Uitspraken

AkzoNobel en de RvC hebben zich er verder in het kader van de ontvankelijkheid op beroepen dat het Shareholders Request onder andere omstandigheden is gedaan en anders is gemotiveerd dan het onderhavige machtigingsverzoek. In het Shareholders Request werd een bava met het ontslag van [naam 1] als agendapunt verzocht om de weg naar overname door PPG vrij te maken; met het onderhavige verzoek aan de voorzieningenrechter wordt dat ontslag beoogd omdat [naam 1] zich niet afdoende heeft willen verantwoorden over de wijze waarop de onderhandelingen met PPG zijn gevoerd. Elliott en York zouden om die reden eerst een nieuw verzoek met aangepaste onderbouwing bij het bestuur en de RvC moeten indienen, aldus AkzoNobel.

Ook dit standpunt gaat niet op. Het via de rechter afdwingen van een bava kan ertoe leiden dat de vennootschap in opspraak raakt. Het in artikel 2:110 BW opgenomen voorschrift dat het verzoek eerst moet zijn voorgelegd aan het bestuur en de raad van commissarissen heeft in dit licht als strekking het bestuur en de raad van commissarissen zelf in de gelegenheid te stellen om zonder rechterlijke ingreep aan een verzoek tot bijeenroeping van de algemene vergadering, met agendering van het gewenste onderwerp, te voldoen. In het onderhavige geval staat echter vast dat het bestuur en de RvC thans niet bereid zijn het ontslag van [naam 1] op de bava van 8 september 2017 te agenderen.

Dat de dialoog en de besluitvorming op een bava niet op evenwichtige wijze zouden kunnen plaatsvinden als de redenen voor het verzoek tot agendering veranderen, is niet aannemelijk. In beide gevallen is immers hetzelfde nauwkeurig omschreven agendapunt aan de orde, stemmen over het ontslag van [naam 1] , en bestaat bovendien voldoende samenhang tussen de aanvankelijk en thans daarvoor aangevoerde redenen. Als aandeelhouders bij elke verandering van de redenen voor hun verzoek steeds opnieuw eerst een verzoek zouden moeten richten tot het bestuur en de raad van commissarissen, zou dit tot onwenselijke vertraging leiden.

De beslissing van de ondernemingskamer

AkzoNobel en de RvC hebben voorts als verweer gevoerd dat de voorzieningenrechter het verzoek van Elliott en York moet afwijzen omdat de ondernemingskamer hierover reeds heeft geoordeeld door hetzelfde verzoek bij beschikking van 29 mei 2017 af te wijzen.

Ook dit verweer faalt. De ondernemingskamer heeft geoordeeld dat afwijzing van het Shareholders Request van 10 april 2017 in de gegeven omstandigheden naar haar voorlopig oordeel niet kon worden aangemerkt als een gegronde reden om aan een juist beleid of aan een juiste gang van zaken bij AkzoNobel te twijfelen. Zij zag geen aanleiding op grond van artikel 2:349a lid 2 BW een onmiddellijke voorziening te treffen in afwachting van de behandeling van het enquêteverzoek op 20 september 2017. Om die reden heeft de ondernemingskamer het verzoek afgewezen om een bava bijeen te roepen met het ontslag van [naam 1] als agendapunt.

Het onderhavige machtigingsverzoek van Elliott en York is gebaseerd op de artikelen 2:110 en 2:111 BW. Dit kent een ander beoordelingskader dan aan de orde is in de zaak die bij de ondernemingskamer aanhangig is. Centraal staat thans of Elliott en York een “redelijk belang” als bedoeld in artikel 2:111 BW hebben bij het houden van een vergadering met agendering van het ontslag van [naam 1] . Dat zal hierna worden beoordeeld.

Het redelijk belang
4.5. Bij de beoordeling of een redelijk belang bij de verzochte machtiging bestaat als bedoeld in artikel 2:111 BW, zullen de belangen van verzoekers enerzijds en die van de vennootschap anderzijds tegen elkaar worden afgewogen. Hierbij zal mede in aanmerking worden genomen hetgeen verzoekers met het voorgestelde agendapunt en de besluitvorming hierover op de beoogde vergadering willen bereiken. Ook de belangen van AkzoNobel worden in de afweging betrokken. Elliott en York worden dus niet gevolgd in hun stelling dat slechts summierlijk mag worden getoetst of dit redelijk belang aanwezig is. In die opvatting wordt onvoldoende recht gedaan aan de grote gevolgen die de beslissing van de voorzieningenrechter kan hebben voor alle bij de vennootschap betrokkenen.

In de kern komt het standpunt van Elliott en York erop neer dat zij een redelijk belang hebben bij de door hen verlangde machtiging een bava bijeen te roepen met als agendapunt het ontslag van [naam 1] . Zij hebben geen vertrouwen meer in hem en stellen dat het afleggen van verantwoording alleen op een zinvolle wijze kan worden afgedwongen indien ook het ontslag van een bestuurder of lid van de RvC (in dit geval van [naam 1] ) is geagendeerd. Het afleggen van verantwoording en het nemen van een ontslagbesluit kunnen dan ook niet uit elkaar worden getrokken, aldus Elliott en York. Volgens hen zijn ook tal van andere aandeelhouders ontevreden en zijn zij eveneens van mening dat [naam 1] moet worden ontslagen. Elliott en York hebben er bovendien geen vertrouwen in dat de afloop van de vergadering van 8 september 2017 bevredigend zal zijn, zodat nu reeds een volgende vergadering zou moeten worden bepaald.

AkzoNobel en de RvC hebben daarentegen aangevoerd dat eerst verantwoording moet worden afgelegd over het gevoerde beleid en dat daarna pas kan worden bezien of ontslag van (een van) de bestuurders of leden van de RvC aan de orde is. Volgens AkzoNobel zijn juist tal van aandeelhouders (ook aandeelhouders die eerst met Elliott en York optrokken) van mening dat het ontslag van [naam 1] te ver gaat. Met het bijeenroepen van de vergadering op 8 september 2017 waarin verantwoording wordt afgelegd is reeds aan het belangrijkste bezwaar van Elliott en York tegemoet gekomen, aldus AkzoNobel. Aandeelhouders stemmen veelal vooraf (elektronisch of bij volmacht), zodat het niet zinvol is de verantwoording en het ontslagbesluit op één vergadering te agenderen. Om die reden heeft AkzoNobel naar eigen zeggen het ontslag van [naam 1] niet geagendeerd voor de vergadering van 8 september 2017.