Uitspraken

Ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie

De rechtbank vindt, net als de officier van justitie, dat voor zover in het vooronderzoek fouten zijn gemaakt, dit slechts in zeer uitzonderlijke gevallen moet leiden tot de niet-ontvankelijkheid van het Openbaar Ministerie. Het is vaste rechtspraak dat het in zo’n uitzonderlijk geval moet gaan om “een ernstige inbreuk op de beginselen van een behoorlijke procesorde waardoor doelbewust of met grove veronachtzaming van de belangen van de verdachte aan zijn recht op een eerlijke behandeling van zijn zaak tekort is gedaan”. Daarvan is hier geen sprake. Het Openbaar Ministerie is dus ontvankelijk in de vervolging.

Redelijk vermoeden van schuld

Uit de aanvraag doorzoeking ter inbeslagneming blijkt van de verdenking dat verdachte inheemse beschermde vogels uit de natuur haalt en de vogels voorziet van een verplichte pootring. De verdenking wordt ondersteund door de aanhouding op heterdaad van verdachte op 2 december 2016, toen hij een net had uitgezet om vuurgoudhaantjes te vangen.

Machtiging tot binnentreden

De verdediging heeft aangevoerd dat bij het binnentreden in de woning van verdachte een machtiging is getoond met een groot aantal doorhalingen en wijzigingen. De vrouw van verdachte heeft hiervan een foto gemaakt die als productie 1 bij de pleitnotities zit. In deze machtiging (hierna: machtiging A) staan verkeerde wetsartikelen aangekruist, wordt de machtiging gegeven aan [gemachtigde 1] , staat niet ingevuld welke goederen in beslag moeten worden genomen en is het adres handmatig aangepast. De machtiging is gedateerd op 22 oktober 2012. In het dossier (pag. 191) zit een Machtiging tot binnentreden in een woning (hierna: machtiging B), kennelijk een aangepaste versie van machtiging A, waarbij [gemachtigde 1] is doorgestreept en [gemachtigde 2] is bijgeschreven, bij het kopje “Voor de inbeslagname van” is bijgeschreven “illegale vogels/niet geringd of ander” en waarop de datum is doorgehaald en 10-7-2017 is bijgeschreven. Dezelfde verkeerde wetsartikelen zijn aangekruist.

De officier van justitie heeft op de zitting toegelicht dat niet machtiging A, maar machtiging B aan de bewoner is overhandigd en dat kennelijk [gemachtigde 2] er voor het binnentreden van de woning achter kwam dat machtiging A nog niet voldeed en dat hij die, nog buiten de woning, heeft aangepast. Dat de verkeerde wetsartikelen aangekruist staan maakt de machtiging nog niet ongeldig. Na het binnentreden, waar de officier van justitie zelf bij was, is de woning bevroren in afwachting van de rechter-commissaris. Pas toen de rechter-commissaris de doorzoeking heeft geopend zijn de verbalisanten ook daadwerkelijk gaan zoeken.

