Uitspraken

“hij, op 12 december 2019 te Amstelveen, ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om tezamen en in vereniging met een ander, opzettelijk en met voorbedachten rade [benadeelde 4] van het leven te beroven, met dat opzet en na kalm beraad en rustig overleg met een vuurwapen in de richting van die [slachtoffer] heeft geschoten, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid.”

“4.4.1.1 Overlijden van [slachtoffer] op 12 december 2019

Op 12 december 2019, omstreeks 17:15 uur, krijgen verbalisanten naar aanleiding van een melding van een schietpartij de opdracht om te gaan naar de [b-straat] in Amstelveen. Op de parkeerplaats van sportcomplex [A] zien de verbalisanten naast een donkerkleurige auto (BMW) (hierna: de BMW), een man liggen met een plas bloed rondom zijn hoofd. Het slachtoffer, naar later bleek [slachtoffer] , ademde niet meer en uit meerdere plekken op zijn hoofd kwam bloed. Reanimeren bleek niet meer mogelijk.

De forensisch patholoog heeft geconcludeerd dat het overlijden van [slachtoffer] wordt verklaard door algehele weefselschade op basis van ernstig bloedverlies en ademhalingsfunctie-, longfunctie, en hersenfunctiestoornissen als gevolg van twee doorschoten aan het hoofd en drie doorschoten en één inschot aan de romp. De andere vastgestelde schotletsels kunnen een bijdrage hebben geleverd aan (de snelheid van) het overlijden. Daarnaast zijn meerdere huiddefecten en breuken geconstateerd, waaronder een huidperforatie in de voorste haargrens en een onderliggende schedelbreuk. Het letsel had een opvallende ronde vorm en is volgens de forensisch patholoog waarschijnlijk ontstaan als gevolg van bij leven opgetreden inwerking van hevig stomp botsend geweld op het hoofd, zoals door vallen op of geslagen worden met een (deels) ronde harde structuur. Vanuit dit letsel was geen schotkanaal herleidbaar. Gezien de overige sectiebevindingen heeft dit letsel geen rol gespeeld bij het overlijden. Rondom het lichaam van [slachtoffer] zijn in totaal twaalf hulzen (kaliber 9x19 mm, met bodemstempel S&B) aangetroffen en inbeslaggenomen. Op basis daarvan is geconcludeerd dat er minimaal twaalf keer is geschoten.

Door middel van munitieonderzoek is onderzocht of de verschoten munitiedelen afkomstig zijn uit één of meer vuurwapens, wat het soort en het merk is van het gebruikte vuurwapen en of een relatie met een ander schietincident kan worden aangetoond. Voor tien hulzen geldt dat de resultaten van het vergelijkend huisonderzoek extreem veel waarschijnlijker zijn wanneer de hulzen zijn verschoten met één en hetzelfde vuurwapen (hypothese 1), dan wanneer de hulzen zijn verschoten met twee vuurwapens van hetzelfde kaliber en met de dezelfde systeemkenmerken (hypothese 2). Voor de overige hulzen geldt dat de resultaten van het onderzoek veel waarschijnlijker zijn wanneer hypothese 1 waar is, dan wanneer hypothese 2 waar is. Vermoedelijk zijn alle hulzen verschoten met een (semi-)automatisch werkend pistool van het kaliber 9mm Parabellum. Er zijn geen aanwijzingen dat het betreffende vuurwapen bij eerdere schietincidenten in Nederland is gebruikt.

Het hof concludeert hieruit, met inachtneming van de rest van het dossier, dat de hulzen met één en hetzelfde vuurwapen zijn verschoten. In de BMW, in gebruik bij [slachtoffer] , is onderzoek verricht. In de achterzijde van de hoofdsteun van de bijrijdersstoel bevond zich een mediascherm. Aan de bovenzijde van het mediascherm was een doorschot zichtbaar en in het bestuurdersportier zat een perforatie. Door middel van sondering van deze plekken is vastgesteld dat het doorschot in de hoofdsteun van de bijrijdersstoel en de beschadiging in het portier van de bestuurder door één projectiel waren veroorzaakt. Na demontering van de binnenbekleding van het bestuurdersportier werd een volmantel projectiel aangetroffen. De BMW bleek te zijn gepantserd.

