Uitspraken

Uitgangspunt bij de beoordeling is dat [gedaagde] bij inmiddels onherroepelijk vonnis van de politierechter van 4 maart 2013 is schuldig bevonden aan verduistering van goederen van Hema. Ook ter comparitie heeft [gedaagde] erkend dat zij zich daar schuldig aan heeft gemaakt. Daarmee staat vast dat [gedaagde] onrechtmatig jegens Hema heeft gehandeld en dat [gedaagde] verplicht is de door Hema als gevolg daarvan geleden schade te vergoeden. In geschil is de vraag hoe hoog de door Hema als gevolg van het onrechtmatig handelen van [gedaagde] geleden schade is.

Hema heeft onder verwijzing naar de door [gedaagde] ondertekende schuldbekentenis (zie 2.4) aangevoerd, dat zij als gevolg van het onrechtmatig handelen van [gedaagde] een bedrag van EUR 115.000,00 aan schade heeft geleden. Van dat bedrag heeft Hema het laatst door [gedaagde] bij Hema verdiende, maar niet aan [gedaagde] uitgekeerde, loon afgetrokken (EUR 541,09), zodat voor Hema een schade van EUR 114.458,91 resteert. Dit schadebedrag dient te worden vermeerderd met door [gedaagde] daarover verschuldigde wettelijke rente vanaf
21 juni 2010 en buitengerechtelijke incassokosten, aldus Hema.

[gedaagde] heeft daartegen als verweer aangevoerd dat zij de schuldbekentenis bij brief van 6 april 2010 heeft ingetrokken, althans (buitengerechtelijk) heeft vernietigd (zie 2.7), omdat de daarin afgegeven verklaring niet op een vrije wilsuiting berust. [gedaagde] voert in dat kader aan dat zij de schuldverklaring onder druk heeft getekend, dat Hema daarbij misbruik van omstandigheden heeft gemaakt en dat Hema het door haar gestelde schadebedrag ook op geen enkele wijze heeft onderbouwd. [gedaagde] erkent, onder verwijzing naar de door de politierechter opgelegde taakstraf van 60 uur en de volgens de Richtlijn verduistering van het Openbaar Ministerie met de hoogte van die taakstraf corresponderende economische waarde van het delict, de door Hema geleden schade slechts tot een bedrag van EUR 3.700,00.

Hema heeft in reactie op het verweer van [gedaagde] gesteld, dat [gedaagde] voor het gesprek van 1 april 2010 was uitgenodigd en dat zij die uitnodiging heeft aanvaard, dat vervolgens in het gesprek de bevindingen van Hema zijn meegedeeld, dat van de door [gedaagde] gegeven antwoorden een verklaring/rapport is opgesteld, dat daarin uitdrukkelijk is opgenomen dat [gedaagde] de verklaring vrijwillig en zonder dwang heeft afgelegd en dat [gedaagde] die verklaring, na die te hebben gelezen, vrijwillig heeft ondertekend. Verder heeft Hema betwist dat zij tijdens het gesprek op 1 april 2010 ongeoorloofde druk op [gedaagde] heeft uitgeoefend en dat [gedaagde] op ieder moment de mogelijkheid had om het gesprek te beëindigen of een time-out te nemen. Hema betwist aldus dat de schuldbetekenis niet vrijwillig is ondertekend.

Overwogen wordt dat [naam 2], die namens Hema bij het gesprek op 1 april 2010 aanwezig was, ter comparitie heeft verklaard dat [gedaagde] bij de uitnodiging om op het kantoor van de filiaalmanager van Hema te komen, niet is meegedeeld waar het gesprek met de filiaalmanager over zou gaan, dat op basis van de tijdens het gesprek door [gedaagde] afgelegde verklaring door de namens Hema aanwezige personen een bedrag van EUR 115.000,00 is berekend, dat de bedrijfsrechercheur het verslag van het gesprek heeft opgesteld, dat [gedaagde] niet voorafgaande aan het ondertekenen van de schuldbekentenis overleg heeft kunnen voeren met derden en dat haar die mogelijkheid ook niet is aangeboden en dat [gedaagde] ook niet de gelegenheid heeft gehad om zich alleen terug te trekken alvorens tot ondertekening van de schuldbekentenis over te gaan.

