdelijk en dus deze twee wijzen van zich uit te drukken in de twee Wetboeken in harmonie gebragt moeten worden.”

Over de aansprakelijkheid van vennoten jegens derden wordt in de memorie van toelichting uit 1833-1834 bij de Herziening van Titel I-VI van het Eerste Boek van het WvK het volgende opgemerkt6:

“Vennootschappen zijn van tweederlei aard, namelijk burgerlijke en commerciële; de laatste zijn òf onder eene firma opgerigt, òf bij wijze van geldschieting, òf eindelijk bij deelneming.

Alle deze soorten en hare onderdeelen komen daarin overeen, dat een derde, die met de vennootschap handelt, steeds een of meer personen moet aantreffen, die in hun persoon en in alle hunne goederen voor de daden en verbindtenissen der maatschap aansprakelijk zijn.

In burgerlijke vennootschappen bestaat geene solidariteit ten aanzien der vennooten, doch de derde, die met haar handelt, heeft aanspraak op de goederen van hem, met wien hij de overeenkomst heeft gesloten.

Bij commerciële vennootschappen onder eene firma zijn alle de vennooten hoofdelijk voor het geheel aansprakelijk en zij kunnen zelfs bij lijfsdwang worden vervolgd.

Bij die bij wege van geldschieting rust de verantwoordelijkheid op dengeen of degenen, wier naam in de firma gebezigd wordt; terwijl de geldschieter niet meer dan zijn ingebragt of beloofd kapitaal kan verliezen.

Eindelijk bij eene vennootschap bij deelneming is degeen, die met den derde heeft gehandeld, aan dezen aansprakelijk.

Uit dit een en ander volgt, dat op hoedanige wijze eene maatschap ook moge zijn opgerigt, de derde steeds zijnen waarborg vindt in den persoon en in de goederen van een of meer aan hem bekende lieden, en dat derhalve die derde, vóór dat hij de handeling sluit, naar mate van het vertrouwen, dat de vennooten hem inboezemen, in staat is zich te beraden, of hij al dan niet de verbindtenis wil aangaan.

Naar den regel is derhalve, even als zulks omtrent elke overeenkomst plaats heeft, geene maatschap denkbaar zonder een aansprakelijk persoon, daar, in het afgetrokkene, zaken of goederen geene overeenkomsten kunnen aangaan of het onderwerp eener handeling uitmaken, zoo dezelve niet steeds door een persoon worden vertegenwoordigd.”

“Ingeval een nieuwe vennoot tot de vennootschap toetreedt, is deze slechts aansprakelijk voor de verbintenissen na zijn toetreden ontstaan.”

De toelichting bij dit artikel vermeldt het volgende8:

“Niet duidelijk in ons huidige recht is, of een nieuw toegetreden vennoot verbonden is voor de bestaande “schulden der vennootschap”*. Voor deze aansprakelijkheid bestaat geen deugdelijke rechtsgrond. De grond voor de rechtsband tussen de derde en de vennoot is immers hierin gelegen, dat de vennoot deel uitmaakt van de vennootschap ten tijde dat de rechtsband met de vennootschap ontstond. Het ontwerp kiest derhalve voor het stelsel dat de toetredende vennoot slechts aansprakelijk is voor de verbintenissen na zijn toetreden ontstaan**.”

[* Zie hieromtrent Molengraaff I p. 221.]

[** Anders: voor de OHG Duitsland; HGB 130; Zwitserland, O.R. 569; Italië 2269.]

“Een vennoot die toetreedt of opvolgt, is slechts verbonden voor de verbintenissen na zijn toetreding of opvolging ontstaan.”