4.4.1.2 Camerabeelden parkeerterrein [A] van 12 december 2019

Op beelden, die op 12 december 2019 zijn opgenomen met beveiligingscamera’s op en rondom het parkeerterrein van sportcomplex [A] , is onder andere het volgende te zien.

15:58 uur

[slachtoffer] arriveert in de BMW en parkeert het voertuig in een parkeervak op het eerste rijpad aan de voorzijde van [A] . De BMW staat dan aan de noordzijde van het parkeerterrein, ter hoogte van de fietsenstalling. [slachtoffer] stapt uit het voertuig en loopt hand in hand met zijn vijfjarige zoontje [benadeelde 4] (hierna: zoon of zoontje) naar de hoofdingang van [A] . Zij gaan het pand binnen.

16:14 uur – 16:22 uur

Een NN-persoon rijdt op een tweewielig voertuig over de [e-straat] en parkeert zijn voertuig. Omstreeks 16:16 uur komt een persoon in donkere kleding het parkeerterrein van [A] oplopen. De NN-persoon loopt over het tweede rijpad naar de noordzijde van de parkeerplaats waar hij gedurende een korte periode rond blijft hangen. Dan op een gegeven moment, wanneer het ogenschijnlijk rustig is en er zich geen andere mensen in de nabijheid van de NN-persoon bevinden, loopt hij naar de BMW, gaat hij bij het rechterachterwiel op de grond liggen en verricht hij een handeling aan de onderzijde van de BMW. Vervolgens staat de NN-persoon na een seconde of vijf (5) weer op en loopt in een rechte lijn weer naar de uitgang van het parkeerterrein. Hij heeft een van zijn handschoenen uitgetrokken en het lijkt alsof hij een telefoon in zijn handen heeft en op het scherm daarvan tikt. De NN-persoon loopt richting de [e-straat] .

16:23 uur – 16:26 uur

Een Volkswagen Transporter, voorzien van het Nederlandse kenteken [kenteken] (hierna: de Transporter) komt omstreeks 16:23 uur in beeld. Het eerste beeld dat van de Transporter is opgenomen is het moment dat hij op de [b-straat] rijdt in de richting van de parkeerplaats voor [A] . De NN-persoon die handelingen bij de BMW van [slachtoffer] heeft verricht loopt op dat moment net van het terrein af. Ze kruisen elkaar als het ware. De Transporter rijdt het parkeerterrein van [A] op en rijdt in verschillende richtingen over dit parkeerterrein, onder andere langs de BMW. Vervolgens parkeert de Transporter ruim één minuut in een parkeervak aan de rechterzijde van het derde rijpad. Vanaf die plek heeft de bestuurder, die oranje werkhandschoenen draagt, zicht op de BMW. Normaal gesproken is een tag benodigd om de slagboom te openen om het parkeerterrein op te rijden, maar die dag was de slagboom defect en had een servicemedewerker van [A] omstreeks 06:30 uur de slagboom omhoog gezet zodat het terrein voor iedereen toegankelijk was. Deze medewerker had rond 16:30 uur de slagboom weer naar beneden gedaan zodat het terrein weer was afgesloten. Bij het verlaten van het parkeerterrein gaat de slagboom automatisch open.

16:27 uur – 16:45 uur

De Transporter staat ongeveer zeventien minuten geparkeerd in een parkeervak aan de linkerzijde van het derde rijpad. Vervolgens gaan de remlichten aan, waarna de Transporter niet meer in het parkeervak staat.

