Uitspraken

Evenals partijen acht de voorzieningenrechter zich bevoegd kennis te nemen van het onderhavige geschil.

Anders dan de minderheidsaandeelhouders hebben aangevoerd, heeft LDH bij haar vorderingen een voldoende spoedeisend belang, nu de benoemingsprocedure reeds aanhangig is en de te benoemen deskundige binnen 30 dagen na benoeming een bindend advies dient uit te brengen. De vorderingen van LDH zijn erop gericht om invloed uit te oefenen op de benoemingsprocedure, althans om de benoeming van de deskundige uit te stellen. LDH heeft er belang bij daaromtrent op korte termijn uitsluitsel te krijgen. Het belang van LDH bij de uitkomst van de waardebepaling van haar ‘marktwaarde’ door de deskundige is er mede in gelegen dat LDH zelf op grond van (artikel 4.6 van) de Overeenkomst gehouden kan zijn aandelen over te nemen.

Tussen partijen is niet in geschil dat de minderheidsaandeelhouders, met het oog op de uitoefening van de put-optie, op zichzelf gerechtigd zijn om de procedure bij de ICC te volgen. LDH vordert echter schorsing van de benoeming van de expert, omdat volgens haar eerst de uitkomst van de arbitrageprocedure moet worden afgewacht, aangezien haar standpunt bij de benoemingsprocedure niet wordt meegenomen, terwijl zij wel belanghebbende is.

Geoordeeld wordt, zoals ook de minderheidsaandeelhouders hebben betoogd, dat LDH aan de Overeenkomst niet de door haar geclaimde rechten kan ontlenen. De Overeenkomst is immers primair een overeenkomst tussen de aandeelhouders. Dit blijkt onder meer uit de definitie van de Overeenkomst in de Statuten, en uit de aanhef en de considerans daarvan. Dat in de Overeenkomst ook bepaalde verplichtingen voor LDH (the Company) zijn vermeld (bijvoorbeeld dat zij de kosten voor de te benoemen deskundige dient te dragen), maakt LDH geen partij bij de Overeenkomst. De minderheidsaandeelhouders hebben terecht aangevoerd dat dergelijke verplichtingen niet ongebruikelijk zijn in aandeelhoudersovereenkomsten. Dat LDH de Overeenkomst mede heeft ondertekend heeft ook niet de gevolgen die LDH daaraan verbindt. De visie van de minderheidsaandeelhouders dat LDH de Overeenkomst veeleer heeft ondertekend om het bestaan ervan te erkennen en niet zozeer om daarbij partij te worden, wordt in dit opzicht gedeeld.

Maar zelfs als de omstandigheid dat in de Overeenkomst bepaalde verplichtingen zijn opgenomen voor LDH met zich zou brengen dat zij bij die Overeenkomst partij is, dan nog biedt dat, ander dan LDH meent, geen grondslag voor toewijzing van haar vorderingen. Ook in dat geval zijn namelijk de minderheidsaandeelhouders op basis van artikel 4.6 f bevoegd zich tot de ICC te wenden en te verzoeken een deskundige aan te wijzen, zonder dat zij de verplichting hebben om ook LDH in de benoemingsprocedure te betrekken of om eerst de uitkomst van de arbitrageprocedure af te wachten. Dit vloeit immers niet uit de Overeenkomst voort. Ook kan niet worden gezegd dat LDH partij is in de benoemingsprocedure en uit dien hoofde zou kunnen afdwingen dat eerst de uitkomst van de arbitrage wordt afgewacht. Zij is weliswaar een betrokkene, nu de waarde van de onderneming (van haarzelf) hetgeen is waarover de deskundige dient te oordelen, maar zij is geen partij in het geschil bij de benoemingsprocedure. Zij erkent dat overigens ook zelf, door zichzelf in haar brieven te betitelen niet als ‘responding’ maar als ‘related’ party. Een verplichting voor de ICC om LDH als ‘related party’ in de benoemingsprocedure te betrekken zonder dat de partijen daar overeenstemming over hebben kan niet worden aangenomen. LDH heeft daartoe onvoldoende gesteld. Daarbij hebben de minderheidsaandeelhouders terecht aangevoerd dat de belangen van de vennootschap zelf in de benoemingsprocedure niet veronachtzaamd zullen worden, aangezien de (meerderheids)aandeelhouders daarin partij zijn.