De rechtbank kan op zich begrijpen dat Hema [gedaagde] niet van tevoren heeft ingelicht wat het onderwerp van het gesprek op 1 april 2010 zou zijn. Dit betekent echter wel dat [gedaagde] dat gesprek dus onvoorbereid is ingegaan. Voorts geldt in het algemeen dat een werkgever een overwichtpositie heeft ten opzichte van een werknemer. Dat geldt in dit geval ook en des te meer, nu [gedaagde] in het gesprek alleen was terwijl aan de zijde van Hema drie personen aanwezig waren waaronder de hiërarchisch hoger geplaatste filiaalmanager en het gesprek onder werktijd plaatsvond. Dat Hema [gedaagde] in dat gesprek een schuldbekentenis heeft laten tekenen voor wat betreft de door haar gepleegde verduistering, kan Hema niet worden verweten, maar Hema kan wel worden aangerekend dat zij [gedaagde] daarbij tevens een schuldbekentenis heeft laten tekenen voor de door haar verschuldigde schadevergoeding. Door de wijze waarop de schuldbekentenis is opgesteld, heeft deze verstrekkende gevolgen voor [gedaagde]. Het is immers een schuldbekentenis in de zin van artikel 158, eerste lid, van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering waaraan dwingende bewijskracht toekomt. Het had dan ook op de weg van Hema gelegen om [gedaagde] voorafgaande aan de ondertekening te informeren over de (juridische) gevolgen van het ondertekenen van deze schuldbekentenis, dan wel haar de mogelijkheid te bieden daarover overleg met een derde te voeren. Uit de verklaring van [naam 2] ter zitting is gebleken dat Hema dit echter niet heeft gedaan. De conclusie is dan ook dat [gedaagde] haar beslissing om met het schadebedrag van EUR 115.000 akkoord te gaan heeft genomen in een gesprek waarin zij in een zeer ongelijkwaardige positie tegenover Hema stond. Voorts kan worden aangenomen dat [gedaagde] in dat gesprek een voor haar nadelige beslissing heeft genomen, die zij bij een voor een dergelijke beslissing normaal te achten voorbereiding (waaronder het inwinnen van deskundig advies) niet zou hebben genomen. Uit hetgeen door [gedaagde] op 21 april 2010 aan de politie is verklaard over de gang van zaken tijdens het gesprek op 1 april 2010 en welke verklaring op dit punt door Hema ook niet is betwist, blijkt namelijk dat het bedrag van EUR 115.000,00 dat in de schuldbekentenis is opgenomen niet van [gedaagde] afkomstig is, maar een schatting van de schade door Hema zelf is. Evenals de in de schuldbekentenis opgenomen gemiddelde verkoopwaarde die een door [gedaagde] meegegeven volle tas vertegenwoordigde. Reeds bij brief van 6 april 2010 (zie 2.7) en volgens [gedaagde] zelfs al telefonisch de dag na het gesprek op 1 april 2010, heeft zij bij Hema de juistheid van de hoogte van het in de schuldbekentenis opgenomen bedrag betwist. Hema heeft tegenover de betwisting door [gedaagde] echter niet nader onderbouwd dat de door Hema als gevolg van het handelen van [gedaagde] geleden schade daadwerkelijk
EUR 115.000,00 of meer bedraagt. Overzichten met daarop de vermelding van de door [gedaagde] verduisterde goederen en de specifieke waarde daarvan, alsmede een cijfermatige onderbouwing van het voormelde schadebedrag zijn door Hema niet overgelegd. Daarnaast zijn door Hema afgezien van de op 20 maart 2010 gemaakte filmopnames, ook geen andere concrete data genoemd waarop door haar is geconstateerd dat er goederen door [gedaagde] zijn verduisterd. Ter comparitie is in dat verband van de zijde van Hema opgemerkt dat vóór 13 maart 2010, de datum waarop een collega van [gedaagde] een vermoeden van diefstal door [gedaagde] aan Hema meldde, bij Hema ook niet bekend was dat er door [gedaagde] goederen waren verduisterd. Daaruit begrijpt de rechtbank dat Hema voorafgaande aan het gesprek op 1 april 2010 geen enkele indicatie had van de hoogte van de door haar geleden schade en dat het, bij gebreke van een nadere onderbouwing thans, ook nu voor Hema niet goed of zelfs onmogelijk is om de daadwerkelijk als gevolg van het handelen van [gedaagde] geleden schade vast te kunnen stellen, althans om de schade tot het gestelde bedrag van EUR 115.000,00 op basis van eigen uitgangspunten en gegevens ook concreet te kunnen onderbouwen. De rechtbank concludeert daaruit dat aan het in de schuldbekentenis aan de hand van de schatting door Hema opgenomen schadebedrag, zoals ook door [gedaagde] aangevoerd, een voldoende reële basis ontbreekt. Hema had moeten begrijpen dat [gedaagde] in die situatie niet met het schadebedrag van EUR 115.000,00 zou hebben ingestemd, wanneer zij de tijd had gekregen zich te beraden en advies in te winnen. Onder deze omstandigheden had Hema niet onmiddellijk nadat [gedaagde] haar misdrijven had bekend, ertoe mogen overgaan [gedaagde] te bewegen de schuldbekentenis ook met betrekking tot de door Hema geleden schade te ondertekenen.

De slotsom is dan ook dat, gelet op de afhankelijkheid en onervarenheid van [gedaagde], haar ongelijkwaardige positie ten opzichte van Hema en bij gebreke van voldoende onderbouwing van het door Hema tijdens het gesprek op 1 april 2010 geschatte schadebedrag, er inderdaad sprake is van misbruik van omstandigheden aan de zijde van Hema en dat [gedaagde] de schuldbekentenis - voor zover het de verklaring betreft dat zij voor een geschat bedrag van EUR 115.000,00 bij Hema heeft weggenomen - terecht heeft vernietigd, zodat de vordering van Hema tot betaling door [gedaagde] van het bedrag van EUR 114.458,91 zal worden afgewezen. Ook het daarmee samenhangende door Hema gevorderde bedrag van EUR 12.768,14 aan rente, zal daarom worden afgewezen.