16:45 uur

Twee personen in donkere kleding (hierna: NN1 en NN2) lopen weg vanaf de plek waar de Transporter geparkeerd stond. NN2 draagt Oranje handschoenen. NN1 en NN2 lopen naar de fietsenstalling naast [A] en vervolgens naar het naastgelegen terras van ‘ [C] ’, waar zij achter een hek met reclameborden plaatsnemen. Vanaf deze plek zijn zij niet zichtbaar voor beveiligingscamera’s en voorbijgangers. Zij hebben goed uitzicht over het parkeerterrein, vanaf de hoofdingang van [A] tot aan de BMW. De Transporter rijdt richting de uitgang van het parkeerterrein van [A] en passeert NN1 en NN2. Bij de handen van de bestuurder is op dat moment geen oranje kleur zichtbaar.

16:46 uur – 16:47 uur

De Transporter rijdt het parkeerterrein van [A] af en parkeert op de [b-straat] ter hoogte van de uitgang (in de richting van de [e-straat] ). De Transporter blijft ongeveer zevenentwintig minuten op deze plek staan, tot na de schietpartij. De schuifdeur aan de rechterzijde staat een beetje open.

Omstreeks 17:14 uur

[slachtoffer] loopt met zijn zoontje aan de hand vanaf [A] naar de BMW. Aangekomen bij de BMW opent [slachtoffer] het rechterachterportier. NN1 en NN2, die zich tot dan toe hebben opgehouden achter het hek bij de ingang van ' [C] ’, komen tevoorschijn en rennen op [slachtoffer] af, terwijl [slachtoffer] het rechterachterportier voor zijn zoon openhoudt en zijn zoon plaatsneemt op de achterbank van de BMW. Zij naderen [slachtoffer] van achteren.

NN1 vuurt het eerste schot als hij ongeveer twee meter achter [slachtoffer] staat. [slachtoffer] zakt gelijk ineen. Het rechterachterportier staat nog open en het zoontje bevindt zich in de auto op of bij de achterbank. NN2 verschijnt rechts in beeld. Hij heeft beide armen gestrekt voor zich uit gestoken, alsof hij ook een vuurwapen vasthoudt. NN2 draagt oranje handschoenen.

NN1 vuurt een tweede maal in de richting van [slachtoffer] . NN2 heeft beide armen voor zich uitgestrekt en houdt een op een vuurwapen gelijkend voorwerp vast. [slachtoffer] zakt steeds verder ineen. Het zoontje bevindt zich nog op of bij de achterbank van de BMW in de vuurlijn. Het rechterachterportier staat wijd open.

[slachtoffer] is bij het geopende rechterachterportier op de grond ineen gezakt. NN1 en NN2 staan boven [slachtoffer] en houden hun wapens op hem gericht. NN1 lost nog vijf schoten, terwijl NN2 zijn wapen op [slachtoffer] gericht houdt. Tijdens het zesde schot is duidelijk zichtbaar dat NN2 een op een vuurwapen gelijkend voorwerp in zijn handen heeft, maar nog niet heeft geschoten. NN1 lost nog vier schoten.

Op het moment dat NN1 het achtste schot vuurt lijkt het wapen van NN2 te weigeren. NN2 verricht handelingen aan zijn wapen, alsof hij probeert om de slede van het wapen naar achteren te trekken. Vervolgens houdt NN2 zijn wapen met beide handen vast en maakt slaande bewegingen in de richting van [slachtoffer] . NN1 is een paar meter weggelopen, komt vervolgens weer terug en lost nog drie schoten.

NN1 heeft in totaal elf schoten gelost.

NN1 en NN2 rennen tegelijkertijd weg naar de uitgang van het parkeerterrein, waar de Transporter staat. Zij springen in de Transporter, waarna de Transporter - met gedoofde lichten - wegrijdt over de [b-straat] , naar de [e-straat] , in de richting van de [f-straat] .

De betreffende Transporter wordt kort daarna om 17:37 uur volledig in brand staand aangetroffen op een parkeerplaats aan de [h-straat] te Amsterdam. De Transporter bleek in de nacht van 5 op 6 december 2019 te zijn gestolen in Zaandam en was voorzien van valse kentekenplaten. Het betreft een auto met rondom zwarte ramen.