Uit het proces-verbaal van doorzoeking ter inbeslagneming (pag.186) blijkt dat voor het binnentreden een eerder gebruikte machtiging is gebruikt, waarbij de hulpofficier van justitie het aangekruiste artikel 55 Sv heeft laten staan en de toepasselijke artikelen 96 en 97 Sv niet heeft aangekruist. Ook staat in dit proces-verbaal dat is binnengetreden ter afwachting van de komst van de rechter-commissaris. Het proces-verbaal geeft geen uitleg over het verschil tussen machtiging A (die niet in het dossier zit, maar kennelijk wel aan de vrouw van verdachte is getoond) en machtiging B. De rechtbank kan op basis van het dossier niet vaststellen dat vóór het binnentreden van de woning machtiging A gewijzigd is naar machtiging B. Het heeft er gezien de foto van de vrouw van verdachte de schijn van dat de machtiging later is aangepast. Dat [gemachtigde 2] een en ander zou hebben aangepast blijkt niet uit het dossier, bovendien is [gemachtigde 2] niet degene die de machtiging heeft afgegeven en kan hij dus ook niet zomaar daarop geldige aanpassingen doen. Geen van de wijzigingen is voorzien van een paraaf of een datum, dus is, bij gebrek aan een nadere toelichting in genoemd proces-verbaal niet vast te stellen door wie en wanneer die aanpassingen zijn gedaan. De rechtbank gaat er dan ook vanuit dat met machtiging A, die niet voldeed aan de wettelijke eisen, is binnengetreden. De rechtbank ziet hierin meerdere vormverzuimen: binnentreden zonder daartoe de juiste schriftelijke machtiging te hebben én na verstrekking van de machtiging die machtiging op belangrijke punten aanpassen zonder daar verslaglegging van te doen, waardoor de gang van zaken niet transparant is en niet kan worden getoetst. Deze verzuimen zijn niet meer te herstellen. De volgende vraag is of verdachte daaruit enig nadeel heeft gehad. Op de zitting heeft verdachte verklaard dat hij de doorzoeking wel zag aankomen. De doorzoeking kwam daarmee niet als een verrassing. Daarbij komt ook nog dat de doorzoeking in de woning heeft plaatsgevonden in bijzijn en met toestemming van de rechter-commissaris. Een deel van de doorzoeking, zoals in de volières, vond plaats met toestemming en in aanwezigheid van de officier van justitie. De rechtbank is dan ook van oordeel dat het belang van verdachte niet zodanig is geschaad dat de resultaten van het onderzoek niet mogen bijdragen aan het bewijs. De rechtbank volstaat met de constatering dat sprake is van een vormverzuim.

Machtiging afgegeven door hulpofficier van justitie

De verdediging heeft zich beroepen op een schending van artikel 5 van de Awbi. Dit artikel is hier niet van toepassing. Dat artikel heeft betrekking op een machtiging tot binnentreden van meerdere woningen. Daarvan is hier geen sprake. Op grond van artikel 3 van de Awbi was de hulpofficier van justitie bevoegd tot het afgeven van de machtiging tot binnentreden.

Verslag van binnentreden niet binnen 4 dagen toegezonden aan verdachte

Volgens artikel 11 van de Awbi moet uiterlijk op de vierde dag na het binnentreden aan de bewoner een afschrift van het verslag van binnentreden worden uitgereikt of toegezonden. In het proces-verbaal van binnentreden in woning (pag. 189) staat dat het verslag op 17 juli 2017 aan de bewoner is uitgereikt. Dat is zeven dagen na de datum van binnentreden en daarmee te laat. Dit is een vormverzuim dat niet meer kan worden hersteld, maar is van geringe ernst. Bovendien is de rechtbank niet gebleken dat verdachte hier enig nadeel van heeft ondervonden. De rechtbank volstaat dan ook met de constatering dat sprake is van een onherstelbaar vormverzuim.

Drie dagen termijn overschreden

Verdachte heeft aangevoerd dat er tussen de beschikking doorzoeking van de rechter-commissaris en de feitelijke doorzoeking meer dan drie dagen zijn verstreken, terwijl die beschikking maar drie dagen geldig is. Dat laatste blijkt niet ui de wet en is niet juist. Een beslissing van de rechter-commissaris op de vordering tot doorzoeking van een woning kent, anders dan de machtiging binnentreden, geen wettelijke termijn waarbinnen de doorzoeking moet zijn uitgevoerd.

Observaties in strijd met proportionaliteit en subsidiariteit

De officier van justitie heeft op de zitting toegelicht dat het stelselmatig observeren van (vermeende) stropers vaak een langdurig proces is. In dit geval vond zij het ook nodig om een baken op de kano van verdachte te laten plaatsen, omdat hij in een eerder onderzoek naar voren was gekomen, waarbij vanuit de kano zou worden gestroopt. Dat het lang heeft geduurd, maakt volgens de officier van justitie nog niet dat het disproportioneel is.

De rechtbank is van oordeel dat artikel 126g Sv aan de officier van justitie een ruime bevoegdheid geeft voor het stelselmatig observeren van een persoon. Het is aan de officier van justitie om hierbij een belangenafweging te maken. Niet gebleken is dat de officier van justitie deze belangenafweging op onjuiste gronden heeft gemaakt en dat zij daarbij heeft gehandeld in strijd met de beginselen van proportionaliteit en subsidiariteit. Er is geen sprake van een vormverzuim.

