Uitspraken

Algemene overweging met betrekking tot de autodiefstallen

Verdachte wordt onder meer verweten dat hij betrokken is geweest bij autodiefstallen. Deze diefstallen zijn gepleegd zonder dat daarbij noemenswaardige schade aan de auto’s is toegebracht. De politie vermoedt dan ook dat autosloten zijn uitgelezen en autosleutels zijn nagemaakt, waardoor de auto’s konden worden weggenomen met een valse sleutel.

Met betrekking tot de techniek en apparatuur die hierbij komen kijken, blijkt uit het dossier het volgende.1

In voertuigen van onder meer de automerken Audi en Volkswagen wordt een portier- en/of contactslot van het type HU66 gebruikt. Een dergelijk cilinderslot bestaat uit twee hoofddelen: een behuizing, die vastzit aan het af te sluiten object, en een cilinder die (met de juiste sleutel) in deze behuizing ronddraait om zo het slot te openen of te sluiten. In het HU66-slot zitten verticale sleuven, waarin zich acht plaatjes bevinden die met spiraalveertjes in een verschillende stand in de behuizing worden gedrukt. Om de cilinder van het slot te kunnen draaien, moeten de inwendige plaatjes met behulp van het profiel van een sleutel in één lijn worden gezet. Pas als de plaatjes in één lijn zijn gezet, is het mogelijk de cilinder van het slot om te draaien.

Met behulp van een zogeheten keyreader is het mogelijk de stand van de plaatjes af te lezen, zonder dat men in het bezit is van een originele sleutel van het slot. Door het uiteinde van de keyreader in het slot te steken, kan met behulp van het schuifmechanisme de stand van de acht plaatjes van het slot worden afgelezen. De stand van ieder van de acht plaatjes wordt op de keyreader weergegeven met een getal van 1 tot en met 4. Door van alle plaatjes de stand uit te lezen ontstaat een code, ook wel insnijdingscode genoemd.

Met de verkregen insnijdingscode kan, met behulp van een speciale sleutelfreesmachine, een mechanisch werkende sleutel worden gemaakt. Het is ook mogelijk om met behulp van de verkregen code zelf een mechanisch werkende sleutel te maken. Hiervoor wordt een zogenaamde ‘knipsleutel’ gemaakt. Een knipsleutel bestaat uit de volgende delen: twee sleutelbladen die met behulp van een keycutter bewerkt kunnen worden en één sleutelblad dat als tussenstuk dient, ook wel een “tussensleutel” of “tussenblad” genoemd. Op de blanco sleutelbladen zijn posities weergegeven die tot op een aangegeven diepte van 1 tot en met 4 ingeknipt kunnen worden. De hoogte waarop de posities worden ingeknipt met behulp van een keycutter, komt overeen met de gegevens die met behulp van de keyreader zijn afgelezen. Door de twee geknipte sleutelbladen en het tussenblad op de juiste wijze op elkaar te leggen, ontstaat een sleutel waarmee de plaatjes in het slot op één lijn gezet kunnen worden, zodat de cilinder kan worden omgedraaid.

Om het motorvoertuig vervolgens te kunnen starten, is het noodzakelijk om de startblokkering te deactiveren. Dit gebeurt met behulp van een transponder-chip. Deze chip is normaliter ingebouwd in de originele autosleutel. Bij het maken van de genoemde knipsleutels wordt dan gebruik gemaakt van een transponder-chip, die met behulp van apparatuur wordt geprogrammeerd op het betreffende motorvoertuig. Vervolgens wordt deze bevestigd op de knipsleutel waarmee de startblokkering wordt gedeactiveerd.

Een drive-box is een apparaat dat aangesloten wordt op de aanwezige stekkeraansluiting van het On-Board Diagnostics systeem (OBD) van een motorvoertuig. Hiermee kan met een eenvoudige handeling de startblokkering van een voertuig aan of uit worden gezet. Als een drive-box wordt gebruikt om de startblokkering van een auto uit te zetten, is geen communicatie meer nodig tussen de transponderchip in een sleutel en de antenne van de startblokkering van een motorvoertuig. Alleen het omdraaien van een mechanisch passende sleutel is dan voldoende om de motor van het voertuig te kunnen starten.