(…)

4.4.2.2 De gebeurtenissen op 11 december 2019

Op 11 december 2019 probeert [medeverdachte 3] om 12:16 uur, 12:36 uur en 12:52 uur telefonisch contact te krijgen met [verdachte] maar de gesprekken worden doorgeschakeld naar de voicemail.

Uit de camerabeelden van de nabije omgeving van sportcomplex [A] te Amstelveen volgt dat [slachtoffer] op 11 december 2019 om 13:15 uur zijn BMW parkeert en samen met zijn zoon richting de ingang van [A] loopt.

Op die beelden is ook te zien dat [medeverdachte 1] omstreeks 13:34 uur arriveert bij [A] op een tweewielig motorvoertuig. Hij plaatst zijn voertuig buiten het parkeerterrein, waarna hij het parkeerterrein oploopt en tot drie keer toe handelingen verricht bij het rechter achterwiel van de BMW van [slachtoffer] . Hij heeft bij de derde keer een voorwerp in zijn handen dat qua afmetingen gelijkenis vertoont met een volgbaken. Om 13:40 uur vertrekt hij weer.

Uit OV- en telecomgegevens blijkt dat [medeverdachte 3] om 13:34 uur vanaf de [i-straat] te Amsterdam vertrekt naar station [E] en vandaar naar station [F] waar hij om 14:15 uur uitcheckt. Vanaf 14:09 uur tot 15:28 uur is er geen registratie van de GSM van [medeverdachte 3] waargenomen.

[slachtoffer] vertrekt om 14:17 uur met zijn zoon vanaf het terrein van [A] .

Om 14:27 uur rijdt de Transporter vanaf de [e-straat] over de [b-straat] . [medeverdachte 2] heef verklaard dat hij de bestuurder is geweest en dat hij de bus heef opgehaald bij [F] . Om 14:28 uur rijdt de Transporter rond over het parkeerterrein van sportcomplex [A] , waarna deze richting de [e-straat] rijdt. Om 14:29 uur parkeert de Transporter in een parkeervak op de [b-straat] , met de vóórkant gericht naar de ingang van het parkeerterrein van de sportschool; de bestuurder, [medeverdachte 2] , blijft in het voertuig zitten. De Transporter probeert om 14:33 uur opnieuw het parkeerterrein van [A] op te rijden, maar de slagboom gaat niet open. Te zien is dat [medeverdachte 2] oranje handschoenen draagt. De Transporter rijdt achteruit bij de slagboom vandaan en rijdt vervolgens richting de [e-straat] . Om 14:35 uur staat de Transporter in een parkeervak op de [b-straat] geparkeerd, met de achterzijde naar de slagboom van de ingang van het parkeerterrein van [A] . Om 14:53 uur loopt, vanaf de plek op de [b-straat] waar de Transporter staat geparkeerd, een in het donker gekleed persoon langs de slagboom van de uitgang van het terrein van [A] . [medeverdachte 2] heeft verklaard dat hij deze persoon was. Hij loopt het parkeerterrein op, naar het gedeelte waar [slachtoffer] een dag later is neergeschoten. Nadat hij daar kort is gestopt, draait hij zich om en loopt langs de slagboom het parkeerterrein weer af, terug naar de Transporter. Om 15:01 uur rijdt de Transporter achteruit en lijkt uit te parkeren. Daarna rijdt de bus weer terug naar zijn oorspronkelijke plek. Om 15:02 uur rijdt de Transporter weer weg van de parkeerplek, rijdt het parkeerterrein af en draait de [e-straat] op.

[medeverdachte 2] heeft verklaard de Transporter te hebben geparkeerd in [F] . [medeverdachte 3] is om 15:23 uur ingecheckt op station [F] .

Om 18:13 uur is op de mobiele telefoon van [medeverdachte 3] een filmpje opgeslagen waarop [medeverdachte 3] te zien is met schoenen die gelijkenis vertonen met de schoenen van de uiteindelijke schutter NN1. Het hof zal hierop onder 4.4.7.1 ingaan.

