Uitspraken

[eiser] heeft met [naam vennootschap 2], vertegenwoordigd door [naam 4] (hierna: [naam 4]) een schriftelijke arbeidsovereenkomst gesloten gedateerd 23 juni 2014. Als zijn functie is vermeld hoofd inkoop/planning en als salaris een bedrag van

€ 3.222,00 bruto per maand.

(…) Op deze plaats dient gemeld te worden dat curator [naam 4] heeft aangemerkt als feitelijk bestuurder van gefailleerde. Uit verklaringen van crediteuren alsmede uit de beperkte hoeveelheid stukken die zijn aangetroffen in de gehuurde bedrijfsruimte, heeft curator opgemaakt dat hij zich uitgaf als general manager van gefailleerde en aldus te beschouwen is als feitelijk bestuurder. (…)

(…) Ondanks diverse verzoeken en herinneringen heeft curator geen contact kunnen krijgen met [naam 3] of [naam 4]. Curator heeft evenmin de administratie in zijn bezit. (…)

(…) Gefailleerde is vanaf medio 2014 is gebruikt als fraudevehikel. Met de gewijzigde handelsnaam is men op krediet zaken gaan bestellen en/of gaan huren. Kredietwaardigheid werd voorgewend met een jaarrekening die volgens [naam 5] niet juist kan zijn. Het betreft de jaarrekening over 2013, welke jaarrekening ook gedeponeerd is. Met gebruikmaking van deze cijfers kwam men door de creditchecks die crediteuren plegen te doen bij het verstrekken van leverancierskrediet. De bestelde zaken werden ofwel bij de gehuurde bedrijfslocatie afgeleverd dan wel afgeleverd op gefingeerde bouwplaatsen. Na aflevering zijn alle zaken verdwenen. (…) In de afgelopen verslagperiode heeft curator een bespreking gehad met de FIOD, waarna er aangifte is gedaan van vermoedelijke faillissementsfraude en/of andere strafbare feiten. (…)

Professionele oplichting. Bestellen met dubieuze BV’s, voor tonnen bestellen en wegwezen. Een enorme schadepost voor het bedrijfsleven. Misdaad waar justitie weinig prioriteit aan geeft. We volgen een grote oplichtingszaak die de zomermaanden speelde rondom het nepbedrijf [naam vennootschap 2]. Het bedrijf is gevestigd in [vestigingsplaats] op een bedrijventerrein. Op papier ziet het er uit als een bonafide bouwbedrijf. Maar als we dieper in de materie duiken, vallen er toch wel een aantal zaken op.

Het bedrijf is ooit begonnen in [plaats]. In 2013 duikt er in de Kamer van Koophandel een, voor Opgelicht?!, bekende naam uit een eerdere uitzending op. Deze man is een bekende katvanger, die vele dubieuze bedrijven op zijn naam heeft gehad. Uiteindelijk vindt er in mei van dit jaar weer een bestuurswissel plaats. En de Belg [naam 3] wordt eigenaar van het bedrijf. Op de website staat dat [naam 3], een ervaren timmerman, het bedrijf heeft overgenomen. Het ziet er allemaal netjes en professioneel uit. Ook naar buiten toe heeft het bedrijf een professionele uitstraling. Een klein pand waar de naam op prijkt, bedrijfskleding. Geen reden om daar aan te twijfelen. Behalve met [naam 3], hebben gedupeerden contact met [naam 4] en [eiser]. Het lijkt allemaal goed te gaan. Leveringen vinden plaats, maar als het op een gegeven moment op betalen

aankomt, komt er een kink in de kabel.

Gestolen rijplaten

[naam 6], privé-rechercheur, krijgt deze zomer een belletje over diefstal van een partij rijplaten. [naam 6] komt de bende op het spoor en we gaan met hem op pad. Voor een branche-organisatie doet hij deze zomer onderzoek naar grote partijen vermiste rijplaten. In totaal zijn er zo’n 200 rijplaten bij drie verschillende bedrijven door het bedrijf afgenomen. Naast het bedrijfspand zijn er verschillende afleveradressen. Ze bestellen door het hele land. Het is razendsnel uitgerold. Er is zeker voor vierhonderdduizend euro besteld. Maar daar blijft het niet bij. Auto’s, aanhangwagens, koffiezet-apparaten, stellingkasten, hekken, tankpassen etc. etc. De schade is inmiddels beraamd op bijna 6 ton. 47 bedrijven zagen niets van hun geld of van hun producten terug. Hans heeft in de afgelopen maanden veel huilende ondernemers aan de lijn gehad.

Uitgebreide check

Maar hoe kon dan zo fout gaan? De ondernemers stuurden niet zomaar klakkeloos hun spullen aan de oplichters. Velen van hen deden eerst een uitgebreide check. De website zag er wel aardig uit, KvK gegevens klopten ook. Er zijn zelfs bedrijven geweest die een uitvoerige kredietcheck deden. Dan zullen ze toch wel door de mand vallen? Het tegendeel blijkt waar. [naam vennootschap 2] slaagt met vlag en wimpel. De kredietwaardigheidscore ligt tussen de 6 en 7. Niet goed, maar ook zeker niet slecht. Achteraf blijkt het bedrijf toch geknoeid had met jaarcijfers, maar dat kwam niet uit de check.

Aangifte

Dan maar aangifte doen en hopen dat de politie actie gaat ondernemen. Hans maakte van inmiddels zo’n 20 bedrijven een uitgebreid dossier. Hij levert dit in bij de politie. De daders zijn bekend. Er is nog tijd om te voorkomen dat de schade nog groter wordt. Toch komt de politie niet direct in actie. De ondernemers en [naam 6] worden er niet vrolijk van. Enkele ondernemers staan voor een dichte deur want hun aangifte wordt helemaal niet opgenomen. Maar waar ligt dat aan?

