Uitspraken

Beschikking van de kantonrechter te Amsterdam op het verzoek van:

t e g e n:

VERLOOP VAN DE PROCEDURE

El Al heeft op 3 januari 2013 een verzoek ingediend dat strekt tot ontbinding van de tussen partijen (mogelijk nog) bestaande arbeidsovereenkomst.

Op 4 januari 2013 heeft [verweerder] El Al gedagvaard in kort geding, tot doorbetaling van zijn loon en wedertewerkstelling.

[verweerder] heeft op 18 januari 2013 in de verzoekschriftprocedure een verweerschrift met bijlagen ingediend. Bij brief van 18 januari 2013 heeft EL AL in het kort geding een conclusie van antwoord (op voorhand) met bijbehorende producties ingediend. Nadien hebben beide partijen nog aanvullende producties ingebracht.

Ter terechtzitting van 22 januari 2013 is de gecombineerde mondelinge behandeling gehouden. [verweerder] is ter zitting verschenen, vergezeld door zijn echtgenote en zijn gemachtigde. EL AL is verschenen bij mevrouw [naam], mevrouw [naam], een belangstellende en de gemachtigde.

Beide partijen hebben hun standpunten uitgebreid toegelicht, deels aan de hand van een pleitnota. [verweerder] heeft ter zitting twee leesbare kopieën overgelegd van eerdere producties, die door de kantonrechter zijn geaccepteerd. De kantonrechter heeft vragen gesteld en de zaak met partijen besproken. Van het verhandelde zijn door de griffier aantekeningen gemaakt, die in het dossier zijn opgenomen.

Vervolgens is beschikking bepaald op heden.

BEOORDELING VAN HET VERZOEK

1. Als gesteld en onvoldoende weersproken staat vast:

1.1. EL AL verzorgt vluchten van en naar Israel en heeft een vestiging in Amstelveen, ook wel EL AL Town Office (verder Town Office) genoemd. Daarnaast bestaat er een afdeling op Schiphol, EL AL Security genoemd (verder: Security). In Amstelveen worden allerlei activiteiten verricht, waaronder ticketverkoop. Bij Security op Schiphol worden vooral beveiligingsactiviteiten verricht. Naast EL AL vliegen er nog drie Israëlische charter- maatschappijen op Schiphol, waarvan de beveiliging via Security verloopt.

1.2. De Staat Israel financiert de beveiliging van het vluchtverkeer tussen Schiphol en vlieg-velden in Israel. EL AL krijgt daartoe van de Staat Israel een budget, dat voor Schiphol via Security wordt besteed. De werknemers bij Security hebben een overeenkomst met de Israëlische Ambassade in Nederland (verder de Ambassade). De tewerkstellingsvergun-ningen en de vergunningen voor de beveiligingswerkzaamheden worden via de Ambassade gerealiseerd. De Ambassade betaalt het salaris van werknemers bij Security vanaf een aparte rekening, die één op één door EL AL wordt gevuld. EL AL keurt de hoogte van het salaris goed.

1.3. [verweerder], thans 38 jaar oud, is Israëlisch staatsburger en is in 2004 door EL AL in Israel als werknemer geworven. [verweerder] is door EL AL per 1 januari 2005 aangenomen en heeft met de HR afdeling van EL AL een (mondelinge) arbeidsovereenkomst gesloten. Hij is na een interne training bij EL AL in de functie assistent security officer begonnen en heeft vanaf het begin van de arbeidsrelatie op Schiphol gewerkt.

1.4. Op 16 februari 2005 heeft [verweerder] met de Staat Israel een overeenkomst getekend om in dienst in het buitenland werkzaamheden te verrichten. De Israëlische Ambassadeur in Nederland heeft namens de Staat Israel de overeenkomst ondertekend. Het betreft een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd, beginnend op 16 februari 2005 en eindigend op 31 december 2005. De overeenkomst bevat een mogelijkheid van verlenging, waarbij verlenging niet kan plaatsvinden voor werknemers die 5 jaar of meer in het buitenland verblijven. Op deze arbeidsovereenkomst is Israëlisch recht van toepassing verklaard.

