Uitspraken

De rechtbank stelt de volgende in de bewijsmiddelen vervatte feiten en/of omstandigheden voorop:

[Stichting] is in 1999 opgericht om onderzoek naar kinderkanker te financieren. Verdachte bekleedde vanaf 1 januari 2001 een bestuursfunctie in de stichting. Op 1 mei 2007 trad [medeverdachte] toe tot het bestuur. Verdachte en [medeverdachte] waren samen verantwoordelijk voor de financiële taken van [Stichting] . Verdachte was penningsmeester.

Tot 2009 werd ieder jaar een benefietgala georganiseerd door [Stichting] . Voor ieder benefietgala werd bij ABN AMRO Bank een aparte spaarrekening geopend. Deze spaarrekeningen betroffen subrekeningen van de hoofdrekening bij ABN AMRO Bank. De betalingen aan goede doelen en wetenschappelijke instellingen werden verricht vanaf een afzonderlijke betaalrekening bij ABN AMRO Bank.

Op 11 mei 2010 is, anders dan gebruikelijk, namens [Stichting] een rekening geopend bij SNS Bank. [medeverdachte] heeft dit gedaan. Bij de openingsdocumenten bevinden zich onder meer volmachten op grond waarvan verdachte en [medeverdachte] werden gemachtigd tot het doen van financiële mutaties ten behoeve van [Stichting] vanaf deze rekening. De daartoe benodigde handtekening van de voorzitter van [Stichting] is door [medeverdachte] vervalst. De afschriften werden aanvankelijk naar de voorzitter van [Stichting] gestuurd, maar [medeverdachte] heeft dit kort na de opening van de bankrekening veranderd in zijn huisadres.

Verdachte maakte geldbedragen over van de ABN AMRO-rekening naar de SNS-rekening.

Uit de rekeningafschriften blijkt dat hij dit viermaal heeft gedaan, namelijk:

[medeverdachte] heeft tussen 30 mei 2010 en 30 november 2011 vanaf die SNS-rekening meerdere keren grote geldbedragen naar zijn privérekeningen en andere aan hem gelieerde bankrekeningen overgemaakt, in totaal een bedrag van € 647.468,36. Het geld heeft [medeverdachte] voor privédoeleinden gebruikt.

Uit de verklaring van verdachte ter zitting en – op onderdelen ook de verklaring van [medeverdachte] bij de politie – kan tot slot nog het volgende worden afgeleid. [verdachte] was al eind 2009 bekend met de financiële problemen van [medeverdachte] . Vóórdat verdachte de eerste storting op de SNS-rekening van [Stichting] deed, op 27 mei 2010, had [medeverdachte] tegen verdachte gezegd dat hij, [medeverdachte] , van die rekening een bedrag van € 225.000,- naar zijn privérekening zou gaan overboeken voor privédoeleinden. Verdachte wilde zijn vriend [medeverdachte] helpen en is daarom hiermee akkoord gegaan onder de voorwaarde dat er een geldleningsovereenkomst ter zake van dit bedrag zou worden opgesteld en de 225.000 euro voor oktober 2010 zou zijn teruggestort op de SNS-rekening. De geldleenovereenkomst is naderhand, nadat het geld al door [medeverdachte] naar zijn privérekening was overgemaakt, opgesteld en door beiden ondertekend en, op verzoek van [medeverdachte] , geantedateerd op 25 januari 2010. Verdachte heeft de overige leden van het bestuur niet geïnformeerd over deze overboeking van [Stichting] -geld naar [medeverdachte] en de daaromtrent gemaakte afspraken. De € 225.000 is pas na ontdekking door [Stichting] in 2012 teruggestort. Verdachte heeft nooit bankafschriften van de SNS-rekening gezien of opgevraagd en geen enkel toezicht gehouden op het betalingsverkeer op de SNS rekening.

Medeplegen

De raadsvrouw heeft ten aanzien van het onder 1 primair en subsidiair ten laste gelegde bepleit dat het handelen van verdachte niet kan worden gekwalificeerd als medeplegen, zodat hij hier van moet worden vrijgesproken.

De rechtbank overweegt als volgt. Om tot een bewezenverklaring van medeplegen van verduistering of diefstal te kunnen komen, moet sprake zijn van een voldoende en bewuste samenwerking met een ander of anderen. Het accent ligt daarbij op de samenwerking en minder op de vraag wie welke feitelijke handelingen heeft verricht. De kwalificatie medeplegen is slechts dan gerechtvaardigd als de – intellectuele en/of materiële – bijdrage aan het delict van de verdachte van voldoende gewicht is. Voorts dient rekening te worden gehouden met de intensiteit van de samenwerking, de onderlinge taakverdeling, de rol in de voorbereiding, de uitvoering of de afhandeling van het delict en het belang van de rol van de verdachte, diens aanwezigheid op belangrijke momenten en het zich niet terugtrekken op een daartoe geëigend tijdstip.