In de memorie van toelichting wordt het volgende over de bepaling opgemerkt10:

“Lid 2 correspondeert met lid 2 van artikel 7.13.1.6 Ontwerp-Van der Grinten. De in deze bepaling geregelde kwestie is omstreden. Zie voor literatuur en lagere jurisprudentie met uiteenlopende standpunten ten aanzien van de vennootschap onder firma Asser-Maeijer 5-V nr. 279 en 280. Het wetsvoorstel houdt vast aan de benadering van het Ontwerp-Van der Grinten. Voor het aanvaarden van hoofdelijke verbondenheid op voet van lid 1 van artikel 813 van toetredende vennoten voor op het moment van hun toetreden reeds bestaande verbintenissen van de vennootschap kan geen deugdelijke grond worden aangewezen. Zie de toelichting p. 1095, bij het Ontwerp-Van der Grinten en reeds voor het huidig recht Asser-Maeijer 5-V t.a.p.* Zaakcrediteuren behouden bij een dergelijke toetreding hun aanspraken jegens de reeds aanwezige vennoten en jegens de vennootschap, waarbij zij verhaal kunnen blijven nemen op de goederen van de vennootschappelijke gemeenschap (artikel 806 lid 3) en op de goederen van de vennootschap die rechtspersoon is. Hun rechten worden niet verkort.

Van aansprakelijkheid voor het geheel van een toetredende vennoot bij een tekortkoming in de nakoming van een vóór zijn toetreden door de vennootschap ontvangen opdracht, zal ingevolge lid 2 van artikel 813 geen sprake zijn indien die tekortkoming vóór zijn toetreden plaatsvond en deze reeds hierom niet aan hem kan worden toegerekend. (…)”

[* Zie ook section 17 (1) Engelse Partnership Act 1890. Anders § 130 Duits HGB en artikel 569 Zwitsers OR.]

Jurisprudentie

“Overwegende, dat de eischers in de eerste plaats hunne voorziening hebben gegrond op schending van art. 18 W.K., doordien het Hof verkeerdelijk zou hebben geoordeeld, dat het niet geoorloofd was de vennooten eener firma, onder vermelding der causa debiti, met name tot voldoening eener schuld dier firma, in regten aan te spreken;

O., dat het Hof is van meening geweest, dat de schuldenaren ten deze, zijnde de vennootschap van koophandel, onder de benaming of firma van A.v.L. en D.K. en Comp. de regtsvordering der eischers, naar de wet, tegen gezegde vennootschap, en niet, gelijk in casu geschied is, tegen de bijzondere leden derzelve, had moeten zijn ingesteld, als kunnende de bijzondere personen, in de vennootschap betrokken, eerst na eene verkregene veroordeling tegen de vennootschap of firma zelve, indien daartoe termen waren, in executione in aanschouw komen;

O. echter, dat naar art. 11 W.K., in vennootschappen onder eene firma, elk der vennooten wegens verbindtenissen der vennootschap hoofdelijk voor het geheel is aansprakelijk, en dat hieruit onmiskenbaar volgt, dat de schuldeischer van eene zoodanige vennootschap, elk der vennooten, welke hij verkiest, individueel en derhalve ook zoo vele hunner als hij wil en die welke hij wil, dadelijk ter zake dier verbindtenissen in regten kan dagvaarden;”

“2. Het hof ziet aanleiding eerst grief II te beoordelen. De toegetreden vennoot is niet hoofdelijk aansprakelijk voor schulden van de vennootschap onder firma, die zijn ontstaan voordat hij daarvan deel uitmaakte, in het geval dat die vennootschap in een veranderde samenstelling wordt voortgezet. Voor het gevolg van een dergelijke aansprakelijkheid, dat de schuldeiser van de vennootschap onder firma er zomaar een nieuwe schuldenaar bijkrijgt, bestaat geen deugdelijke rechtsgrond. De bestaande vennoten, de vennootschap onder firma en de eventueel uitgetreden vennoten blijven immers aansprakelijk voor die schulden.

3. Het argument dat de rechtbank in het bestreden vonnis gebezigd heeft, dat de toegetreden vennoot ingevolge art. 33 intern draagplichtig wordt voor de bestaande schulden van de vennootschap onder firma, rechtvaardigt naar het oordeel van het hof niet dat die vennoot daarvoor ook extern aansprakelijk wordt.

De ratio van de interne draagplicht is juist te voorkomen dat de rechten van de schuldeiser van de vennootschap onder firma niet verkort worden doordat de samenstelling van die vennootschap wisselt.”

