Uitspraken

Allereerst moet worden beoordeeld of de voorzieningenrechter bevoegd is om van de vordering kennis te nemen. Abavia is gevestigd in San Marino. Omdat San Marino geen lid is van de Europese Unie is de Verordening (EU) nr. 1215/2012 (de herschikte EEX Verordening) niet van toepassing. Dit volgt uit artikel 4, gelezen in samenhang met artikel 5 en 6, van deze Verordening. De bevoegdheidsvraag moet daarom worden beantwoord aan de hand van de Nederlandse internationale bevoegdheidsregels die zijn vastgelegd in artikel 1-14 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv). Krachtens artikel 2 Rv is de hoofdregel dat de Nederlandse rechter rechtsmacht heeft indien de gedaagde in Nederland woonplaats heeft. In een aantal gevallen heeft de Nederlandse rechter een alternatieve bevoegdheid. In zaken betreffende verbintenissen uit onrechtmatige daad is de Nederlandse rechter op grond van artikel 6 sub e Rv bevoegd indien het schadebrengende feit zich in Nederland heeft voorgedaan of zich kan voordoen, dat wil zeggen zowel de plaats van handeling als de plaats van de schadelijke inwerking. In dit geval stelt XS News in de eerste plaats dat de weigering van Abavia om aan haar de verlangde gegevens te verstrekken onrechtmatig is en dat XS News daardoor in Nederland schade lijdt. Uitgaande van deze stelling, die door Abavia niet is weersproken, is de voorzieningenrechter bevoegd om van de vordering op grond van onrechtmatig handelen van Abavia kennis te nemen. Zoals hierna zal blijken, slaagt deze grondslag van de vordering. De vraag of de voorzieningenrechter bevoegd is ten aanzien van de andere grondslagen van de vordering behoeft dan ook geen beantwoording.

Op de vraag welk recht van toepassing is op de vordering op grond van onrechtmatig handelen door Abavia is de Verordening (EG) nr. 864/2007 (de Rome II-Verordening) van toepassing. Artikel 3 van deze Verordening bepaalt dat de Verordening een universeel toepassingsgebied heeft. Hoofdregel is dat het recht van het land waar de schade zich voordoet het toepasselijke recht is (artikel 4). De niet weersproken stelling van XS News houdt in dat haar schade zich in Nederland voordoet. Daarom is Nederlands recht van toepassing op de vordering voor zover deze is gegrond op onrechtmatig handelen door Abavia.

De vordering van XS News strekt ertoe dat zij gegevens verkrijgt waarmee de personen kunnen worden aangesproken die de door haar gestelde grootschalige inbreuk op auteursrechten en naburige rechten van aangeslotenen bij de Stichting Brein hebben gepleegd. Dit levert een spoedeisend belang van XS News op.

XS News stelt in de eerste plaats dat Abavia onrechtmatig handelt door haar weigering om de verlangde gegevens van de usenetgebruikers te verstrekken. Of die weigering onrechtmatig is hangt af van de concrete omstandigheden van het geval. In dit geval vordert XS News de verschaffing van de gegevens opdat zij deze kan doorgeven aan Brein, ter bescherming van de belangen van auteursrechthebbenden en naburig rechthebbenden. Artikel 9 Wbp bepaalt dat persoonsgegevens niet worden verwerkt (waaronder begrepen verstrekt) op een wijze die onverenigbaar is met de doeleinden waarvoor ze zijn verkregen. Nu het gaat om de bescherming van de rechten van derden staat deze bepaling – anders dan Abavia betoogt – niet in de weg aan toewijzing van de vordering van XS News. Dit volgt uit artikel 43 Wbp; krachtens dit artikel kan het doelbeschermingsbeginsel buiten toepassing blijven indien dit noodzakelijk is ter bescherming van rechten en vrijheden van derden (vgl. Gerechtshof Amsterdam 7 november 2002, ECLI:NL:GHAMS:2002:AF0091).

Abavia beroept zich ter onderbouwing van haar weigering ook op artikel 15 van de Richtlijn 2002/58/EG van het Europees Parlement en de Raad van 12 juli 2002 betreffende de verwerking van persoonsgegevens en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer in de sector elektronische communicatie (e-Privacy richtlijn). Dit artikel bepaalt dat de lidstaten wettelijke maatregelen kunnen treffen ter beperking van de privacyrechten die uit de richtlijn voortvloeien. Volgens Abavia voldoet artikel 6:162 BW in dit verband niet als “wettelijke maatregel” omdat het een onvoldoende concrete regeling behelst. Dit verweer gaat niet op omdat de rechter op basis van artikel 6:162 BW goed in staat wordt gesteld om de in het geding zijnde tegengestelde belangen af te wegen met inachtneming van de specifieke omstandigheden van het geval. Het wetsartikel biedt een voldoende concrete wettelijke grondslag als bedoeld in artikel 15 e-Privacy richtlijn. Dit oordeel is in lijn met het arrest van de Hoge Raad van 25 november 2005, ECLI:NL:HR:2005:AU4019 (Lycos/Pessers).