De feiten en omstandigheden die uit het dossier naar voren komen bevestigen dat van de bovengenoemde techniek gebruik is gemaakt. In een kelderbox in gebruik bij medeverdachte [medeverdachte 1] zijn een blanco sleutel en een OBD-stekker aangetroffen2 en in diens woning zijn op 7 juni 2016 acht tussenbladen inbeslaggenomen.3

Het beeld dat uit het dossier naar voren komt, is dat met behulp de hiervoor genoemde techniek en apparatuur auto’s werden gestolen, waarbij over het algemeen eerst een voorverkenning plaatsvond4 en een valse sleutel werd gemaakt5, waarna met behulp van deze sleutel de auto daadwerkelijk werd weggenomen6. De auto werd hierop “koud” gezet7, van valse kentekenplaten8 en een chassisnummer van een identieke auto voorzien9, en tenslotte verkocht danwel geëxporteerd.10

Verdachte wordt verweten dat hij bij een deel van de voormelde handelingen betrokken is geweest. In het navolgende zal per zaaksdossier nader op de aan verdachte verweten gedragingen worden ingegaan.

Daarbij overweegt de rechtbank dat verdachte zich zowel bij de politie en de rechter-commissaris, als gedurende het onderzoek ter terechtzitting, steeds heeft beroepen op zijn zwijgrecht. Hij heeft, ondanks de vele kansen daartoe, elke mogelijkheid onbenut gelaten een verklaring af te leggen over zijn reisbewegingen, (de inhoud van) zijn (telefonische) contacten of hetgeen onder hem in beslag is genomen. De rechtbank heeft dan ook, zonder een verklaring van verdachte daarbij te kunnen betrekken, de inhoud van het procesdossier gewogen. Daarbij heeft zij de feiten en omstandigheden zoals daarvan ten aanzien van de verschillende zaaksdossiers is gebleken, telkens uitdrukkelijk ook in onderling verband en samenhang bezien.

Ten aanzien van de verschillende zaakdossiers gaat de rechtbank, op grond van de wettige bewijsmiddelen, van de volgende feiten en omstandigheden uit.11

Ten aanzien van het onder 1. primair ten laste gelegde (ZD 08)

Op 19 januari 2016 spreken [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] over een witte auto, die in de smaak zou vallen bij een mogelijke koper.12 [medeverdachte 1] heeft zich vervolgens op 20 januari 2016, met een door hem veelvuldig gebruikte Volkswagen Passat met kenteken [kenteken 5] (hierna de Passat), in de buurt van de Alcantarastraat in Amsterdam begeven.13 Deze Passat was door de politie voorzien van een baken.14 Op 21 januari 2016 heeft [medeverdachte 1] bovendien contact met [leverancier klapsleutel] (hierna: [leverancier klapsleutel] ), die bekend staat als leverancier van zogeheten ‘klapsleutels’.15

In de nacht van 22 januari 2016 haalt [medeverdachte 1] , na contact met [medeverdachte 2] , verdachte op16, waarna de Passat wederom richting de Alcantarastraat rijdt, waar vervolgens de Volkswagen Tiguan met kenteken [kenteken 1] is gestolen.17 Nadat de Passat is teruggekeerd bij de woning van [medeverdachte 1]18 mag [verdachte] om 5:19 uur van [medeverdachte 1] gaan slapen.19

De volgende ochtend is er veelvuldig contact tussen [medeverdachte 2] , verdachte en [medeverdachte 3] over een datum, te weten ’30-05-2012’ en welk getal (‘1 of 2’) op de ruit staat.20 Niet alleen is volgens gegevens van de RDW 30 mei 2012 de toelatingsdatum van de weggenomen auto, tevens is het, gelet op het bouwjaar, zeer aannemelijk dat op de ruiten van deze auto het cijfer ‘2’ staat vermeld.21

Gelet op het voorgaande acht de rechtbank bewezen dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan diefstal in vereniging door middel van valse sleutels. Weliswaar is geen wegnemingshandeling gezien, maar gelet op de reeks van opvolgende gebeurtenissen en de inhoud van de telefoongesprekken waarin verdachte naar voren komt, waarvoor verdachte geen verklaring heeft gegeven, kan het naar het oordeel van de rechtbank niet ander zijn dan dat hij (mede) de auto heeft gestolen. Het onder 1. primair ten laste gelegde is in zoverre wettig en overtuigend bewezen.