Hema heeft, subsidiair, gevorderd dat de rechtbank de schade met toepassing van artikel 6:97 BW op een in goede justitie te bepalen bedrag begroot. Daarbij is ook, zoals hiervoor onder 4.1 reeds is overwogen, uitgangpunt dat vast staat dat [gedaagde] onrechtmatig jegens Hema heeft gehandeld en dat zij verplicht is de door Hema als gevolg daarvan geleden schade te vergoeden. Voor de schatting van de schade zal de schuldbekentenis buiten beschouwing worden gelaten, nu, zoals hiervoor geoordeeld, die door misbruik van omstandigheden tot stand is gekomen. Voor die schatting zal daarom als uitgangpunt worden genomen hetgeen [gedaagde] op 21 april 2010 aan de politie en hetgeen zij ter comparitie van 19 februari 2014 heeft verklaard. Daarvan uitgaande en bij gebreke van gegevens van de zijde van Hema die op iets anders duiden, is de verduistering door [gedaagde] omstreeks februari 2010 begonnen en kwamen de personen aan wie [gedaagde] de goederen van Hema meegaf, één of twee keer per maand langs. Op 1 april 2010 is [gedaagde] met haar daden geconfronteerd, zodat de verduistering dus ongeveer twee maanden heeft plaatsgevonden. [gedaagde] heeft aan de politie verklaard dat de personen aan wie zij goederen zonder betaling meegaf, in totaal 4 of 5 keer langs zijn geweest, hetgeen aansluit bij de eerder door [gedaagde] genoemde frequentie per maand. Daarnaast komt die frequentie ook gelet op de parttime aanstelling van [gedaagde] en de stelling van [gedaagde] dat zij op de dagen dat zij in februari en maart 2010 bij Hema werkte niet altijd achter de servicebalie, dan wel achter een kassa heeft gestaan, hetgeen door Hema niet is betwist, niet onjuist voor. De rechtbank zal bij de berekening van de schade uitgaan van het maximale aantal door [gedaagde] genoemde dagen dat goederen zonder te betalen zijn meegegeven, dus vijf dagen. Ter comparitie heeft [gedaagde] verder desgevraagd verklaard dat het juist zou kunnen zijn dat per keer, dus in totaal per dag, 11 tassen werden meegegeven. Bij de schatting van de schade zal daarom worden uitgegaan van 11 tassen per dag. Met betrekking tot de waarde van de goederen per tas, wordt overwogen dat Hema heeft gesteld dat per tas voor een verkoopwaarde van EUR 150,00 aan goederen werd meegegeven. Volgens [gedaagde] ging het om een verkoopwaarde per tas van EUR 50,00. Nu beide partijen die stellingen niet nader hebben onderbouwd, wordt aanleiding gezien om uit te gaan van een verkoopwaarde per tas gelegen tussen EUR 150,00 en EUR 50,00, zijnde een verkoopwaarde van EUR 100,00. [gedaagde] heeft aangevoerd dat bij de berekening van de schade de in de verkoopwaarde inbegrepen 19% btw in mindering moet worden gebracht, hetgeen door Hema niet is betwist. Bij de berekening van de schade zal daarom worden uitgegaan van een netto waarde per meegegeven tas van gemiddeld EUR 84,03 (= 100 : 1.19).

Met betrekking tot de door Hema gevorderde EUR 2.500,00 aan buitengerechtelijke incassokosten, wordt overwogen dat nu uit de door Hema overgelegde brieven van Incasso B.V. blijkt dat die incassohandelingen grotendeels zijn verricht in 2010, dus vóór 1 juli 2012, voor de hoogte daarvan zal worden aangesloten bij de vergoeding die is aanbevolen in rapport Voor-werk II. Tevens zal bij de toe te kennen incassokosten worden uitgegaan van de onder 4.9 vermelde hoofdsom waartoe [gedaagde] tot betaling zal worden veroordeeld. Nu daarnaast niet is gesteld of voldoende aannemelijk is gemaakt dat ten behoeve van Hema werkzaamheden zijn verricht die een hogere vergoeding rechtvaardigen dan is aanbevolen in het rapport Voor-werk II, zal de gevorderde vergoeding wegens buitengerechtelijke incassowerkzaamheden ambtshalve worden gematigd tot een bedrag gelijk aan twee punten van het toepasselijke liquidatietarief, met een maximum van 15% van de hoofdsom, zijnde EUR 600,00.

De gevorderde veroordeling in de nakosten is in het kader van deze procedure slechts toewijsbaar voor zover deze kosten op dit moment reeds kunnen worden begroot. De nakosten zullen dan ook op de na te melden wijze worden toegewezen.