Prioriteit politie ergens anders

De prioriteit van de politie ligt in eerste instantie niet bij financiële zaken. [naam 7] was misdaadjournalist en jarenlang financieel rechercheur bij de politie. Hij herkent de frustratie van de ondernemers en [naam 6]. [naam 7] heeft vaak genoeg meegemaakt dat er aangiftes zijn gedaan van omvangrijke fraudezaken, maar dat er niets mee gebeurde. Dat komt onder meer door de problemen rondom aangifte bij oplichting, prioritering en gebrek aan kennis en capaciteit. Het is soms lastig, omdat overduidelijke oplichting vaak op het bureau als civielrechtelijke wordt afgedaan. Als het dan toch lukt om aangifte te doen, is het maar de vraag of er snel actie wordt ondernomen. Oplichters wanen zich veilig, omdat ze nog in alle vrijheid door kunnen gaan met hun praktijken. Echter, in dit soort zaken, moet er eerst zorgvuldig een zaak opgebouwd worden. Dus snel ingrijpen zit er niet in. Een zaak moet aan voldoende criteria voldoen, wil het prioriteit krijgen bij de politie.

Onderzoek nog in kinderschoenen

Dat is ook het geval bij [naam 5]. Ondanks dat de zaak al in augustus bij de politie is aangedragen, komt zij nu voorzichtig in actie. De politie heeft het momenteel in onderzoek maar het onderzoek staat nog in de kinderschoenen. Ondertussen moeten de gedupeerde ondernemers afwachten of ze ooit nog hun geld of producten gaan terugzien.

9m12s “[naam 3]” (was op de bouwlocatie gezien; tevens wordt een foto getoond) “daarnaast zijn diverse figuren betrokken” (dan wordt een foto getoond van het rijbewijs van [eiser]) “deze [eiser], maar ook een zekere [naam 4]”

12m05s “daders zijn bekend” (foto’s van [naam 3] en [eiser] worden getoond)

13m40s “de [naam 5]-bende is grotendeels in kaart gebracht; vooropgezet plan tot oplichting, overduidelijk” (de foto’s van [eiser] en [naam 3] worden getoond)

15m09s “Ondertussen denken oplichters dat ze safe zijn en worden hondsbrutaal dat ze onder eigen naam opereren” (de foto’s van [eiser] en [naam 3] worden getoond)

Avrotros voert – samengevat en voor zover van belang – het volgende verweer. Het programma Opgelicht?! heeft de rol van public watchdog. Het stelt misstanden aan de kaak en beoogt het publiek voor te lichten en te waarschuwen. Voor deze uitingen geldt de vrijheid van meningsuiting en die kan slechts worden beperkt voor zover sprake is van een pressing social need. Onderwerp van de uitzending van 11 november 2014 was faillissementsfraude en het doel is de kijker hierover te informeren en ervoor te waarschuwen. Het belang van Avrotros bij het aan de kaak stellen van misstanden dient te worden afgewogen tegen het belang van [eiser] om verstoken te blijven van aantasting van zijn eer en goede naam. In dit geval prevaleert het belang van Avrotros. Duidelijk is dat [naam vennootschap 2] op grote schaal fraude heeft gepleegd. Daarbij waren drie personen betrokken, te weten [naam 3], [naam 4] en [eiser], die allemaal onvindbaar zijn voor schuldeisers. [eiser] was hoofd inkoop en planning, deed bestellingen, had veelvuldig telefonisch en via e-mail contact met leveranciers, onderhandelde over prijzen en betalingstermijnen en nam goederen in ontvangst. Kennelijk was hij daartoe bevoegd en dus op de hoogte van het budget. Als planner moet hij bovendien op de hoogte zijn geweest van het feit dat op de afleveradressen die hij aan leveranciers doorgaf helemaal geen bouwactiviteiten plaatsvonden. Hij is – net als de twee anderen – eind augustus 2014 van de radar verdwenen en het is Avrotros niet gelukt met hem in contact te komen omdat hij zijn telefoon niet opnam en hij de twee keer dat de redactie bij zijn woning is geweest niet aanwezig was. De rolluiken waren dicht en de woning maakte geen bewoonde indruk. Hetgeen Avrotros heeft gemeld in de uitzending vindt en vond op dat moment voldoende steun in het feitenmateriaal. Het verweer van [eiser] dat hij slechts een werknemer was en nergens vanaf wist is niet overtuigend. Er werkten slechts twee mensen in het bedrijf, [naam 4] en [eiser] ([naam 3] leek alleen op papier betrokken), zodat het [eiser] niet kan zijn ontgaan wat er speelde. Hij had bovendien toegang tot het

e-mailaccount van [naam 4], nu hij daar vandaan berichten naar leveranciers heeft verzonden. Dat [eiser] geen salaris heeft ontvangen wordt betwist. Hij heeft immers geen loonvordering ingesteld bij de curator. Evenmin heeft hij aangifte gedaan van bedreiging.

Het is belangrijk dat de namen van de betrokkenen worden genoemd, nu de vennootschap is gefailleerd en de betrokkenen degenen zijn die de oplichtingshandelingen hebben verricht. De kwalificatie ‘de [naam 5] bende’ vindt steun in de feiten, en de verwijzing naar oplichters van zwaar kaliber en georganiseerde criminaliteit zijn afkomstig van de privé detective. Verder is niet duidelijk wat [eiser] bedoelt met ‘foutieve berichtgeving’. Niet in geschil is dat [eiser] betrokken is geweest bij [naam vennootschap 2], zodat er niets te rectificeren valt. De vorderingen zijn dan ook niet toewijsbaar.