Hiervoor heeft het hof geoordeeld dat ten aanzien van [medeverdachte 3] en [verdachte] het medeplegen van de moord op [slachtoffer] bewezen kan worden verklaard. Dat [medeverdachte 3] en [verdachte] daarnaast het volle opzet hadden ook zijn zoon te doden is niet gebleken. Voor beantwoording van de vraag of sprake is van voorwaardelijk opzet overweegt het hof als volgt.

Op de camerabeelden van het parkeerterrein van [A] van 12 december 2019 valt te zien dat de schutters pas op [slachtoffer] afrennen op het moment dat [slachtoffer] met zijn zoon bij de BMW is. [slachtoffer] houdt dan het rechterachterportier voor zijn zoon open en zijn zoon neemt plaats op de achterbank van de BMW. De schutters [medeverdachte 3] en [verdachte] , die [slachtoffer] van achteren naderen, moeten dit hebben gezien. [medeverdachte 3] lost het eerste schot als hij ongeveer twee meter achter [slachtoffer] staat. [slachtoffer] zakt ineen, het rechterachterportier van de BMW staat dan nog open en zijn zoon bevindt zich in de auto op of bij de achterbank. [medeverdachte 3] vuurt vervolgens een tweede keer in de richting van [slachtoffer] die steeds verder ineen zakt. De zoon bevindt zich dan nog steeds op of bij de achterbank van de BMW in de vuurlijn en het rechterachterportier staat open. [medeverdachte 3] schiet dan nog negen keer gericht op [slachtoffer] terwijl [medeverdachte 3] zich met [verdachte] boven de op de grond ineengezakte [slachtoffer] bevindt.

Er is dus vele malen gericht op [slachtoffer] geschoten die zich nog voor het openstaande autoportier van de BMW bevond terwijl zijn zoon zich in zijn nabijheid en, in ieder geval bij de eerste twee schoten, in zijn verlengde bevond. Eén van de kogels heeft zich via het geopende autoportier, daadwerkelijk eerst dwars door de hoofdsteun van de bijrijdersstoel geboord en is daarna geëindigd in de deur aan de bestuurderszijde. Het is niet aan [medeverdachte 3] en [verdachte] te danken dat de zich in die auto bevindende zoon niet ook door één of meerdere kogels geraakt is, al dan niet door een ricochetschot. De kans dat ook de zoon zou komen te overlijden als een gevolg van het handelen van [medeverdachte 3] en [verdachte] was aanmerkelijk. Door onder de hiervoor beschreven omstandigheden in de richting van [slachtoffer] en daarmee ook in de richting van diens zoon te schieten hebben [medeverdachte 3] en [verdachte] deze kans ook bewust aanvaard. Daarmee is sprake van (voorwaardelijk) opzet op de dood van de zoon van [slachtoffer] .

4.4.10.1 Voorbedachte raad

Ten aanzien van de vraag of sprake is van voorbedachte raad overweegt het hof als volgt.

In verband met het plan om [slachtoffer] te doden hebben [verdachte] en [medeverdachte 3] zich op 12 december 2019 naast het sportcomplex [A] verdekt opgesteld, in afwachting van [slachtoffer] . Vanuit die positie hadden zij zicht op het parkeerterrein, vanaf de hoofdingang van [A] tot aan de BMW. De verdachten hebben kunnen zien dat [slachtoffer] samen met zijn zoon uit [A] kwam, richting zijn auto liep en zijn zoon hielp bij het in de auto stappen. Ondertussen zijn de verdachten in de richting van de auto gerend en hebben zij hun plan verder tenuitvoergelegd. Zij hebben voldoende de gelegenheid gehad om na te denken over de betekenis en de gevolgen van het gebruik van de meegenomen vuurwapens en zij hebben zich daarvan rekenschap kunnen geven. Naar het oordeel van het hof heeft dat plan dan ook mede de mogelijkheid omvat dat de zich ten tijde van de uitvoering van het plan in de nabijheid bevindende zoon dodelijk zou kunnen worden getroffen.

Het hof is dan ook van oordeel dat [verdachte] en [medeverdachte 3] ook ten aanzien van de zoon van [slachtoffer] met voorbedachte raad hebben gehandeld.”