In een arrest van 14 september 1999 kwam het hof Arnhem, onder verwijzing naar art. 7.13.1.6 lid 2 BW van het voorontwerp van Boek 7 BW, tot dezelfde conclusie16.

Ook verschillende rechtbanken oordeelden, in navolging van het hof Arnhem en veelal onder verwijzing naar het wetsvoorstel 28 746, dat van aansprakelijkheid van een toetredende vennoot voor “oude” schulden van de vennootschap geen sprake kan zijn17.

De rechtbank Rotterdam voegde daar in een uitspraak van 14 april 2004 aan toe dat niet kan worden uitgesloten dat onder bijkomende omstandigheden wel persoonlijke aansprakelijkheid van de toegetreden of opvolgende vennoot moet worden aangenomen, bijvoorbeeld indien de vennootschap wel de middelen heeft om het vonnis na te komen, maar deze nakoming alsmede het verhaal op het vennootschappelijk vermogen bewust wordt gefrustreerd18.

Ook de rechtbank Haarlem19 en de rechtbank Leeuwarden20 hebben een nuance aangebracht. Volgens deze rechtbanken is wel sprake van hoofdelijke aansprakelijkheid indien uit een gedraging van een toegetreden vennoot de wil tot aanvaarding van de hoofdelijke aansprakelijkheid voor “oude” schulden van de vennootschap kan worden afgeleid.

“3.5.1 (…) Degene die maat is op het tijdstip dat de in art. 7:407 lid 2 BW bedoelde opdracht is aanvaard, is in beginsel op grond van die bepaling voor het geheel aansprakelijk ter zake van een tekortkoming in de nakoming daarvan. Degene die maat is op het tijdstip dat de betrokken schuld van de maatschap ontstaat, is daarvoor voor een gelijk deel aansprakelijk op grond van artikel 7A:1679-1681 BW. Anders dan het hof tot uitgangspunt heeft genomen, vallen geen nadere eisen te stellen voor persoonlijke aansprakelijkheid van de maten. In het geval van E. is derhalve voor persoonlijke aansprakelijkheid reeds voldoende dat hij in 2000 als maat is toegetreden tot de maatschap, na welk tijdstip een deel van de door Biek gestelde schulden is ontstaan, en in het geval van D. dat hij maat was toen de opdrachten door de maatschap werden aanvaard of toen de door Biek gestelde schulden zijn ontstaan.”

De rechtbank Overijssel oordeelde dat de situatie van een VOF op dit onderdeel niet relevant verschilt van die van de maatschap en leidde uit het geciteerde arrest af dat de Hoge Raad voor persoonlijke aansprakelijkheid van een vennoot voldoende vindt (i) dat na toetreding van de vennoot een deel van de (gestelde) schuld is ontstaan, of (ii) dat na toetreding van de vennoot de opdracht is aanvaard. Of de vennoot persoonlijk iets met de opdracht te maken heeft gehad, is volgens de rechtbank niet van belang.

Andere rechtbanken maken uit art. 18 WvK op dat een toetredende vennoot (altijd) aansprakelijk is voor schulden van de vennootschap die voor zijn toetreden zijn ontstaan23.

De rechtbank Assen heeft in 2005 erop gewezen dat art. 18 WvK ter bescherming van crediteuren ertoe strekt om de vennoten van de VOF hoofdelijk aansprakelijk te doen zijn, zodat op hun privé-vermogen verhaal kan worden genomen als het vennootschapsvermogen niet toereikend is24. Volgens deze rechtbank laat met het feit dat verhaal óók mogelijk is op het deel van het vennootschapsvermogen van de nieuwe vennoten, zich niet verenigen dat vennoten die toetreden niet hoofdelijk en privé aansprakelijk zouden zijn voor bestaande schulden. De rechtbank Assen achtte verder van belang dat de aansprakelijkheid van de toetredende vennoot intern met de oude en/of uitgetreden vennoten kan worden geregeld.