Ten aanzien van het onder 2. ten laste gelegde (ZD 10)

Op basis van de inhoud van het procesdossier kan de rechtbank vaststellen dat [medeverdachte 1] en verdachte op 27 januari 2016 telefonisch contact hebben gehad, waarna verdachte naar het huis van [medeverdachte 1] is gegaan. Vervolgens is de Passat naar de locatie gereden waar een Volkswagen Tiguan werd weggenomen, maar niet is gebleken dat verdachte in deze auto heeft gezeten, of dat een plan is gemaakt om met [medeverdachte 1] op stap te gaan. Bovendien hebben na de diefstal ook geen relevante (telefonische) contacten met of over verdachte plaatsgevonden. Daarmee ontbreekt het wettig en overtuigend bewijs dat verdachte betrokken is geweest bij de diefstal van deze Volkswagen Tiguan. Verdachte zal van het onder 2. ten laste gelegde worden vrijgesproken.

Ten aanzien van het onder 3. ten laste gelegde (ZD 11)

Op 27 januari 2016 heeft [medeverdachte 1] een ontmoeting met [leverancier klapsleutel] .22 In de daaropvolgende nacht heeft [medeverdachte 1] contact met [medeverdachte 2] , omdat [medeverdachte 1] iemand moet ophalen.23 Vervolgens rijdt de Passat langs de Bubbel Lounge in de Agatha Dekenstraat te Amsterdam, waarna door wordt gereden naar de omgeving van het Lissabonplantsoen in Haarlem.24 Vanaf deze locatie is gedurende de avond/nacht van 27 op 28 januari 2016 een Volkswagen Tiguan met kenteken [kenteken 3] gestolen.25 Vervolgens blijkt uit ARS-gegevens dat de Passat en deze Volkswagen Tiguan achter elkaar aanrijden naar Amsterdam.26

In de middag van 28 januari 2016 belt [medeverdachte 2] , die op dat moment kennelijk met verdachte is, met een onbekend persoon, die een locatie beschrijft waar [medeverdachte 2] moet gaan kijken.27 Op basis van deze aanwijzingen treft de politie voornoemde auto aan op het Johannes de Swaefhof te Amsterdam.28

Nadat [medeverdachte 3] kort bij de auto is gezien29, blijkt uit tapgesprekken dat de mogelijke koper van de auto deze niet goed genoeg vond, waarop [medeverdachte 2] probeert om de auto alsnog te verkopen en een ander erbij te regelen ‘als goedmakertje’.30

Op 31 januari 2016 wordt de auto, die inmiddels is voorzien van valse kentekenplaten (met kenteken [kenteken 6] )31 aangetroffen, inbeslaggenomen en onderzocht.32 Dit is ook gezien door het zusje van verdachte, die hem daarover belt, waarna hij op zijn beurt [medeverdachte 2] hierover inlicht.33

Nu kan worden aangenomen dat verdachte op 28 januari 2016 met [medeverdachte 2] bij de auto is gaan kijken en bovendien het zusje van verdachte hem inlicht over het feit dat deze in beslag wordt genomen, is de rechtbank van oordeel dat hij, samen met [medeverdachte 2] , als heer en meester over deze auto heeft beschikt.

De rechtbank is dan ook van oordeel dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan het medeplegen van opzetheling. Het onder 3. ten laste gelegde is in zoverre wettig en overtuigend bewezen.

Ten aanzien van het onder 4. ten laste gelegde (ZD 13)

Op 28 januari 2016 spreekt [medeverdachte 1] met [betrokkene] af dat hij over een kwartier ‘één klepje’ mee moet nemen.34 Om 23:01 uur wordt [medeverdachte 2] gebeld door verdachte. In dit telefoongesprek zegt [medeverdachte 2] tegen verdachte dat ze vanavond gaan ‘chillen’ met [medeverdachte 1] . Ook zegt [medeverdachte 2] tegen verdachte in versluierd taalgebruik dat hij goed moet opletten of de ‘chick’ die hij gaat meenemen ‘Samira’ of ‘Andrea’ heet: “Je weet wat ik bedoel.”35 Gelet op de inhoud van eerdere tapgesprekken36, en bij gebreke van een andersluidende verklaring van verdachte over de duiding van dit gesprek, gaat de rechtbank er vanuit dat het hier gaat om de auto die meegenomen ging worden en dat er gevraagd werd of het een schakelbak (‘Samira’of ‘S’) dan wel een automaat (‘Andrea’ of ‘A’) betrof.