Hoewel het openen van de SNS-rekening vragen oproept, ook over het doel hiervan, is niet komen vast te staan dat sprake is geweest van een gemeenschappelijk vooropgezet plan van verdachte en [medeverdachte] om de SNS-rekening aan te wenden voor het doorsluizen van goededoelengeld naar privébestemmingen. Het dossier bevat geen bewijs dat verdachte, al dan niet samen met [medeverdachte] , overboekingen vanaf de SNS-rekening heeft verricht. Ook is niet gebleken dat de betalingen door [medeverdachte] aan het bedrijf van verdachte ( [naam bedrijf BV] ) voor een bedrag van in totaal € 13.000 in verband met het [naam 1] -project dienden als smeergeld voor de betrokkenheid van verdachte bij de verduisteringsconstructie. Verdachte had een werkrelatie met [medeverdachte] en hij lijkt ook reëele werkzaamheden te hebben verricht ten behoeve van samenwerking tussen [naam 2] en [naam 1] .

De rechtbank is daarom met de officier van justitie en de raadsvrouw van oordeel dat medeplegen niet kan worden bewezen, zodat verdachte hiervan wordt vrijgesproken.

Medeplichtigheid

De raadsvrouw heeft ten aanzien van het onder 1 meer subsidiair en nog meer subsidiair betoogd dat verdachte geen (voorwaardelijk) opzet heeft gehad op de verduistering of diefstal van het geldbedrag van € 225.000,-, laat staan van de overige geldbedragen, en evenmin op het ondersteunen van [medeverdachte] hierbij. Het niet informeren van het bestuur van [Stichting] kan alleen tot medeplichtigheid leiden als ten aanzien van dit nalaten een rechtsplicht bestaat om in te grijpen. Hiervan is geen sprake. Tot slot betekent de omstandigheid dat verdachte wist dat [medeverdachte] één keer geld zou gaan overboeken naar zijn privérekening, nog niet dat verdachte daarmee de aanmerkelijke kans heeft aanvaard dat [medeverdachte] dit vaker zou gaan doen.

De rechtbank verwerpt deze verweren en overweegt als volgt. [medeverdachte] heeft vanaf de SNS-rekening wederrechtelijk, want evident in strijd met het doel van [Stichting] en zonder medeweten van de overige leden van het bestuur, meerdere geldbedragen van [Stichting] overgeboekt naar zijn privérekeningen en andere aan hem gelieerde bankrekeningen. Hierdoor heeft hij als heer en meester over het geld beschikt: het was niet zijn geld, maar hij heeft het wel gebruikt om zijn schulden mee af te lossen. Daarmee heeft hij het zich toegeëigend. [medeverdachte] heeft zich dan ook schuldig gemaakt aan (gekwalificeerde) verduistering van in totaal 647.468,36 euro.

De rechtbank acht dan bewezen dat verdachte opzettelijk medeplichtig was aan deze verduistering door [medeverdachte] daartoe opzettelijk de gelegenheid en de middelen te verschaffen.

Eerst heeft hij [medeverdachte] willens en wetens geholpen bij het verduisteren van € 225.000,-. Verdachte heeft immers op 27 mei 2010 een bedrag van € 350.000 gestort op de SNS-bankrekening, wetende dat [medeverdachte] vervolgens voor privédoeleinden een bedrag van

€ 225.000 van die rekening zou halen. Hiermee had verdachte van tevoren ingestemd. Deze overboeking door [medeverdachte] was, zoals gezegd, wederrechtelijk, want evident in strijd met de doelstelling van [Stichting] en zonder medeweten van de overige leden van het bestuur gedaan. Conclusie moet zijn dat verdachte om die reden, ter verhulling van deze overboeking, de leenovereenkomst heeft getekend, wetende dat de inhoud niet klopte en ook wetende dat daarin een verkeerde datum stond vermeld.