De rechtbank Arnhem overwoog in haar vonnis van 21 september 2007 dat in het licht van het bepaalde in art. 18 WvK de rechtszekerheid met zich brengt dat de nieuw toegetreden vennoot door de schuldeisers van de vennootschap kan worden aangesproken voor nakoming van bestaande verplichtingen van de vennootschap25. Ook oordeelde deze rechtbank dat de nieuwe vennoot mag worden geacht zich tevoren op de hoogte te hebben gesteld van de toestand van de vennootschap waaraan hij zich verbindt, althans zulks te hebben kunnen doen, en zich de mogelijkheid van regres op de overige vennoten te hebben voorbehouden.

“2. Luidens artikel 202 Wetboek van Vennootschappen is de gewone commanditaire vennootschap een vennootschap die wordt aangegaan tussen één of meer hoofdelijk aansprakelijke vennoten, beherende vennoten genoemd, en één of meer geldschieters, stille vennoten genoemd.

Artikel 206, eerste lid, Wetboek van Vennootschappen bepaalt dat de stille vennoot voor de schulden en verliezen van de vennootschap slechts instaat tot het bedrag dat hij beloofd heeft te zullen inbrengen.

3. Uit deze bepalingen volgt dat de beherende vennoten onbeperkt en hoofdelijk aansprakelijk zijn voor de nakoming van de verbintenissen van de vennootschap, ongeacht uit welke oorzaak of op welk tijdstip zij zijn ontstaan.

4. De appelrechters die in het tussenarrest van 23 december 2008 oordelen dat een belastingschuld van de vennootschap slechts kan worden ingevorderd van de beherende vennoten op voorwaarde dat de schuld ontstond op het ogenblik dat zij beherende vennoten waren, verantwoorden hun beslissing niet naar recht.

Het middel is gegrond.”

Literatuur

De Nederlandse literatuur is verdeeld over de vraag of een toetredende vennoot persoonlijk aansprakelijk is voor schulden van de vennootschap die voor zijn toetreden zijn ontstaan.

Heuff heeft in zijn in 1970 uitgebrachte preadvies voor de Broederschap der Candidaat-Notarissen verdedigd dat van belang is of er door de toetreding een nieuwe vennootschap is ontstaan. Zo ja, dan is er geen aansprakelijkheid voor schulden van vóór het toetreden. Zo neen, dan is die aansprakelijkheid er wel.29

Wiersma heeft in zijn preadvies uit datzelfde jaar daarentegen verdedigd dat beslissend is of er een gedraging is van de nieuwe vennoot waaruit de crediteuren zijn wil om de aansprakelijkheid te dragen, hebben kunnen afleiden30.

Van Solinge wijst in zijn preadvies voor de Vereeniging ‘Handelsrecht’ uit 1974 erop dat het bij verbintenissen van duurzame aard, zoals een concurrentieverbod dat op de vennootschap rust of een huurovereenkomst die door de vennootschap is aangegaan, onbevredigend is wanneer een toetredende vennoot niet persoonlijk aansprakelijk is voor verbintenissen die voor zijn toetreding zijn ontstaan31.

Voorstander van aansprakelijkheid is onder anderen Mohr, die meent dat wie toetreedt tot een bestaande vennootschap waarvan de identiteit blijft voortbestaan, de gevolgen heeft te aanvaarden die deze rechtsbetrekking aan deelneming verbindt. Tot die gevolgen behoort ingevolge art. 18 WvK ook de hoofdelijke verbondenheid voor alle verbintenissen van de vennootschap, aldus Mohr. Verder wijst Mohr erop dat de stellingen dat de voortgezette vennootschap wel aansprakelijk blijft voor de oude schulden, maar de nieuwe vennoten niet, moeilijk verenigbaar zijn32.