“Benadeelde partij [benadeelde 1] maakt aanspraak op vergoeding van affectieschade, omdat zij ten tijde van het tenlastegelegde met het overleden slachtoffer was gehuwd. Zij waren officieel getrouwd voor de Marokkaanse wet. [benadeelde 2] , de zus van het overleden slachtoffer, kan dit bevestigen. Ik hoor dat zij een bevestigend antwoord geeft. Indien nodig is [benadeelde 2] bereid om hierover een getuigenverklaring af te leggen.

Indien de rechtbank daar niet in meegaat kan [benadeelde 1] worden aangemerkt als de levensgezel van het overleden slachtoffer met wie hij duurzaam een gemeenschappelijke huishouding voerde. Het overleden slachtoffer was weliswaar naar Marokko verhuisd, maar in Nederland verbleef hij bij [benadeelde 1] en vormden zij samen met hun zoontje [benadeelde 4] een gezin.

In het geval dat de rechtbank ook dit standpunt niet volgt, komt [benadeelde 1] op basis van de hardheidsclausule (sub g van het vierde lid van artikel 6.108 van het Burgerlijk Wetboek) in aanmerking voor affectieschade. [benadeelde 1] had in ieder geval een langdurig hechte lange afstandsrelatie met het overleden slachtoffer. Namens benadeelde partij [benadeelde 1] heb ik per e-mail van 20 juni 2022 foto’s verstuurd aan de rechtbank en de verdediging in het kader van de uitoefening van het spreekrecht door [benadeelde 1] . Ook in schriftelijke toelichting ter terechtzitting op de vordering tot schadevergoeding heb ik verwezen naar deze foto’s.”

“De benadeelde partij is in eerste aanleg niet-ontvankelijk verklaard in haar vordering tot vergoeding van affectieschade. Dat heeft teweeggebracht dat zij, voor zover dat al kon, nog meer is ingestort. Zij is letterlijk gevlucht voor de realiteit hier en woont nu met [betrokkene 1] in Marokko. Zij vraagt zich af hoe zij kan bewijzen dat zij wel een affectieve relatie met [slachtoffer] had. Uit het dossier blijkt dat de politie het paspoort en kleding van [slachtoffer] bij haar thuis heeft gevonden. Zij waren jeugdliefdes en hebben samen een kind gekregen. Dat zij niet op traditionele wijze met elkaar samenwoonden, betekent niet dat er geen sprake was van een affectieve relatie. Zij is, mede door het feit dat het zo slecht met haar gaat, niet in staat geweest nadere stukken te achterhalen, maar doet wel een dringend beroep op het hof om gebruik te maken van de hoge uitzondering die de wetgever heeft bedacht om affectieschade toe te kennen als geen sprake is van een partnerrelatie.”

“17.10 Ik verwijs naar het verweer in eerste aanleg en verzoek u de redenering van de rechtbank over te nemen.

(…)

o Artikel 6:108 lid 4 sub b BW stelt als voorwaarde:

■ de levensgezel van de overledene, die ten tijde van de gebeurtenis duurzaam met deze een gemeenschappelijke huishouding voert;

o Hieraan voldoet de benadeelde ook niet. Uit de verklaring van [benadeelde 1] volgt dat zij niet of nauwelijks samenwoonde met [slachtoffer] . Ze hadden problemen met elkaar gehad, [slachtoffer] had lang in Marokko gezeten en ze leefden gescheiden. Hij leefde soms bij haar, maar ook ergens ander.

o De zus van het slachtoffer, [benadeelde 2] verklaart:

■ Goed, hij had niet veel contact met de moeder van zijn kind. Er waren altijd problemen. Hij sliep het vaakst gewoon bij ons thuis en ging vaak naar Marokko. Soms alleen soms met moeder. Ik denk 1 keer in de twee maanden. Soms waren ze wel drie maanden weg. Het verschilde. Er zat geen vast patroon in. Het was vooral met mijn moeder.