1.5. De overeenkomst tussen [verweerder] en de Staat Israel is 5 keer voor bepaalde tijd verlengd, laatstelijk per 31 december 2009, eindigend op 31 december 2010.

1.6. [verweerder] heeft steeds voor Security financieel administratieve werkzaamheden verricht. Inhoudelijk werd de supervisie op het werk van [verweerder] uitgevoerd door een mede-werker van EL AL in Israel. De formele leiding en toezicht in Nederland werd uitge-oefend door de Security Manager cq Head of Security, ook wel de Kabat genoemd. Recentelijk was dat de heer [naam Security Mananager]. [naam Security Manager] heeft ook een overeenkomst met de Ambassade en wordt op dezelfde manier betaald als [verweerder].

1.7. Op de toegangspas en de legitimatiekaart van [verweerder] voor Schiphol, evenals op zijn visitekaartje, staat EL AL (als werkgever) vermeld. In 2007 heeft [verweerder] van EL AL een bonus gekregen, wegens excellent werknemerschap.

1.8. Op enig moment heeft [verweerder] het Nederlands staatsburgerschap verkregen, naast zijn Israëlische nationaliteit.

1.9. Bij brief van 21 mei 2010 heeft EL AL [verweerder] bevestigd dat zij de intentie had om [verweerder] per 1 januari 2011 aan te nemen in een full time functie voor de afdeling financiën en administratie van Town Office in Amstelveen. Daarbij is [verweerder] een salarisverhoging in het vooruitzicht gesteld. De boekhouder van El Al in Amstelveen is per 1 januari 2011 met pensioen gegaan.

1.10. Per 1 juni 2010 is [verweerder] voor twee dagen per week bij Town Office in Amstelveen gaan werken. Per die datum is zijn salaris verhoogd en per 1 januari 2011 nogmaals tot € 3.554,00 bruto per maand, vallend binnen “grade 8 - 13” van de loonschalen van EL AL.

1.11. De arbeidsovereenkomst tussen EL AL en [verweerder] is getekend op 28 februari 2011 en loopt van 1 januari 2011 tot en met 31 december 2011, zijn functie werd ‘senior accountant’. Deze arbeidsovereenkomst is vervolgens bij overeenkomst van 1 februari 2012 voor bepaalde tijd verlengd van 1 januari 2012 tot en met 31 december 2012.

1.12. De werkzaamheden van [verweerder] bij Town Office besloegen het doen van de financiële administratie/boekhouding van EL AL. Inhoudelijk werd de supervisie op het werk van [verweerder] nog steeds uitgevoerd door dezelfde medewerker van EL AL in Israel.

1.13. In 2011 heeft [verweerder] een bonus ontvangen wegens de positieve bedrijfsresultaten van EL AL in 2010; er is geen onderscheid gemaakt tussen de periode voor en na 1 juni 2010.

1.14. In oktober 2012 heeft [verweerder] (als enige binnen EL AL) een salarisverhoging ontvangen op grond van zijn goede prestaties. In oktober 2012 is [verweerder] aangemeld voor een cursus voor het nieuwe boekhoudprogramma van EL AL, welke hij in december 2012 in Israel zou gaan volgen.

1.15. In november 2012 heeft EL AL op een bedrijfsbijeenkomst - bij monde van haar General Manager in Nederland - de medewerkers meegedeeld dat 2012 een uitstekend jaar was geweest en dat het sinds 2004 nog niet zo goed was geweest.

1.16. EL AL heeft zich bij mail van 7 november 2012 op het standpunt gesteld dat de arbeids-overeenkomst van [verweerder] van rechtswege zou eindigen per 31 december 2012. [verweerder] heeft dat betwist.

1.17. Vanaf 1 januari 2013 verricht [verweerder] geen werkzaamheden meer voor EL AL en ontvangt hij geen salaris meer.

1.18. [verweerder] heeft El Al op 4 januari 2013 gedagvaard in kort geding tot doorbetaling van loon en wedertewerkstelling. In die procedure wordt vonnis gewezen.

