Uitspraken

Het standpunt van het Openbaar Ministerie

De officier van justitie heeft gerekwireerd tot bewezenverklaring van het primair ten laste gelegde feit. Daartoe heeft zij – kort gezegd – aangevoerd dat verdachte, directeur en daarmee formeel leidinggevende van [bedrijf 1] , op de hoogte was van de doorvoer/levering van de militaire goederen naar Rusland. Verdachte was in zijn functioneren bevoegd en gehouden in te grijpen. Door dit na te laten heeft hij zich schuldig gemaakt aan het primair ten laste gelegde.

Het standpunt van de verdediging

De verdediging heeft vrijspraak bepleit. De raadsman heeft daartoe, samengevat, het volgende aangevoerd. Uit het dossier blijkt niet dat sprake is van opdrachtgeven dan wel feitelijk leiding geven. In de in het dossier aanwezige correspondentie met de [bedrijf 2] vestiging in [plaats] is geen enkele kenbare verwijzing naar de militaire aard van de goederen opgenomen. Verdachte wist niet dat het om militaire goederen ging. Niet valt in de te zien dat verdachte heeft nagelaten maatregelen te treffen ter voorkoming van de verboden gedragingen en bewust de aanmerkelijke kans heeft aanvaard dat de verboden gedragingen zich zullen voordoen.

In het vonnis van 23 november 2017 is geoordeeld dat [bedrijf 1] het haar primair tenlastegelegde strafbare feit - dat zij opzettelijk een voorschrift gesteld krachtens artikel 5 Besluit strategische goederen heeft overtreden - heeft gepleegd en dat [bedrijf 1] daarvoor strafbaar is.

Indien een strafbaar feit wordt begaan door een rechtspersoon, kan ingevolge het tweede lid van artikel 51 van het Wetboek van Strafrecht ook strafvervolging worden ingesteld, en kunnen ook straffen worden uitgesproken tegen hen die tot dat feit opdracht hebben gegeven en/of aan dat feit feitelijk leiding hebben gegeven.

Van feitelijk leiding geven aan strafbare feiten kan onder omstandigheden sprake zijn als een bestuurder – hoewel daartoe bevoegd en redelijkerwijs gehouden – maatregelen ter voorkoming van deze feiten achterwege laat en bewust de aanmerkelijke kans aanvaardt dat de strafbare gedragingen zich zullen voordoen. In dat geval wordt de bestuurder geacht opzettelijk de strafbare feiten te bevorderen. De bewuste aanvaarding van de aanmerkelijke kans kan zich voordoen, als wat de verdachte bekend was omtrent het begaan van strafbare feiten rechtstreeks verband hield met de ten laste gelegde feiten (ECLI:NL:HR:1986:AC9607, ro. 5.1.1-2, Slavenburg II-arrest).

Uit het dossier en het verhandelde ter zitting blijkt in dit geval onvoldoende dat verdachte wetenschap had van het feit dat er een zending door [bedrijf 1] werd doorgevoerd naar Rusland en dat deze zending militaire goederen bevatte. Hoewel er door een werknemer van [bedrijf 1] op 11 maart 2015 een e-mail is ontvangen met daarbij gevoegd de zogenaamde House Airway Bill waarop staat dat de lading afkomstig is van “Royal Malaysia Airforce Material”, kan niet worden bewezen dat verdachte daar ook van op de hoogte was. Uit het dossier blijkt immers niet dat die e-mail ook verdachte heeft bereikt. Evenmin is gebleken van omstandigheden waaruit kan worden afgeleid dat verdachte van de voorgenomen doorvoer op de hoogte had moeten zijn, zodat hem zou kunnen worden verweten dat hij de voorgenomen doorvoer niet heeft voorkomen.

Nu niet kan worden bewezen dat verdachte enige wetenschap had van strafbare gedragingen, kan niet worden bewezen dat verdachte bewust de aanmerkelijke kans heeft aanvaard dat de verboden gedragingen zich zouden voordoen. Verdachte dient dus te worden vrijgesproken van het ten laste gelegde opdracht geven tot of feitelijk leiding geven aan de strafbare gedraging.