Ook Assink pleit vóór aansprakelijkheid van de toetredende vennoot voor “oude” schulden van de vennootschap33. Hij baseert dit op:

(1) de systematiek dat zowel oude als nieuwe zaakcrediteuren van de voortgezette maatschap of VOF (CV) verhaal kunnen nemen op haar vennootschapsvermogen;

(2) de ongeclausuleerde redactie van art. 18 WvK jo art. 19 lid 2 WvK;

(3) de mogelijkheid dat sprake is van doorlopende verplichtingen uit hoofde van duurovereenkomsten die vóór wisseling in het vennotenbestand namens de maatschap of de VOF (CV) zijn gesloten; en

(4) het belang van het handelsverkeer, waarin realiter niet van een zaakcrediteur kan worden gevergd dat hij bij iedere vordering nagaat of deze vóór dan wel ná de wisseling in het vennotenbestand is ontstaan, zo dit laatste al precies mogelijk is.

Assink voegt daaraan toe dat de hoofdelijke aansprakelijkheid onverlet laat dat een toetredende vennoot bij zijn toetreding afspraken kan maken met de bestaande vennoten en bijvoorbeeld intern een vrijwaring kan bedingen, dan wel de bestaande vennoten ertoe kan bewegen een nieuwe VOF of CV op te richten of kan besluiten om niet tot de vennootschap toe te treden.

Tot de voorstanders van aansprakelijkheid van de toetredende vennoot voor bestaande verbintenissen behoort ook Raaijmakers. Het komt Raaijmakers echter wel redelijk voor deze aansprakelijkheid te beperken tot de netto-inbreng van het toetredende lid in de vennootschap, omdat de derde niet kan worden geacht te zijn afgegaan op de gegoedheid van de vennootschap na toetreding van de nieuwe vennoot34.

Tegen aansprakelijkheid van de toetredende vennoot voor “oude” schulden van de vennootschap is onder anderen Maeijer, die voor zodanige aansprakelijkheid geen deugdelijke grond ziet. Maeijer voert aan dat de toetredende vennoot part noch deel heeft gehad aan de totstandkoming van de verbintenissen die voor zijn toetreden zijn ontstaan. Verder vraagt hij zich af waarom zaakcrediteuren aan het toetreden van een nieuwe vennoot zonder meer extra rechten zouden moeten kunnen ontlenen35.

Van Veen en Grapperhaus menen eveneens dat een nieuw toegetreden vennoot niet in privé aansprakelijk is voor de verbintenissen die vóór zijn toetreden zijn ontstaan. Zij betogen dat uit art. 18 WvK geen aansprakelijkheid voortvloeit en dat die bepaling niet het ontstaan, maar slechts de omvang van de aansprakelijkheid regardeert. Overigens wijzen zij op het hiervóór (onder 2.16) reeds aangehaalde arrest van de Hoge Raad van 15 maart 2013, waaruit zou kunnen worden afgeleid dat vennoten niet aansprakelijk zijn voor verbintenissen die dateren van vóór hun toetreden36.

Evaluatie

De oorspronkelijke tekst van art. 18 en art 19 lid 1 WvK sprak van “hoofdelijk voor het geheel aansprakelijk”. Dit duidt naar mijn mening op een aansprakelijkheid voor alle schulden van de vennootschap. Met de tekstuele wijziging van beide bepalingen in 1989 is niet beoogd de reikwijdte van de daarin voorziene aansprakelijkheid te veranderen37.

Dat de aansprakelijkheid niet alleen ziet op alle schulden van de vennootschap, maar ook op alle vennoten, maak ik op uit het hiervoor aangehaalde arrest van de Hoge Raad uit 1849. De Hoge Raad oordeelde in dit arrest dat de hoofdelijke aansprakelijkheid inhoudt dat de schuldeiser “elk der vennooten, welke hij verkiest, individueel en derhalve ook zoo vele hunner als hij wil en die welke hij wil, dadelijk ter zake dier verbindtenissen in regten kan dagvaarden”. Er wordt hier geen uitzondering gemaakt voor een toetredende vennoot.

