Uitspraken

Op 28 augustus 2017 heeft Buma/Stemra een persbericht verspreid. Hierin staat onder meer:

“Extern onderzoek brengt fouten in financiële verslaglegging aan het licht.

(…) Uit een eerder dit jaar door de in juni 2016 benoemde CEO [naam directeur] aangekondigd extern onderzoek is onder andere gebleken dat het bestuur in het verleden onvoldoende is geïnformeerd over belangrijke beslissingen en voorzieningen en reserveringen onjuist werden opgevoerd. [naam directeur] treft nu maatregelen om deze fouten te herstellen.

(…)

Uit het onderzoek blijkt dat sprake is geweest van het niet volgen van de boekhoudkundige regels waardoor inzicht in de kostenstructuur werd belemmerd, en, naar nu blijkt, voorzieningen en reserveringen onjuist werden opgevoerd.”

Op de website van RTLZ is op 28 augustus 2017 om 16.48 uur een artikel geplaatst waarin onder meer staat:

“De directie van auteursrechtenorganisatie Buma/Stemra heeft jarenlang gerommeld met de boeken. Er werd geschoven met geld, er werden onterecht grote bedragen opzij gezet in de boeken en leveranciers werd gevraagd de rekeningen aan te passen. Zo werden potjes gecreëerd om tegenvallers in de kosten te kunnen opvangen. Daarbij werden huisaccountant [naam accountant] en het bestuur bewust om de tuin geleid.

Dat blijkt uit een groot onderzoek naar de financiën van Buma/Stemra, uitgevoerd door advocatenkantoor Nauta Dutilh , ondersteund door experts van accountantskantoor [naam forensische accountantsorganisatie] .

Fraude

De directie maakte er jarenlang gewoonte van frauduleus geld opzij te zetten. Doel was om zo nooit in problemen te komen bij financiële tegenvallers. (…)

Gebleken is dat de toenmalige directie potjes creëerde door bijvoorbeeld voorzieningen onrealistisch op te hogen, rekeningen van leveranciers in de tijd naar voren te schuiven en kosten hoger dan werkelijk in de boeken op te nemen. (…)

Schaduwboekhouding

Onderling hielden de directieleden op lijstjes bij hoe groot het opgeblazen bedrag – het totaal van de gecreëerde potjes – was. Eind 2015 was zo 6 miljoen bij elkaar gesprokkeld als appeltje voor de dorst. In een enkel geval lukte dat door een leverancier een factuur van enkele tonnen te laten antedateren. Zo konden vast kosten worden geboekt, terwijl de dienst pas in het daaropvolgende boekjaar zou worden geleverd.

Topman [naam directeur] is geschrokken van wat hij heeft aangetroffen en is vastbesloten schoon schip te maken. “Wij zijn een organisatie die er is voor de muzikanten. Ik zie het als mijn taak te zorgen voor een zo goed mogelijke dienstverlening, voor hen, tegen zo laag mogelijke kosten.”

Vorige directeur verdiende te veel

De vorige directeur van Buma/Stemra, [eiser] , verliet de organisatie begin 2016. Dat deed hij omdat zijn salaris ruim boven de Wet Normering Topinkomens (WNT) zat. Hij verdiende 447.000 euro per jaar, maar mocht volgens de WNT niet meer verdienen dan 178.000 euro.

[eiser] weigerde salaris in te leveren en na zes jaar vertrok hij met een gouden handdruk van 484.861 euro. Nu blijkt dat er onder zijn bewind weinig extern toezicht was op de organisatie.”

Later op die dag (om 19.22 uur) is nog een artikel op dezelfde website geplaatst, met onder meer de volgende tekst:

“De organisatie die voor componisten en auteurs geld moet ophalen, heeft het minder nauw genomen met dat geld. Hoge kosten waren geen probleem, want de directie rommelde met de boeken. Zo werden miljoenen euro’s achter de hand gehouden om tegenvallers op te vangen. (…)

Gedurende de jaren is er een cultuur ontstaan van ‘sturen op budget in plaats van op kosten’.

Een organisatie als Buma/Stemra mag wettelijk maximaal 15 procent kosten maken. Dat was dus het maximale budget, moet de directie gedacht hebben. (…)

“De directie zorgde ervoor dat er potjes met geld achter de hand werden gehouden. Zo hoefde men zich door het jaar heen geen zorgen te maken over de kosten”, legt [naam directeur] uit. (…) “ NautaDutilh is op mijn verzoek in maart een onderzoek gestart.” Voor advocaat Paul Olden was het ingewikkelde materie. Hij schakelde op zijn beurt de accountants van bureau [naam forensische accountantsorganisatie] in om de administratie van Buma/Stemra om te keren.