LDH heeft ter zake van het voorgaande nog de nadruk gelegd op de bepaling in de Overeenkomst dat zij de kosten van de expert dient te dragen. Volgens LDH bestaat een groot risico dat deze kosten buitensporig hoog zullen zijn als de benoeming eenmaal een feit is, zoals in een vergelijkbaar geval in 2013/2014 aan de orde is geweest, toen de toen aangewezen deskundige een bedrag van 6 miljoen in rekening bracht, waar de aandeelhouders vervolgens moeilijk onderuit konden. De minderheidsaandeelhouders en de ICC hebben op dit punt echter terecht aangevoerd dat de kosten van de expert geen onderwerp vormen van de benoemingsprocedure, en (vooralsnog) evenmin van de arbitrageprocedure, zodat ook dit geen reden vormt om de benoemingsprocedure stil te leggen. De kosten zijn pas aan de orde nadat de benoeming heeft plaatsgevonden en zijn dan onderwerp van onderhandeling tussen de expert en de aandeelhouders. Als daarover geen overeenstemming wordt bereikt zou dat alsnog het onderwerp van een dan te entameren procedure kunnen vormen. Een grond voor toewijzing van de vorderingen van LDH is dat echter niet. Overigens hebben de minderheidsaandeelhouders toegezegd de kosten voor de deskundige eveneens binnen redelijke grenzen te willen houden. Daarnaast hebben zij nog opgemerkt dat LDH bij de kosten voor de deskundige in 2013/2014 destijds geen kanttekeningen heeft geplaatst. LDH heeft dat op zichzelf niet betwist. Verder kan nog worden aangehaakt bij de stelling van de minderheidsaandeelhouders dat deze kosten weliswaar hoog waren, maar bezien tegen de achtergrond van de omzet van LDH, niet zonder meer buitensporig.

LDH heeft verder nog gesteld door de te volgen benoemingsprocedure ernstig in haar belangen te worden geschaad, omdat de minderheidsaandeelhouders een beperking hebben voorgesteld ten aanzien van de te benoemen expert, in die zin dat deze gedurende drie jaar na benoeming geen bemoeienis zou mogen hebben met LDH en haar dochterondernemingen. Ook dit biedt geen basis om de procedure thans te schorsen. Op zichzelf ligt een dergelijke beperking met het oog op de onafhankelijkheid van de deskundige in de rede. LDH heeft niet aannemelijk gemaakt door deze beperking onredelijk in haar bedrijfsvoering te (zullen) worden belemmerd; zij heeft de stelling van de minderheidsaandeelhouders dat voldoende investeringsbanken over zullen blijven met wie zaken gedaan kunnen worden, niet weersproken.

Dat om andere redenen de uitkomst van de arbitrage zou moeten worden afgewacht alvorens de ICC de deskundige zou mogen benoemen, is evenmin aannemelijk geworden. Zo heeft de Franse rechter recentelijk nog in de onder 2.12 genoemde procedure waarin weliswaar niet LDH maar de meerderheids-aandeelhouders de eisende partij waren, maar waarin ook werd getracht de benoeming van de expert voorlopig af te blazen, in een gemotiveerde uitspraak geoordeeld dat daarvoor geen valide grond aanwezig was, aangezien de deskundige de FMV zelfstandig kan vaststellen, zonder dat de CSE al vast zou moeten staan.

Het voorgaande leidt tot de slotsom dat de gevraagde voorzieningen zullen worden geweigerd, met veroordeling van LDH, als de in het ongelijk gestelde partij, in de proceskosten. Bij deze uitkomst behoeven de overige weren van gedaagden (zoals het afzonderlijke verweer van Ruethiers) geen verdere bespreking.