Thans is de afweging van de wederzijdse belangen van partijen aan de orde. Het belang van XS News is dat zij bij toewijzing van haar vordering en indien Abavia aan die vordering voldoet, in staat zal zijn om aan de sommatie van Brein tot gegevensverstrekking te voldoen, hetgeen tevens in het belang is van de rechthebbenden voor wie Brein opkomt. Het belang van Abavia is dat zij (persoons)gegevens van usenetgebruikers niet lichtzinnig aan derden verstrekt. De bescherming van de privacy van de usenetgebruikers is een aan hen toekomend grondrecht.

Volgens Abavia heeft XS News geen eigen belang bij haar vordering, omdat Brein Abavia rechtstreeks heeft aangesproken waardoor het onaannemelijk is dat XS News door Brein in rechte zal worden betrokken. Abavia heeft echter niet toegezegd dat zij de verlangde gegevens aan Brein zal verstrekken. Dat maakt het heel wel mogelijk dat Brein zich genoodzaakt zal voelen om zowel Abavia als XS News te dagvaarden, zodat XS News wel degelijk een eigen belang heeft bij haar vordering. In de op die dagvaarding volgende procedure zal XS News immers kosten moeten maken en zal zij mogelijk op straffe van een dwangsom worden veroordeeld om gegevens te verstrekken die zij niet heeft (zie hiervoor onder 2.3). XS News heeft er een eigen belang bij om ter voorkoming daarvan in dit geding zelf van Abavia de (persoons)gegevens van de usenetgebruikers te vorderen.

Abavia voert verder aan dat XS News onvoldoende aannemelijk heeft gemaakt dat er in dit geval geen minder ingrijpende mogelijkheden bestaan om de gegevens te achterhalen. Dit verweer kan niet worden gevolgd omdat niet valt in te zien welke minder ingrijpende mogelijkheden XS News ten dienste staan, ervan uitgaande dat zij het niet in eigen hand heeft of Brein haar daadwerkelijk in rechte zal betrekken en aanspreken.

Terecht voert Abavia tevens aan dat de privacybelangen van de usenetgebruikers in dit geding zwaarwegend zijn. Alleen indien voldoende aannemelijk is dat zij op grote schaal auteursrechten en naburige rechten hebben geschonden van aangeslotenen bij Brein, kan Abavia worden veroordeeld om hun (persoons)gegevens te verstrekken. In dit geding heeft XS News haar stelling dat van grootschalige inbreuk sprake is onderbouwd met het vonnis van de voorzieningenrechter van de rechtbank Oost-Brabant van 12 december 2016. In dit vonnis is geoordeeld dat Brein voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat de drie usenetgebruikers op grote schaal auteursrechtelijk beschermde werken illegaal hebben geüpload. Daar tegenover heeft Abavia geen feiten of omstandigheden aangevoerd die aan dit oordeel afdoen, zodat ook in dit kort geding wordt geconcludeerd dat de grootschalige inbreuk voldoende aannemelijk is.

Het voorgaande brengt mee dat de vordering van XS News toewijsbaar is wegens onrechtmatig handelen en dat de grondslag van toerekenbare tekortkoming geen bespreking meer behoeft. Wel heeft Abavia nog als bezwaar aangevoerd dat de vordering ertoe strekt dat een onbeperkt aantal identificerende gegevens wordt verlangd, hetgeen zij bovenmatig acht. Volgens Abavia kan de vordering van XS News evenmin worden toegewezen voor zover het gegevens betreft die Brein niet van Newsconnection kan verkrijgen. Aan deze bezwaren van Abavia wordt voorbijgegaan. Desgevraagd heeft XS News ter zitting meegedeeld dat de gegevens die zij van Abavia zal verkrijgen aan Brein zullen worden verstrekt. Bij toewijzing van de vordering heeft Abavia het zelf in de hand om te voorkomen dat zij in te grote mate gegevens van de drie usenetgebruikers verschaft. Zij zal immers aan Brein de voor Brein benodigde gegevens (met verwijzing naar dit vonnis) kunnen verschaffen, waarna te verwachten is dat Brein ermee zal instemmen dat Abavia die gegevens niet aan XS News geeft. XS News zal dan dit vonnis niet ten uitvoer hoeven te leggen. Slechts indien Abavia er niet voor zal zorgdragen dat Brein de benodigde gegevens van de drie usenetgebruikers verkrijgt, zal Abavia aan de hierna uit te spreken veroordeling ten behoeve van XS News moeten voldoen. In dat geval weegt het belang van XS News om van Abavia de verlangde IP adressen, de klant ID’s (CustomID’s/UserID’s) en overige identificerende gegevens voor zover beschikbaar, zoals namen en (e-mail)adressen, te verkrijgen zwaarder dan het belang van Abavia om die gegevens voor zich te houden.

Dit betekent dat de vordering van XS News, die voor het overige niet is weersproken, toewijsbaar is. Aan Abavia zal wel een ruimere termijn worden gegeven dan gevorderd om de gegevens te verstrekken, zodat Abavia de mogelijkheid krijgt om, indien dat haar voorkeur heeft, rechtstreeks aan Brein gegevens te verstrekken zoals hiervoor bedoeld. Abavia zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten worden veroordeeld. De kosten aan de zijde van XS News worden begroot op:

- griffierecht € 618,00

- salaris advocaat € 816,00

Totaal € 1.434,00.