Uit een observatie blijkt dat [medeverdachte 1] diezelfde avond met een onbekend persoon naar de latere plaats delict rijdt, waarna hij afspreekt met verdachte.37 Vervolgens rijdt de Passat naar de woning van verdachte, waarna deze doorrijdt naar de plaats delict. Hier wordt gezien dat [medeverdachte 1] als bestuurder in een Volkswagen Tiguan met kenteken [kenteken 4] stapt, waarna, later op de avond, deze Tiguan door een onbekend persoon wordt weggenomen.38

De volgende ochtend belt [medeverdachte 2] met verdachte en [medeverdachte 3] , waarbij in – kennelijk – versluierd taalgebruik, wordt gesproken over de specificaties van de auto en wat deze zou moeten opleveren.39

Op 30 januari 2016 verplaatst de auto zich naar een garagebox aan de [adres garagebox] te Lijnden, waarbij de telefoon van [medeverdachte 3] meebeweegt.40 Op 2 februari 2016, om 16:50 uur rijdt de auto, die inmiddels is voorzien van valse kentekenplaten [kenteken 7]41, naar Helmond.42 Vervolgens rijdt de auto om 20:51 uur richting België, waar de auto door de Belgische autoriteiten is onderschept en [medeverdachte 4] als bestuurder van de auto is aangehouden.43 Op 4 februari 2016 wordt [medeverdachte 2] door [medeverdachte 3] gebeld met de boodschap dat [medeverdachte 1] wordt achtervolgd door “die blauwe” (…) “Hij is naar België gegaan weet je “ze” zijn van alle kanten gekomen”.44

Uit onderzoek is niet alleen gebleken dat de auto waarin [medeverdachte 4] is aangehouden daadwerkelijk de weggenomen Volkswagen Tiguan met kenteken [kenteken 4] betreft, maar ook dat vijf (in plaats van twee) sleutels zijn geregistreerd om de auto te starten, dat de communicatie met het instrumentenpaneel en de startblokkering onderbroken is geweest, dat de kilometerstand is gemanipuleerd en dat de auto is voorzien van een vals Voertuig Identificatie Nummer (hierna: VIN).45

Dit valse VIN blijkt te horen bij een Volkswagen Tiguan met kenteken [kenteken 7] , die niet is gestolen. Deze auto is in onderhoud bij [naam autobedrijf] , waar [medeverdachte 3] destijds werkzaam was.46

Weliswaar wordt niet gezien dat verdachte de auto daadwerkelijk heeft weggenomen, maar uit de observatie en de inhoud van de telefonische contacten zowel voorafgaand aan, als nadat de auto is gestolen, blijkt dat verdachte schuldig is aan het medeplegen van de diefstal met [medeverdachte 1] . Het onder 7. ten laste gelegde is in zoverre wettig en overtuigend bewezen.

Ten aanzien van het onder 5. ten laste gelegde (ZD 18)

Aan verdachte is ten laste gelegd dat hij heeft deelgenomen aan een criminele organisatie.

De rechtbank zal moeten vaststellen of bewezen kan worden dat sprake was van een organisatie als bedoeld in artikel 140 van het Wetboek van Strafrecht. Hiervoor is vereist dat wordt vastgesteld dat twee of meer personen een samenwerkingsverband hadden, met een zekere duurzaamheid en structuur, welk samenwerkingsverband het oogmerk had bepaalde misdrijven te plegen.

Daarnaast zal de rechtbank de vraag moeten beantwoorden of bewezen kan worden dat verdachte heeft deelgenomen aan deze organisatie. Daarvoor moet worden beoordeeld of verdachte zich ervan bewust is geweest dat hij met ten minste één ander persoon structureel, overeenkomstig een wederzijds bestaande verwachting, samenwerkte en of hij op de hoogte wast van het oogmerk van de organisatie om de in de tenlastelegging bedoelde misdrijven te plegen.

Daarbij is niet vereist dat verdachte zelf op een of andere manier heeft deelgenomen aan de misdrijven die door de organisatie werden gepleegd. Ook wanneer dit niet het geval is, kan er sprake zijn van deelneming door het verrichten van ondersteunende gedragingen die verband houden met de verwezenlijking van het oogmerk van de organisatie.