“O. dat ged. Frankot eiser in zijn vordering tegen hem niet ontvankelijk acht, omdat hij eerst in febr. 1953 vennoot is geworden van de vennootschap onder de firma M.J. de Haan en Reek terwijl de vordering van eiser op deze firma in de jaren 1951 en 1952 is ontstaan; dat dit verweer echter moet worden verworpen daar art. 18 K. elk der vennoten hoofdelijk en voor het geheel aansprakelijk stelt voor de verbintenissen der vennootschap zonder een uitzondering te maken ten aanzien van de schulden die vóór de toetreding als vennoot zijn ontstaan;

O. dat deze opvatting, die in het algemeen tot dusver ook in de rechtspraak werd gehuldigd, alleszins redelijk is, daar de opvatting dat de nieuw toegetreden vennoot slechts voor nieuwe schulden der vennootschap aansprakelijk is, gemakkelijk tot onoverzichtelijkheid en complicaties aanleiding kan geven, die voor de schuldeisers bezwaren opleveren, met name indien het tijdstip van het ontstaan van vorderingen niet nauwkeurig kan worden bepaald; terwijl anderzijds de opvatting dat de nieuw toegetreden vennoot ook voor de reeds bestaande schulden aansprakelijk is voor die vennoot geenszins zonder meer bezwaarlijk behoeft te worden geacht, daar hij zich alvorens zich als vennoot te verbinden op de hoogte kan stellen van de vermogenspositie van de vennootschap; enz.”

Een vraag die opkomt is of de persoonlijke aansprakelijkheid van de toetredende vennoot voor “oude” schulden van de vennootschap absoluut zou moeten zijn of dat deze op enigerlei wijze zou moeten worden beperkt in omvang of al naar gelang zich al dan niet bijzondere omstandigheden voordoen.

Van een beperking ben ik geen voorstander. Een zodanige beperking zou afbreuk doen aan de rechtszekerheid. Daarbij komt dat van een toetredende vennoot mag worden verwacht dat hij onderzoek doet naar de (vermogensrechtelijke) positie van de vennootschap alvorens toe te treden en zo nodig (regres)afspraken met de bestaande vennoten maakt.

In de literatuur en jurisprudentie is wel aangevoerd dat een toetredende vennoot niet persoonlijk aansprakelijk kan zijn voor “oude” schulden van de vennootschap, omdat hij part noch deel heeft gehad aan de overeenkomst waaruit deze schulden voortvloeien. Dit argument overtuigt mij niet.

Uit de parlementaire geschiedenis van het WvK leid ik af dat voor de persoonlijke aansprakelijkheid van een vennoot van een VOF of beherend vennoot van een CV niet van belang is of de vennoot was betrokken bij de verbintenis waaruit de schuld voortvloeit. Dit volgt uit de aard van de vennootschap, zijnde een commerciële vennootschap, welke bij de totstandkoming van het WvK van de burgerlijke vennootschap werd onderscheiden:

“Vennootschappen zijn van tweederlei aard, namelijk burgerlijke en commerciële; de laatste zijn òf onder eene firma opgerigt, òf bij wijze van geldschieting, òf eindelijk bij deelneming. (…)

In burgerlijke vennootschappen bestaat geene solidariteit ten aanzien der vennooten, doch de derde, die met haar handelt, heeft aanspraak op de goederen van hem, met wien hij de overeenkomst heeft gesloten.

Bij commerciële vennootschappen onder eene firma zijn alle de vennooten hoofdelijk voor het geheel aansprakelijk en zij kunnen zelfs bij lijfsdwang worden vervolgd.

Bij die bij wege van geldschieting rust de verantwoordelijkheid op dengeen of degenen, wier naam in de firma gebezigd wordt; terwijl de geldschieter niet meer dan zijn ingebragt of beloofd kapitaal kan verliezen.” 40

Het arrest van de Hoge Raad van 15 maart 2013 waarop de rechtbank Overijssel41 haar (hiervóór onder 2.16 genoemde) vonnis baseerde en naar welk arrest partijen ook hebben verwezen, betrof de aansprakelijkheid van de maten in een maatschap en kan naar mijn mening niet naar analogie worden toegepast op de VOF of CV. De regeling van de aansprakelijkheid van de maten in een maatschap verschilt immers van die van de aansprakelijkheid van de vennoten van een VOF en de beherende vennoten van een CV. Krachtens de art. 7A:1679-1681 BW is in beginsel alleen de maat die de overeenkomst heeft gesloten gebonden en persoonlijk voor de uit die overeenkomst ontstane schulden aansprakelijk42. Bij de VOF en de CV geldt daarentegen dat alle vennoten van een VOF en alle beherende vennoten van een CV krachtens art. 18 en art. 19 lid 2 WvK persoonlijk voor de schulden van de vennootschap aansprakelijk zijn.