“Op twee punten is het mis gegaan”, vertelt Olden . “De regels voor financiële verslaglegging zijn niet goed nageleefd en de directie heeft bovendien het bestuur niet goed geïnformeerd.” (…) De directieleden van Buma/Stemra overlegden over wat er wel en wat er niet aan het eigen bestuur gemeld zou worden. En ze hielden nauwkeurig bij hoeveel geld ze frauduleus opzij hadden gezet. “Stuur maar een factuur, maar zet er geen tijdvak op” zou de directie aan één van de grotere leveranciers gemeld hebben. Zo kon de financiële ruimte die er in het boekjaar 2015 nog was, opgemaakt worden. Dat de dienst van de IT-leverancier nog helemaal niet geleverd was in dat jaar, schoof de directie onder het tapijt.

(…)

6 miljoen euro

“Laten we het maar gewoon zeggen”, zegt [naam directeur] na wat overleg met advocaat Olden . “Opgeteld was er eind 2015 6 miljoen euro aan potjes waartegen de kosten werden weggeboekt.”

Accountant [naam accountant] moet nu alsnog de jaarrekening over 2016 opmaken. Of die van 2015 over moet is nog niet duidelijk. [naam directeur] gaat in gesprek met alle betrokkenen en wil nog niet zeggen hoe het verder gaat lopen.

Aangifte?

Maar zowel Buma/Stemra als [naam accountant] zou aangifte kunnen doen tegen de oud-directieleden. Want ondanks dat [naam directeur] bezweert dat er geen geld is weggesluisd of grote bedrijfsfeestjes zijn genoten; wat de directie heeft gedaan kan niet door de beugel. In eerste instantie financieel gezien niet, maar wat [naam directeur] betreft vooral ook moreel niet.”

In een e-mail van 5 oktober 2017 heeft (de raadsman van) [naam forensische accountantsorganisatie] aan (de raadsman van) [eiser] onder meer geschreven:

“Ik hecht er aan bij u te benadrukken dat voor zover zou worden gesuggereerd dat de Rapportage over uw cliënt zou gaan dat niet juist is. Door [naam forensische accountantsorganisatie] is geen onderzoek gedaan naar handelen van uw cliënt en is hij bij het uitvoeren van het onderzoek ook niet als betrokkene aangemerkt. De Rapportage doet geen mededelingen over enig wangedrag van uw cliënt en op basis daarvan zijn er dan ook geen conclusies ten aanzien van uw cliënt te trekken. Indien er bevindingen over uw cliënt worden toegeschreven aan het onderzoek van [naam forensische accountantsorganisatie] is dat dus eveneens onjuist. [naam forensische accountantsorganisatie] neemt afstand van dergelijke stellingen of suggesties.”

In het jaarverslag over 2016 van Buma/Stemra, dat recentelijk is gepubliceerd, staat onder meer:

“We zijn ons ervan bewust dat Buma/Stemra er bij de buitenwereld niet altijd goed op stond de afgelopen jaren. (…) De Directie betreurt dat de bevindingen uit het interne onderzoek ondanks een gerichte mediastrategie om dat te voorkomen ongecontroleerd naar buiten zijn gekomen, waardoor ten onrechte het beeld kon ontstaan dat sprake is geweest van ‘miljoenenfraude’. De Directie doet aan de ernst van de bevindingen niets af, maar er zijn geen aanwijzingen dat op onrechtmatige wijze geld aan het vermogen van Buma/Stemra is onttrokken. Daarnaast wordt geconstateerd dat de met betrekking tot de over 2015 opgemaakte jaarverslagging weliswaar diverse aanpassingen zijn geïdentificeerd, maar dat deze niet zullen leiden tot het wijziging van de cijfers 2015 in deze verslagging, waar deze cijfers vergeleken worden met de cijfers 2016.”

In een naar aanleiding van de publicatie van het jaarverslag 2016 op

25 oktober 2017 aan de bij Buma/Stemra aangeslotenen verzonden brief heeft [naam directeur] onder meer het volgende geschreven:

“Het onderzoek was eind augustus 2017 afgerond. Een belangrijke bevinding is dat er geen gelden wederrechtelijk zijn onttrokken aan de organisatie. Wel is komen vast te staan dat het bestuur in het verleden onvoldoende is geïnformeerd over belangrijke financiële beslissingen en dat er sprake is geweest van het niet volgen van de boekhoudkundige regels. Hierdoor werden inzicht in de kostenstructuur belemmerd en, naar nu blijkt, voorzieningen en reserveringen onjuist opgevoerd. (…) Niet kon worden vastgesteld of deze overtredingen hebben plaatsgevonden met oneigenlijke bedoelingen of de intentie van persoonlijke bevoordeling of die van anderen. (…)

Helaas is in de tussentijd informatie uit het onderzoek gefragmenteerd en op oneigenlijke wijze verspreid. Dit heeft geleid tot artikelen in de pers met als gevolg dat verschillende aannames als feiten zijn gepresenteerd en een eigen leven zijn gaan leiden. Dit betreur ik ten zeerste.”