Conclusie ten aanzien van de criminele organisatie en de deelname van verdachte

De betrokkenheid van verdachte kan worden vastgesteld op grond van drie zaaksdossiers (ZD 08, ZD 10 en ZD 13). De rechtbank stelt vast dat verdachte [medeverdachte 1] twee keer heeft geassisteerd bij de diefstal van een auto. Daartoe is hij telkens op het laatste moment opgehaald, vermoedelijk om de auto daadwerkelijk weg te nemen en koud te zetten. Al het voorwerk (de voorverkenning en het namaken van de autosleutels) was tegen die tijd al gedaan. Verder was verdachte niet betrokken bij het omkatten of verkopen van de auto’s, hoewel hij samen met [medeverdachte 2] een keer een gestolen auto voorhanden heeft gehad.

Kennelijk werd verdachte ingezet om hand- en spandiensten te verrichten voor de vermeende organisatie.

De strafbare feiten waarbij verdachte betrokken is geweest hebben zich gedurende een korte periode afgespeeld, te weten van 22 januari tot en met 31 januari 2016. Daarbij is niet gebleken dat verdachte kon meebeslissen over het reilen en zeilen binnen de organisatie. Zijn rol kan het beste worden gekwalificeerd als die van ‘loopjongen’. Dit blijkt ook uit het feit dat hij van [medeverdachte 2] de opdracht kreeg om te gaan ‘chillen’, dat hem specifiek werd verteld waar hij op moest letten en dat hij op zeker moment, na de diefstal van een auto, toestemming kreeg om te gaan slapen van [medeverdachte 1] .

De rechtbank is van oordeel dat verdachte, gelet op zijn ondergeschikte rol bij de organisatie, en de korte periode waarin hij aan die organisatie een bijdrage heeft geleverd, geen onderdeel heeft uitgemaakt van een duurzaam en gestructureerd samenwerkingsverband. De deelname aan een criminele organisatie is ten aanzien van verdachte dan ook niet bewezen.

Gelet op het voorgaande acht de rechtbank het onder 5. ten laste gelegde niet wettig en overtuigend bewezen. Verdachte zal daarvan worden vrijgesproken.

Ten aanzien van het onder 6. ten laste gelegde (ZD 26)

Op 7 juni 2016 is verdachte buiten heterdaad in zijn woning aan de [BRP-adres] aangehouden.47 Tijdens de doorzoeking in deze woning werd (in de slaapkamer waar verdachte werd aangehouden) zowel een zak met witte en blauwe pillen, als een zak met groene pillen aangetroffen.48 In totaal is sprake van 149 gram witte pillen, 230 gram blauwe pillen en 431 gram groene pillen.49 De witte pillen blijken amfetamine te bevatten en de blauwe en de groene pillen bevatten MDMA.50 Op dezelfde plek waar de pillen zijn aangetroffen, is een schrift gevonden met daarin veel namen en telefoonnummers. In dit schrift zijn bovendien enveloppen met daarop berekeningen aangetroffen51, waaruit naar het oordeel van de rechtbank blijkt dat sprake is van een ‘adresboek’, dat wordt gebruikt bij de handel in drugs. Dat de pillen van iemand anders zouden zijn is door de verdediging geopperd, maar deze stelling is op geen enkele wijze onderbouwd en de rechtbank gaat hier dan ook aan voorbij. Dit geldt temeer nu deze suggestie pas ter terechtzitting door de raadsman van verdachte naar voren is gebracht, terwijl hierover door verdachte bijna anderhalf jaar is gezwegen.

Nu bij verdachte 431 gram MDMA en 379 gram amfetamine is aangetroffen, welke hoeveelheid bezwaarlijk als voor eigen gebruik valt aan te merken, acht de rechtbank het aannemelijk – hoewel niet tenlastegelegd – dat verdachte voorafgaande aan zijn aanhouding in verdovende middelen heeft gehandeld. De rechtbank wijst hierbij voorts op het aangetroffen schrift met namen, telefoonnummers en (drugs)prijzen.

Gelet op het voorgaande acht de rechtbank bewezen dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan het voorhanden hebben van harddrugs. Het onder 6. ten laste gelegde is in zoverre wettig en overtuigend bewezen.