Het arrest van 15 maart 2013 zag bovendien op een zeer specifieke situatie, waarin namens de gehele maatschap een overeenkomst van opdracht was aangegaan. In het arrest stonden de uitleg van art. 7:407 lid 2 BW over de aansprakelijkheid in geval van een tekortkoming in de nakoming van een gezamenlijk gegeven opdracht en de verhouding van die bepaling tot de aansprakelijkheidsregeling van de art. 7A:1679-1681 BW centraal.

Nu de schuld met betrekking tot de verschuldigde premies over de periode van februari 2010 tot 17 augustus 2010 vóór het toetreden van [eiser] tot de CV is ontstaan, had het hof niet in het midden mogen laten of een toetredende beherende vennoot van een CV ook voor schulden van de vennootschap die vóór zijn toetreden zijn ontstaan, persoonlijk aansprakelijk is.

Zoals hiervóór (onder 2.23 tot 2.31) reeds uitgebreid is toegelicht, ben ik echter van mening dat uit art. 19 lid 2 jo art. 18 WvK volgt dat een toetredende beherende vennoot van een CV persoonlijk aansprakelijk is voor alle schulden van de vennootschap, daaronder begrepen de schulden die vóór zijn toetreden zijn ontstaan. Mocht de Hoge Raad deze zienswijze volgen, dan geldt dat het onderdeel bij gebrek aan belang moet falen, ook voor zover het (op zichzelf terecht) klaagt dat het hof heeft miskend dat de litigieuze premieschuld (althans ten dele) voor de toetreding van [eiser] tot de CV is ontstaan. Een vernietiging en verwijzing zal dan niet tot een voor [eiser] gunstiger resultaat leiden. Mocht de Hoge Raad de bedoelde zienswijze ten aanzien van de persoonlijke aansprakelijkheid van de toetredende beherend vennoot voor “oude” schulden van de vennootschap niet volgen, dan dient het arrest van het hof mijns inziens te worden vernietigd en dient de zaak te worden verwezen. Het oordeel van het hof dat de betreffende schulden niet (althans ten dele) vóór het aantreden van [eiser] als beherend vennoot zijn ontstaan en het daarmee samenhangende oordeel dat de vraag naar de persoonlijke aansprakelijkheid van de later toegetreden vennoot voor schulden die vóór diens toetreden zijn ontstaan, niet ter zake doet, is dan rechtens onjuist.

Onderdeel 1 klaagt voorts dat het hof heeft overwogen dat de ambtshalve aanslagen waarvan betaling wordt gevorderd, zijn opgelegd in de periode dat [eiser] beherende vennoot was.

Uit rov. 2.1 onder (v) en (vi) volgt dat de ambtshalve aanslagen op 21 februari 2011 zijn opgelegd en dat Carlande per 12 januari 2011 is opgeheven, tot welke datum [eiser] beherende vennoot is gebleven. De klacht is derhalve op zichzelf terecht voorgesteld, maar moet evenals de eerste klacht van het onderdeel bij gebrek aan belang falen. De verbondenheid van beherende vennoot voor verplichtingen die reeds ten tijde van zijn defungeren bestonden of die voortkwamen uit rechtshandelingen van de vennootschap vóór dat defungeren blijft op grond van art. 18 WvK onverkort voortbestaan. Zoals reeds bij de bespreking van de eerste klacht aan de orde kwam, is voor het ontstaan van de verplichting tot premiebetaling de ambtshalve aanslag waarbij die (wettelijke) verplichting wordt geconcretiseerd, niet bepalend.