■ Zij hadden een knipperlichtrelatie. De weken voor de dood van [slachtoffer] sliep hij bij ons.

o De relatie was, kortom, niet bestendig genoeg of feitelijk voorbij. De vergelijking met een militair of een iemand die op een booreiland werkt gaat om die reden niet op. [slachtoffer] was voor lange tijd in Marokko geweest, maar verbleef na terugkomst in Nederland juist niet bij zijn zoon en zijn moeder.

o Afgelopen maandag hebben we nog foto's gekregen van [slachtoffer] en [benadeelde 1] . Mr. Van Egmond heeft op zitting aangegeven dat dit niet ter onderbouwing van de vordering is. Mocht u daar wel naar kijken is de vraag wanneer de foto's zijn genomen of hieruit nu kan volgen dat er sprake was van een relatie?

o Van de in lid 4 onder g neergelegde hardheidsclausule is ook geen sprake. Dat is mogelijk als sprake is van uitzonderlijke omstandigheden waarbij toch een recht op vergoeding van affectieschade bestaat voor een persoon die niet tot de 'vaste kring' van gerechtigden behoort. Het moet dan gaan om een (andere) persoon die ten tijde van de gebeurtenis in een zodanige nauwe persoonlijke relatie tot de overledene staat, dat uit de eisen van redelijkheid en billijkheid voortvloeit dat hij voor de toepassing van lid 3 als naaste wordt aangemerkt. Daarbij is niet de formele maar de feitelijke relatie beslissend. Factoren van belang zijn onder meer de intensiteit, de aard, de duur en de (te verwachten) bestendigheid van de relatie in de toekomst, en de invloed die de gebeurtenis daarop heeft.

mr. Van Egmond heeft dit deel van de vordering in appel nog nader bepleit. Er zijn geen nieuwe stukken overgelegd. De betwiste stelling is dus nog steeds niet onderbouwd. Namens [benadeelde 1] is nog verwezen naar het feit dat de kleding en het paspoort bij haar thuis lag. Het paspoort lag daar inderdaad, maar er lagen ook poststukken van [slachtoffer] met daarop een ander adres. Dit werpt geen ander licht op deze kwestie.”

“10.2.2 Vordering van de benadeelde partij [benadeelde 1] (moeder van [benadeelde 4] )

De benadeelde partij heeft zich in eerste aanleg in het strafproces gevoegd met een vordering tot schadevergoeding wegens immateriële schade die zij als gevolg van het onder 1 ten laste gelegde feit stelt te hebben geleden. De gestelde immateriële schade betreft een bedrag van € 20.000,00 wegens affectieschade. De vordering is door de rechtbank niet-ontvankelijk verklaard.

(…)

De benadeelde partijen hebben zich in hoger beroep opnieuw gevoegd voor het bedrag van de oorspronkelijke vordering. Zij hebben gevorderd de schadevergoeding hoofdelijk toe te wijzen, te vermeerderen met de wettelijke rente en aan de verdachte de schadevergoedingsmaatregel op te leggen. Ook hebben zij verzocht om de gevorderde bedragen als voorschot op de schade toe te wijzen.

(…)

10.5.1.2 [benadeelde 1]

De benadeelde partij [benadeelde 1] heeft onvoldoende onderbouwd dat zij op basis van respectieve ijk sub a, b of g van artikel 6:108 BW aanspraak kan maken op vergoeding van affectieschade.

Affectieschade is op grond van de wet slechts toewijsbaar aan partners, ouders en kinderen. Op basis van het dossier kan niet worden vastgesteld dat de benadeelde partij ten tijde van het tenlastegelegde met het overleden slachtoffer was gehuwd (in formele zin) (sub a). Weliswaar is dit namens de benadeelde partij wel naar voren gebracht, maar de verdediging heeft dit betwist. Een nadere onderbouwing door middel van stukken heeft niet plaatsgevonden.

Nu uit het dossier naar voren komt dat het overleden slachtoffer zijn hoofdverblijf had in Marokko, is ook niet vast komen te staan dat de benadeelde partij als zijn levensgezel kan worden aangemerkt met wie hij duurzaam een gemeenschappelijke huishouding voerde (sub b).