Verzoek

1. El Al verzoekt - voor het geval in rechte komt vast te staan dat de arbeidsovereenkomst van [verweerder] niet op 1 januari 2013 is geëindigd - om ontbinding van de arbeidsovereenkomst wegens gewichtige redenen in de zin van een verandering in de omstandigheden van zodanige aard dat de arbeidsovereenkomst tussen partijen billijkheidshalve op korte termijn behoort te eindigen.

2. Daartoe stelt El Al - kort gezegd - dat [verweerder] (formeel) op 1 januari 2011 bij haar in dienst is getreden als financial controller. [verweerder] is uit hoofde van zijn functie verantwoordelijk voor de aansturing van drie medewerkers, het inboeken van de verkoop van vluchttickets en vracht in het boekhoudsysteem en het betalen van facturen, het voorbereiden van de salarisuitbetaling en het opstellen van financiële vooruitzichten voor de komende maanden. Het betreft geen voortzetting van het dienstverband bij El Al Security, een afdeling van El Al op Schiphol.

3. Door verslechterde marktomstandigheden kampt El Al reeds enkele jaren met (sterk) tegenvallende resultaten. Over de jaren 2008 - 2010 is verlies gemaakt. In 2010 beleefde het bedrijf een korte opleving, maar over het jaar 2011 was er opnieuw verlies, door toename van de bedrijfskosten. Daarnaast heeft El Al als gevolg van de invoering van een ‘open sky’-beleid in Israel in 2011 te maken gekregen met een toegenomen concurrentie. Dit in samenhang met de wereldwijd verslechterde economische omstandigheden, alsmede de politieke instabiliteit in het Midden Oosten, hebben geleid tot een negatief resultaat.

4. In het derde kwartaal van 2011 heeft El Al een plan geformuleerd om haar continuïteit in de toekomst veilig te stellen en haar personeel efficiënter in te zetten. Hierdoor verdwijnen wereldwijd 200 arbeidsplaatsen. Onderdeel van de reorganisatie is het vervallen van de arbeidsplaats van El Al. Dat is een unieke niet-uitwisselbare functie, waardoor El Al ontbinding van de arbeidsovereenkomst verzoekt.

5. Deze omstandigheden dienen te worden gekwalificeerd als een verandering van omstandig-heden, welke van dien aard zijn dat de arbeidsovereenkomst billijkheidshalve op korte termijn behoort te eindigen. Dit valt in de risicosfeer van El Al en deswege verzoekt El Al de vergoeding conform de kantonrechtersformule met C=1 vast te stellen op € 4.617,00 bruto.

Verweer

6. [verweerder] betwist dat er gewichtige redenen voor ontbinding zijn in de door El Al bedoelde zin en verzet zich tegen de door El Al verzochte ontbinding. [verweerder] verzoekt voor het geval de kantonrechter de arbeidsovereenkomst zal ontbinden om een vergoeding van € 37.256,81 bruto (C=2) ten laste van El Al toe te kennen.

7. [verweerder] voert ter ondersteuning van zijn stellingen - kort gezegd - aan dat hij niet eerst per 1 januari 2011 bij El Al in dienst is getreden, maar reeds per 1 januari 2005. [verweerder] is voorts geen senior accountant, maar boekhouder. Deze functie heeft [verweerder] bij Security en bij El Al vervuld. De taken van beide functies kwamen overeen; het werkgebeid verschilde.

8. [verweerder] heeft nooit leiding gegeven aan drie medewerkers, dat doet de General Manager. Zijn inschaling in schaal 8 van de loonschalen van El Al, sluit daar ook niet bij aan. De door El Al beschreven functie heeft nimmer zo bestaan. Het vervallen van de functie is [verweerder] ook nooit zo meegedeeld; hem is slechts gezegd dat in Israel is bepaald dat tijdelijke contracten niet worden omgezet is vaste contracten.