Vervolgens heeft verdachte bewust de aanmerkelijke kans aanvaard dat [medeverdachte] nog meer geld zou wegnemen. Verdachte is immers, terwijl hij eerder strafbare feiten voor [medeverdachte] had gepleegd en duidelijk was dat [medeverdachte] nog steeds financiële problemen had, althans deze afspraak niet was nagekomen om de € 225.000 voor oktober 2010 terug te storten, gewoon doorgegaan met geldstortingen op de SNS-rekening, zonder enige vorm van toezicht uit te oefenen op die SNS-rekening, waartoe hij juist ook als penningmeester van [Stichting] in het bijzonder gehouden was. Desondanks heeft verdachte op 30 december 2010 en vervolgens nog tweemaal in 2011 grote geldbedragen, bij elkaar ruim 2,4 miljoen euro, naar de SNS-rekening overgemaakt. Verdachte heeft daarmee de aanmerkelijke kans dat [medeverdachte] , die financieel diep in de problemen zat, een nieuwe greep in de kas van [Stichting] zou doen, die hij vrij tot zijn beschikking had, willens en wetens aanvaard. Aldus had verdachte ook opzet, maar dan in voorwaardelijke vorm, op de medeplichtigheid aan de verduistering aan het resterende bedrag van ruim € 422.000 door [medeverdachte] .

De rechtbank acht op grond hiervan bewezen dat verdachte het onder 1 meer subsidiair ten laste gelegde heeft begaan, zoals hierna vermeld in rubriek 5.

Met de officier van justitie en de raadsvrouw is de rechtbank van oordeel dat ten aanzien van het vijftiende gedachtestreepje – de overboeking van € 150.000,- op of omstreeks 30 mei 2010 – geen sprake is van toe-eigenen of wegnemen, omdat dit geldbedrag is overgeboekt van de lopende SNS-rekening naar de spaarrekening van [Stichting] . Verdachte wordt van dit onderdeel vrijgesproken.

De raadsvrouw heeft ten aanzien van het onder 2 ad A en onder ad B bepleit dat verdachte hiervan moet worden vrijgesproken. Ten aanzien van ad A is geen sprake van een valse geldleningsovereenkomst, subsidiair ontbreekt het opzet op de valsheid. Bovendien staat niet vast dat dit document niet in Rijswijk is opgemaakt en ondertekend. Ten aanzien van ad B kan niet worden vastgesteld dat het verdachte is geweest die deze geldleningsovereenkomst heeft getekend.

Het oordeel van de rechtbank ten aanzien van het onder 2, ad A ten laste gelegde

Zoals hiervoor onder 4.3.2. onder het kopje ‘medeplichtigheid’ al is overwogen is nooit sprake geweest van een geldlening tussen [Stichting] enerzijds en [medeverdachte] anderzijds. Daarmee is gegeven dat de door [medeverdachte] opgestelde en door verdachte medeondertekende ‘leningsovereenkomst’ als bedoeld onder ad A, vals is. Nu verdachte dit wist en hij toch de overeenkomst heeft ondertekend, had hij ook het opzet op het valselijk opmaken van die overeenkomst. Verdachte heeft voorts zelf toegegeven dat hij het stuk heeft getekend wetende dat in de overeenkomst ten onrechte stond vermeld dat het was opgemaakt op 25 januari 2010, omdat het in werkelijkheid op een latere datum was opgemaakt en getekend.

Gelet op het voorgaande kan worden bewezen dat verdachte en [medeverdachte] opzettelijk en in strijd met de waarheid deze geldleningsovereenkomst valselijk hebben opgemaakt, met het oogmerk dat geschrift als echt en onvervalst te gebruik en door anderen te doen gebruiken. Met de raadsvrouw is de rechtbank van oordeel dat niet kan worden bewezen dat de overeenkomst niet in [plaats] is opgemaakt en getekend, zodat verdachte van dit onderdeel wordt vrijgesproken.

Het oordeel van de rechtbank ten aanzien van het onder 2, ad B ten laste gelegde

Met de raadsvrouw en anders dan de officier van justitie is de rechtbank van oordeel dat niet bewezen is dat verdachte deze overeenkomst heeft opgemaakt. Ten aanzien van deze geldleningsovereenkomst kan niet met voldoende mate van zekerheid worden vastgesteld dat verdachte deze daadwerkelijk heeft getekend. De verklaringen van verdachte en [medeverdachte] staan hieromtrent recht tegenover elkaar. Uit de bewijsmiddelen volgt dat [medeverdachte] meer documenten valselijk heeft opgemaakt en ook dat hij handtekeningen heeft vervalst. Gelet hierop, en gelet op de verklaring van verdachte dat hij totaal niet bekend is met deze geldleningsovereenkomst, is het mogelijk dat niet verdachte, maar [medeverdachte] de handtekening van verdachte op dit document heeft gezet. Verdachte wordt daarom van dit onderdeel van het onder 2 ten laste gelegde vrijgesproken.