Op grond van de hardheidsclausule (sub g) kan desalniettemin affectieschade worden toegekend aan een persoon die niet tot de in de wet genoemde kring van gerechtigden behoort. Uit de Memorie van Toelichting blijkt dat deze hardheidsclausule in de wet is opgenomen voor uitzonderlijke gevallen, zoals een langdurige hechte lange afstandsrelatie of broers en zussen die langdurig samenwonen en voor elkaar zorgen. Alhoewel het hof begrijpt dat de benadeelde partij en het overleden slachtoffer als gezamenlijke ouders van hun zoon nauw met elkaar verbonden waren, is dit onvoldoende om een beroep te kunnen doen op de hardheidsclausule. De benadeelde partij heeft, in het licht van de betwisting door de verdediging, onvoldoende onderbouwd dat onder meer de aard, de intensiteit, de duur en de (te verwachten) bestendigheid van haar relatie met het overleden slachtoffer zou rechtvaardigen dat zij aanspraak maakt op vergoeding van affectieschade.

De benadeelde partij zal daarom niet-ontvankelijk worden verklaard in haar vordering. Dit geeft haar de gelegenheid haar vordering nader te onderbouwen en voor te leggen aan de civiele rechter.”

“4. De naasten, bedoeld in lid 3, zijn:

(…)

b. de levensgezel van de overledene, die ten tijde van de gebeurtenis duurzaam met deze een gemeenschappelijke huishouding voert;”

“3.2.2

De toelichting bij de nota van wijziging bij het wetsvoorstel dat heeft geleid tot de wet van 22 december 2005, Stb. 2006, 11 (Wet tot wijziging van het Wetboek van Strafrecht en de Wegenverkeerswet 1994, in verband met de herijking van een aantal wettelijke strafmaxima) houdt onder meer in:

“Met het begrip «levensgezel» wordt aangesloten bij de algemene aanwijzingen voor de regelgeving (AR 72a), waarin dit begrip is aangewezen voor twee meerderjarigen die, anders dan als elkaars echtgenoot, «met elkaar een nauwe persoonlijke betrekking onderhouden». Het begrip komt momenteel in ongeveer tien andere wetten voor - o.a. het Burgerlijk Wetboek, het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering, de Faillissementswet en de Wet gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens -, vaak naast de begrippen echtgenoot en geregistreerde partner.

Bij de beoordeling of sprake is van een «levensgezel» zijn de volgende aspecten van belang:

- of sprake is van een gemeenschappelijke huishouding

- de duur van de gemeenschappelijke huishouding

- of er een relatie van affectieve aard is, en met name

- of betrokkenen kennelijk uitgaan van een nauwe lotsverbondenheid.

Doorslaggevend is in het begrip «levensgezel» evenwel, als gezegd, de nauwe persoonlijke betrekking van een zekere hechtheid. Het moet gaan om een relatie die qua hechtheid vergelijkbaar is met die tussen echtgenoten of geregistreerde partners. Deze is niet per se met het enkele feit van het samenwonen gegeven en vereist ook niet per se dat betrokkenen met elkaar samenwonen.”
(Kamerstukken II 2002/03, 28 484, nr. 5, p. 5)

3.3

Het oordeel van het hof dat [slachtoffer] als “levensgezel” in de zin van artikel 304 Sr kan worden aangemerkt is ontoereikend gemotiveerd, omdat de bewijsmiddelen onvoldoende inhouden over de aard en hechtheid van de betrekking tussen de verdachte en de aangeefster.”

“4. De naasten, bedoeld in lid 3, zijn:

(…)

g. een andere persoon die ten tijde van de gebeurtenis in een zodanige nauwe persoonlijke relatie tot de overledene staat, dat uit de eisen van redelijkheid en billijkheid voortvloeit dat hij voor de toepassing van lid 3 als naaste wordt aangemerkt.”

De Procureur-Generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden

plv. AG