9. In 2011 gaven de cijfers van El Al een negatief resultaat te zien, maar daarin is in 2012 een ken-tering gekomen. Aan het einde van het derde kwartaal had El Al een winst geboekt van € 7,6 miljoen. Deze tendens is ook in Nederland zichtbaar. De invoering van ‘Open sky’, een overeenkomst tussen de EU en Israel, is voor onbepaalde tijd uitgesteld en in 2012 hebben een record aantal toeristen Israel bezocht. Bij Security zijn maar liefst 13 vacatures, El Al heeft in 2012 twee nieuwe vliegtuigen besteld en een reorganisatie in 2011 - in verband met het verschuiven van boekingen van vluchten per telefoon naar internet - is afgeblazen.

10. Uit het feit dat [verweerder] nog in oktober 2012 een salarisverhoging heeft gekregen en hij is opgegeven voor een cursus in Israel in december 2012 om het nieuwe boekhoudprogramma eigen te maken, volgt wel dat zijn werkzaamheden niet vervallen zijn en dat het niet de bedoe-ling was het dienstverband te laten eindigen. Als er al een noodzaak tot personeelsreductie op de afdeling financiële administratie zou zijn, dan zijn er andere oplossingen. Eén medewerker heeft al herhaaldelijk aangegeven te willen vertrekken.

11. Volgens [verweerder] is er dan ook geen noodzaak zijn dienstverband te beëindigen, zijn de werkzaamheden niet vervallen en is er geen enkele belemmering om het werk te hervatten. [verweerder] hecht erg aan zijn dienstverband met El Al; het is zijn band met Israel.

12. Als de arbeidsovereenkomst wordt ontbonden, verzoekt [verweerder] de jaren bij Security mee te tellen, nu de constructie met het Ambassade-contract [verweerder] is opgedrongen, hij steeds dezelfde werkzaamheden heeft verricht en door de belastingconstructie geen WW-rechten heeft opgebouwd. Het einde van het dienstverband zal [verweerder] dan ook onevenredig zwaar treffen.

Beoordeling

13. El Al verzoekt ontbinding van de arbeidsovereenkomst op grond van bedrijfseconomische redenen. Deze redenen zijn echter onvoldoende aannemelijk geworden.

14. Daartoe wordt overwogen dat niet is gebleken dat voor El Al in Nederland een financiële noodzaak tot reorganisatie aanwezig is. In oktober 2012 heeft [verweerder] nog een loonsverhoging gekregen en recent is hij ingeschreven voor een in december 2012 in Israel te volgen cursus voor een nieuw boekhoudkundig programma. Bovendien is [verweerder] bericht dat 2012 een uitstekend jaar was. Ter zitting heeft de General Manager van El Al ook verklaard dat zij er toen nog vanuit ging dat het dienstverband zou worden voortgezet. Dat alles zo dramatisch is veranderd sinds november/december 2012 dat een einde van het dienstverband moet eindigen, is niet erg aannemelijk.

15. Dat de werkzaamheden zelf zijn komen te vervallen, is evenmin gebleken. De taken die [verweerder] bij El Al vervult, zijn uit de aard der zaak niet vervallen. Salarissen moeten nog steeds worden betaald en de administratie moet nog steeds worden gedaan. Hoe die taken sinds 1 januari 2013 zijn ingevuld, is niet duidelijk geworden.

16. [verweerder] heeft daarentegen een groot belang bij voortzetting van het dienstverband. Het is zijn band met Israel en [verweerder] kan - door de eerdere constructie via de Ambassade -maar zeer beperkt een beroep doen op sociale voorzieningen.

17. Dit alles wegende wordt het verzoek om de arbeidsovereenkomst te ontbinden afgewezen. Aan beoordeling van de gegrondheid van het verzoek van [verweerder] om toekenning van een vergoeding komt de kantonrechter, gelet op het hiervoor overwogene, niet toe.

18. Gelet op de afloop van het geding wordt El Al veroordeeld in de proceskosten gevallen aan de zijde van [verweerder].

BESLISSING

De kantonrechter:

I. wijst het verzoek af;

II. veroordeelt El Al in de proceskosten aan de zijde van [verweerder] gevallen, te stellen op € 545,00 aan salaris van zijn gemachtigde, voor zover verschuldigd, inclusief BTW.