Conclusie

De rechtbank oordeelt dat er met betrekking tot de machtiging tot binnentreden en het toezenden van het verslag van binnentreden fouten zijn gemaakt die niet meer te herstellen zijn. Omdat van nadeel voor verdachte niet of onvoldoende is gebleken houdt de rechtbank het bij deze constatering en verbindt daaraan geen gevolgen. De rechtbank gaat op basis van de vormverzuimen dus niet over tot bewijsuitsluiting of strafvermindering.

Gedeeltelijke vrijspraak t.a.v. de vuurgoudhaantjes (feit 1)

In de vriezer van verdachte zijn twee vuurgoudhaantjes aangetroffen. De officier van justitie en de verdachte hebben op de zitting verklaard dat het fokken van vuurgoudhaantjes erg moeilijk is. De verdachte heeft betwist dat hij vuurgoudhaantjes heeft gekweekt. In die omstandigheden kan niet met voldoende zekerheid worden vastgesteld dat de in de vriezer van verdachte aangetroffen vuurgoudhaantjes gefokt zijn, zodat de verdachte in zoverre van het onder 1 tenlastegelegde moet worden vrijgesproken.

Vrijspraak van bedrijfsmatig vogels houden (feit 4)

Uit het dossier blijkt dat verdachte in de periode van 1 januari 2014 tot en met 10 juli 2017 twee keer op de vogelmarkt in Zwolle is gecontroleerd, dat hij op internet vogels heeft aangeboden, dat hij 22 advertenties heeft geplaatst waarin hij vogels te koop aanbiedt en dat bij hem overdrachtsbewijzen van vogels zijn aangetroffen. In genoemde periode heeft hij 2115 pootringen aangevraagd en 317 geslachtsbepalingen laten uitvoeren. Naar eigen zeggen zijn de geslachtbepalingen om de vogels te kunnen verkopen.

Het Besluit houders van dieren, waarin voorwaarden aan het bedrijfsmatig houden van dieren worden gesteld, geeft geen definitie van de term “bedrijfsmatig”. De officier van justitie heeft de rechtbank gewezen op de website van de Nederlandse voedsel en waren autoriteit waarop indicatoren staan voor bedrijfsmatig houden van dieren. Een richtlijn in aantallen, zoals bij katten en honden, is er voor vogels niet.

De rechtbank is van oordeel dat de geschetste omstandigheden niet zodanig zijn dat hieruit geconcludeerd kan worden dat verdachte bedrijfsmatig handelde. De inkomensgegevens van verdachte in het dossier geven geen aanknopingspunten voor inkomsten van enige omvang uit de vogelhandel. Verdachte heeft verklaard vogels te ruilen met andere liefhebbers en vogels te verkopen om ruimte te maken in de volières, om voer en benodigdheden te kunnen kopen en om nieuwe exemplaren aan te kunnen schaffen. De rechtbank stelt vast dat verdachte een fanatieke hobbyist is, maar dat het dossier voor bedrijfsmatigheid onvoldoende bewijs geeft.

Vrijspraak van het omstreeks 10 juli 2017 buiten gebruiken van netten (feit 5B)

In de schuur van verdachte zijn diverse netten inbeslaggenomen die geschikt zijn voor het vangen van vogels en waar gebruikssporen in zijn aangetroffen. Op basis van alleen het aantreffen van de netten kan de rechtbank niet vaststellen dat het verdachte is geweest die, met die netten, in de tenlastegelegde periode, buiten gebouwen is geweest.

Het oordeel over de rest van de tenlastelegging

De rechtbank is van oordeel dat op grond van de wettige bewijsmiddelen zoals weergegeven in bijlage 2 kan worden bewezen dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan:

Opzet

De rechtbank is van oordeel dat verdachte genoemde gedragingen opzettelijk heeft gedaan. Verdachte heeft verklaard dat hij al lange tijd vogels kweekt en dat hij naar eigen zeggen redelijk goed op de hoogte is van de regelgeving en dat hij wist dat voor iedere soort moest worden aangevraagd. Verder heeft verdachte te kennen gegeven te weten dat vogels zo jong mogelijk geringd moeten worden en dat er letsel kan ontstaan als het ringen te laat gebeurt. Daarbij komt dat verdachte eerder voor soortelijke feiten is veroordeeld.